Тутар Республикинчи Кӑнна Кушки — чӑвашсемшӗн хаклӑ ял.
Кунта 1848-мӗш ҫулхи ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче чӑвашсен Аслӑ Вӗрентекенӗ, чӑваш ҫырулӑхне, литература чӗлхине пуҫарса яраканӗ Иван Яковлевич Яковлев ҫуралса ҫут тӗнчене килнӗ. Чӑваш ҫыннин тертпе-хӗнпе иртекен кун-ҫулне телейлӗрех тӑвасчӗ тени мӗн ачаранах канӑҫ паман ӑна. 1868-мӗш ҫулта Чӗмпӗрте Чӑваш шкулӗ уҫма мехел ҫитернӗскер, хӑйӗн пӗтӗм кун-ҫулне вӗрентӳ ӗҫне халалланӑ. Чӗмпӗр шкулӗ 1000 ытла вӗрентекене, ҫав шутранах тӑван литература анинче уйрӑмах тарӑн йӗр хӑварнӑ К.В. Иванов, Тайӑр Тимкки, Н. Шупуҫынни, Федор Павлов, Марфа Трубина тата ытти ҫыравҫӑсене те вӗрентсе ӑс панӑ.
Манмастпӑр эпир те, паянхи ӑру, И.Я. Яковлевӑн вышкайсӑр пысӑк ӗҫне. Унӑн «Халалне» яланах асра тытса пурӑнатпӑр.
Акӑ, пуш уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи Курнавӑшри пӗтӗмӗшле пӗлқ паракан вӑтам шкулти саккӑрмӑш тата тӑххӑрмӗш классенче вӗренекенсем, вӗсен вӗрентекенӗсем — Н.
Аслӑ патриарх И.Я. Яковлев ҫуралнӑранпа 160 ҫул ҫитнӗ май, ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Теччӗ районӗнчи Кӑнна Кушкинчи шкул картишӗнче унӑн палӑкне уҫрӗҫ. Хаваслӑ мероприятие Тутарстанран – ТР культура министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ А. Гайнутдинов, ТР вӗрентӳпе наука министрӗн ҫумӗ А.Поминов, ЧНКА председателӗ К.Яковлев, Ҫӗпрел, Пӑва, Аксу районӗсен ЧНКЦ председателӗсем; Чӑваш Енрен – ЧР вӗрентӳпе ҫамрӑксен политикин министрӗ Г.Чернова, ЧР Культура министерствин этникӑпа конфесси хутшӑнӑвӗсен тата культура еткерлӗхне упракан уйрӑмӗн ертӳҫи М.Краснов, ЧНК председателӗ Г.Архипов, Шупашкарта пурӑнакан Тутарстан чӑвашӗсен «Пӑлхар» ентешлӗхӗн ертӳҫи Н.Угаслов, чӑваш интеллигенцийӗн представителӗсем; Чӗмпӗртен – Чӗмпӗр облаҫӗн Вӗрентӳ министерствин тӗп специалисчӗ Ф.Улензеева, УОЧНКА председателӗ В.Сваев, Чӗмпӗр хулин ЧНКЦ ертӳҫи И.Гаврилова, асӑннӑ регионсен массӑлла хыпар хатӗрӗсен ӗҫченӗсем тата нумай-нумай хӑнасем килчӗҫ. Вӗсене Теччӗ муниципаллӑ район ертӳҫи М.Ибятов, Ӗҫтӑвком ертӳҫи Н.Зотов, ЧНКЦ председателӗ В.
Пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче ТР Культура министерствинче чӑваш халӑхне ҫутта кӑларакан, Иван Яковлевич Яковлев ҫуралнӑранпа 160 ҫул ҫитнине халалланӑ мероприятисене хатӗрленес тӗлӗшпе республикӑри йӗркелӳ комитечӗн канашлӑвӗ иртрӗ. Ларӑва йӗркелӳ комитечӗн председателӗ, ТР Премьер-министрӗн ҫумӗ – культура министрӗ Зиля Валеева ертсе пычӗ. Вӑл чӑвашсен аслӑ патриархӗ чӑвашсемшӗн кӑна мар, ку тӑрӑхра пурӑнакан ытти чылай халӑхсемшӗн те сахал мар тунине палӑртрӗ.
Теччӗ муниципаллӑ районӗн пуҫлӑхӗ Мухаррям Ибятов И.Я. Яковлев юбилейне хатӗрленес ӗҫсем еплерех пыни ҫинчен каласа пачӗ. Ун сӑмахӗсенчен, Кӑнна Кушки ялӗнче вырӑнти шкул тата музей ҫурчӗсене юсаса пӗтернӗ, шкул картишне тата ялӑн тӗп урамне йӗркене кӗртнӗ.
– Халӗ пӗрремӗш чӑваш театрне йӗркеленӗ И.С. Максимов-Кошкинский, Александр Алга, Анна Казакова, Тихӑн Петӗркки тата ку ялта ҫуралса ӳснӗ ытти паллӑ чӑвашсен мемориал-экспозицийӗсене ҫӗнетес ӗҫсем пыраҫҫӗ, – тесе пӗлтерчӗ Теччӗ районӗн ертӳҫи.
Тутарстанпа Ульяновск облаҫӗнчи чӑваш чӗлхи вӗрентӳҫисем чӑмӑртанса ӗҫлеме тӗв турӗҫ.
Юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче Тутарстанри Теччӗ районӗнче – Кӑнна Кушкинчи вӑтам шкулта – икӗ регионти тӑван чӗлхемӗре вӗрентекенсен конференцийӗ иртрӗ. Унта Ульяновск облаҫӗнчен – 17, Теччӗ районӗнчен – 15 вӗрентӳҫӗ хутшӑнчӗҫ. Конференцин тӗп теми – “И.Я. Яковлев еткерлӗхe тата хальхи шкул”.
Конференцие йӗркелекенсем – облаҫри вӗрентӳ департаменчӗ, УОЧНКА тата Теччӗ районӗн вӗрентӳ уйрӑмӗ.
Ҫула тухас умӗн Чӗмпӗр Ен вӗрентӳҫисем Аслӑ Патриархӑмӑр палӑкӗ умне чӗрӗ чечексем хучӗҫ. Палӑртни лайӑх пурнӑҫлантӑр тесе авалхи йӑлапа И.Я. Яковлевран пил илчӗҫ.
Иван Яковлевич ҫӗрӗ хӑнасене яланхи пекех ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илчӗ. Малтанах вӗрентӳҫӗсене ял администрацин пуҫлӑхӗ С.
+3.3 °C