Чӑваш Енре ӗҫ укҫи ӳссех пырать. Ҫапла пӗлтерет Росстат.
Пӗлтӗр ҫу уйӑхӗнче вӑтам шалу 40 пин тенкӗпе танлашнӑ. Кӑҫал ҫав уйӑхра вара вӑтам ӗҫ укҫи 49195 тенкӗ пулнӑ. Ку енӗпе Чӑваш Ен Атӑлҫи федераци округӗнчи 5 регионтан иртсе кайнӑ. Ҫакна та палӑртмалла: пирӗн республикӑри вӑтам шалу виҫи 9 уйӑх ӗнтӗ 40 пин тенкӗрен ытларах.
Танлаштарма: 2020 ҫулта вӑтам ӗҫ укҫи 31844 тенкӗпе танлашнӑ, 2021 ҫулта - 35798 тенкӗпе, пӗлтӗр вара - 41216 тенкӗпе.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ чи лайӑх аслӑ шкулсен танлаштарӑмӗнче чи малти вунӑ теҫеткене лекнӗ. ЧПУ 70-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Танлаштарӑма пӗтӗмпе 411 аслӑ шкул кӗнӗ.
Ӑна хатӗрленӗ чухне вӗренӳ пахалӑхне, аслӑ шкула хальхи йышши техникӑпа тивӗҫтернине, пӗтӗм тӗнчери аккредитаци пуррипе ҫуккине шута илнӗ. Кашни критерипе аслӑ шкулсем 0 балран пуҫласа 100 таран пухма пултарнӑ.
Чӑваш Енре вырмана тухнине эпир ӗнер хыпарланӑччӗ-ха. Паян тата севок-сухан кӑларма тытӑннине пӗлтӗмӗр. Патӑрьел районӗнче севок ҫине «Красное Знамя» ял хуҫалӑх производство коооперативӗнче тата «Весна» тулли мар яваплӑ обществӑра тухнӑ.
Асӑннӑ тарӑхра севок-сухана 170-е яхӑн гектар ҫинче кӑларма та ӗлкӗрнӗ. Ку вӑл мӗнпур лаптӑкӑн 32,5 проценчӗ пулать.
Сӑмах май каласан, «Красное Знамя» хуҫалӑхра тӗрлӗ культурӑна 1249 гектар акнӑ, ҫав шутран пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене — 515 гектар, ҫӗрулмие — 60 гектар, выльӑх апачӗ валли кукуруза — 184 гектар, нумай ҫул ӳсекен курӑксем — 490 гектар.
«Весна» обществӑра ака-суха лаптӑкӗ — 365 гектар, ҫав шутра пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсем — 300 гектар, ҫӗрулми — 40 гектар, севок-сухан — 25 гектар.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа пирӗн республикӑра 4776 пепке ҫуралнӑ, ҫав шутра 2409 арҫынг ача, 2367 хӗрача.
Арҫын ачасене ашшӗ-амӑшӗ Артем, Матвей, Роман, Михаил, Александр, Максим, Иван, Кирилл, Егор, Лев, Даниил, Тимур, Дмитрий, Илья, Арсений, Тимофей, Марк, Давид, Никита и Павел ят пама кӑмӑллать, хӗрачасене — Адель, Анна, София, Виктория, Ксения, Дарья, Варвара, Мария, Милана, Анастасия, Полина, Валерия, Арина, Василиса, Елизавета, Мирослава, Кира, Екатерина, Алиса и Александра.
Чӑваш Енри агропромышленность комплексӗнче туса илекен продукци тӗнчипех ӑсанать.
Ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов канашлусенчен пӗринче пӗлтернӗ тӑрӑх, ют ҫӗре уйрӑмах анлӑ ӑсанакан продукци шутӗнче — ҫу валли туса илекен йӗтӗн (ку культура экспортӑн пӗтӗмӗшле тӳпин 21,8 процентне йышӑнать); севок-сухан (18,3%); кайӑк-кӗшӗк какайӗ (18,3%); ҫӑкӑр-булка (14,0%); ҫу культурисем (13,7%); шоколад (5,8%).
Севок-сухана экспорта ӑсатасси кӑҫалхи ҫур ҫулта 41,5 хут ӳснӗ, тип ҫӑва — 18,6 хут, ликерпа водка изделийӗсене — 58,3%; сӑрана — 28,5%.
Чӑваш Ен продукцийӗн пысӑк пайӗ Польшӑна (мӗнпур экспортран 33,8%), Китая (24,6%), Германие (9,3%), Сербие (6,8%), Таджикистана (4,3%), Белоруссие (4,3%) каять. Унсӑр пуҫне Монголи, Туркменистан, Израиль, Молдави, АПШ, Таджикистан, Йемен, Канада, Ирак, Азербайджан туянать.
