Ыран, кӑрлачӑн 10-мӗшӗнче, кӑнтӑр енчен циклон килнӗ май республикӑра ҫил-тӑман вӗҫтерӗ. Юр ҫӗрлех ҫума тытӑнӗ, кунӗпе те чарӑнмӗ. Уйрӑмах кӑнтӑрлаччен вӑйлӑ вӗҫтерӗ. Пӗр талӑкра Шупашкарта 5-10 сантиметр хулӑнӑш юр ҫуса лартма пултарӗ.
Ыран ҫул ҫинче хӳсе лартӗ, 500 метртан аяккарах курӑнмӗ, ҫавӑнпа водительсене асӑрхануллӑ пулма ыйтаҫҫӗ.
Тунтикун Ҫӗпӗр енчен сивӗ сывлӑш килме тытӑнӗ. Кун каҫа термометр 20 градус таран анӗ. Ҫил майӗпен лӑпланӗ, ытларикун 25 градус таран сивӗтӗ. Ҫитес эрнере сывлӑш температури ирсерен тата каҫсерен 30-35 градус таран анӗ. Ҫулсем пӑрлак пулӗҫ, вырӑнӑн-вырӑнӑн юр выртӗ.
«Мускав – Шупашкар» рейспа вӗҫекен самолетӑн Шупашкарта 10 сехет те 25 минутра анса лармалла. Анчах «тимӗр кайӑк» ҫӗр ҫине 11 сехет те 4 минутра ларнӑ. Йӑлтах – юр ҫунине пула. Паян кӑнтӑрлаччен республикӑра юр самай вӑйлӑ ҫурӗ.
Самолет анса лармалли меллӗ самант кӗтсе сывлӑшра ҫаврӑм тунӑ. «Победа» авиакомпанин «тимӗр кайӑкӗ» каялла Мускава 12 сехет те 8 минутра вӗҫсе кайнӑ. Расписанипе вара 12 сехет те 25 минутра унӑн Мускаври Внуково аэропортӗнче пулмалла. Анчах ҫанталӑка пула самолет паян вырӑна 13 сехет ҫурӑсенче ҫеҫ ҫитнӗ.
Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗ пӗлтӗрхинчен 1-2 градус сивӗрех пулӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ синоптиксем.
Кӑргач уйӑхӗн пӗрремӗш кунӗнчи каҫхине пӑрлӑ ҫумӑр ҫума пултарать. Кӑрлач уйӑхӗн 3-5-мӗшӗсенче юр ҫӑвӗ. Сывлӑш температури 0 градуса ҫывхарӗ. Шупашкарта виҫӗ кунта юр хулӑнӑшӗ 5 сантиметртан пуҫласа 10 сантиметр тарӑнӑш пулӗ.
Кайран тепре юр кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче тата 19-21-мӗшӗсенче ҫӑвӗ. Кӑрлач уйӑхӗн 17-26-мӗшӗсенче сывлӑш температури 10-11 градус пулӗ.
Кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗнче юр хулӑнӑшӗ хальхи 15 сантиметртан 25-30 сантиметра ҫитӗ.
Полярти тӗпчевҫӗсем Thwaites Offshore Research (THOR) проекта хутшӑнакан полюс таврашне тӗпчекенсем статья пичетлесе кӑларнӑ, унта вӗсем тӗнчери ҫанталӑк ӑшӑнса пынине пула Антарктида ирӗлсех пынине кӑтартса панӑ.
Температура ӳсни пӑр сийне пӗтерет, ҫапла май нумаях пулмасть ӑсчахсем унччен пӑр айӗнче пытаннӑ ҫӗнӗ утрава тупса палӑртнӑ.
Тӗпчевҫӗсем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ООН пӗлтернӗ юлашки кӑтартусемпе килӗшӳллӗн пирӗн планетӑн ӑшӑ виҫи, 2011-2015 ҫултисемпе танлаштарсан 0,2° С таран хӑпарнӑ. Ҫӗр чӑмӑрӗн паян кунхи пӑрланнӑ лаптӑкне 40 ҫул каяллахи кӑтартӑвӗсемпе танлаштарсан тинӗсри пӑр йышӗ кашни вунӑ ҫул хушшинче 12% чакать.
Пӑр ирӗлӗвӗн хӑвӑртлӑхӗ уйрӑмах 2015-2019 ҫулсенчи сӑнавсенче палӑрать, ҫавна май тӗнче ҫанталӑкӗ ӑшансах пыни пирки ним иккӗленӳсӗр калама май пур.
