Чӑваш Республикин ача-ача ҫамрӑксен библиотекинче Ача-пӑча кӗнекин эрнине уҫнӑ. Уяв Чӑваш пукане театрӗнче иртнӗ. Ача-пӑча кӗнекин эрнине уҫма культура министрӗ Светлана Каликова хутшӑннӑ.
Ачасен умӗнче Мускаври Андрей Усачев писатель, чӑваш халӑх писателӗ Юхма Мишши, чӑваш халӑх поэчӗ Раиса Сарпи, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗсем Улькка Эльмен, Альбина Юрату тухса калаҫнӑ.
«Контактра» халӑх тетелӗнчи страницӑра Чӑваш кӗнеке издательствин ӗҫченӗ тата ҫыравҫӑ Ольга Фёдорова пӗлтернӗ тӑрӑх, ачасем Лариса Петрова, Дмитрий Моисеев, Ольга Австрийская, Фёдор Козлов тата Ольга Фёдорова ҫамрӑк ҫыравҫӑсенчен автографсем илнӗ.
Шкул театрӗсен «Асам» республикӑри II фестивальне хатӗрленсе муниципалитетсенче мероприятисем иртеҫҫӗ.
Пӑрачкавра Чӑваш Республикин халӑх артисчӗпе Елена Хорьковӑпа тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисткипе Алина Каликовӑпа тӗлпулу йӗркеленӗ. Хӑнасем Улатӑрти, Улатӑрпа Пӑрачкав муниципаллӑ округӗсенчи шкул театрӗсен ӗҫне сӑнаса, вӗсене пулӑшса пыраҫҫӗ.
Тӗлпулӑва шкул театрне ҫӳрекенсене тата «Асам» I фестиваль ҫӗнтерӳҫисене те йыхравланӑ.
Ун пек тӗлпулусем Улатӑрти культура ҫуртӗнче тата Улатӑрти 5-мӗш шкулта, 6-мӗш гимназире, Суйкӑнти шкултата иртнӗ.
Пуш уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнче тӗнчипе паллӑ космонавт, чӑваш ҫӗрӗн мухтавлӑ ывӑлӗ, Совет Союзӗн икӗ хут Геройӗ Андриян Николаев ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине халалласа анлӑ меоприяти иртнӗ. Унта пухӑннисем А.Г. Николаев лётчик-космонавтӑн мемориал комплексӗн куҫса ҫӳрекен космонавтика музейӗпе кӑсӑкланса паллашнӑ.
Культура ҫурчӗн сцени ҫинче «53-мӗш студия» шкулти театр студийӗн «Встретимся на орбите» ӗҫне кӑтартнӑ. Ӑна Шупашкарти 53-мӗш вӑтам шкулта вӗренекенсем хатӗрленӗ.
Ачасен ӗҫӗ чӑваш ҫӗрӗн мухтавлӗ ывӑлӗн ачалӑхӗпе, ӗмӗчӗ, пурнӑҫӗ ҫинчен каласа кӑтартать.
Чӑваш халӑх артисчӗ Вячеслав Александров хӑй вӑхӑтӗнче СССР халӑх артисткипе Вера Кузьминапа ҫыру ҫӳретнӗ. Кун пирки вӑл Чӑваш патшалӑх акадми драма театрӗнче иртнӗ моноспектакль вӑхӑтӗнче каласа кӑтартнӑ.
«Шкулта вӗреннӗ чухне эпӗ пукане театрӗн кружокне ҫӳренӗ. Унта эпир сценкӑсем те, спектакльсем те лартма хӑтланаттӑмӑр. Ҫав ӗҫсемпе ялти клубсем тӑрӑх ҫӳреттӗмӗр. Канаш районне чӑваш театрӗ килсен кайса курманни ман нихҫан та пулман. Пӗринче мана Вера Кузьминапа тата Валерий Яковлевпа паллаштарчӗҫ. Вера Кузьминична ун чухне Чӑваш театр студине пырса пӑхма сӗнчӗ. Пултарулӑха тӗрӗслеме. Эпӗ шкул пӗтернӗ вӑхӑта унти студие илсе пӗтернӗччӗ. Ҫапла эпӗ Пукане театрне лекрӗм. Анчах чӑваш драмин сцени ҫинче выляс ӗмӗт мана кунта илсе ҫитерчӗ-ҫитерчех», – каласа кӑтартнӑ Вячеслав Александров.
Вячеслав Александров Вера Кузьминапа ҫыру ҫӳретнине аса илнӗ. Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнчи унӑн пӗрремӗш ролӗ Валерий Яковлев Николай Терентьев Вера Кузьмина валли ятарласа ҫырнӑ ӗҫ тӑрӑх лартнӑ «Ҫылӑх» спектакльте пулнӑ.
Шупашкарти Вырӑс драма театрӗн артисчӗсем Тулӑра пулнӑ. Унта вӗсем пуш уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ирех тухса кайнӑ. Пуш уйӑхӗн 15, 16 тата 17-мӗшӗсенче артистсем Тулӑри М. Горький ячӗллӗ патшалӑх академи драма театрӗн сцени ҫинче спектакльсем кӑтартнӑ.
Тулӑри куракансем пурӗ тӑватӑ спектакль пӑхма пултарнӑ: Д. Нигрогӑ «Тайны семьи Рейвенскрофт» детективне, Э.-Э. Шмиттӑн «Тектоника чувств» тата К. Гольдонин «Венецианские близнецы» камичӗсене, А. Белозеровӑн «Солдат и Змей Горынович» юмахне.
Чӑваш Республикин литературӑпа ӳнер енӗпе патшалӑх премине илме тӑратнӑ ӗҫсенчен тӑваттӑшне конкурса хутшӑнма суйласа илнӗ.
