Ҫитес ҫул Чӑваш Енри чи маттур вӗрентекенсем 50-шар пин тенкӗ илме пултарӗҫ. Кун пирки ЧР Элтеперӗ Олег Николаев хушу алӑ пуснӑ.
Вӗренӳ тытӑмӗнче инноваци енӗпе чи лайӑх ӗҫлекен 30 вӗрентекене 50-шар пин тенкӗпе хавхалантарӗҫ. Вӗсене ҫак номинацисенче палӑртӗҫ: «Лайӑх методист», «Сусӑр ачасемпе ӗҫлекен чи лайӑх вӗрентекен», «Лайӑх тьютер», «Педагогика дебючӗ», «Учитель-дефектолог», «Тӑван чӗлхепе литературин чи лайӑх вӗрентекенӗ».
Ҫӗршывӑн Кабминӗ специалистсене тӗллевлӗ вӗрентсе кӑлармалли списока ҫулсерен ҫирӗплетет. Ӑна регионсен сӗнӗвне тӗпе хурса хатӗрлет.
Кӑҫал пирӗн ҫӗршыва ҫӗнӗ территорисем кӗчӗҫ. Списока хатӗрленӗ чухне вӗсене те шута илнӗ.
Тӗллевлӗ вӗрентсе кӑлармаллисен списокӗнче — статистиксем, географсем, метеорологсем, архитекторсем, строительсем тата ыттисем.
«Авиастроени» направленипе специалистсене хысна шучӗпе хатӗрлесси хальхи вӑхӑтри 30 процентран 40 процент таран ӳсӗ, «Карап тӑвасси, океанотехника и тинӗс инфраструктурин объекчӗсен системотехники» направленипе 30 процент вырӑнне 40 процент пулӗ, «Информаци хӑрушсӑрлӑхӗ» енӗпе — 20 процент вырӑнне 30 процент.
Самолётсемпе вертолётсем тӑвакансене, чукун ҫулсене тытса тӑракансене тӗллевлӗ вӗрентсе кӑларассине 70 процент таран ӳстерме йышӑннӑ.
«Пӗтӗм тӗнчери хутшӑнусем» тата «Журналистика» енӗпе чакарма йышӑннӑ. Пӗрремӗшӗпе — хальхи 35 процентран 30 процента ҫити, иккӗмӗшпе хальхи 15 процент вырӑнне 10 процент хӑварнӑ.
Чӑваш Енри вӗрентекенсен оклачӗ 1,5 хут ӳсӗ. Ҫак йышӑнӑва ЧР Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ. Ку вӗрентӳ тытӑмӗнче тӑрӑшакан 20 пин ытла педагогика ӗҫченне пырса тивет.
Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, хулара вӑй хуракан ҫамрӑк учительсене пулӑшма тӑрӑшаҫҫӗ. Вӗсене ҫулталӑк ӗҫлесен пӗр хутчен 10 оклад чухлӗ тӳлев параҫҫӗ. Професси пӗлӗвӗ илнӗ педагогсем тӳрех ӗҫе пуҫӑнсан вӗсене кашни уйӑхра 2 пин тенкӗ хушса тӳлеҫҫӗ.
Истори страницине уҫсан...
Чӗмпӗр кӗпернин Пӑва уесӗнчи ялсенче шкулсем уҫас, вӗсене учительсемпе тивӗҫтерес ӗҫре И.Я.Яковлева халӑх училищисен инспекторӗ, каярахпа директорӗ пулнӑ И.Н.Ульянов пысӑк пулӑшу панӑ. Илья Николаевича ҫак ӗҫе шаниччен пуҫламӑш училищӗсенчи лару-тӑру питӗ кӑткӑс пулнӑ, ачасене ӑнсӑртран тупӑннӑ ҫынсем вӗренткеленӗ тӗслӗхсем те паллӑ. Вӗсен ятарлӑ педагогика пӗлӗвӗ те пулман.
И.Н.Ульянов, инспектор тӗрӗслевӗпе кӗпӗрнери ялсене тухса ҫӳренӗ чух, ҫак ҫитменлӗхсене тӳрех асӑрханнӑ.
1871 ҫулхи декабрӗн 20-мӗшӗнче И.Н.Ульянов хыҫлӑ ҫула кӳлнӗ икӗ лашапа (ывӑннӑ лашасене Упи вулӑсне кӗрсе ҫӗннисемпе улӑштарнӑ — авт.) Чиркӳллӗ Шӑмӑршӑ ялне пырса ҫитет. Кунти шкулта ӑна пӑшӑрхантараканни тата тарӑхтараканни пайтах тупӑннӑ. Инспектор хӑйӗн ӗҫ хутӗнче ҫапла ҫырнӑ: «Шӑмӑршӑ шкулӗнче ҫар училищине пӗтернӗ Теплов учитель ӗҫне туса пырать. Унӑн «вӗрентӗвӗ» ҫапларах пулса пырать: кашни вӗренекен ал айӗнче мӗнле кӗнеке пур, ҫавна вулать; ҫавна пулах пӗри — Евангели вулать, тепри — «Мирской вестник» журналти сыр тума вӗрентекен статьяна шӗкӗлчет, виҫҫӗмӗшӗ — Галахов хрестоматине алла тытнӑ, хӑшӗсем вара Максимовӑн «Край крещенского света» кӗнекипе е виҫӗ пӗр тӑван ҫинчен хывнӑ юмахпа палашаҫҫӗ.