Юлашки анлӑ тӗпчев вӑхӑтӗнче Хӗвеланӑҫ Антарктидӑри ледник Туэйтс пӑрлӑхне тӗпченӗ, паянхи куна илес пулсан вӑл арканма пултаракансен йышне кӗрет. Хӑйӗн пысӑк калӑпӑшне пула вӑл тӗнче океанне хӑрушлӑх кӑтартса тӑрать.
«Территорине тӗпченӗ май эпир халиччен пӗлмен утрава асӑрхарӑмӑр, унӑн виҫи 634 000 тӑваткал фут (58,9 пин тв.
Ҫӗркаҫ пирӗн республикӑра юр ҫурӗ-ха. Ҫапла ҫанталӑк кунпах иртсе каймӗ. Ытларикун юр 10 сантиметр хулӑнӑш тултарӗ. Ун чухне пирӗн тӑрӑха Юлия кӑнтӑр циклонӗ килсе кӗрӗ. Ӑшӑ тинӗс патӗнчен нӳрӗк нумай илсе килекенскер пирӗн патра юр самай тултарӗ. Синоптиксем кун пекки хӗл каҫипе те пулман тесе калаҫҫӗ. Республикӑн кӑнтӑр районӗсенче вӑйлӑ юр кӗҫӗрех ҫума пуҫлӗ. Ыран ирпе ытти района та ҫитӗ. Кунӗпех юр ҫуса тӑрӗ. Гидрометцентр пӗлтернӗ тӑрӑх, ыран Шупашкарта нӳрӗк 13 мм таран ӳкӗ. Ку вӑл ҫур уйӑх норми пулӗ.
Юр самай ҫунине кура ҫул-йӗр ҫинче инкек пулас хӑрушлӑх пысӑк. Уйрӑмах — М7 федераци трасси ҫинче. Йӗпе юр ҫутӑ пӑралукӗсем ҫине ҫыпӑҫса ларма пултарӗ.
Юнкун циклон Урал енне кайӗ. Чӑваш Ене кӑнтӑр енчен антициклон килӗ. Хӗвел те тухӗ. Анчах кӗҫнерникун йӗпе юр ҫӑвӗ, эрнекун — ҫумӑр. Сывлӑш температури 2-7 градус ӑшӑ пулӗ, Шупашкарта — 5 градус таран ӑшӑ тӑрӗ.
Биологсем шутланӑ тӑрӑх, ытла та ӑшӑ хӗле пула регионта вӑрӑмтунасем сахалланма пултараҫҫӗ.
М.В. Ломоносова ялӗллӗ МПУ биофакри гидробиологи кафедрин наука ӗҫченӗ Вадим Марьянский палӑртнӑ тӑрӑх вӑрӑмтунасем сахалланни, паллах, ҫынсене савӑнтарӗ, ҫавах та ку ыйтӑва тарӑнрах пӑхмалла, мӗншӗн тесен кунашкал пысӑк улшӑнусем экологи шайлашӑвне хавшатма пултараҫҫӗ.
Ӑсчахсем палӑртнӑ тӑрӑх, хӗллехи тапхӑрта ялан тенӗ пекех ҫывӑракан ытти пысӑкрах кӑпшанкӑсем те юр ҫуккипе асапланаҫҫӗ. Ку шухӑшпа Финляндири Кӑнтӑр Карели аллергологипе тавралӑх институтӗнче те килӗшеҫҫӗ. Киммо Саринен ӑсчах каланӑ тӑрӑх, хӗл аномали шайӗнче ӑшӑ тӑнине пула ҫуркунне вӑрӑмтунасемшӗн тавралӑх ӗрчеме юрӑхсӑр пулӗ.
Испание ҫитнӗ «Глория» ҫил-тӑвӑла пула ҫав тери ҫӳллӗ хумсем ҫӗкленнӗ, ҫыран хӗрринче ларакан хуласем кӑпӑк айне пулнӑ. Сӑмахран, Тосса-де-Мар ҫыннисен хӑйсен ҫурчӗсене лекес тесе кӑпӑкланса тӑракан урамсем урлӑ каҫма тивнӗ. Майорка утравӗнче вара тем ҫӳллӗш хумсем, 13 метра ҫитекенсем, ҫӳллӗ ҫуртсене тӑрри таранах хуплама пултарнӑ. Ҫутҫанталӑк алхасӑвӗ пирки «Гисметео» хыпарлать.
