Чӑваш халӑх сайчӗ, «Ӑнӑҫу чӗлхи» ют чӗлхесен шкулӗ, «Хавал» тата «Ирӗклӗх» пӗрлешӳсем тӑван чӗлхене юратакансене, ӑна аталантарма пулӑшма хатӗррисене нимене чӗнеҫҫӗ. «#ТӑлмачНиме» ят панӑ мероприяти Шупашкар хулинчи Смирнов урамӗн 7-мӗш ҫуртӗнче (Благовещени микрорайонӗ) иртӗ, 14 сехетре пуҫланӗ.
Мероприятире Чӑваш халӑх сайчӗ йӗркеленӗ «Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫипе» (корпусӗпе) мӗнле ӗҫлемеллине ӑнлантарса парӑпӑр, унпа ӗҫлеме вӗрентӗпӗр. Текстсене чӑвашларан вырӑсла куҫарса нимелле ӗҫлесе те пӑхӑпӑр.
Пуху нарӑсӑн 11-мӗшӗнче (шӑматкун) асӑннӑ ҫуртри «Ӑнӑҫу чӗлхи» ют чӗлхесен шкулӗн пӳлӗмӗнче иртӗ. Пурне те хапӑлласа кӗтетпӗр! Хӑвӑрпа пӗрле ноутбук илсе пырсан аван пулӗ.
«Чӑваш халӑх сайчӗ» ирттернӗ «Ҫулталӑк ҫынни – 2016» ыйтӑмӑн пӗтӗмлетӗвне тума вӑхӑт ҫитрӗ. Сасӑлав чылай вӑхӑт пычӗ — иртнӗ ҫулхи раштавӑн 29-мӗшӗнче пуҫларӑмӑр та ӗнер кӑна вӗҫлерӗмӗр.
«Ҫулталӑк ҫынни – 2016» номинацие эпир 2016 ҫул хушшинче пысӑк ӗҫсемпе палӑрнӑ ҫынсене кӗртрӗмӗр. Тӗрлӗ сферӑра вӑй хуракансене тӑратрӑмӑр — унта тӳре-шара та, спорт ӑстисем те, чӑвашлӑхшӑн тӑрӑшакансем те пулчӗҫ. Кама тӑратнӑ — чӑннипех те пурте «Ҫулталӑк ҫынни» ята тивӗҫлисем. Мала тухманнисен «Шел те, эпӗ мала тухаймарӑм», — тесе ӳпкелешме кирлӗ мар. Сасӑлав халӑх суйлавне палӑртма ҫеҫ кирлӗ пулчӗ. Чӑваш халӑх сайчӗ палӑртни вӑл пӗр япала, халӑх суйлани вара — тепӗр япала.
Сасӑлава пӗтӗмлетнӗ май «Ҫулталӑк ҫынни – 2016» ята Мускавра пурӑнакан чӑвашсем тивӗҫрӗҫ. Вӗсенчен пӗри вӑл — Мускаври пирӗн республикӑн элчелӗхе ертсе пынӑ Леонид Волков. Тепри — Мускаври пӑлхар-чӑвашсен пӗрлӗхӗн ертӳҫи Владимир Болгарский. Вӗсемшӗн халӑх пуринчен те ытларах сасӑларӗ. Леонид Волкова эпир «сӗтев илнӗ тесе айӑпланине хирӗҫ тивӗҫлӗн кӗрешнӗшӗн» тесе тӑратнӑччӗ. Унсӑр пуҫне, палӑртас пулать, элчелӗхе ертсе пынӑ вӑхӑтра Мускаври чӑвашсене вӑл чӑннипех те вӑйлӑ ҫӗклерӗ.
«Чӑваш халӑх сайчӗ» ирттернӗ «Ҫулталӑк ҫынни – 2016» ыйтӑмӑн пӗтӗмлетӗвне тума вӑхӑт ҫитрӗ. Сасӑлав чылай вӑхӑт пычӗ — иртнӗ ҫулхи раштавӑн 29-мӗшӗнче пуҫларӑмӑр та ӗнер кӑна вӗҫлерӗмӗр.
«Ҫулталӑк ҫынни – 2016» номинацие эпир 2016 ҫул хушшинче пысӑк ӗҫсемпе палӑрнӑ ҫынсене кӗртрӗмӗр. Тӗрлӗ сферӑра вӑй хуракансене тӑратрӑмӑр — унта тӳре-шара та, спорт ӑстисем те, чӑвашлӑхшӑн тӑрӑшакансем те пулчӗҫ. Кама тӑратнӑ — чӑннипех те пурте «Ҫулталӑк ҫынни» ята тивӗҫлисем. Мала тухманнисен «Шел те, эпӗ мала тухаймарӑм», — тесе ӳпкелешме кирлӗ мар. Сасӑлав халӑх суйлавне палӑртма ҫеҫ кирлӗ пулчӗ. Чӑваш халӑх сайчӗ палӑртни вӑл пӗр япала, халӑх суйлани вара — тепӗр япала.
Сасӑлава пӗтӗмлетнӗ май «Ҫулталӑк ҫынни – 2016» ята Мускавра пурӑнакан чӑвашсем тивӗҫрӗҫ. Вӗсенчен пӗри вӑл — Мускаври пирӗн республикӑн элчелӗхе ертсе пынӑ Леонид Волков. Тепри — Мускаври пӑлхар-чӑвашсен пӗрлӗхӗн ертӳҫи Владимир Болгарский. Вӗсемшӗн халӑх пуринчен те ытларах сасӑларӗ. Леонид Волкова эпир «сӗтев илнӗ тесе айӑпланине хирӗҫ тивӗҫлӗн кӗрешнӗшӗн» тесе тӑратнӑччӗ. Унсӑр пуҫне, палӑртас пулать, элчелӗхе ертсе пынӑ вӑхӑтра Мускаври чӑвашсене вӑл чӑннипех те вӑйлӑ ҫӗклерӗ.
Шупашкар FM радио паян икӗ ҫул тултарнӑ. Ӑна Дмитрий Митяев йӗркеленӗ. Радио итлекенсем ӑна Чӑваш наци радиовӗ урлӑ та, тен, пӗлеҫҫӗ пулӗ. Асӑннӑ МИХа уҫсан Ксения Алексинапа «Каҫхи микс» кӑларӑма йӗркелесе ертсе пынӑ. Дима Наци телевиденийӗнче ҫӗнӗ хыпарсен кӑларӑмӗн ертӳҫи те пулнӑ.
«Кун евӗрлӗ проекта пуҫарма тахҫанах шухӑш пулнӑ. 2014 ҫулта Мускава куҫса килтӗм. Чӑваш юррисӗр питӗ тунсӑхланипе, радио ӗҫне питӗ юратнипе хамӑн Интернет радиона пуҫарас терӗм», — каласа кӑтартнӑччӗ маларах хастар каччӑ ҫак йӗркесен авторне.
Радио формачӗ — чӑвашла юрӑсем. Эфир талӑкра 24 сехете пырать.
Радио йӗркелеме укҫасӑр май ҫуккине тавҫӑрма йывӑр мар. «Шупашкар ФМ — ман хобби, «чун апачӗ», проекта хамӑн вӑйпа тытса пыратӑп. Радиоэфира илемлетме юлташсем пулӑшаҫҫӗ. Тупӑш ҫинчен шутламан-ха», — тет юратнӑ ӗҫне парӑннӑ ҫамрӑк. Унтан ҫакна хушса хурать: «Хальлӗхе пӗр тӗллев — чӑваш халӑхне (Чӑваш Республикинче пурӑнать-и вӑл е республика тулашӗнче-и) тӑван чӗлхепе янӑракан юрӑсене итлеттересси, ҫӗннисемпе паллаштарасси».
Сӑмах май, эфирта ҫӗнӗ аранжировкӑсемпе илемлетнӗ чӑваш халӑх юррисене тӑтӑшах илтме пулать.
Патшалӑхӑн тата муниципалитетӑн пулӑшӑвӗн пӗрлехи порталӗ gosuslugi.ru урлӑ пулӑшу илсен сахалтарах тӳлеттереҫҫӗ. Ун пек йӗрке 2019 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗччен вӑйра тӑрӗ.
Ҫӑмӑллӑхпа усӑ курас тесен патшалӑх пошлинине илме gosuslugi.ru порталта заявка памалла. Пулӑшушӑн аллӑн укҫа кӑларса тыттармалла мар: банк карттипе, электрон енчӗкпе е карас телефонӗпе усӑ курмалла.
Ҫӑмӑллӑхлӑ тӳлев пирки водитель удостоверенийӗ, мӑшӑрланнине е уйрӑлнине ӗнентерекен свидетельство, транспорт регистрацилени ҫинчен хут илнӗ чух манса ан кайӑр. Водитель удостоверенийӗшӗн, сӑмахран, 2 пин вырӑнне 1400 тенкӗ тӳлемелле.
Патшалӑхӑн тата муниципалитетӑн пулӑшӑвӗн пӗрлехи порталӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, йӳнӗрех хакпа кӳрекен пулӑшу списокӗ малашне тата анлӑланмалла.
Чӑваш халӑх сайчӗ ҫӗнӗ магнитик сутлӑха кӑларчӗ. Хальхинче эпир ӑна ҫамрӑксем валли хатӗрлерӗмӗр. Ҫавӑнпах вӗсене ҫывӑх чӗлхепе усӑ куртӑмӑр — магнитик ҫине «Чӑвашла калаҫма халь питӗ МОДНО» ҫыртӑмӑр.
Ку магнитик, ыттисем пекех, пире укҫа-тенкӗ тӗлӗшӗпе пулӑшма хатӗрленӗскер. Унӑн хакӗ — 200 тенкӗ.
Эсир пире пулӑшнӑ укҫа-тенкӗ чӑваш халӑхӗшӗн ырӑ тума кайӗ. Словарьсем сканерлама, электронлӑ вулавӑша пуянлатма, конкурссем ирттерме тата ытти ҫӗре. Тархасласа ыйтмастпӑр, анчах та эсир пулӑшсан эпир самай пысӑк ӗҫсем тума пултарӑпӑр.
Чӑваш Енӗн прокуратурин сайчӗ ӗнер, кӑрлачӑн 11-мӗшӗнче, каҫхине ӗҫлесе кайнӑ. Асӑннӑ интернет-ресурса хакерсем тапӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ хыпарланӑччӗ. Константин Ишутов блогер пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫей территорийӗнче чарнӑ «Ислам патшалӑхӗ» терроризмла организацие (унӑн ӗҫӗ-хӗлне Раҫҫейре чарнӑ) кӗрекен Moroccan Islamic Union-Mail хакер ушкӑнӗ прокуратура серверне кӑрлачӑн 7-мӗш–8-мӗш каҫхине тапӑннӑ. Ун чухне тӗп страницӑна пӑснӑ. Кайран сайтӑн ытти пайне те, ҫав шутра «Руководство прокуратуры» ятлине, тапӑннӑ.
ШӖМӗн тата Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин регионти уйрӑмӗсем сайта пӑснине тӗрӗсленине те эпир палӑртнӑччӗ. «Правда ПФО» интернет-хаҫат ҫырнӑ тӑрӑх, сайта камсем тапӑнма пултарнине прокуратура комментарилемест. Ку пӑтӑрмаха специалистсем малалла тӗпчеҫҫӗ.
Чӑваш халӑх сайчӗ, «Сувар» хаҫат, Чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗ, «Сӑвар ТВ» тата «Шкул ТВ» тетелти телеканалсем ҫӗнӗ конкурс йӗркелесси пирки пӗлтереҫҫӗ. «Хастарлӑх ҫӑлкуҫӗ» ӑмӑртӑва эпир Чӑваш халӑх поэчӗ Петӗр Хусанкай ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫинине халалласа ирттеретпӗр.
Ӑмӑрту йӗркелекенӗсем видеосӑвӑсене нарӑсӑн 6-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Вӗсене сирӗн Youtube видеохостинга, е civhim2@yandex.ru, videosava@chuvash.org электронлӑ адрессемпе ярса памалла (маларах Яндекс.Диск е Майл.Облако сервиссене вырнаҫтарсан питӗ аван пулӗччӗ). «Хастарлӑх ҫӑлкуҫӗ» конкурса пӗчӗккисенчен пуҫласа аслисем таранах хутшӑнма пултараҫҫӗ! Ӑмӑрту положенийӗпе тӗплӗнрех ҫакӑнта паллашма май пур.
Енчен те кама та пулин ӳкерме пулӑшу кирлӗ пулсан videosava@chuvash.org адреспе ҫырса ярӑр, Олег Михайлович Цыпленков (Ултиар) сире хаваспах пырса ӳкерӗ.
Ӑмӑртӳ ҫӗнтерӳҫисене нарӑсӑн 22-мӗшӗ тӗлне палӑртма тӑрӑшӑпӑр.
Константин Ишутов блогер пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енӗн прокуратурин сайтне хакерсем тапӑннӑ. Сайта, чӑн та, паян ирхи вунпӗр тӗлӗнче те кӗме май килмерӗ.
Раҫҫей территорийӗнче чарнӑ «Ислам патшалӑхӗ» терроризмла организацие (унӑн ӗҫӗ-хӗлне Раҫҫейре чарнӑ) кӗрекен Moroccan Islamic Union-Mail хакер ушкӑнӗ прокуратура серверне кӑрлачӑн 7-мӗш–8-мӗш каҫхине тапӑннӑ пулать. Ун чухне тӗп страницӑна пӑснӑ. Кайран сайтӑн ытти пайне те, ҫав шутра «Руководство прокуратуры» ятлине, тапӑннӑ.
«Мой город Чебоксары» интернет-порталта ҫырнӑ тӑрӑх, ШӖМӗн тата Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин регионти уйрӑмӗсем сайта пӑснине тӗрӗслеҫҫӗ. Ку хыпара вӑл «РИА Новости» информагентство пӗлтерни тӑрӑх хатӗрленӗ. Ислам хакерӗсем тапӑннипе тапӑнманнине ятарлӑ службӑсем комментарилеменнине те палӑртнӑ.
2017 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен Раҫҫейри Налук кодексне улшӑнусем кӗртнӗ. Малашне патшалӑх пулӑшӑвне электронлӑ майпа 30 процент йӳнӗрех илме май пур. Кун пирки ЧР ШӖМӗ пӗлтерет.
Кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа Патшалӑх пулӑшӑвӗн пӗрлехи порталӗ урлӑ пулӑшу илес текенсем 30 процент сахалрах тӳлӗҫ. Тӗслӗхрен, ют ҫӗршыва каймалли паспорта миграци службинче тумашкӑн 3500 тенкӗ кӑларса хумалла, gosuslugi.ru сайт урлӑ вара чылай йӳнӗрех — 2850 тенкӗ.
Патшалӑх пошлинин виҫине пӗчӗклетмешкӗн ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен пӗрре виҫҫӗмӗш пайӗн ирӗк пулӗ.
+14.3 °C