Чӑваш Республикин Вӗрентӳ институтӗнче «шкул ачисене хӑйсем пухнӑ пӗлӗвӗпе пурнӑҫра усӑ курма вӗрентес ӗҫре креативлӑ шухӑшлава аталантарасси пысӑк вырӑн йышӑнать» тесе шухӑшлаҫҫӗ. Креативлӑ шухӑшлава мӗнле тата мӗн тӗллевпе аталантармалла? Креативлӑ шухӑшлав чӑваш чӗлхине упраса хӑварма тата аталантарма пулӑшма пултарать-и? Ҫак ыйтусем тавра калаҫма чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен меслетлӗх пӗрлешӗвӗсен ертӳҫисемпе хастар пайташӗсем чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Вӗренӳ институтне митап сессие пуҫтарӑннӑ.
Митап сессире вӗрентекенсем креативлӑ шухӑшлакансемпе тӗл пулнӑ. Сӑмахран. паллӑ чӑваш блогерӗ, «Контактра» тетелте «Чӑваш ТВ» блога ертсе пыракан Константин Доброхотов тухса калаҫнӑ, чӑвашлӑха Интернет уҫлӑхне кӑларас, ҫамрӑксен креативлӑхне аталантарас вӑрттӑнлӑхсене уҫса панӑ.
Чӳк уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Трак енри шкулсенче вӗренекенсем (пурӗ 39 ача) чӑваш чӗлхипе тата литературипе регион олимпиадине хутшӑннӑ. Ку хыпара Зинаида Михайлова «Контактра» пӗлтернӗ.
«Паллах, ыйтусене тӗрӗс хуравлама тӑван чӗлхепе литературӑна лайӑх пӗлни, юлашки ыйтура палӑртнӑ темӑна уҫса пама кашниех хӑйӗн шухӑш ҫӑмхине сӳтсе пырса сочинени ҫырса пама пултарни питӗ кирлӗ. Чӑваш чӗлхине юратса вӗренекен ачасем олимпиада ӗҫӗсене тӑрӑшса пурнӑҫлани, ытларах балл пухса ҫӗнтерӳҫӗ ята илни савӑнтарать», — хыпарланӑ Зинаида Михайлова.
Чӑваш Енре анимаципе анимаци киновӗ анлӑ сарӑлса пырать. Шупашкарти ӳнер училищинче (техникумӗнче), акӑ, ҫамрӑксене «анимаци» специальноҫа вӗрентеҫҫӗ.
Пӗр-пӗринпе килӗштерсе ӗҫлес тата пӗр-пӗрин опычӗпе паллашас тӗллевпе Шупашкарти ӳнер училищин преподавателӗсем С.А. Герасимов ячӗллӗ Пӗтӗм Раҫҫейри кинематографи институтне ҫитсе курнӑ. Чӑваш Ен делегацине директорӗн наукӑпа методика ӗҫӗ енӗпе тӑрӑшакан заместителӗ Ксения Егорова, Виталий Павлов тата Александра Емельянова преподавательсемпе ӑшшӑн кӗтсе илнӗ, анимаципе мультимедиа факультечӗпе паллаштарнӑ тата ытти кӑсӑклӑ япаласем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Чӑваш Енри шкул ачисем «Пысӑк тӑхтав» Пӗтӗм Раҫҫейри конкурса хутшӑннӑ. Финала пирӗн регионтан 17 ача кайнӑ.
Конкурсра пӗтӗмпе 11-мӗш класра вӗренекен 300 ҫамрӑк ҫӗнтернӗ. Вӗсем 1-ер миллион тенкӗ илӗҫ. Ку укҫапа вӗреннӗшӗн тӳлеме пултараҫҫӗ. Аслӑ шкула кӗнӗ чухне хушма балл илме те май пур.
Тепӗр 300 ҫӗнтерӳҫи – 9-10-мӗш класра ӑс пухакансем. Вӗсем 200-шер пин тенке тивӗҫнӗ. Ку укҫана вӗреннӗ ҫӗре яма юрать, ҫавӑн пекех хӑйсене аталантарма май пур.
Пирӗн ентшсенчен ҫаксем ҫӗнтернӗ: Шупашкарти 65-мӗш шкулти Кристина Степанова, Вӑрмар районӗнчи Кӗлкеш шкулӗнчи Галина Сидорова, Шупашкарти 2-мӗш лицейри Кристина Тапинова, Шупашкарти 5-мӗш гимназири Екатерина Аврамова.
Шупашкар хулинчи педагогсене тата шкул ҫулне ҫитменнисен учрежденийӗсенче ӗҫлекенсене «Выдающиеся земляки: они прославили Чувашский край» (чӑв. Паллӑ ентешсем: вӗсем Чӑваш Ене мухтава кӑларнӑ) проектсен конкурсне хутшӑнма сӗнеҫҫӗ. Кун пирки хулари Вӗрентӳ управленийӗ пӗлтернӗ.
Паллӑ ентешсен ҫулталӑкне халалланӑ конкурс юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче пуҫланнӑ, раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Ӑна виҫӗ тапхӑрпа ирттерӗҫ.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ «Чи пӗлтерӗшли ҫинчен калаҫатпӑр» проекта пурнӑҫласа класс сехечӗсен валли чӑвашла сценарийӗсене малалла хатӗрлет.
Хальхинче унта 1-2 классенче ирттермелли «Атом ледоколӗсен флочӗ. Ҫурҫӗр тинӗс флочӗн аталанӑвӗ» темӑпа чӑвашла материал хатӗрленӗ.
Институтра пӗлтернӗ тӑрӑх, класс тулашӗнче ирттермелли заняти тӗллевӗ — кӗҫӗн класс ачисене Раҫҫей Арктикин уйрӑмлӑхӗсемпе тата Ҫурҫӗр тинӗс ҫулӗпе паллаштарасси, ҫӗршывӑмӑрпа тата ун ҫыннисемпе мухтанма хӑнӑхтарасси.
+9.3 °C