Ӗнер Чулхула хулинче Раҫҫей Президенчӗн федерацин Атӑлҫи округӗнчи тулли пайталлӑ элчи Игорь Комаров Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи регионсенче пурӑнакансене тӗрлӗ патшалӑх наградипе чысланӑ. Сумлӑ йыша Чӑваш Енри виҫӗ ҫын лекнӗ.
Красноармейски районӗнчи Пайсупин ялӗнчи Елизавета Сергеева «Вилӗмрен ҫӑлса хӑварнӑшӑн» медале тивӗҫнӗ. Вӑл кӑвакалсене пӗвене хӑвалакан пӗр ял хӗрарӑмӗ шыв путма пуҫланине асӑрхаса пӳртрен чупса тухнӑ. Ишме пӗлмен хӗрарӑма шывран туртса кӑларнӑ.
«Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» II степеньлӗ орден медалӗпе Федерацин травматологи, ортопеди тата энодпротезировани центрӗн тӗп врачне Николай Николаева чысланӑ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн тӗп дирижерне Ольга Нестеровӑна «Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ» хисеплӗ ят панӑ.
Чӑваш Республикинче ҫитес вӑхӑтрах патшалӑхӑн тепӗр наградине вӑя кӗртесшӗн. Унӑн ячӗ: «Анне» мухтав палли (ун ҫине чӑвашла «Анне» тесе ҫырӗҫ). Ӑна пиллӗк е унран ытларах ача ҫуратса ӳстернӗ е ҫитӗнтерекен хӗрарӑмсене пама палӑртнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ.
Ӗнер Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унта ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ — Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗн Ертӳҫи Юрий Васильев ҫӗнӗ паллӑн эскизӗпе паллаштарнӑ.
Ӗҫӗн авторӗ — Чӑваш Енри художниксен союзӗн пайташӗ Игорь Андреев, идейи – Раҫҫейӗн халӑх хуҫалӑхӗн тата патшалӑх службин академийӗн Шупашкарти филиалӗн патшалӑх тата муниципалитет управленийӗн кафедрин доценчӗ, истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Владимир Ткаченко.
Чӑваш Республикинче ҫитес вӑхӑтрах патшалӑхӑн тепӗр наградине вӑя кӗртесшӗн. Унӑн ячӗ: «Анне» мухтав палли (ун ҫине чӑвашла «Анне» тесе ҫырӗҫ). Ӑна пиллӗк е унран ытларах ача ҫуратса ӳстернӗ е ҫитӗнтерекен хӗрарӑмсене пама палӑртнӑ. Кун пирки REGNUM информаци агентстви хыпарлать.
Унсӑр пуҫне саккун проектӗнче тепӗр асӑрхаттару та пур: ҫемьен Чӑваш Енре 10 ҫулран кая мар пурӑнмалла. Ҫитес ҫул мухтав паллипе 80 хӗрарӑма наградӑласшӑн. 2020 ҫултан тытӑнса — ҫулсерен 28-шар амӑшне.
Палӑртса хӑвармалла, ҫак наградӑпа чысламашкӑн влаҫрисен хысна укҫине пӑхса хума тивӗ. 2019 ҫулта кун валли 724 пин тенкӗ кирлӗ пулӗ, ун хыҫҫӑнхи ҫулсенче — ҫуллен 253 пин те 400-шер тенкӗ. Мӗншӗн тесен пӗр палла хатӗрлеме 9 пин тенкӗ расхутланать, удостоверени хатӗрлеме 50 тенкӗ кирлӗ.
Паян, ҫурла уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Шупашкар хулин депутачӗсен пухӑвӗн ларӑвӗнче Чӑваш Енӗн тӗп хулин хисеплӗ гражданинне суйланӑ. Сумлӑ ята кӑҫал Крета Валицкая тивӗҫнӗ. Кун пирки «Правда ПФО» (чӑв. «Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи Чӑнлӑх») интернет-кӑларӑм хыпарлать.
Лару вӑхӑтӗнче малтанласа палӑртнӑ ҫичӗ ҫыншӑн депутатсем тӗрлӗрен сасӑланӑ, шухӑшсем пӗр килмен пулин те ытларахӑшӗ Крета Валицкаяшӑн тӑрса калаҫнӑ. Чӑваш Енре ӑна пӗлмен ҫын сахал. Аслӑ ӳсӗмрисем пушшех аван паллаҫҫӗ. Крета Лазаревна ҫип арлаканра ӗҫлеме пуҫланӑ та КПССӑн хула комитечӗн пӗрремӗш секретарӗ, министр, хула администрацийӗн пӗрремӗш ҫумӗ таран ҫӗкленнӗ.
Палӑртса хӑвармалла, Крета Валицкая — Етӗрне хулин тата Муркаш районӗн хисеплӗ гражданинӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ экономисчӗ, «Хисеп Палли» орденӗн кавалерӗ.
Чӑваш халӑх, республикӑн тава тивӗҫлӗ артисчӗ Айдар Хисамутдинов ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн балет труппин ертсе пыракан солисчӗ 36 ҫулта кӑначчӗ.
Чӑваш Енӗн Культура министерстви хыпарланӑ тӑрӑх, «Вырӑс культурине пысӑк тӳпе хывнӑшӑн» виҫҫӗмӗш степеньлӗ Дягилев орденӗн кавалерӗ, «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медальне тивӗҫнӗ гениллӗ артистпа паян, ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, тӑван театрӗнче сыв пуллашнӑ.
Калӑпланман мӗн чухлӗ сӑнар, лартман мӗн чухлӗ спектакль юлчӗ. Айдар Хисамутдинов пурнӑҫран питӗ ир уйрӑлса кайрӗ. Раҫҫейӗпе паллӑ артист ҫӳлерех асӑннӑ наградӑсемсӗр пуҫне вун-вун конкурс-фестивале хутшӑнса палӑрнӑччӗ. Акӑ, сӑмахран, Пӗтӗм Раҫҫейри «Атӑлҫи театр сезонӗсем» фестивальте «Музыка спектаклӗнчи арҫын рольне чи лайӑх калӑплакан» ята ҫӗнсе илнӗ. Вӑл Хусан патшалӑх хореографи училищинчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн 2001 ҫулта Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне килнӗ те кунта чунӗпе парӑнса ӗҫленӗ.
Ӗнер, пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Шупашкарта «Ҫулталӑк вӗрентекенӗ — 2018» конкурса пӗтӗмлетнӗ. Хула шайӗнчи професси тупӑшӑвӗнче 12-мӗш вӑтам шкулӑн математика учителӗ Татьяна Андреева ҫӗнтерӳҫӗ пулса тӑнӑ.
Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурса 17 педагог хутшӑннӑ. Конкурсӑн пӗрремӗш кунӗнче хӑйсен ӑсталӑхне кӑтартнӑ хыҫҫӑн финала кӗме 7 вӗрентекен тивӗҫли паллӑ пулнӑ. Вӗсенчен хӑшӗ-пӗри — лауреат, теприсем номинаци ҫӗнтерӳҫисем пулса тӑнӑ. 43-мӗш шкулти пуҫламӑш классен вӗрентекенӗ Елена Воробьева тата 44-мӗш лицейри хими учителӗ Екатерина Александрова лауреат ятне тивӗҫнӗ. Ыттисене номинаци ҫӗнтерӳҫисем пек чысланӑ. Ҫав шутрах — 40-мӗш шкулти чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекен Александр Степанов та. Вӑл — «Педагог дебючӗ» номинаци ҫӗнтерӳҫи.
Пуш уйӑхӗн 23-мӗшӗнче ирхи 4 сехет ҫурӑра Комсомольскинчи пӗр ҫуртра пушар тухнине, унта пурӑнакан икӗ хӗрарӑмпа виҫӗ ачана Александр Жирнов ҫӑлнине сайтра хыпарланӑччӗ. Арҫын ҫулӑмран хӑрамасӑр ҫунакан пӳрте кӗнӗ, ачасене йӑтса тухнӑ. Аслисем вара ыйхӑран вӑранса хӑйсемех урама тухнӑ. Арҫыннӑн паттӑрла ӗҫӗ наградӑна тивӗҫ. РФ МЧСӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ ӑна Раҫҫей шайӗнче чысламашкӑн документсем хатӗрленӗ.
Аса илтерер: Александр Жирнов вырӑнти электричество подстанцийӗнче ӗҫлет. Дежурствӑра чухне вӑл пӗр хутлӑ ҫуртри хваттертен тӗтӗм тухнине асӑрханӑ. Арҫын алӑкран шакканӑ, анчах сасӑ паракан пулман. Вара вӑл чӳречене ҫӗмӗрсе шала кӗнӗ, ҫывӑракан кил хуҫи хӗрарӑмне вӑратнӑ, унран ачасем ӑҫта пулнине ыйтнӑ. Арҫын ҫӑра тӗтӗм ӑшӗнче виҫӗ ачана шыраса тупнӑ, урама илсе тухнӑ.
Часах подстанци ӗҫченӗсем те ҫитнӗ. Вӗсем Александра ҫунакан пӳртрен газ баллонне илсе тухма каланӑ.
Раҫҫейри антидопинг агентстви чӑваш спортсменки Ирина Юманова допингпа усӑ курманнине тинех ҫирӗплетнӗ.
Аса илтерер, пысӑк ҫитӗнӳсем тунӑ спортсменка допингпа усӑ курнӑ тесе 2014 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче пӗлтернӗччӗ, ҫавна май ӑна ӑмӑртусене хутшӑнма чарнӑччӗ. Ӗҫе 2012 тата 2014 ҫулсенчи гематологи кӑтартӑвӗсен пӗтӗмлетӗвне кура пуҫарнӑ. Анализсене черетлӗ хут тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн вара Ирина допингпа вуҫех айкашманни ҫирӗпленнӗ, юн кӑтартӑвӗсем япӑххи допингпа пачах ҫыхӑнман.
Палӑртса хӑвармалла, Ирина Юманова — 2012 ҫулхи Тӗнче кубокӗн ҫӗнтерӳҫи, 2013 ҫулта иртнӗ Универсиадӑн кӗмӗл призерӗ. Ӑмӑртусене хутшӑнма чарсан хастар спортсменка 2016 ҫулхи ака уйӑхӗнче урӑх спорта куҫрӗ, хӑйӗн ӑсталӑхне марафонсенче тата ҫурмамарафонсенче кӑтартма пуҫларӗ.
Чӑваш Республикинче хуҫнӑ ҫӑпатана Раҫҫейри рекордсен кӗнекине кӗртӗҫ. Питӗ пӗчӗкскере, 10x7 миллиметр калӑпӑшлӑскере «Ясна» этнографи комплексӗн пултарулӑх лаҫҫинче ӑсталанӑ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» (чӑв. «Ман хула Шупашкар») портал пӗлтерет.
«Ясна-тур» туризм компанийӗн ертӳҫи Елена Клементьева хуҫнӑ ҫӑпатана Раҫҫейри рекордсен кӗнекин эксперчӗсем хакланӑ та ӗнтӗ. Кунта палӑртса хӑварар, Елена Клементьева фирмӑна ертсе пынипе пӗрлех этнокомплекс хӑнисене тата кӑмӑл тӑвакансене пурне те ӗлӗкхи ӑсталӑха алла илме пулӑшать.
Иртнӗ ҫул «Ясна» комплексра хатӗрленӗ сувенирсене Пӗтӗм тӗнчери «Халӑх еткерӗ» конкурса тӑратнӑ, вӗсене жюри пайташӗсем пысӑк хак панӑ, лауреат ятне пама йышӑннӑ.
Чӑваш Енри нумай ачаллӑ хӗрарӑмсене «Амӑшӗн мухтавӗ» хисеп паллипе чыслама тытӑнасшӑн. Ку палла тӑвасси пирки калаҫнӑ ӗнтӗ. Тӳре-шара ку шухӑша ырланӑ.
Хисеп паллине ҫирӗплетесси пирки чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче иртнӗ общество канашӗнче калаҫнӑ. Ӑна ачисене тивӗҫлӗ воспитани панӑ, ҫемье институтне ҫирӗплетнӗ амӑшӗсене пама тытӑнӗҫ. Тӳре-шара шухӑшӗпе, ҫак хисеп паллине пама йышӑнни амӑшлӑхпа ҫыхӑннӑ патшалӑх пулӑшӑвне малалла тӑсма май парать.
Сӑмах май, Раҫҫейри 50 регионта хӗрарӑмсене «Амӑшӗн мухтавӗ» хисеп паллипе чыслаҫҫӗ. Тӗслӗхрен, Белгород облаҫӗнче III степень «Амӑшӗн мухтавӗ» палла виҫӗ ачаллӑ хӗрарӑмсене параҫҫӗ. Пӗрремӗш степеньлине 5 ача ҫуратнӑ е усрава илнӗ амӑшӗсем тивӗҫеҫҫӗ.
+7.3 °C