Ҫил-тӑвӑл Испание иртнӗ эрне вӗҫӗнче ҫитнӗ. Ҫӗршывӑн тухӑҫ енчи ҫӗрсем шыв айне пулнӑ, ҫурҫӗрте тата сӑртлӑ вырӑнсенче юр тем хулӑнӑш ҫунӑ. Пуринчен те ытларах Андалуси, Валенси тата Балеар утравӗсем шар курнӑ. Специалистсем ӗнентернипе, ку тӑрӑхра кунашкал инкек кӳрекен хӗллехи ҫил-тӑвӑлсем 40 ҫул пулман.
Ҫил-тӑвӑла пула 200 пин патнелле испан ҫынни электричествӑсӑр тӑрса юлнӑ. Пурӗ 8 ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ, темиҫе теҫетке ҫын суранланнӑ. Хӑш-пӗр районсенче вӑхӑтлӑх аэропортсем, шкулсем хупӑннӑ, транспорт ҫыхӑнӑвӗ татӑлнӑ.
Шупашкар хулинче ыран, раштавӑн 25-мӗшӗнче, ачасен шкула каймалла мар. Ҫапла йышӑннӑ хула администрацийӗнче.
Хула администрацийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, уроксене ирттерменни пӑрлӑ ҫумӑр ҫунипе ҫыхӑннӑ. Чӑн та, хӗллехи хӑйне евӗр ҫак ҫанталӑка пула ҫул-йӗр пӑрлакланса ларать. Кун пек чухне ырӑ хуҫа хӑй йыттине урама кӑларас ҫук.
Шупашкар хула администрацийӗнче шкулсен ертӳҫисене 1-4-мӗш классем валли занятие дистанци мелӗпе йӗркелеме сӗннӗ.
5-11-мӗш классенче вӗренекенсене те ыран шкула пымасӑр вӗрентӗҫ. Ашшӗ-амӑшӗ ачи-пӑчине шкула ярасах тесен вӗсене леҫме, унтан пырса илме сӗнеҫҫӗ.
Шупашкар хула администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, шкулсемпе педагогсем ыран ытти чухнехиллех ӗҫлӗҫ.
Ӗнер Чӑваш Енре ҫил вӑйлӑ алхаснӑран хӑш-пӗр тӑрӑхра пӑтӑрмахсем сиксе тухнӑ. Аса илтерер: ӗнер ҫил ҫеккунтра 22 метр таран хӑвӑртлӑхпа вӗрнӗ. Республикӑра йывӑҫсем тӑпӑлнӑ, чӳречесем ҫӗмӗрӗлнӗ тӗслӗхсем пулнӑ.
Муркаш районӗнчи Анаткас ялӗнче вара пӗр ҫемье самаях шар курнӑ. Вӗсен ҫурт тӑррине ҫил сӳсе кайнӑ. Кун пирки ялти пӗр ҫын «Про Город» хаҫата каласа кӑтартнӑ.
Ӗнер вӑйлӑ ҫиле пула общество транспорчӗн чарӑнӑвӗн павильонӗсем те тӳнсе кайнӑ, хӑш-пӗр ялта ҫутӑ сӳнсе ларнӑ.
Ӗнер Чӑваш Енре шӑрӑх ҫанталӑк тӑчӗ. Кунашкалли тахҫантанпах пулманччӗ. Малашне ҫанталӑк мӗнпе тӗлӗнтерӗ-ха?
Ҫитес кунсенче ҫумӑр ҫукалӗ. Шӑматкун кӑнтӑрла ҫумӑр пулӗ, кӑштах сивӗтӗ: 18-23 градус. Вырсарникун ҫанталӑк лайӑхланма тытӑнӗ, сывлӑш температури 24-29 градус ӑшӑнӗ.
Тунтикун кӑштах сивӗтӗ, аслатиллӗ ҫумӑр ҫума пултарӗ. Ытларикунран тинех ӑшӑ та типӗ ҫанталӑк хуҫаланма тытӑнӗ. Ҫурла уйӑхӗн 19-22-мӗшӗсенче 25-30 градус шӑрӑх тӑрӗ, тӳлек ҫил вӗрӗ.
Ҫурлан 24-25-мӗшӗсенче кӑштах сивӗтме пултарӗ: 20-25 градус ҫеҫ пулӗ, ҫумӑр ҫумӗ.
+8.3 °C