Халӑх пӗрлӗхӗн кунӗнче, чӳк уйӑхӗнче 4-мӗшӗнче, Шупашкарти Хӗрлӗ лапамра пысӑк уяв концерчӗ пулӗ. Анчах хамӑр патри артистсем мар, ҫӗршыври паллӑ ушкӑн кӑтартӗ. Ҫук-ха, тен, хамӑр патрисем те юрласа ташлӗҫ-и, анчах программӑн тӗп хӑни «Здравствуй, песня» ушкӑн иккенне пӗлтереҫҫӗ.

«Здравствуй, песня» ушкӑн вокалпа инструмент ансамблӗ иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенчи хитсемпе килсе ҫитмелле. Пултаруллӑ, пысӑк ӑстасем шупашкарсемпе Шупашкар хӑнисене чӑн-чӑн уяв кӳрӗҫ.

Уяв чӳкӗн 4-мӗшӗнче кӑнтӑрла иртни пӗр сехетре пуҫланӗ.

И.С. Максимов-Кошкинский

Ыран, юпан 30-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин Электрон тата кинодокументацин патшалӑх архивӗнче «Чӑваш киноне пуҫарса янин историйӗ» ятпа пултарулӑх каҫӗ иртмелле. Мероприяти 18 сехетре пуҫӑнмалла. Ӑна архивпа «Хавал» общество организацийӗ пӗрле йӗркеленӗ.

Тӗлпулура архив ӗҫченӗсем республикӑн фильм фончӗпе паллаштарӗҫ, чӑваш киновӗ епле чӗрӗлни пирки каласа кӑтартӗҫ. Курнӑҫу «Киремет кати» илемлӗ фильма кӑтартнипе вӗҫленмелле. Ӑна иртнӗ ӗмӗрӗн 30-мӗш ҫулӗсен вӗҫӗнче И.С. Максимов-Кошкинский пуҫарса янӑ «Чӑвашкино» театр-студи ӳкернӗ.

Валерий Яковлев

К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн илемлӗх ертӳҫи, СССР халӑх артисчӗ, Раҫҫейӗн тата Чӑваш Енӗн Патшалӑх премийӗсен лауреачӗ Валерий Яковлев авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗнче 75 ҫул тултарнине эпир пӗлтернӗччӗ. Ҫав ятпа театрта ырантан пуҫласа Валерий Николаевичӑн хальтерех лартнӑ спектаклӗсен эрни иртет.

Паллӑ сцена ӑстин юбилейне спектакльсен фестивалӗ юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнчен тытӑнса юпан 30-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Куракансене ыран театр Анатолий Чебановӑн пьесипе лартнӑ «Праски кинеми мӑнукне авлантарать» спектакле йыхравлать. 24-мӗшӗнче Федор Павловӑн «Ялта» драмине кӑтартӗҫ, 25-мӗшӗнче — «Укҫа чул кастарать» (пьеса авторӗ — Александр Пӑртта), 26-мӗшӗпе 30-мӗшӗнче «Вӗҫсе иртеҫҫӗ кайӑксем» (Арсений Тарасовпа Ольга Туркай), 28-мӗшӗнче — «Хурлӑхлӑ хурама сасси» (Денис Гордеевпа Геннадий Кириллов), 29-мӗшӗнче — «Юратупа кавӑн» (И. Стаднюк). Кашни спектакль умӗн мӗн те пулин кӑсӑкли пулассине систереҫҫӗ.

Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ

Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ 75 ҫул тултарнине савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура палӑртма хатӗрленет. Уяв мероприятине асӑннӑ учреждени Чӑваш Ен Элтеперӗн гранчӗ шучӗпе йӗркелӗ.

«Ҫитмӗл пиллӗкмӗш кӗркунне. Ӳнерти пурнӑҫ (Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ 75 ҫул тултарнине халалласа)» ят панӑ мероприятие чӳкӗн 7-мӗшӗнче ирттерӗҫ. Тепӗр кунхине уяв Вырӑс тата ют ҫӗршыв ӳнерӗн пайӗнче (вӑл Шупашкарти Константин Иванов урамӗнчи 4-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ) малалла тӑсӑлӗ.

