Белгород облаҫӗнчи Кивӗ Оскол хулинче йывӑр атлетика енӗпе иртекен Раҫҫей первенствинче Елчӗк районӗнче ҫуралса ӳснӗ, халӗ Шупашкарти Олимп хатӗрленӗвӗн училищинче вӗренекен Полина Андреева темиҫе медаль ҫӗнсе илнӗ, ҫӗршыври пилӗк рекорда ҫӗнетнӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн спорт министерстви хыпарлать.
13-17 ҫулсенчи ҫамрӑксен хушшинче иртекен ӑмӑртусене ҫӗршыври 220 хӗрпе каччӑ хутшӑнать, вӗсенчен улттӑшӗ — Чӑваш Енрен: Полина Андреева, Ксения Александрова, Александра Степанова, Артур Никонов, Андрей Портнов тата Максим Матвеев. Геннадий Иванов тренерӑн вӗренекенӗ Полина Андреева тӗрлӗ меслетпе вӑй виҫсе икӗ ылтӑн тата пӗр кӗмӗл медаль ҫӗнсе илнӗ. Унсӑр пуҫне чӑваш спортсменки 17 ҫулти хӗрсен йышӗнче — виҫӗ, 20 ҫултисен хушшинче ӑмӑртса икӗ рекорда ҫӗнетнӗ.
«Симӗс патруль» Пӗтӗм Раҫҫейри общество организацийӗ регионсен тасалӑхне тишкернӗ. Хальхинче вӗсем ҫуркуннехи кӑтартусене шута илнӗ.
ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн республика чи таса регионсен танлаштарӑмне кӗнӗ. Чӑваш Ен чи таса пилӗк регион йышне лекнине палӑртма кӑмӑллӑ.
Малти вырӑна кам йышӑннӑ-ха? Тамбов облаҫӗ. 2-мӗшпе 3-мӗш вырӑнсене Алтай крайӗпе Алтай Республики пайланӑ. Чӑваш Ен — 4-мӗш вырӑнта.
Малти 10 регион йышне Чӗмпӗр, Белгород облаҫӗсем, Мускав, Питӗр хулисем, Ростов тата Курск облаҫӗсем лекнӗ. Аутсайдерсен йышӗнче — Курган, Иркутск облаҫӗсем, Бурят Республики, Севастополь хули, Ӗренпур, Мускав облаҫӗсем тата Ленинградпа Свердловск, Челепи облаҫӗсем.
Белгород облаҫӗнчи 10 ҫулти ача пилӗк шӑпӑрлана ҫӑлнӑ. Вӗсене пӗчӗкскер ҫунакан пӳртрен илсе тухнӑ. Вунӑ ҫулти хӗрача хӑтарнисем — унӑн виҫӗ шӑллӗпе икӗ йӑмӑкӗ.
Пушар тухнӑ пӳртре ҫемье ултӑ ачапа пурӑннӑ. Ҫурта газ кӗртмен пирки ӑна вутӑ хутса ӑшӑтнӑ. Нарӑсӑн 2-мӗшӗнче ачасен амӑшӗ вӑрман касма кайнӑ. Ҫемьери аслӑ ачана, 10 ҫулти хӗр пӗрчӗке, кӗҫӗннисене пӑхма хушса хӑварнӑ. Кухньӑра пушар тухсан хӗрача ҫулӑма шыв сапса сӳнтерме пӑхнӑ. Ӗҫ тухманнине ӑнлансан вӑл шӑллӗ-йӑмӑкне ҫӑлма шут тытнӑ. Вӗсене вӑл чӳречерен, пӗрин хыҫҫӑн теприне, кӑларнӑ. Кантӑка вӑл аллипе ҫапса ватнӑ. Пурне те кӑларса пӗтернӗ вӑхӑтра ун патне кӳршисем чупса пынине асӑрханӑ. Ҫав самантра ача тӑн ҫухатнӑ.
