ҪҪХПИ тунӑ сӑн

Ӗнер каҫхине Ҫӗрпӳ районӗнче 44 ҫулти хӗрарӑма ҫул ҫинче вилмеллех ҫапса кайнӑ. Ятарлӑ вырӑнта ҫул урлӑ каҫаканскер ҫине «Яндекс. Такси» пырса кӗнӗ.

ҪҪХПИ пӗлтернӗ тӑрӑх, авари «Ҫӗрпӳ – Чӗмпӗр» автоҫулӑн 16-мӗш ҫухрӑмӗнче пулнӑ. «Киа Рио» волителӗ, 38 ҫулти арҫын, хӗрарӑма ҫапса хӑварнӑ. Лешӗ йывӑр сурансене пула ҫавӑнтах вилнӗ. Васкавлӑ медпулӑшу машини ҫитнӗ тӗле вӑл сывлама пӑрахнӑ.

Авари пулнӑ вырӑнта каҫхине тӗттӗм, ҫутӑ ҫук. Халӗ полици лару-тӑрӑва уҫӑмлатать. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Шупашкарти Цивильск урамӗнче, «ДИС» отель ҫывӑхӗнче «Яндекс. Такси» водителӗ машинӑпа ҫаврӑнса ӳкнӗ.

«Киа Рио» автомобиль тепӗр май ҫаврӑнса ӳкнӗ. Салонра икӗ пассажир пулнӑ. Вӗсем хӑйсене мӗнле туйни пирки хальлӗхе хыпар ҫук. Ҫапах ҫакӑ савӑнтарать: кураканасем каланӑ тӑрӑх, авари хыҫҫӑн вӗсем ура ҫинче пулнӑ.

Малтанлӑха хыпарланӑ тӑрӑх, такси водителӗ ӳсӗр пулнӑ. Йӗрке хуралҫисем ӑна наручник тӑхӑнтартсах илсе кайнӑ. Водитель 25-30 ҫулсенчи пек курӑнать.

Аса илтерер: нумаях пулмасть ЧР Транспорт министерстви «Яндекс. Такси» такси службипе килӗштерсе ӗҫлесси пирки килӗшӳ алӑ пуснӑ. Ҫакна пассажирсен хӑрушсӑрлӑхӗшӗн тунине пӗлтернӗччӗ.

Малашне «Яндекс. Такси» такси операторӗпе ЧР Транспорт министерстви килӗштерсе ӗҫлӗҫ. Ӗнер ку тӗлӗшпе килӗшӳ алӑ пуснӑ.

Тӗп тӗллев – пассажирсене илсе ҫӳренӗ чухне хӑрушсӑрлӑха тата пахалӑха пысӑклатасси. Ҫакна Владимир Иванов министр пӗлтернӗ. Ведомство такси операторне водительсем пирки хыпарласа тӑрӗ: вӗсен пассажирсене илсе ҫӳреме ирӗк пур-и? Ҫапла майпа «Яндекс. Такси» сервиспа пассажирсене илсе ҫӳреме ирӗк пур водительсем ҫеҫ усӑ курайӗҫ.

Транспорт министерстви кунашкал килӗшӗве ытти такси операторӗпе те алӑ пусма хатӗр.

Чӑваш Енри таксистсен ҫынсене ҫул ҫӳревшӗн терминал урлӑ тӳлеме майсем туса памалла. Унсӑр пуҫне ҫӑмӑл машинӑна ахаль транспортран уйӑрмашкӑн сӑрлама, ятарлӑ паллӑсемпе, хатӗрсемпе тивӗҫтерме тивӗ. Ҫакӑн пирки Чӑваш Енӗн Транспорт министерстви ҫӗнӗ саккун проектӗнче ҫырнӑ. Ку хыпара Чӑваш халӑх сайчӗ ҫак уйӑхӑн пуҫламӑшӗнче пӗлтернӗччӗ. Халӗ вара сарӑ таксисем пулмассине пӗлтернӗ. Ҫакна «На связи» (чӑв. Ҫыхӑнура) порталта паян хыпарлланӑ.

