Паян, пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Шупашкарта республикӑн ача-пӑча клиника пульницин поликлиникине тӗпрен юсанӑ хыҫҫӑн ҫӗнӗрен уҫнӑ. Юсав ӗҫӗсене кунта иртнӗ ҫулхи чӳк уйӑхӗнче кӳлӗннӗччӗ.
Ҫак пысӑк ӗҫе Раҫҫей президенчӗн сыхлӑх фондӗнчен республика валли 26,5 миллион тенкӗ уйӑрнӑран тума май килнӗ. Ҫак укҫа пӗтӗмпех поликлиника ҫуртне юсама кайнӑ. Палӑртса хӑварар, ку сыватмӑша 1986 ҫулта хӑпартнӑ, тӗплӗ юсав пӗрре те пулман.
Халӗ юсав ӗҫӗсене пурнӑҫланӑ май сывлӑх тӗлӗшӗнчен хавшак ачасем валли уйрӑм условисем тунӑ: залсене, кӑритурсене, пулӑшу памалли лаптӑка ҫӗнетнӗ, сусӑр ачасене куҫса ҫӳремешкӗн меллӗ пултӑр тесе ятарлӑ майсем тунӑ, сарлака алӑксем лартнӑ, туалет пӳлӗмне хӑтлӑлатнӑ, пандуссем вырнаҫтарнӑ. Курман-илтмен пациентсем валли Брайль шрифчӗллӗ кӑтартмӑшсем ҫакса хунӑ.
Шупашкарти аэропорт иртнӗ ҫул вӗҫӗнче амбулифт туяннӑччӗ. Ӑна илме суд пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта иртнӗ сусӑрсен Пӗтӗм Раҫҫейри ӑмӑртӑвне килнӗ спортсмен Замир Шкахов самолетран кӑлтӑксӑр анайманнине пула йышӑну кӑларнӑ. Ун чухне хайхи спортсмен самолетран кӳмепе анма тӑнӑ та ятарлӑ хатӗр ҫуккине асӑрханӑ. Ӑна грузчиксем анма пулӑшассине пӗлтернӗ. Сусӑр спортсмен кунпа килӗшмен, ҫакӑ ӑна хӑйне багажпа танлаштарнӑ пек туйӑннӑ. Самолет трапӗ тӑрӑх вӑл алли ҫине таянса аннӑ.
Шупашкарти аэропорт амбулифт туяннине пӗлнӗ Замир Шкахов халӗ хӑйӗн шухӑшне пӗлтернӗ. «Ун чухнехи пӑтӑрмах халӑха ҫивӗч ыйту пуррине пӗлме май пачӗ. Малашне сусӑр ҫынсем Шупашкара ҫӑмӑллӑнах вӗҫсе килсе каялла вӗҫме пултарӗҫ. Чӑваш Енре сусӑр спортсменсен ӑмӑртӑвӗсем ҫулленех иртнине шута илсен — пушшех те. Шантарнине пурнӑҫланӑшӑн Шупашкарти аэропорт ертӳҫисене тав тӑватӑп», — тенӗ Замир «Про Город» (чӑв. «Хула пирки») журналистне.
Асӑнса хӑварар, Шупашкарти аэропортра амбулифтпа усӑ куракан пулнӑ та ӗнтӗ.
Раштав уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Мускавра хусканупа тӗрев енчен сусӑр спортсменсен хушшинче спартакиада иртнӗ. Унта 14-18 ҫулсенчи ҫамрӑксем хутшӑннӑ. Пирӗн республикӑран ӑмӑртӑва ултӑ спортсмен кайнӑ. Палӑртма кӑмӑллӑ: вӗсем Мускавран пилӗк медальпе таврӑннӑ. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ – «ылтӑн».
Раҫҫейри 10 регионтан пухӑннӑ 150 ытла спортсмен спортӑн темиҫе тӗсӗнче тупӑшнӑ: бочча, шахмат, дартс, армспорт. Пирӗн пилӗк ентеш боччӑра вӑй виҫнӗ. Янислава Васильева кӗмел медаль ҫӗнсе илнӗ. Алсу Фасхутдинова вара ҫак ӑмӑртурах пӑхӑр медале тивӗҫнӗ.
Ҫӗмӗрлере ӳснӗ спортсмен Вадим Лабутов вара дартсра – ылтӑн медаль, армспортра икӗ ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ.
Сусӑр ҫын Патӑрьел районӗнчи юристран хваттер илмешкӗн пулӑшма ыйтнӑ. Анчах лешӗ ӑна улталанӑ, унӑн укҫи-тенкине хӑйӗн кӗсйине чикнӗ.
Полици ку тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарма хирӗҫленӗ. Прокуратура «сӑмсине чиксен» ҫеҫ ӗҫ пуҫарма килӗшнӗ.
Иккӗмӗш ушкӑнри сусӑр пурӑнмалли кӗтес туянмашкӑн укҫа-тенкӗ тивӗҫнӗ. Вӑл юристран пулӑшу ый тнӑ. Следстви шухӑшланӑ тӑрӑх, юрист сусӑр валли Патӑрьелте икӗ хут йӳнӗрех хваттер тупнӑ та ҫавна туянма ӳкӗтленӗ. Юлнӑ укҫа-тенке вара хӑйне партарнӑ.
Халӗ ҫав пуҫиле ӗҫе тӗпчеҫҫӗ.
Муркаш районӗнчи Москакасси ял тӑрӑхӗнчи культура ӗҫченӗсем Ивановка ялӗнче пурӑнакан Тимофеевсемпе Христофоровсен ҫемйисенче пулнӑ.
«Вася хӑйӗн сывлӑхне ҫирӗплетессишӗн самай тӑрӑшать. Ӑна ашшӗ ятарласа утмалли станок ӑсталаса панӑ, кашни кун вӑл ҫак станок ҫинче утма тӑрӑшать, ҫавӑн пекех ӑна тренажер та илсе панӑ, ун ҫинче те вӑл хӑйӗн сывлӑхне ҫирӗплетме тӑрӑшать», — пӗлтерет Москакассинчи культура ҫурчӗн ертӳҫи Г. Голубева.
Пӗлтӗр Вася Атӑлҫи тӑрӑхӗнче сусӑр ҫынсем хушшинче ирттернӗ «Бочча» спорт вӑййинче пӗремӗш вырӑна тухнӑ. Ашшӗ-амӑшӗпе вӑл Муркаша бассейна та ҫӳрет иккен.
Вася музыкӑна ҫав тери юратать иккен. «Вальс кӗвви янӑраса кайсан Васьӑпа та ташласа илтӗмӗр», — пӗлтернӗ Г. Голубева.
ЧР Наци вулавӑшӗ акци ирттерет. Унта сусӑр ачасем валли шӑккалат пухаҫҫӗ. Пылак парнесене кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗшӗнче парӗҫ. Шӑпах ҫав кун вулавӑшра «Юлташсемпе – Раштав уявӗ» мероприяти иртӗ.
Ҫак кун вулавӑша сусӑр ачасене чӗнӗҫ, вӗсем валли концерт лартӗҫ. Куракансене ача-пӑча ушкӑнӗсем юрри-ташшипе савӑнтарӗҫ. И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн шкул умӗнхи тата коррекци педагогикипе психологи факультечӗн 2-мӗш курс студенчӗсем театрализациленӗ постановка кӑтартӗҫ.
Сусӑр ачасем валли шӑккалат пухас акци паян пуҫланнӑ. Сирӗн те ыркӑмӑллӑх ӗҫне хутшӑнас килет-и? Шӑккалата кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗччен илсе пыма юрать. Сирӗн пӗчӗк парне сусӑр ачана пысӑк савӑнӑҫ парнелӗ.
Чӗмпӗр хулинче Шупашкара килекен суккӑрсемпе анланманлӑх сиксе тухнӑ. Поводырь йытӑсемлӗ хӗрпе каччӑна асӑннӑ хулари тӗп автовокзалта контролер тата хуралҫӑсем тытса чарнӑ. Вӗсем ҫамрӑксенчен йытӑсемшӗн билет ыйтнӑ. Лешсем Раҫҫей правительствин ятарлӑ йышӑнӑвӗпе пӗркенме пӑхнӑ, анчах май килмен.
Пӑтӑрмаха ӳкерсе илнӗ видеона Ютуб видеохостингра вырнаҫтарнине «ZNAK» интернет-хаҫат ҫырса кӑтартнӑ.
«Хӑлат пек сиксе ӳкрӗҫ. Полицейски саккуна хӑй те пӗлмест, ӑна суда памалла», — тенӗ видеора хӗр.