Кӑҫалхи ҫур ҫулта пирӗн патран АПК продукцине 16 пин тонна ытла ӑсатнӑ, укҫа ҫине куҫарсан, 22,9 млн долларлӑх (ку вӑл пӗлтӗрхи ҫур ҫултинчен 0,4% нумайрах).
Чӑваш Ене туристсем йышлӑн килсе ҫӳреҫҫӗ.
Пӗлтӗрхи пӗрремӗш кварталтипе танлаштарсан кӑҫалхи кӑрлач-пуш уйӑхӗсенче пирӗн пата туристсем килесси 45 процент нумайланнӑ, 147 пин ҫынпа танлашнӑ.
Юлашки икӗ ҫулта пирӗн тӑрӑха туристсем килнин йышӗ 2,5 хут ӳснӗ, пӗтӗмӗшле цифрӑна илсен пирӗн тӑрӑхпа 546 пин турист паллашнӑ.
Круиз турисчӗсен йышӗ 23 пин ҫын чухлӗ нумайланнӑ. Ҫак тата ытти цифрӑна республикӑра туризма аталантарассипе ӗҫлекен координаци канашӗн ларӑвӗнче асӑнса хаварнӑ.
Чӑваш Енре икӗ хутлӑ ҫурт тӑвакан нумайланнӑ тесе пӗлтерет Телеграмри «Пуринчен малтан. Ҫывӑрса юлмасан» каналта.
Кӑҫалхи ҫур ҫулта пирӗн республикӑра пурӑнакансем икӗ хутлӑ 763 ҫурта регистрациленӗ.
315 ҫемье пӗр хутлӑ ҫурт лартнӑ. 54 ҫын вара виҫӗ хутлӑ ҫурт ҫӗклеме вӑй ҫитернӗ.
Юлашки вӑхӑтра тӳре-шара тӗнче тетелӗнче питех та хастар. Ҫапла тума вӗсене пурнӑҫ хистет — ҫынсенчен нумайӑшӗн унта вӑхӑта ирттереҫҫӗ-ҫке.
Хуласемпе районсен администрацийӗсен пуҫлӑхӗсем, министрсем хӑйсен страницисене тытса тӑраҫҫӗ. Хӑшӗсем — хӑйсем, хӑшӗсене пресс-секретарьсем пулӑшса пыраҫҫӗ.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхне Денис Спирина Телеграмра 5,1 пин ҫын вуласа тӑрать. Чӑваш Ен Элтеперне Олег Николаева унта икӗ хут ытларах ҫын вулать. Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗн пуҫлӑхӗ Елена Сахарова каналне 14,1 пин ҫын ҫырӑннӑ.
Пирӗн ҫӗршывра пурӑнакансем 79 ҫула ҫитиччен пурӑнасшӑн. Вӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ватлӑх 63 ҫула ҫитсен пуҫланать. Ҫакӑн пек пӗтӗмлетнӗ Халӑх шухӑшне тӗпчекен пӗтӗм Раҫҫейри центр ятарлӑ ыйтӑм ирттернӗ хыҫҫӑн.
2020 ҫулта ирттернӗ ыйтӑм вӑхӑтӗнче ҫынсем ватлӑх 62 ҫула ҫитсен пуҫланать тесе каланӑ. 18-24 ҫулсенчисен шухӑшӗпе 58 ҫула ҫитсен ватлӑх пуҫланать, утмӑл урлӑ каҫнисем шухӑшланӑ тӑрӑх, 68 ҫула ҫитсен.
Хӗрарӑмсем 79-80 ҫула ҫитиччен пурӑнасшӑн, арҫынсем — 78-а ҫитиччен.
18-24 ҫулсенчисем 74 ҫула ҫитиччен пурӑнасшӑн, 65 ҫултан аслӑраххисем — 85 ҫулччен.
Ыйтӑма хутшӑннисенчен 12 проценчӗ шухӑшланӑ тӑрӑх, ватӑсене Раҫҫейре хисеплеҫҫӗ. 47 проценчӗ шухӑшланӑ тӑрӑх, хисепленӗн туйӑнать. 26 проценчӗ вара хисеплемеҫҫӗ пек туйӑнать тесе каланӑ.ю тепӗр 8 проценчӗн шучӗпе ватӑсене пирӗн ҫӗршывра хисеплемеҫҫӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗ – Республика кунӗ. Кӑҫал Чӑваш автономи облаҫӗ йӗркеленнӗренпе 103 ҫул ҫитет.
Республика уявӗнче пӗрлешекенсем сахал мар пулӗҫ. Юстици ӗҫӗсемпе ӗҫлекен патшалӑх служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче ҫемье ҫавӑрма 86 заявлени панӑ.
Сӑмах май, ҫуллахи тапхӑрта республикӑра пӗтӗмпе 1,9 пин мӑшӑр пӗрлешӗ. Ытларахӑшӗ Шупашкарти Мускав проспектӗнчи Мӑшӑрлану керменне заявлени панӑ.
+14.3 °C