Кӑҫал Шупашкар ҫыннисемпе Шупашкар хӑнисене Вырӑс драма театрӗ тӗрлӗ хуларан килекен сцена ӑстисен пултарулӑхӗпе паллаштарма шантарать. Юпа–раштав уйӑхӗсенче республикӑн тӗп хулине Ярославль облаҫӗнчи Рыбинск хулинчи драма театрӗ, Пушкӑртстанри Стерлӗри вырӑс драма театрӗ, Иваново облаҫӗнчи Кинешма хулинчи А.Н. Островский ячӗллӗ драма театрӗ, Мускав облаҫӗнчи Ногинскри драма театрӗ килмелле.
Рыбинскри артистсем Шупашкарта юпан 8–10-мӗшӗсенче пулӗҫ. Ку театр Раҫҫейри чи аслисенчен пӗри шутланать. Театр труппи каҫхине виҫӗ спектакль тата ачасем валли юмах лартӗ.
Юпан 22–23-мӗшӗсенче Стерлӗри театр йыхравлать.
Чӳк уйӑхӗн 11–13-мӗшӗсенче Кинешма хулинчи артистсем пулӗҫ. Театра 1897 ҫулта йӗркеленӗ. Вӑл хулара 19-мӗш ӗмӗрӗн 60–80-мӗш ҫулӗсенче Александр Островский вырӑс драматургӗ пурӑннӑ.
Раштавӑн 11–13-мӗшӗсенче Ногинскри драма артисчӗсен спектаклӗсемпе киленме май килӗ.
Шупашкарта театрсем сезона кӗҫех уҫасси пирки унччен те хыпарланӑччӗ. Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ черетлӗ сезонне «Нарспи» оперӑпа пуҫӑни пирки те сайтра пӗлтернӗччӗ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ сезона хӑйне евӗр акцирен пуҫӑнасси нумаях пулмасть паллӑ пулнӑ. ЧР Культура министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, оперӑпа балет театрӗ куракансене тӳлевсӗрех кӗртӗ. Билета укҫасӑрах парӗҫ-ха, анчах ун вырӑнне кураканӑн пӗрле чечек ҫыхи йӑтса кӗмелле.
Театр ӗҫченӗсем юратнӑ артистсене чечек ҫыххи парнелеме ан вӑтанӑр тесе калаҫҫӗ. Артиста ку савӑнӑҫ кӳрӗ, спектакль вара куракан кӑмӑлне ҫӗклӗ.
Акци авӑн уйӑхӗн тӑршшӗпех пулӗ. Аса илтерер: Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ сезонне авӑнӑн 11-мӗшӗнче уҫӗ. Эппин, ҫынсен спектакльсене чечек ҫыххи йӑтса килсех курма май пулӗ.
Шупашкарта авӑн уйӑхӗн 22-24-мӗшӗнсече театр педагогики енӗпе семинар иртмелле. Маҫтӑр-класа Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗнче пухӑнӗҫ.
Ҫамрӑксен театрӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, семинарта «театр педагогики» дисциплинӑна хӑнӑхтарӗҫ: шкул ачисене культурӑпа, вӗсене Ҫамрӑксене театрӗн репертуарӗнчи спектакльсемпе кӑсӑклантарас меслетсемпе майсем пирки каласа кӑтартӗҫ. Театр урокӗсем йӗркелеме вӗрентӗҫ. Семинара шкулсенчи учительсене тата тетартпа кӑсӑкланакан ытти мӗнпур ҫынна йыхравлаҫҫӗ.
«Ачасем театра ҫӳреме кӑмӑлламаҫҫӗ. Ку ыйтупа ӗҫлемелле. Унпа теартсен тимлемелле. Ачасем театра юратчӑр, ӑнланччӑр, туйччӑр», – тесе шухӑшлать семинарта маҫтӑр-класс ирттерекен Ольга Андрейкина.
Тренинга унччен ҫӗршыври 10 ытла хулара ирттернӗ. Ольга Андрейкина пирки каласан, вӑл искусствоведени кандидачӗ, Театр ӳнерӗн патшалӑх инстиуттне вӗренсе пӗтернӗ. Театр педагогин ӑсталӑхне вӑл Германире те туптанӑ. Семинара ҫавӑн пекех Ольга Шевнина ача-пӑча психологӗ хутшӑнмалла.
Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗ тата ЧР Культура министерстви проект пуҫарнӑ. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкар 55 ҫул тултарнипе ҫыхӑннӑ.
Химиксен хулинче пӗр эрне спектакльсем кӑтартӗҫ. Унта Чӑваш Енри паллӑ театрсем хутшӑнӗҫ. Социаллӑ культура проекчӗ «Театр эрни ятлӑ». Аса илтерер: химиксен хули ҫурлан 30-мӗшӗнче 55 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвӗ.
Паян «Химик» культура керменӗнче 18 сехет ҫурӑра «Сарпике» балет лартнӑ. Ыран, ҫурлан 26-мӗшӗнче, унтах Ҫамрӑксен театрӗ ачасем валли «Один дома» спектакль кӑтартӗ.
Ҫурлан 27-мӗшӗнче «Химик» культура керменӗнчи концерт залӗнче Чӑваш драма театрӗ «Чикагӑри асаттен пурлӑхӗ» спектакле лартӗҫ. Унтах тепӗр кун Вырӑс драма театрӗ «Азалия» камит кӑтартӗ.
Ҫурлан 30-мӗшӗнче 15 сехетре «Клоунсен карнавалӗ» шоу пулӗ. Унта Чӑваш патшалӑх эксперимент драма театрӗн артисчӗсем хутшӑнӗҫ.
Чӑваш патшалӑх драма театрӗ сезона Оперӑпа балет театрӗнчен кӑшт каярах уҫӗ. Театр куракансене зала авӑнӑн 23-мӗшӗнче пухӗ.
Кӑҫал драма театрӗ 98-мӗш сезонне Иоаким Максимов-Кошкинскин «Константин Иванов» («Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун») спектаклӗпе уҫӗ.
Ҫурлан 20-мӗшӗнче театр труппи пухӑннӑ. ЧР культура министрӗ Вадим Ефимов коллектива тухӑҫлӑ ӗҫленӗшӗн тав тунӑ, Чӑваш драма театрӗ республикӑра иртекен паллӑ пулӑмсене хастар хутшӑннине палӑртнӑ.
Кӗҫех театрсем сезон уҫса халӑха савӑнтарма тытӑнӗҫ. Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ сезон уҫасси инҫех мар.
Театр чи малтан сцена ҫине «Нарспи» опера кӑларӗ. Труппа отпускран тухнӑ ӗнтӗ. Халӗ ҫӗнӗ постановкӑсене хатӗрленет.
Илемлӗх ертӳҫи Ольга Нестерова каланӑ тӑрӑх, сезонра репертуар пуян пулӗ. Халӗ ав Даницеттин «Любовный напиток» оперине хатӗрлеме тытӑннӑ. Ку таранччен ку опера унти сцена ҫинче янӑраман. Постановкӑна чӳк уйӑхӗн вӗҫӗнче курма май пулӗ. Унпа пӗтӗм тӗнчери опера фестивальне уҫӗҫ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ сезона авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнче уҫӗ. Хирпӳн «Нарспи» оперине Чӑваш Енри К.Иванов ҫулталӑкне халалласа лартӗҫ. Ӑна ЧР Элтеперӗн гранчӗпе лартнӑ.
Шупашкарти халӑха социаллӑ пулӑшу паракан комплекслӑ центрта пукане театрне йӗркеленӗ. Унта тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ ҫынсем хӑйсен пултарулӑхне аталантараҫҫӗ.
Пукане театрӗнче «Калинушка» клуба ҫӳрекенсем ӗҫлеҫҫӗ. Ватӑскерсем вырӑс халӑх юмахӗсене кӑтартаҫҫӗ. Акӑ нумаях пулмасть комплекслӑ центр ҫумӗнчи ҫуллахи уйлӑха ҫӳрекен ачасене вӗсем юратнӑ «Волк и семеро козлят» юмахне кӑтартнӑ.
Тивӗҫлӗ канӑва тухнисем пӗр вырӑнта лармаҫҫӗ, хастарлӑхне кӑтартаҫҫӗ. Комплекслӑ центрта вара хӑйсене аталантармалли условисем пур.
«Театр валли ҫуралнӑскер». Ҫак ятпа К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче хальхи вӑхӑтра курав ӗҫлет. Вӑл ҫак уйӑхӑн 12-мӗшӗнче хупӑнмалла.
Курава театр Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин халӑх артисткине Нина Яковлевана халалланӑ. Тата тӗрӗсрех каласан, унӑн юбилейне. Кӑҫалхи ҫӗртмен 8-мӗшӗнче Нина Яковлева ҫуралнӑранпа 75 ҫул ҫитрӗ. Вӑл 1940 ҫулта Вӑрмар районӗнчи Пысӑк Енккасси ялӗнче ҫуралнӑ.
Ӗҫтешӗн пултарулӑхне халалланӑ куравпа пӗр кунхине театрӑн директорӗ Юрий Владимиров, театрӑн ӳнер ертӳҫи, СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев (вӑл Нина Михайловнӑн мӑшӑрӗ пулнине чылайӑшӗ пӗлет-тӗр), Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ, Чӑваш Республикин халӑх артисчӗсем Любовь Федорова, Геннадий Большаков, Владимир Семенов, Чӑваш Республикин халӑх артисчӗсем Геннадий Медведев, Вячеслав Александров, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Валерий Карпов, Елизавета Хрисанфова, Петр Садовников тата ыттисем паллашнӑ. Халӑхра ят-сум ҫӗнсе илнисемпе пӗрлех ҫамрӑксем те хисепе тивӗҫлӗ ӗҫтешӗн пултарулӑхне уҫса паракан куравпа кӑмӑлтан кӑсӑкланнӑ.
Ыран — вилӗмсӗр «Нарспи» поэма авторӗн, чӑваш литературин классикӗн Константин Ивановӑн ҫуралнӑ кунӗ. Ҫав ятпа К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче поэтӑн 125 ҫулхи юбилейне халалланӑ уяв каҫӗ иртет. Савӑнӑҫлӑ мероприяти 15 сехетре пуҫланмалла. Унта кирек кам та кайса курма пултарать.
Константин Васильевич Иванов пирки пӗлмен чӑваш ҫук пулӗ те, ҫапах та унӑн ҫуралнӑ кунӗ умӗн пӗр-ик сӑмахпа та пулин аса илни ытлашши пулас ҫук. Вӑл 1890 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче ҫуралнӑ. 1915 ҫулхи пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче вилнӗ. Унӑн «Нарспи» поэмипе чӑваш халӑхӗ мӑнаҫланмаллипех мӑнаҫланать. Ӑна тӗнчери нумай чӗлхе ҫине куҫарнӑ. Вырӑсла ӑна Петӗр Хусанкай куҫарнӑ. «Нарспи» тӑрӑх темиҫе пьеса ҫырнӑ, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ опера лартнӑ, Чӑваш патшалӑх филармонийӗ Борис Чиндыков либретти тӑрӑх сцена ҫине мюзикл кӑларнӑ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ 55 ҫулхи юбилейне уявлама хатӗрленет. Театр ӗҫӗ-хӗлӗ 1960 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Федор Васильевӑн «Шывармань» оперипе пуҫланнӑ.
Пирвайхи 15 ҫул театрӑн илемлӗх ертӳҫи Борис Марков пулнӑ. Вӑл палӑртнӑ тӑрӑх, театр ҫӑмӑл мар лару-тӑрура ҫуралнӑ. Ун чухне профессионал хор та, балет та пулман. Специалистсем те ҫитмен. Савутсенчен, фабрикӑсенчен, аслӑ шкулсенчен пултарулӑх ушкӑнӗнчи ҫынсем килнӗ унта. Вӗсем каҫсерен репетицисем ирттернӗ.
Историе илес пулсан, Чӑваш академи драма театрӗн тата Чӑваш патшалӑх филармонийӗн симфони оркестрӗн ҫумӗнче 1959 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх музыка драма театрӗ йӗркеленнӗ. 1969 ҫулта вӑл уйрӑм ушкӑн пулса тӑнӑ, 1993 ҫулта вара Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн ятне панӑ.
Юбилей каҫӗнче Георгий Хирпӳн «Нарспи» оперине кӑтартӗҫ. Ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче эксклюзивлӑ концерт пулӗ, унта артистсен ачисем сцена ҫине тухӗҫ. 27-мӗшӗнче вара халӑха «Шывармань» курма чӗнеҫҫӗ.
+4.3 °C