Пӑтӑрмах пирки Чӗмпӗр облаҫӗн прокуратуринче те пӗлеҫҫӗ иккен. Надзор органӗ ку фактпа тӗрӗслев пуҫарнине ӗнентернӗ. Сусӑрсене кӳрентернипе «Открытая Россия» (чӑв. Уҫӑ Раҫҫей) общество организацийӗ те кӑсӑкланнӑ.
Нумаях пулмасть сусӑрсен хушшинче йӗркелекен «Абилимпикс» олимпиадӑн Раҫҫей шайӗнчи тапхӑрӗ иртнӗ. Унта Шупашкарти экономикӑпа технологи колледжӗнче ӑс пухакан Илья Леонтьев иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Ӑмӑрту Мускавра раштав уйӑхӗн 1-3-мӗшӗсенче иртнӗ. Унта регион шайӗнче ҫӗнтернӗ 900 ҫамрӑк тупӑшнӑ. Аса илтерер: Чӑваш Енре ӑмӑрту юпа уйӑхӗн 19-20-мӗшӗсенче иртнӗ, унта 20 студент, 13 шкул ачи тата ӗҫлекен 5 специалист хутшӑннӑ. Вӗсем йывӑҫран касса кӑларассипе, апат пӗҫерессипе, ҫӗлессипе, сӗтел-пукан пуҫтарассипе, массаж тӑвассипе тупӑшнӑ. Шкул ачисем тӗрлесе кӑтартнӑ, ӳнер дизайнӗпе тӗлӗнтернӗ.
Мускаври тупӑшӑва Чӑваш Енрен 7 ҫамрӑк кайнӑ. Илья Леонтьев «Йывӑҫран касса кӑларасси» номинацире иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
«Матч ТВ» федераци каналӗпе Раҫҫейри Паралимп комитечӗн «Пурнӑҫа таврӑнни» преми чыславне кӑтартнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти вӑй-хал культурин вӗрентекенӗ унӑн лауреачӗ пулса тӑнӑ.
Мероприятире паралимп спортне аталантарассишӗн нумай тӑрӑшакан ҫынсене чысланӑ. «Личный пример» номинацире Андрей Михайлов ҫӗнтернӗ. Вӑл Раҫҫейри хусканупа тӗрев енчен сусӑр ҫӑмӑл атлетсен командин тренерӗ. Ҫавӑн пекех Ҫӗнӗ Шупашкарти ачасемпе ҫамрӑксен 2-мӗш спорт шкулӗнче ӗҫлет.
Андрей Михайлов – Раҫҫей Федерацийӗн вӑй-хал культурипе спорт отличникӗ, Раҫҫейри пӗтӗмӗшле пӗлӗвӗн хисеплӗ ӗҫченӗ.
Раҫҫейри Сурдлимпиада комитечӗ Чӑваш Республикин Пуҫлӑхне Михаил Игнатьева саламлӑ тав ҫырӑвӗ ярса панӑ, унта Элтепере Анастасия Мамлина 23-мӗш ҫуллахи Сурдлимп вӑййисенче медаль ҫӗнсе илнӗ ятпа ырӑ сӑмахсем ҫырнӑ. Кун пирки ӗнер Спорт министерстви хӑйӗн сайтӗнче пӗлтернӗ.
Аса илтеретпӗр: япӑх илтекен тата пачах илтмен спортсменсен тӑватӑ ҫулта пӗрре иртекен ӑмӑртӑвӗ кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 18-30-мӗшӗсенче Турцири Самсун хулинче пулнӑччӗ. Унта 85 патшалӑхран 2627 спортсмен хутшӑннӑччӗ.
«Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ команди 199 медаль ҫӗнсе илчӗ. Пирӗн спортсменсен ҫӗнтерӗвӗнче сирӗн спортсменкӑн Анастасия Мамлинӑн тӳпи те пысӑк. Вӑл сӑнӑ ывӑтса бронза медале тивӗҫрӗ», — палӑртнӑ Раҫҫейри Сурдлимпиада комитечӗн президенчӗ Александр Романцев хӑйӗн тав ҫырӑвӗнче.
Палӑртса хӑварар: Шупашкарти спортпа адаптаци шкулӗн вӗренекенӗ хальхинче кӑна мар, иртнӗ Сурдлимп вӑййисенче те палӑрнӑ. Болгарири София хулинче вӑл йӗтре тӗртсе — 5-мӗш, сӑнӑ ывӑтса 8-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Хальхинче вара Настя сӑнна 45 метр та 68 сантиметра ывӑтса «бронзӑллӑ» пулчӗ.
+3.3 °C