Унта ҫырнине ӗненсен, Чӑваш Енӗн транспорт министрӗ Владимир Иванов таксисене сарӑ тӗспе сӑрлас шухӑша халӑх епле йышӑннине пӗлмелле каланӑ. Таксимотор компанийӗсем хапӑл пулманнине кура унччен епле ӗҫленӗ, малашне те ҫавӑн пекех хутлаттарас шухӑшлӑ-мӗн.

Чӑваш Енри таксистсен ҫынсене ҫул ҫӳревшӗн терминал урлӑ тӳлеме майсем туса памалла. Унсӑр пуҫне ҫӑмӑл машинӑна ахаль транспортран уйӑрмашкӑн сӑрлама, ятарлӑ паллӑсемпе, хатӗрсемпе тивӗҫтерме тивӗ. Ҫакӑн пирки Чӑваш Енӗн Транспорт министерстви ҫӗнӗ саккун проектӗнче ҫырнӑ.

«Мой город Чебоксары» (чӑв. «Ман хула Шупашкар») портал хыпарланӑ тӑрӑх, ҫынсене таксипе илсе ҫӳрекенсен машина салонӗнче ҫул ҫӳревшӗн электронлӑ майпа тӳлеме май паракан терминала саккунра палӑртнипе килӗшӳллӗн вырнаҫтармалла. Ку транспотӑн сарӑ тӗслӗ пулмалла, машинӑн айккинче таксие палӑртакан ӳкерчӗклӗ йӗр (сӑнӳкерчӗкри пек), ҫийӗнче хӗрлӗ сарӑ тӗслӗ хунар пулмалла, ҫав хунарӑн ҫула тухнӑ чухне ҫутӑлмалла.

Палӑртса хӑвармалла, саккун проектне йышӑнсан малашне республикӑра такси шутне те тӗрӗслесе тӑрӗҫ. Енчен те вӗсен хисепӗ 3 пин те 500 машинӑран иртсен ыттисен пассажирсене илсе ҫӳрес тесен аукцион витӗр тухса ирӗк илме тивӗ.

Кам епле укҫа тума пултарать, ҫавӑн пек тӑвать. Ҫӑмӑл машинӑллисенчен хӑшӗсем хӑйсен транспорчӗпе ҫын е тавар турттарса тупра тӑваҫҫӗ. Ҫак рынокра саккунлӑ майпа тар тӑкас тесен ятарлӑ ирӗк илмелле-ха. Анчах хӑшӗсем вӑл хутсӑрах ӗҫлени те вӑрттӑнлӑх мар. Ҫапах та саккунпа килӗшӳллӗн пурӑнакансем те сахал мар.

Чӳкӗн 21-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви пассажирсене тата ҫӑмӑл таксипе багаж турттарма ирӗк илме 1616 заявлени панине пӗлтерет. Иртнӗ эрнере кӑна 3 ҫынна ирӗк панӑ.

Камсене ирӗк панипе паллашас тесен маларах асӑннӑ министерствӑн сайтне кӗрсе пӑхмалла. Унта мӗнпур информацие вырнаҫтарнӑ.

Ачасене ятарлӑ ларкӑчсӑр илсе ҫӳрекен таксистсене 50 пин тенкӗлӗх штрафлама тата правасӑр ҫур ҫул хӑварма сӗнеҫҫӗ. Патшалӑх Думи ку саккун проектне иккӗмӗш вулавра пӑхса тухӗ.

Ҫакна аварире чылай ача шар курнине пула йышӑнасшӑн. Анчах кунта йывӑрлӑх сиксе тухать: хальлӗхе кирек мӗнле ачана та каякан ларкӑч ҫук.

Хулара ачана илсе ҫӳремелли ятарлӑ такси пулмасси пирки пӑшӑрханмалла маррине пӗлтерет «Раҫҫей хаҫачӗ». Таксопарк компанийӗ виҫӗ кресло туянма, ӑна машинӑна вырнаҫтарма пултаратех.

