Чӑваш Енри препаратсемпе банана эмеллеҫҫӗ.
Юлашки ҫулсенче пирӗн тӑрӑхри предприятисем хӑйсен продукцине ют ҫӗршыва ӑсатма тытӑнчӗҫ. Иртнӗ ҫул, акӑ, Чӑваш Енри тата тепӗр 55 предприяти экспорта тухнӑ.
«Август» фирма туса кӑларакан пӗр препарат Эквадора ӑсанать. Унпа банан плантацийӗсене эмеллеҫҫӗ. Пӗлтӗр Эквадорти аграрисем 30 пин гектар лаптӑка чӑвашсен препарачӗпе сапнӑ.
Пӗлтӗрхи иккӗмӗш ҫур ҫулта Вӑрнарти фирма хӑйӗн продукцине Тунис, Алжир, Египет, Колумби, Марокко, Зимбабва тата хӑш-пӗр ҫӗршыва ӑсатнӑ. Бразилире туса илекен мамӑка та Вӑрнарти эмелпе им-ҫамлаҫҫӗ.
Боготӑри (Колумби) Росарио Университечӗнчи ӑсчахсем Кӑнтӑр Америкӑра ӗлӗкхи-авалхи 7–13 миллион ҫулсем хушшинче пурӑннӑ пысӑк тимӗр шапа юлашкине тупнӑ. Шуса ҫӳрекенсен йышне кӗрекен ҫак тем пысӑкӑш чӗрчун хӑйӗн калӑпӑшӗпе автомобильпе тан пулнӑ тесе ҫырать «Би-би-си».
Stupendemys geographicus пысӑк тимӗр шапасем пирки иртнӗ ӗмӗрӗн ҫитмӗлмӗш ҫулӗсенче тӗпчесе пӗлнӗ, анчах та палеонтологсен ҫак авалхи чӗрчунсем ҫинчен тӗплӗ информаци пулман. Халӗ вара, тӗпчевҫӗсем Колумбири Татакоа пушхирӗнче S. geographicus юлашкийӗсене тупнӑ хыҫҫӑн, ку тӗлӗшпе улшӑнусем пуласси куҫкӗретех.
«Эпир тимӗр шапан сыхланса юлнӑ виҫӗ метрлӑ панцире тата унӑн аялти янах шӑммине тӗпчерӗмӗр. Ҫӗнӗ палеонтологи материалӗ пире ҫак авалхи шуса ҫӳрекен тӗлӗнмелле чӗрчунсем ҫинчен тарӑнрах пӗлме май пачӗ», — каласа параҫҫӗ Колумбири ӑсчахсем.
Stupendemys geographicus пысӑк тимӗр шапан тӑршшӗ тӑватӑ метр таран пулма пултарнӑ, шуса ҫӳрекен чӗрчунӑн йывӑрӑшӗ вара 1200 килограммран кая мар пулнӑ. Урӑхла каласан, Кӑнтӑр Америкӑри калама ҫук пысӑк тимӗр шапана автомобильпе танлаштарма пулать. Тӗлӗнмелле те, тахҫан ӗлӗк ҫӗр ҫинче тата та пысӑкрах тимӗр шапасем пулнӑ — сӑмахран, океансенче ҫитмӗл миллион ҫул каялла пурӑннӑ архелонсен тӑршшӗ тӑватӑ метр ҫурӑна ҫитнӗ.
Футбол енӗпе тӗнче чемпионачӗ ӗнер хупӑнчӗ. Спортӑн ҫак енне суйланисем пирӗн ҫӗршыври 11 хулари чаплӑ стадионсенче футболпа киленме пултарчӗҫ. Ӑмӑрту иртмен хуласенче те ҫынсене матча тӳрӗ эфирта пӑхма май туса пачӗҫ — ятарлӑ лапамсенче пысӑк экрансем вырнаҫтарчӗҫ. Ун пекки Шупашкарта та пулчӗ.Футбол енепе тӗнче чемпиоанчӗ пынӑ вӑхӑтра Шупашкара Колумби, Аргентина, Иран, Польша, Китай, Франци тата ытти ҫӗршыв турисчӗсем — пурӗ 570-ӗн — килсе ҫитнӗ.
Шупашкар хула администрацийӗн культура тата туризма аталантарас енӗпе ӗслекен управленийӗнче пӗлтернӗ тарӑх, ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнчен пуҫласа утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗччен Чӑваш Енӗн тӗп хулинчи Хӗрлӗ лапамра пысӑк экранпа ӑмӑртӑва 20 пине яхӑн ҫын пӑхнӑ.
Ют ҫӗршыв хӑнисем «Ибис», «Республика», «Гарден спа-отель», «Чувашия», «Волга» хӑна ҫурчӗсенче пурӑннӑ.
+7.3 °C