Вӗсенчен пӗри — «Чӑваш Ен» издательствӑпа полиграфи комплексӗнчи Чӑваш Енри фотокорреспондентсен музейӗ, полиграфи музейӗ. Авторӗ — «Хыпар» издательство ҫурчӗн фотокорреспонденчӗ Сергей Журавлёв. Ӗҫе издательствӑпа полиграфи комплексӗ тӑратнӑ.
Кӗске метрлӑ «Мальчик из Шоршел» илемлӗ фильма Совет Союзӗн икӗ хут Геройне Андриян Николаева халалланӑ. Автор — Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» культура ҫурчӗн директорӗн ҫумӗ Елена Еделеева. Ӗҫе конкурса «Химик» культура ҫурчӗ тӑратнӑ.
Чӑваш халӑхӗн менталитетне тӗпченине халалланӑ спектакльсен «Моя Чувашия» трилогийӗн авторӗ — Алексей Болдырев. Вӑл — Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче актёр ӑсталӑхӗн тата режиссура кафедрин доценчӗ. Ӗҫе конкурса ҫав институт тӑратнӑ.
Е. Иванова-Блинован «Сурский рубеж» оперине Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ сӗннӗ.
Пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Театр – ман ӑраскал. Вячеслав Александров» моноспектакль иртӗ. Театрта кун пек ярӑмпа тӗлпулусем ирттерме пуҫланине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Хальхинче черет Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ Вячеслав Александров патне ҫитнӗ.
Тӳрех драма атисчӗ пулса тӑман вӑл. Малтан Пукане театрӗнче ӗҫленӗ. Чӑвашрадиопа ачасемпе ҫамрӑксем валли «Хатӗр пул!» тата «Ҫунатлӑ ҫамрӑклӑх» кӑларӑмсене ертсе пынӑ. Вырӑсларан чӑвашла куҫарнӑ мультфильмсемпе киносенче те унӑн сасси янӑрать.
Артист пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе моноспектакль вӑхӑтӗнче тӗплӗнрех паллашма май килӗ.
Ака уйӑхӗн 5 тата 6-мӗшӗсенче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Аманнӑ шӑпа» ҫӗнӗ спектакль кӑтартӗҫ.
Пьесӑна вӑрҫӑра пулнӑ пушкӑрт писателӗ тата драматург Нажиб Асанбаев ҫырнӑ.
Театрта пӗлтернӗ тӑрӑх, «спектакль Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин авӑрне лекнӗ салтаксен шӑпи ҫинчен. Хаяр вӑрҫӑ витӗр тухсан телейлӗ пуласлӑхӑн шанӑҫне упраса хӑварма пулать-ши? Ҫакӑн пек йывӑрлӑх хыҫҫӑн ҫын чунӗ таса юлать-ши?» Спектакле кайса курнӑ хыҫҫӑн пирӗнтен кашниех хаклама пултарӗ.
Пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери театр кунӗнче, Чӑваш паташлӑх академи драма тетарӗнче театр ӳнерӗн «Чӗнтӗрлӗ чаршав» XXIV республикӑри конкурсне пӗтӗмлетӗҫ. Савӑнӑҫлӑ пуху 14 сехетре пуҫланӗ.
Конкурса Чӑваш Енри мӗнпур патшалӑх театрӗ хутшӑнать. Пуш уйӑхӗн 22-мӗшӗнче жюри фестиваль спектаклӗсене кӑтартма пуҫлӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗсене пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче ҫак номинацисенче палӑртӗҫ: «Ҫулталӑкри чи лайӑх спектакль»; «Ачасем валли лартнӑ чи лайӑх спектакль»; «Чи лайӑх хӗрарӑм ролӗ»; «Чи лайӑх арҫын ролӗ»; «Чи лайӑх сценографи»; «Иккӗмӗш планри чи лайӑх роль»; «Музыка енчен чи лайӑх илемлетнӗ спектакль».
Пуш уйӑхӗн 7-мӗшӗнче РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, РСФСР халӑх артисчӗ Борис Марков ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ.
Вӑл хальхи Элӗк муниципаллӑ округӗнчи Хитекушкӑнь ялӗнче 1924 ҫулта ҫуралнӑ. Чӑваш патшалӑх педагогика училищинче скрипкӑпа, гитарӑпа, мандолинӑпа тата балалайкӑпа выялма вӗреннӗ. 1945 ҫулта ӑна ГИТИСӑн Чӑваш актер студийӗн виҫҫӗмӗш курсне вӗренме илнӗ. 1947 ҫулта вӑл Чӑваш академи драма театрне ӗҫе илнӗ. Унта вӑл 1954 ҫулччен тӑрӑшнӑ.
1959 ҫулта Чӑваш академи драма театрӗн тата симфони оркестрӗн никӗсне тӗпе хурса Чӑваш патшалӑх музыкӑпа драма театрӗ (халӗ — Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ) уҫӑлать. Ӑна пуҫарса яраканни тата пӗрремӗш илемлӗх ертӳҫи Борис Марков пулнӑ. 1960 ҫулта Фёдор Павловӑн «Шыварманьне» лартать. Вӑл — чӑвашсен пӗрремӗш опери.
Борисом Семенович 30 ытла опера, оперетта, музыка камичӗ лартнӑ.
Борис Семенович пурнӑҫран 1977 ҫулхи пуш уйӑхӗн 25-мӗшӗнче уйрӑлса кайнӑ.
Шупашкарта ун ячӗпе урам хисепленет. Вӑл пурӑннӑ Ленин урамӗнчи 14-мӗш ҫурт ҫине асӑну хӑми вырнаҫтарнӑ. 2010 ҫулта Эле тӑрӑхӗнчи Тавӑтри вӑтам шкула ентешӗн ятне панӑ.
+12.5 °C