Пуп таврашĕн Мăнкунĕ


Сăмахранах каласан,

Пирĕн хура свещенĕк

Тĕнче мулне пĕтĕмпе

Пĕр çăвартан çăтĕччĕ,

Прихут ушкăн халăхне

Алă çапса сутĕччĕ.

 

Тияккăнĕ — мытарник,

Пасар-пасарсеренех

Кĕсре-лаша улштарса

Улшуç пулса çӳресскер.

Хытă саспа ӳхĕрсе,

Чиркӳ варне тĕпеле

Тухса тăрса, çĕкленсе

Апостолсем вулакан —

Тиечук та путлĕ мар:

Пĕлтĕр ыраш пуссинче

Микул салтак арăмне

Лапсăртатса хвалать, тет.

Шурă çӳçлĕ ватă çын —

Уйкассинчи Тăхтаман

Кукăр чăпăк чĕлĕмне

Иккĕ-виççĕ ĕмрĕ те

Вĕрсе ячĕ тĕтĕмне.

Йĕс чĕлĕмне тытрĕ те,

Сакă çумне шаккаса,

Кукăр пуçа тасатса,

Çапла сăмах калаçать:

 

— Эпĕ ĕнтĕ аннерен

Çавăнашкал çуралнă —

Манăн чĕлхе ачаран

Курнă-илтнĕ сăмаха

Каламасăр чăтаймасть.

Шемертенри кăтра пуп

Хĕрлĕçыра хĕреспе,

Мăнкун эрни майĕпе,

Пĕлтĕр кайнă çӳреме.

Унта-кунта сăмакун,

Курка-курка сăрасем

Ĕçкелесе шăмшакки

Яшăланса хускалсан,

«Христус турă чĕрĕлнĕ,

Чăн-чăнах та чĕрĕлнĕ!» —

Текелесе çынсемпе,

Арăмсемпе чуптусан,

Кăтра пупăн çавăнпа

Пĕвĕ-сийĕ тапрансан,

Шемертенри хайхи пуп —

Иккунпала çӳрекен —

Çынсен куçĕ умĕнчен

Таçта кайса çухалнă.

 

Шемертенри Юс Митюк

Арлан Ивань патĕнчен,

Вите хӳми çумĕнче,

Çинчĕк улăм хыçĕнче,

Иван кинĕ Плакипе

Кăтра пупа картара

Сисмен хутран курнă, тет.

Кăтра пупа çавăнтан

«Çинчĕк улăм пуп» тесе

Панă вара фимили.

Вакă-вĕтĕ ачасем

Шкулпа чиркӳ хушшинче

Хут хунарпа çутатса,

Калла-малла яваççĕ.

 

Кĕçĕр тухсан кĕлĕрен,

Комсомолсем — шкул ачи

Учительпе спектакль

Хатĕрленĕ лартмашкăн.

Тухнă-тухман кĕлĕрен

Яшăсемпе хĕрĕсем,

Хăшĕ-пĕри ваттисем

Шкула каяç спектакле.

 

Шкулăн çуртне туллиех

Халăх тулчĕ курмашкăн.

 

Уçса ячĕç чаршава…

Сцена çинче тăваттăн:

Пĕри вăрăм тумтирлĕ,

Вăрăм çӳçлĕ, мăн хырăм —

Умне хĕрес çакнăскер.

Тепри кăвак кĕпепе —

Хура тăла, шурă йĕм —

Çутă пуçлă ват старик.

Енчĕк çакнĕ пилĕкне,

Пилеш туя тытнăскер.

Виççĕмĕшĕ — ват карчăк.

Йӳлĕ пилĕк, улача

Вăрăм кĕпе тăхăннă.

Пуçне сырнă шур сурпан,

Мăйне çакнă хуртпуççи,

Алне тытнă шыв курки.

Сылтăм енче килеми

Хăлтăрмаçă кĕпепе

Ларать сĕтел хушшинче

Мăкăлтатса хăй тĕллĕн.

Тăваттăш те пуплеме

Пĕр-пĕринпе пуçларĕç,

Курма пынă çыннисем

Пурте шăпах лăпланчĕç.

Çутă хĕрес мăйĕнчен

Вăчăрапа çакнийĕ,

Мăн хырăмне мăкăртса,

Пилеш туя тытнинчен

Акă çапла ыйтатĕ:

— Хăта, эсĕ кам пулан?

Ку туяпа мĕн тăван?

Сăран енчĕк пилĕкрен

Мĕне вали çакнă эс?

Старик çутă хĕресе

Тинкеререх пăхрĕ те:

— Кам пуласси — çын эпĕ,

Хура Варти Ухатер…

Пилеш туя кирлĕ вăл —

Арçурипе шуйттана

Виççĕ сулсан — хăратать,

Çиччĕ сулсан — тасатать…

Сăран енчĕк ахаль мар —

Шурă вăкăр тирĕнчен

Вĕлтрен çиппе çĕленĕ.

Качи-мăчи — юн чулĕ

Чиксе çӳреп унпала.

 

Тата калать мăн хырăм:

— Эсĕ, эппин, юмăç пуль?

Старик:

— Юмăççине юмăç та,

Кала-халĕ ху эсĕ

Мĕн ĕçлекен çын пулан?

Мăн хырăм:

— Эсĕ мана пĕлмесне? —

Çылăх тавраш ыйтакан,

Пуççаптарса, сăхсăхса,

Турă юнне паракан;

Ывăл турă вырăнче

Çак çĕр çинче ĕçлекен —

Пулап эпĕ пачăшкă.

Старикпеле мăн хырăм

Карчăксене пăхаççĕ.

Хĕрес çакнă мăн хырăм

Курка тытнă карчăка

Ыйту парать çаплалла:

— Кала-халĕ ват инке!

Мĕн ятлă эс, кам пулан?

Курка тытса ма çӳрен?

Ват инке:

— Палламасна эс мана?

Тăхтаç аппа тесессĕн,

Ку таврара пĕлеççĕ.

Шыв курки те кирлĕ-çке:

Кăвак куçпа хăмăр куç

Кирек кама ӳксессĕн,

Ăшăрт тавраш, чĕмере

Пӳклерен те тивсессĕн,

Элкӳл шывне куркапа,

Кăмрăк ярса, кĕлпеле

Сурса сăхса ĕçтереп.

Мăн хырăм:

— Вĕрӳç-карчăк, эппин, эс!

Ват инке:

— Вĕрӳç пулни намăс мар,

Вăрă-ясар туни мар…

Мăкăлтатса ларакан

Карчăк патне мăн хырăм

Майпе утса пычĕ те

Çапла ыйтать çавăнтан:

— Мĕн калаçса ларатăн

Хăв тĕллĕнех, шăппăнах?

 

Мăн хырăма ерипе

Карчăк калать çаплалла:

— Пирĕн йышши арăмсен

Сывлассерен çич сăмах

Чĕлхе вĕçне тухмалла.

 

Ку карчăка мăн хырăм:

— Шуйттансемпе-шыврипе

Пĕр чĕлхеллĕ пурнакан —

Тухатмăш эс, пăсакан, —

Тесе сăмах каларĕ.

■ Страницăсем: 1 2 3

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: