Ӗнер, кӑрлачӑн 20-мӗшӗнче, Комсомольски районӗнчи Ҫӗнӗ Мӑрат шкулӗнче «Совет салтакӗ» квест ирттернӗ.
«Шкулти шыравҫӑсен отрячӗ паян кӗҫӗннисене валли квест ирттерчӗ. Квест теми Аслӑ вӑрҫӑпа ҫыхӑннӑ. Ачасем совет салтакӗсем епле тумпа ҫӳренине, мӗнле хӗҫ-пӑшалпа усӑ курнине пӗлчӗҫ. Ҫавӑн пекех вӑрҫӑ ҫулӗсенче салтаксене мӗнле орден-медальпе чысланине, амансан мӗнле пулӑшу кӳнине аса илчӗҫ», — пӗлтернӗ вӗренӳ учрежденийӗ тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче.
Шкулти «Ҫӗнӗ хум» прессцентр иртнӗ уйӑхра мультфильмсене чӑвашлатма пуҫланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Ачасем «Морошка» юмаха чӑвашлатнӑ. хаҫатне кӑларать, фоторепортажсем хатӗрлет, Прессцентр тӗрлӗ видеоролик хайлать, «Култаракан арча» видеожурнала ертсе пырать, ытти енӗпе те ачасем хастар.
Кӑрлач уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнчи Энтриел ял тӑрӑхӗнче япӑх пурӑнакан ҫемьесенче рейд иртнӗ. Шӑпах ҫав вӑхӑтра ятарлӑ комисси пӗр ҫемьере амӑшӗ ачана ӳсӗр арҫынсемпе хӑварнине тупса палӑртнӑ. Ҫавӑн чухне ача пиҫсе кайнӑ.
Йӗпреҫ район администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, амӑшӗпе ачине Шупашкара Республикӑри ача-пӑча пульницине илсе кайнӑ.
Ятарлӑ комисси Йӗпреҫ хула тӑрӑхӗнчи 5 ҫемьене те ҫитсе курнӑ. Кунта, телее, япӑх тӗслӗхсем тупса палӑртман.
Шупашкарта кӑҫал пӗрремӗш класа каякансен ашшӗ-амӑшӗ валли «хӗрӳ лини» ӗҫлеттерме пуҫланӑ. Шӑнкӑравсене вӗренӳ управленийӗнче 23-42-45, 23-42-53 телефон номерӗсемпе ирхи 8 сехетрен пуҫласа 12 сехетчен йышӑнаҫҫӗ. «Хӗрӳ лини» кӑрлачӑн 29-мӗшӗ таран ӗҫлӗ.
Пӗрремӗш класа каякан ачасене Шупашкарта кӑҫалтан «Е-услуги. Образование» (чӑв. Е-пулӑшусем. Вӗрентӳ) сервис урлӑ ҫырӑнтараҫҫӗ. Хӑш кун ҫырӑнасси хӑш микрорайонта пурӑннинчен килет.
Кӑрлачӑн 29-мӗшӗнче Калинин районӗнчи шкулсене (пурӗ 18 вӗренӳ организацийӗ) ҫырӑнма май килӗ; кӑрлачӑн 30-мӗшӗнче — Ленин районӗнчи шкулсене; кӑрлачӑн 31-мӗшӗнче — Мускав районӗнчи шкулсене; нарӑсӑн 1-мӗшӗнчен — хулари мӗнпур шкула.
Территорие пӑхмасӑр пӗр-пӗр шкула суйлас текенсен заявленийӗсене утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен йышӑнма пуҫлӗҫ. Вӗсене вырӑн пуррине кура илӗҫ.
Ӗнер каҫхине Куславкка районӗнчи Тӗрлемесре пурӑнакан икӗ амӑшӗ полицие ҫитнӗ: вӗсен 13 ҫулти хӗрӗсем ҫухалнӑ-мӗн. Хӗрачасем шкул хыҫҫӑн киле таврӑнман. Кунашкалли унччен пулман, амӑшӗсем кулянса ӳкнӗ.
Полицейскисем ачасене ҫийӗнчех шырама тытӑннӑ. Вӗсем ӑҫта пулнине кӗске вӑхӑтрах палӑртнӑ: Хусанта! Тепӗртакран 13-ри икӗ хӗрачана Хусанти полицейскисемпе «Лиза Алерт» нимеҫисем чукун ҫул вокзалӗнче тупнӑ – вӗсем унта ҫывӑрнӑ.
Ҫав кун, кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче, хӗрачасем урока та кайман-мӗн, тӳрех электричкӑна ларнӑ та Хусаналла вӗҫтернӗ. Вӗсен унти хитре вырӑнсене питех курас килнӗ иккен. Хайхискерсем каҫченех уҫӑлса ҫӳренӗ, юлашки электричкӑран тӑрса юлнине те сисмен.
Ҫитменнине, телефон пӗрин ҫеҫ пулнӑ, вӑл та пулин сӳнсе ларнӑ, ҫавӑнпа вӗсем ашшӗ-амӑшӗ патне шӑнкӑравлайман. Ҫавна май хӗрачасем ирхи электричкӑна вокзалта кӗтсе илме шутланӑ.
Халӗ вӗсемпе тата ашшӗ-амӑшӗпе ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен ҫынсем ӗҫлеҫҫӗ. Шкул ачисене профилактика тӗлӗшпе шута тӑратӗҫ.
Шупашкарта кӑрлач уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 14 ҫулти хӗрача ҫухалнӑ. Вӑл киле таврӑнманнине кура тӑванӗсем пӑшӑрханса ӳкнӗ, полицие пӗлтернӗ. Хӗрачана нимеҫӗсем те шыранӑ.
Унтанпа пӗр эрне иртнӗ. Хӗрачана тупнӑ. Анчах, шел те, вӑл чӗрӗ мар. Кун пирки «Лиза Алерт» шырав отрячӗн ушкӑнӗнче пӗлтернӗ. 14-ри хӗрача виллине тупнине Следстви комитечӗ те ҫирӗплетнӗ.
Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ. Хӗрачапа мӗн пулса иртнине хальлӗхе тӗплӗн пӗлтермеҫҫӗ.
Снюс сутнине тата унпа усӑ курнине прокуратура тӗрӗсленине те, снюспа минренӗ 20 ҫын тухтӑрсенчен пулӑшу ыйтнине те Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ.
Халӗ вара ырӑ хыпар пӗлтӗмӗр. Чӑваш Енре ҫул ҫитмен ачасемпе ҫамрӑксене снюс сутма чарӗҫ. Республикӑн наркологи пульницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ятарлӑ саккун проектне прокуратура хатӗрленӗ.
Техника регламенчӗн 6-мӗш статйинче пӑхса хӑварнӑ тӑрӑх, пӗр сигаретра никотин виҫи 1 миллиграмран пысӑк пулмалла мар. Табак шутланман снюсра вара ун виҫи 10-20 миллиграмм таран. Ӑна чӑмлани ҫын сывлӑхне епле витӗм кӳнине тавҫӑрма йывӑр мар. Снюса сутма чаракан саккун ҫукран ҫамрӑксем унпа иртӗхме пуҫланӑ. Теприсем унӑн сиенне пӗлсе пӗтерейменни те пӗтерет.
Шупашкарти общежитисенчен пӗринче икӗ ача амӑшне вӗлернӗ. 33 ҫулти хӗрарӑм унта пӗлтӗрхи раштавӑн 30-мӗшӗнче хӑнара пулнӑ. Алла ҫӗҫӗ ярса илнӗ 35 ҫулти арҫын та ҫавӑнта хӑналаннӑ. Тахӑш самантра арҫын алла ҫӗҫӗ ярса илсе хӗрарӑм-хӑнана кӑкӑр тӗлӗнчен чикнӗ. Сурана пула лешӗ кӑштахран вырӑнтах вилсе кайнӑ.
Халӗ арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, ӑна малалла тӗпчеҫҫӗ, тӗрлӗ экспертиза ирттерӗҫ. Инкек пирки полицейскисене арҫын хӑех шӑнкӑравласа пӗлтернӗ. Халӗ вӑл пӑтӑрмахшӑн кулянать иккен. Анчах, паллӑ ӗнтӗ, чавса ҫывӑх та — ҫыртма ҫук.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑмӑн икӗ ачи тӑлӑха юлнӑ. Вӗсем халӗ кукамӑшӗпе кукашшӗ патӗнче пурӑнаҫҫӗ.
Паян ҫӗрле, кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, Шупашкарта пурӑнакан пӗр ҫемье сӗрӗмпе наркӑмӑшланнӑ. Кун пирки Граждан хӳтӗлевӗпе ӗҫлекен тата инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтерет.
Хулари Макимов урамӗнчи пӗр ҫуртра пулнӑ ку. Аслӑ ӳсӗмри пӗр ҫын тата виҫӗ ача сӗрӗмпе наркӑмӑшланнӑ. Юрать, ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, пысӑк инкекех пулман. Ачасене Хулари ача-пӑча клиника пульницине илсе ҫитернӗ.
Халӗ специалистсем хваттерте сӗрӗм ӑҫтан тухнине уҫӑмлатас тӗллевпе ӗҫлеҫҫӗ.
Куславкка районӗнче 37 ҫулти амӑшӗ икӗ ачишӗн алимент тӳлемен. Ывӑлӗпе хӗрӗшӗн уйӑхсерене укҫа тӳлеттерме суд йышӑну тунӑ. Анчах хӗрарӑм хӑнк та туман.
Исполнительнӑй производство пуҫарнӑранпа икӗ уйӑх ытларах иртсен те амӑшӗ ӗҫе вырнаҫма тӑрӑшман, ӗҫсӗр тесе шута та тӑман. Паллӑ ӗнтӗ: алимент тӳлеме укҫи те пулман.
Хӗрарӑм хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Суд вӑл унччен те кунашкал айӑплава татманнине шута илнӗ – ӑна тӳрленмелли ӗҫе 1 ҫул та уйӑхлӑха яма йышӑннӑ, ӗҫ укҫинчен патшалӑх валли 5 процент тытса юлӗҫ.
Чӑваш Енре пурӑнакан 80 ытла ача травматологсенчен кунсерен пулӑшу ыйтать. Хӗллехи вӑхӑтра вӗсенчен хӑшӗсем ярӑннӑ чух суранланаҫҫӗ.
Республикӑн ача-пӑча клиника пульницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑрлач уйӑхӗн 1-9-мӗшӗсенче травмпункта 342 пациента илсе пынӑ, ҫав шутран 9-шӗ тӑвайккинчен ярӑнса аннӑ чух суранланнӑ. Асӑннӑ пульницӑн травматологипе ортопеди уйрӑмне 29 ачана сипленме вырттарнӑ. Вӗсенчен 11-шӗ «икерчӗ» текен хатӗрпе ярӑннӑ чух суранланнӑ.
2019 ҫулта Республикӑн ача-пӑча клиника пульницин травматологи уйрӑмне 1907 ачана вырттарнӑ. Травматологсенчен кунсерен 80 ытла ача пулӑшу ыйтать, вӗсенчен 7-шӗ пульницӑра выртса сипленмеллех аманать. Ярӑннӑ чухне асӑрханмаллине аса илтереҫҫӗ тухтӑрсем.
+8.4 °C