Игорь Моляковӑн сайт та пур
Раҫҫей Патшалӑх Думин депутачӗ Игорь Моляков чирлесен те ӗҫлет. Кун пирки пурне те пӗлсе-курса тӑракан «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат ӗнер пӗлтернӗ.
Кӑҫалхи ҫул парламентаришӗн ӑнӑҫлах килсе тухман. Ӑна чир хыҫҫӑн чир ҫакланнӑ. Халӗ вӑл Республикӑн клиника пульницинчи неврологи уйрӑмӗнче сипленет, депутат микроинсульт тӳссе ирттернӗ.
Пульницӑра пулин те «халӑх тарҫи» федерацин ведомствисене суйлавҫӑсене пӑшӑрхантаракан тӗрлӗ ыйтупа ҫырусем ӑсатать.
Игорь Моляковӑн сайт та пур. Унта вӑл хӑйӗн сӑввисен «Книга расставания» пуххине вырнаҫтарнӑ. Кӗнекепе www.игорьмоляков.рф каҫӑпа паллашма пулать.
Паян, пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче ӗҫлекен Николай Дмитриев 60 ҫул тултарнӑ.
Николай Алексеевич Ҫӗмӗрле районӗнчи Тарӑнҫырма ялӗнче ҫуралнӑ. 1983 ҫулта вӑл М.С. Щепкин ячӗллӗ Аслӑ театр училищинчен вӗренсе тухнӑ. Унта актёр ӑсталӑхне алла илнӗ. 1983-1991 ҫулсенче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫленӗ. Унтанпа Николай Дмитриев Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче ӑнӑҫлӑ та тухӑҫлӑ тӑрӑшать. 2014 ҫулта ӑна «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ» хисеплӗ ят панӑ.
Паян, пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗнче Владимир Галошев режиссерӑн мультфильмӗсене хӑтлӗҫ. Мероприяти 10 сехетре пуҫланӗ. Унта «Радуга», «Аслати», «Пихампар», «Огонь и вода» мультипликациллӗ фильмсене кӑтартӗҫ. Вӗсене «Чӑваш халапӗсем, юмахӗсем тата легендисем» ярӑмпа хатӗрленӗ.
Автор каланӑ тӑрӑх, юмахсемпе вӑл И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн студенчӗ чухне, иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсенче, кӑсӑкланма пуҫланӑ. Килӗшнӗ текстсем валли малтан ӳкернӗ, кайран комиксем хатӗрлеме тытӑннӑ. Ҫапла майпа «Вутӑш», «Кукша», «Ҫӗлен», «Иван паттӑр» тата ыттисем ҫуралнӑ. Компьютер технологийӗпе усӑ курса мультфильм хатӗрлеме май килнине ӑнлансан Владимир Петрович анимаципе ӗҫлеме тытӑннӑ.
«Эпӗ юрӑҫ тата педагог пулма ҫуралнӑ», – тенӗ вӑл интервьюсенчен пӗринче. Артист ӗҫӗ ҫӑмӑл маррине вӗренме кӗрсен ӑнланнӑ пулин те пӗр суйланӑ сукмакран ун чух та пӑрӑнман, халӗ те ҫаплах.
Сӑмахӑмӑр – Чӑваш Республикин халӑх артистки, Чӑваш Республикин халӑх артистки Уляндина пирки. Ҫӗмӗрле районӗнчи Пӗренеш ялӗнче шӑп та лӑп 50 ҫул каялла ҫут тӗнчене килнӗ вӑл. Артист ӑсталӑхне Чулхулари консерваторире алла илнӗ. Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗнче, «Чӑваш Ен» ансамблӗн илемлӗх ертӳҫинче тӑрӑшнӑ. Халӗ вӑл «Ярды» ансамбле ертсе пырать.
И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче Августа Уляндина пулас сцена ӑстисене те туптать.
Пултарулӑх каҫалӑкӗнче унӑн мухтанине те, хурланине те илтме тивнӗ. Критика ӑна пиҫӗхтернӗ ҫеҫ. Августа Уляндинӑна халӑх юратать, кӑмӑлтан йышӑнать.
Тин ҫеҫ Шупашкарти типографисенчен пӗринче ҫӗнӗ кӗнеке кун ҫути курчӗ. Ку вӑл — вырӑссен ку чухнехи паллӑ та сумлӑ поэчӗн, халӑхсем хушшинчи тата Раҫҫейри нумай-нумай литература преми лауреачӗн, Раҫҫей Ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн Аҫтӑрхан облаҫӗнчи уйрӑмӗн ертӳҫин Юрий Щербаковӑн Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай чӑвашла куҫарнӑ сӑввисен «Казаксен юрри» ятлӑ пуххи.
Юрий Николаевич Щербаков юлашки вӑхӑтра чӑваш поэчӗсен сӑввисене вырӑсла куҫарас тата вӗсене халӑх хушшине сарас тӗлӗшпе нумай ӗҫлет, ыттисене ырӑ тӗслӗх кӑтартать. 2019 ҫулта вӑл, сӑмахран, аслӑ Ҫеҫпӗлӗмӗрӗн сӑввисен хӑй вырӑсла куҫарнӑ пысӑк ярӑмне Мускавра тухса тӑракан «Литературная газета» хаҫатра пичетлерӗ, поэзие юратакансене Валери Туркайӑн «Не обманывал я мой народ никогда. Стихи Валерия Тургая в переводах Юрия Щербакова» кӗнекене, аякри Аҫтӑрханта пичетлесе, парнелерӗ. Ҫав ҫулах паллӑ сӑвӑҫ, Аҫтӑрхан хула Думин депутачӗ, Раҫҫейри халӑхсен «Атӑл Асамачӗ» поэзи Акатуйӗн хисеплӗ хӑни пулса, Шупашкара ҫитсе курчӗ.
Юрий Щербаковӑн сӑввисен тӗп теми — Раҫҫее, аслӑ Атӑлӑмӑра чунтан юратни, Иртнипе Пуласлӑх пирки тарӑннӑн шухӑшлани.
Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 2-мӗшӗнче чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер 80 ҫул тултарчӗ. Ҫавна май Чӑваш Наци вулавӑшӗн «Чӑваш кӗнеки» центрӗнче юбиляра халалланӑ курав уҫӑлнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Поэт пултарулӑхне сума сӑвакансем валли тата тепӗр чаплӑ мероприяти иртӗ. Чӑваш Енри профессионал ҫыравҫӑсен правленийӗн ертӳҫи Лидия Филиппова Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче поэтӑн пултарулӑх каҫӗ иртӗ. Вӑл 16 сехетре пуҫланӗ. Кайса курас кӑмӑллисене пурне те тӳлевсӗр кӗртӗҫ.
Юрий Сементер (Юрий Семенович Семенов) Красноармейски районӗнчи Танӑш ялӗнче ҫуралнӑ. ВЛКСМ Ҫӗрпӳ райкомӗн пай пуҫлӑхӗнче, Ҫӗрпӳ район хаҫатӗнче ӗҫленӗ, Чӑваш кӗнеке издательствин илемлӗ литература редакторӗ, аслӑ редакторӗ, редакцисен заведующийӗ пулнӑ, 1974 ҫултанпа «Ялав» журналӑн тӗп редакторӗнче тимленӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗлл Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ ача-пӑча театр коллективӗсен республикӑри «АВАНсцена» фестивалӗ пулассине пӗлтерет. Кӑҫалхипе вӑл тӑваттӑмӗш хут иртӗ. Мероприятие Сӑр тата Хусан чиккисене чавма хутшӑннисен ҫулталӑкне тата ҫӗнӗ чӑваш ҫырулӑхне йӗркеленӗренпе 150 ҫул ҫитнине халалланӑ.
VI фестиваль нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тытӑнса ака уйӑхӗн 18-мӗшӗччен пырӗ. Конкурс теми — «Тӑван чӗлхене шанатпӑр!».
Фестивале тӗрлӗ енпе тата стильпе ӗҫлекен ушкӑнсем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Хутшӑнакансен ҫулӗ 7 ҫултан пуҫласа 17 ҫулччен пулмалла. Ӗҫсем вырӑсла, чӑвашла, республикӑра пурӑнакан ытти халӑх чӗлхипе пулма пултараҫҫӗ.
Паян, 2021 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Чӑваш радио (ЧГТРК) кӑнтӑр хыҫҫӑн тӳрӗ эфирта «Ялти рок-н-ролл» кӑларӑм пулчӗ.
«Вӑхӑт ҫитре» кӑларӑмра Елчӗк районӗнчи Ҫирӗклӗ Шӑхальте пурӑнакан рок-музыкант тата художник Ирӗк Килтеш (Валерий Краснов) ханӑра пулчӗ.
Вӑл гитара каласа виҫӗ юрӑ юрларӗ. Пӗр юрри «Ҫӑкӑр — ылтӑн пек» ятлӑ. Хӑйӗн пултарулӑхӗ, тата килти чӑваш хресчен хуҫалӑхӗнчи ӗҫ хатӗрӗсен музейӗ ҫинчен каласа пачӗ.
«Ялти рок-н-ролл» питӗ хӗрӳ, ҫав вӑхӑтрах хавхалануллӑ янрарӗ.
Передачӑна Ольга Туркай редакторпа Маргарита Кабетова диктор ӑста та тараватлӑ ертсе пычӗҫ.
Нумай пулмасть «Дети Ра» литературӑпа илемлӗх журналӗнче (Сарӑтура никӗсленнӗ, Мускавра тухать) Ева Лисина хатӗрленӗ «Плач по брату» (чӑв. Пиччешӗн хӳхлесе) кӗнекен хаклавӗ тухнӑ. Ӑна журналӑн кӑҫалхи 1-мӗш номерте пичетленӗ.
Сергей Бирюков хӑйӗн хаклавӗнче кӗнекене питӗ аван мелпе хатӗрлени пирки палӑртнӑ — Генадий Айхин йӑмӑкӗсен тексчӗ те, ӳкерчӗкӗсем те пӗр-пӗринпе питӗ килӗшӳллӗн вырнаҫни пирки ҫырнӑ.
Аса илтерер, «Плач по брату» кӗнеке-альбом 2020 ҫулта «ПрофБизнесПечать» издательствӑра тухнӑ. Унта Ева Лисинӑн хӳхлев тексчӗсем тата Луиза Николаевна Юманккан ӳкерчӗкӗсем вырнаҫнӑ. Кӗнекене вӗсем хӑйсен пиччӗшне, Геннадий Айхине халалланӑ. Умсӑмахне Атнер Петрович Хусанкай ҫырнӑ.
Сергей Бирюков — сӑвӑҫ, филолог, культуролог, саунд-поэт, перформер, вырӑс авангарчӗн тӗпчевҫи тата теоретикӗ. Берлинри Пӗтӗм тӗнчери литература конкурсӗн, Берлинри Иккӗмӗш лирикспартакиадӑн тата А.Кручёнов ячӗллӗ Пӗтӗм Тӗнчери литература премийӗн лауреачӗ; М. Волошин ячӗллӗ поэзи конкурсӗн дипломанчӗ; «XXI ӗмӗрти ҫыравҫӑ» преми лауриачӗ. Зауми Академийӗн никӗслевҫи тата президенчӗ.
Паян, кӑрлач уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗнче «Юрий Скворцовӑн проза тӗнчи» онлайн-каҫ иртӗ. Вӑл 15 сехетре пуҫланӗ. Ӑна вулавӑшӑн Ютубри каналӗнче курма май килӗ. Ӑна чи вуланакан ҫыравҫӑсенчен пӗри, Юрий Скворцов, ҫуралнӑранпа 90 ҫитнине халалланӑ. Мероприятие пултаруллӑ прозаик, литературовед пултарулӑхне тӗпченисем, вулакансем хутшӑнӗҫ.
Юрий Скворцовӑн чи пирвайхи сӑвви «Ялав» журналта 1953 ҫулта пичетленнӗ. Унӑн ҫепӗҫ сӑввисем килӗшнӗрен Г. Хирбю, Ф. Лукин, А. Токарев тата ытти композитор юрӑсем кӗвӗленӗ. Пултаруллӑскер инди, серб, венгри, мари ҫыравҫисен хайлавӗсене, С. Есенинпа Я. Купала сӑввисене чӑвашла куҫарнӑ.
Юрий Скворцовӑн повеҫӗсемпе калавӗсем паян та вулакансене ҫывӑх.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (03.05.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 5-7 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Алексеев Борис Алексеевич, чӑваш актёрӗ, Чӑваш АССРӗн халӑх артисчӗ вилнӗ. | ||
| Сергеева Eвдокия Сергеевна, тухтӑр, медицина ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |