Математика питӗ кӑсӑклӑ дисциплина. Пӗр енчен, вӑл чӗлхепе (вырӑс е чӑваш) ҫыхӑнман тейӗпӗр. Анчах ҫавах та хӑш-пӗр чухне уйрӑмлӑхсем пурах. Паллах, вырӑспа чӑваш чӗлхисем тӗрлӗ ушкӑна кӗнӗрен вӗсем хушшинче чӗлхе тӗлӗшӗнчен уйрӑмлӑхсем нумай. «Пӗрререн» ниепле те «Один» тӑваймӑн, «Иккӗрен» — «Два». Малалла тӑсмӑп. Пӗрпеклӗхсене курма тӑрӑшакансем, тен, «Пӗрре»-пе «Первый» хушшинче асӑрхама тӑрӑшӗҫ, анчах вырӑссен «Первый» авалхи славянсен «\*pьrvъ» сӑмахӗнчен пулса кайнӑ теҫҫӗ.

Малалла...

Эсир хӑвара гуманитарисен йышне кӗртетӗр пулин те ку тӗлӗнмелли фактсем ҫав-ҫавах тӗлӗнтермеллех. Вӗсене пӗлни сирӗн кӑмӑла каясса шанатпӑр.

1. Абрахам де Муавр акӑлчан математикӗ ӑнсӑртран тенӗ пек хӑйӗн ыйхи кашни кун 15 минут ытларах пулнине асӑрханӑ. Ӑсчах вара ыйхӑ вӑхӑчӗ хӑҫан 24 сехете ҫитнине арифметикӑлла програссипе шутласа кӑларнӑ. 1754 ҫулхи чӳкӗн 27-мӗшӗ пулса тухнӑ. Тӗлӗнмелле те шӑп ҫав кун математик вилнӗ те теҫҫӗ.

2. Тӗне ҫирӗп тытса пыракан еврейсем христиансен паллисене ӳкерес-кӑтартасран сыхланаҫҫӗ.

Малалла...

Халăхăн шухăшне пĕлессишĕн ирттерекен тĕпчевсенчен пĕри шкулта вĕренекенсенчен 40 проценчĕ хăйĕн пĕлĕвне тата патшалăхăн пĕрлĕхлĕ экзаменне ăнăçлă тытасса шаннине палăртнă. 30 проценчĕ хăй пĕлменнинчен ытла ашшĕ-амăшĕ хытă пăлханнине кура экзаментан хăрать иккен.

Чăн та, ывăл-хĕрĕ лайăх паллă илтĕр, патшалăхăн пĕрлĕх экзаменĕнче пысăк балл пухтăр тесе ашшĕ-амăшĕ мĕн кăна тумасть пулĕ! Урокра вĕреннине репетитор тытса тепĕр хут ăша хывнине хăнăхса çитрĕмĕр. Вĕрентекенĕсем хăйсем те урок хыççăн тав сăмахĕлле ларса юласшăн мар та, ачасене репетитор тытма сĕнеççĕ.

Малалла...

Патшалӑх:

Радио, телевидени пӗлтерет:-"Иккӗ хутлас иккӗ-пиллӗк".Эсир тӗлӗнетӗр. Унтан президент уҫӑ эфирта палӑртать:-"Иккӗ хутлас иккӗ-пиллӗк", тата темле ӑнланмалла мар майпа ҫапла пулнине тишкерсе тата никӗслесе парать. Эсир пачах тӗлӗнетӗр тата тарӑхатӑр.Урама тухатӑр, хирӗҫ тӗл пулакансене калатӑр:-"Иккӗ хутлас иккӗ-тӑваттӑ!". Ҫапла пупленӗшӗн сире ҫамкаран чукмарпа ҫапаҫҫӗ, арифметика йеркелӗхӗ комиссийӗнчи ҫынсем, хӑйсем ӗҫ урӑмне илсе кайса унта татах чукмарсемпе лӑйах ӑнлантараҫҫӗ. Вӗсем панчен эсир савӑнаҫлӑ тата ӗненсе тухатӑр:-"Иккӗ хутлас иккӗ-пиллӗк!

Малалла...