Пурне те мар-ха, ятарлӑ ирӗк илмесӗр халӑха турттаракан ҫӑмӑл машина хуҫисене. Ҫак кунсенче ҫул-йӗр инспекторӗсем черетлӗ рейд ирттернӗ те саккунлӑ мар майпа ӗҫлекен 4 таксиста палӑртнӑ. Вӗсене халӗ административлӑ майпа явап тыттарӗҫ, «шашкисене» туртса илнӗ.

Ҫул-йӗр инспекторӗсем ҫынсене те чӗрӗрех пулма чӗнсе калаҫҫӗ. Таксипе ларса тухсан водительтен пассажирсене тата багажа турттарма ирӗк пурри ҫинчен ӗнентерекен ирӗк паракан хута кӑтартма ыйтмалла теҫҫӗ. Тепӗр тесен, ун йышшисене шыраса ытлашши таҫтах каймалла мар-тӑр: ҫӗнӗ вокзала пырса кӗнӗ ҫӗрте «Такси! Такси!» тесе Канаша, Елчӗке, Патӑрьеле тата ытти ҫӗре кайма чӗнекенсем тем чухлех. Вӗсен пурин те ятарлӑ ирӗк пуррине темшӗн ӗненесех килмест.

Чӑваш Енӗн Транспортминӗ пӗлтернӗ тӑрӑх ҫӗртмен 28-мӗшӗ тӗлне ҫынсене турттарма республикӑра 1 289 таксине ирӗк панӑ. Тепӗр 953 ҫыннӑн заявленине вара хальлӗхе пӑхса тухайман-ха. Ҫак эрнене илес пулсан — 4 таксиста ӗҫлеме ирӗк паракан хутпа тивӗҫтернӗ, тепӗр 3 заявкӑна ырланӑ (хутне каярах парӗҫ ӗнтӗ).

Ирӗк парас умӗн транспорта тӗрӗслеҫҫӗ, урапана кирлӗ хатӗрсемпе тивӗҫтернине пӑхаҫҫӗ. Ӗҫлеме ирӗк илнӗ таксистсен йышӗпе транспорминӗн сайтӗнче паллашма май пур.

Юлашки вӑхӑтра республикӑра (самаях Шупашкар хулинче) такси йыше ӳсни кунран кун сисӗнме пуҫларӗ. Паянхи куна, акан 19-мӗшӗ тӗлне, республикӑра 1 194 такси регистрациленнӗ. Унсӑр пуҫне такси ӗҫӗ-хӗлӗпе усӑ курма ыйтса ҫырнӑ 908 хута та паллӑртса хӑварас пулать. Ҫынсене турттарас ӗҫпе аппаланакансен ҫӑмӑл машинисене техника, оборудовани енчен тӗреслесе килӗшӳ хутне пама йышӑннӑ. Асӑннӑ регистраци хутне илме пултарнӑ таксистсен йышне Чӑваш Енӗн транспорт министерствин сайтне кӗрсе тӗпчеме пулать.

Паянхи куна такси ӗҫӗ-хӗлӗ этем пурнӑҫӗнче пӗлтерӗшлӗ вырӑн йӑшӑнса тӑрать. Таксипе усӑ курма кӑмӑл тӑваканнисен йышӗ те сахал мар. Каласа хӑварас пулать — саккунпа килешӳллӗн регистрациленнисемпе пӗрлех ятарлӑ хут илмен таксистсем те паян ҫитерӗклӗ. Шупашкарта, уйрӑмах ҫамрӑксем хушшинче, ҫӑмӑл машинӑллисем такси ӗҫне явӑҫни сисӗнет. Таксистсен конкуренцийӗ те ҫакна пула самаях ӳсет.

Шучӗ ӳсни пӗр енчен лайӑх та пуль, анчах та кун йышши лару-тӑру вырӑнлӑ-ши?