Шел пулин те, ҫулӑмра пӳрт, сӗтел-пукан, япаласемпе хутсем кӗлленнӗ. Пушар электропӑралукран тухнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Белгород облаҫӗнче йывӑр атлетика енӗпе Пӗтӗм Раҫҫей ӑмӑртӑвӗ иртет. Пирӗн ентеш унта хӑйӗн виҫе категорийӗнче малти вырӑна йышӑннӑ.
Ӑмӑрту Кивӗ Оскол хулинче иртет. Унта ҫӗнтерекенсем кӑҫал иртекен Европа чемпионатне хутшӑнӗҫ. Вӑл ака уйӑхӗн 8–16-мӗшӗсенче Норвеги хулинче иртӗ.
Ӑмӑртӑвӑн иккӗмӗш кунӗнче йывӑр атлетсем 58 килограмм тайман виҫе категорийӗнче вӑй виҫнӗ. Шӑпах унта пирӗн ентеш Ирина Баймулкина ҫӗнтерме пултарнӑ. Вӑл икӗ енлӗ кӗрешӳре 208 килограмм йӑтнӑ. Вӑл кӗмӗл медаль ҫӗнсе илнӗ спортсменкӑран 10 килограмм ытларах ҫӗкленӗ.
Чӑваш Ен тата Мускав чысне хӳтӗлекен Анжелика Сидорова Шупашкарта иртекен Раҫҫей чемпионатӗнче ҫӗнтернӗ пулин те кӑмӑллах юлман.
Анжелика Сидорова 4.50 метра шӑчӑпа пӗр хут сиксех парӑнтарнӑ. Мускав тата Брянск облаҫне хӳтӗлекен Татьяна Швыдкина, Мускав тата Белгород облаҫне хӳтӗлекен Ольга Муллина 4.35 метра ҫеҫ парӑнтарнӑ. Вӗсем иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсене йышӑннӑ.
Вӗсем хыҫҫӑн Анжелика Сидоровӑн пысӑкрах ҫӳллӗшне сикме те тивмен. Анжеликӑна тупӑшма тивменни кӑмӑлне хуҫнӑ та.
Хӑй каланӑ тӑрӑх, вӑл яланах 4.50 метртан сикме пуҫлать. Вӑл чемпионатра 4.70 метра та пулин сикме палӑртнӑ.
Чӑваш Ен Раҫҫейри чи таса регионсен йышне кӗнӗ. Пирӗн республика чи таса регионсен списокӗнче малти вырӑнсенчен пӗринче.
Чӑваш Республикипе пӗрле малти вырӑнсене Тамбов, Белгород, Томск, Курск облаҫӗсем, Алтай Республики йышӑннӑ.
«Симӗс патруль» ҫутҫанталӑка хӳтӗлекен программа директорӗ Роман Пукалов палӑртнӑ тӑрӑх, чылай регионта ҫӳп-ҫап нумай, ӗҫмелли шыв пахалӑхӗ начар. Чӑваш Енре ку енӗсемпе лару-тӑру япӑх мар-мӗн.
Рейтингри аутсейдерсем Тула, Мускав, Свердловск, Челябинск облаҫӗсем, Ханты-Манси автономи округӗ пулнӑ. Волгоград облаҫӗ вара хальхинче 25-мӗш вырӑнтан 40-мӗшне аннӑ. Мускав та танлашӑмра аяларах аннӑ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн позицийӗ лайӑхланать. Ҫапла кӑтартса панӑ «Рейтинг» информаци коммуникацийӗсен центрӗ ирттернӗ тӗпчев. Танлашӑма вӑл кӑрлач–ака уйӑхӗсем тӑрӑх йӗркеленӗ. Ун валли уҫӑ ҫӑлкуҫсем пӗлтернӗ материалсемпе те, патшалӑх органӗсенчисемпе те.
Хальхи танлашӑмра Михаил Игнатьев кӗпӗрнаттӑрсен хушшинче 30-мӗш йӗрке йышӑннӑ. Унчченхинчен ҫакӑ 2 пункт лайӑхланнине пӗлтерет.