Мероприяти программине «Ҫитмӗл пиллӗкмӗш кӗркунне. Ӳнерти пурнӑҫ (Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ 75 ҫул тултарнине халалласа)» пресс-конференцие, «Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ. Пухмачсен историйӗ. Чи лайӑх хайлавсем» альбом-каталог хӑтлавне, Шупашкар тӑрӑх кӑтартса ҫӳрессине, юбилея халалланӑ курава, «Классика» юрӑ капеллин музыка саламне, П.П. Беньков живописҫӑ ҫуралнӑранпа 135 ҫул ҫитнине халалланӑ «ҫавра сӗтеле» кӗртнӗ.

Юпан 21-мӗшӗнче Шупашкарти Наци вулавӑшӗнче Тутар Республикинчи ЧНКА ҫумӗнчи Чӑваш писательсен пӗрлӗхӗн председателӗ Николай Сорокинӑн виҫӗ томлӑ «Вечная Волга» романӗн хӑтлавӗ пулать. Сумлӑ мероприяти умӗн «Сувар» вулаканӗсене автор хӑйӗнпе те, романпа та ҫывӑхрах паллаштарасшӑн.

Николай Сорокин Теччӗ районӗнчи Аслӑ Ӑнӑ ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Хусанта 8 ҫул «Советская Татария» хаҫатра ӗҫленӗ, унтан 37 ҫул ытла ИТАР-ТАСС-ра, халичченех ӗҫленӗ. Ҫав вӑхӑтрах Хусанти радиора «Атте-анне сассисем» ятлӑ чӑваш кӑларӑмӗсене пуҫарса янӑ, унтан «Сувар» хаҫата, «Шурӑмпуҫ» журнала уҫса 6 ҫул тӗп редактор пулса ӗҫленӗ. Хусан историйӗнче пирвайхи хут чӑваш чиркӗвне Параскева Пятница ятлине уҫнӑ.

Ҫав хушӑрах, укҫа ҫитменнипе-тӗр, кӗнекесем ҫырма тытӑннӑ. Малтан очерк пуххисем — «Рабочие династии», «Нижнекамский репортаж», «Над шишкинским бором рассвет» — тухнӑ, унтан повеҫсем: «Колесо жизни», «Купец с КАМАЗа», «Купцы новой России». Пӗлтӗр ӑна тата Тутарстанри чӑваш ҫыравҫисен пӗрлешӗвӗн ертӳҫине суйланӑ.

Юпан 18-мӗшӗнче Шупашкарта Лермонтов балӗ пулӗ. Ӑна вырӑс ҫыравҫи ҫуралнӑранпа 200 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.

Бал ЧР Наци вулавӑшӗн акт залӗнче 14:00–18:00 сехетсенче иртӗ. Программӑра 19-мӗш ӗмӗрти ташӑсем кӗрӗҫ: вальс, полька, мазурка, контрданс. Ҫавӑн пекех Шотланди ташшисем те пулӗҫ. Ара, Михаил Лермонтовӑн йӑх тымарӗ — Шотландирен.

Ташӑсене балччен «Огни Бэлтайна» студире вӗренме пулать. Мероприятире темиҫе ҫӑмӑл ташӑ та кӗртнӗ. Ӑна кашниех тума пултарӗ. Унта хутшӑнакансен тумӗ 19-мӗш ӗмӗрти пек е Шотланди стилӗпе килӗшӳллӗн пулмалла.

Ҫавӑн пекех мероприятире Михаил Лермонтов пирки сӑвӑсем, юрӑсем, хӑтлавсем пулӗҫ.