Танлашӑма 3 ушкӑна пайланӑ иккен. Игнатьев иккӗмӗшне лекнӗ. Унта 26–60-мӗш вырӑн йышӑнаканнисем кӗреҫҫӗ. Атӑлҫи федераци округӗнчи регионсене илсен, Михаил Васильевич улттӑмӗш вырӑнта тӑрать.
Малта пыракан кӗпӗранттӑрсен хушшинче Тутарстан ертӳҫине Рустам Минниханова, Белгород облаҫӗн пуҫлӑхне Евгений Савченкӑна тата Тӗмен облаҫне ертсе пыракан Владимир Якушева асӑннӑ. Чи кайри — Карели пуҫлӑхӗ Александр Худилайнен.
Халӗ тем тӗрле танлаштарӑм йӗркелекен те пур. Пӗрисем укҫа-тенкӗ тӑрӑмне палӑртма ӑнтӑлаҫҫӗ, теприсем ӑҫта пурӑнма лайӑхраххине пӗлесшӗн ҫунаҫҫӗ.
Халӗ тата «Симӗс патруль» экологи организацийӗ Раҫҫей субъекчӗсен экологи танлашӑмне хатӗрленӗ иккен. «Савӑнмалли хыпар: Чӑваш Ен ТОП-10 рейтинга кӗме пултарнӑ», — пӗлтерет «Хыпар» хаҫат.
Иртнӗ ҫул та пирӗ республика унта палӑрнӑ-ха. Хальхинче те вӑл унчченхи евӗрех 9-мӗш вырӑн йышӑннӑ.
Малти йӗркесене Тамбов, Белгород облаҫӗсем, Чукотка автономи округӗ йышӑннӑ. Чӑваш Ен малти вырӑнсенчен пӗрине йышӑннинче Ҫӗнӗ Шупашкарти «Хӗвел» савут хута кайнин тӳпи те пур иккен. Списокра мала лекнисем — Челепи, Мускав облаҫӗсем, Ханты-Манси автономи округӗ. Рейтинг «хӳрешкинче» — Сарӑту, Свердловск, Тула облаҫӗсем.
Политика тата экономика коммуникацийӗсен агентствин гендиректорӗ, Дмитрий Орлов тата Регионти политика тӗпчевӗсен лабораторийӗн заведующийӗ Ростислав Туровский регионсенче кӗпӗрнаттӑрсем епле ӗҫленине тишкернӗ. Вӗсен шучӗпе Раҫҫейӗн регионӗсем те, вӗсен ертӳҫисем те ертсе пырассипе ытлашши пысӑк кӑтартупа та, ытлашши пӗчӗккипе те палӑрмаҫҫӗ.
Региона епле ертсе пынин танлашӑмӗнче (рейтингӗнче) кӑҫал ҫӗршывӑн пӗр регионӗ те 0,8 текен паллӑран иртеймен. Чи лайӑх кӑтартуллисем 0,7-рен иртнисем, — тӑватӑ регион, Белгород облаҫӗ, Тутарстан, Кемӗр облаҫӗ тата Мускав хули. Уйрӑмах начар тесе экспертсем 0,4 кӑтартуллисене хаклаҫҫӗ-мӗн. Анчах ун пек регионсем ҫук иккен. Чӑваш Республикин кӑтартӑвӗ, сӑмахран, — 0,584.
Кӗпӗрнатторсемпе регионсем ҫапларах ӗҫленине аналитиксем кашни регионпа кӗпӗрнаттӑрӑн вӑйлӑ енсем те, начаррисем те пуррипе сӑлтавлаҫҫӗ.
Тухӑҫлӑ ертсе пырас тесен, экспертсен шучӗпе, кӗпӗрнаттӑрта нумай ларнинчен ытла политика тата управлении енӗпе пуян опыт пулни кирлӗ. Маларах асӑннӑ рейтингра ун пеккисем малти вунӑ вырӑнта пыраҫҫӗ. Ытлашши вӑйлӑ ертӳҫӗ пек кӑтартайман регионсен пуҫлӑхӗсем — ку ӗҫре нумаях пулмасть ӗҫлекеннисем иккен.
+12.3 °C