Юпан 25-мӗшӗнче Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче ҫамрӑк композиторсен «Атӑл ачисем» республикӑри уҫӑ III конкурсӗ иртмелле. Вӑл 15 сехетре пуҫланмалла. Конкурса асӑннӑ училище йӗркелет. Ӑна асӑннӑ вӗренӳ учрежденийӗн 85 ҫулхине тата Анисим Асламас композитор ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Конкурса музыка училищисенче, колледжсенче, культура тата ӳнер училищисенче, аслӑ шкулсенче, ача-пӑча музыка тата ӳнер шкулӗсенче вӗренекенсем хутшӑнасса шанаҫӳҫӗ. Конкурсантсене икӗ ушкӑна пайлӗҫ: 12–15 ҫулсенчисене уйрӑм, 16–20 ҫултисене расна. Ҫамрӑк композиторсем хӑйсен пултарулӑхне «Композици» тата «Импровизаци» номинацисенче тӗрӗслеме пултарӗҫ. Иккӗмӗшӗ — аслӑ ҫулхи категори валли кӑна.

Конкурсӑн тӗп тӗллевӗ шутне пултаруллӑ ачасемпе ҫамрӑксене тупса палӑртассине тата Анисим Асламас композиторӑн ят-сумне сарассине кӗртеҫҫӗ.

Конкурса хутшӑнакан кашни ача тӗрлӗ музыка жанрӗллӗ темиҫе хайлав тӑратма пултарать. Пӗри 6 минутран вӑрӑм пулмалла мар. Конкурсра соло е камерлӑ оркестр валли ҫырнӑ инструмент хайлавӗсем, камерлӑ вокал хайлавӗсем — юрӑсем, романссем, вокал ҫаврӑмӗсем, ҫырса илемлетнисем, вариацисем, сюитӑсем тата ытти пулма пултараҫҫӗ.

Малалла...

Чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Анатолийпе Надежда Никитинсем тепӗр ҫӗнӗ шоу хатӗрлеҫҫӗ — хальхинче вӑл Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнче иртӗ. Пуҫламӑшӗ 18 сехет ҫурӑра.

Питӗ пысӑк шоура сире ҫӗнӗ программа кӗтет. Сирӗн умра «Янташ» ушкӑн тата ытти паллӑ артистсем хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарӗҫ.

Билетсене культура керменӗн кассинче, «Детский мир» лавккара тата билет салатакансенчен туянма май пур.

Пурне те хапӑл туса кӗтеҫҫӗ.

Юпа уйӑхӗн 25-26-мӗшӗсенче И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн ют чӗлхе факультетӗнче чӗлхесен Пӗтӗм тӗнчери XIX фестивалӗ пулӗ.

Юпан 25-мӗшӗнче 14 сехетре фестиваль уҫӑлӗ, 15 сехет те 30 минутра чӗлхесен хӑтлавӗ иртӗ.

Тепӗр кунхине, юпан 26-мӗшӗнче, 14 сехетре чӗлхесен хӑтлавӗ иртӗ, 15 сехет те 30 минутра концерт пулӗ.

Тӗплӗнрех пӗлес тесен 23-02-03 номерпе шӑнкӑравламалла.

Юпан 4-мӗшӗнче 16 сехетре Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче тепӗр хут «Поэтсен балӗ» музыкӑпа поэзи каҫӗ иртӗ. Унта Рустем Галич тата «АrСо» квартет (Сергей Григорьев, Оксана Милицина, Гульсина Григорьева, Надежда Казакова), оперӑпа балет театрӗн солисткисем Маргарита Финогентова, Татьяна Прытченкова хутшӑнӗҫ.

Рустем Галич АПШра, Раҫҫейре, Европӑра гастрольсемпе нумай пулать, ӳнер вулавӗн жанрне сарать. Йӗркелӳҫӗсем поэзи каҫӗ кӑсӑклӑ пуласса шантараҫҫӗ. Ара, унта ҫынсене хаваслӑх парнелеме юратакан чӑн-чӑн профессионалсем хутшӑнаҫҫӗ-ҫке-ха.