Паян Шупашкарта кӑнтӑрла тӗлне, 11 сехет ҫурӑра, кӗтмен пӑтӑрмах пулнӑ. 20-мӗш маршрутпа ҫӳрекен троллейбус Энтузиастсен урамӗнче Росстандарт ҫуртне пырса тӑрӑннӑ.
Пӑтӑрмаха урапа та ҫакланнӑ-мӗн. Общество транспорчӗн водителӗ руле итлеттереймен те «Дэу Матиз» маркӑллӑ урапа ҫине кӗрсе кайнӑ. Унтан «Росстандарт» ҫуртне пырса кӗнӗ.
Троллейбус рулӗ умӗнче 31 ҫулти хӗрарӑм пулнӑ. Вӑл аварире суранланнӑ. Кондуктор та тухтӑрсенчен пулӑшу ыйтнӑ.
Аварире троллейбус та, ҫӑмӑл урапа та сиенленнӗ. Росстандарт крыльцине те халӗ юсама тивӗ-мӗн.
Нумаях пулмасть Ижевск хулинче троллейбуссен чи лайӑх водительне палартас тӗллевпе конкурс иртнӗ. Унта 29 ҫын хутшӑннӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗсн йышне Ижевскра пурӑнакан 2 ҫын тата Шупашкар ҫынни кӗнӗ. Пирӗн ентеш Леонид Александров иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Дистанцие питӗ лайӑх никам та пурнӑҫлайман. Ӑмӑртун тӗп судйи палӑртнӑ тӑрӑх, дистанцире машина нумай пулнӑ. Маневрсем тумалла пулнӑ. Тӗрлӗ йывӑрлӑха пула ӑна парӑнтарма ҫӑмӑл пулман.
Конкурс 16 ҫул иртет. Ҫак вӑхӑтра Раҫҫей троллейбусӗсен паркӗ ҫӗнелнӗ. Эппин, ку тытӑмра ҫамрӑксем те нумайрах ӗҫлеме тытӑннӑ.
Ҫурлан 26-мӗшӗнче 21 сехет те 20 минутра Шупашкарта инкек пулнӑ. Ку Гладков урамӗнчи 28-мӗш ҫурта хирӗҫ пулса иртнӗ.
Пӑтӑрмаха курнӑ ҫынсем каланӑ тӑрӑх, 21-мӗш маршрутпа ҫӳрекен троллейбус «зебра» умӗнче чарӑнса тӑнӑ, ҫынсене ирттерсе янӑ та малалла кайма тытӑннӑ. Ҫав самантра троллейбус умӗнче тепӗр ҫын пулнӑ-мӗн.
Троллейбус малти урапипе 32 ҫулти хӗрарӑм урлӑ каҫса кайнӑ. Хӗрарӑм ҫавӑнтах вилнӗ.
ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, руль умӗнче 56 ҫулти хӗрарӑм пулнӑ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, 32 ҫултискер ҫул урлӑ ятарлӑ вырӑнта каҫма тӑман.
Ҫак канмалли кунсенче республикӑн тӗп хулинче Шупашкар ҫуралнине паллӑ тӑвӗҫ. Ҫавна май троллейбуссене ятарлӑ графикпа ҫӳреттерӗҫ.
Ҫурлан 16-мӗшӗнче ирхи 7 сехетрен пуҫласа 23 сехет те 50 минутчен Хӗрлӗ лапамри 1-мӗш, 3-мӗш, 5-мӗш ҫуртсем патӗнчи территоринче транспорта лартма чарӗҫ. 22 сехет те 20 минутран пуҫласа 22 сехет те 50 минутчен Ярославль урамӗ патӗнчен пуҫласа Константин Иванов урамӗ патне ҫити транспорта ҫӳреттермӗҫ. Асӑннӑ вӑхӑтра унта велочупу иртмелле.
Вырсарникун та транспорт хутлакан вырӑнсенче хӑш-пӗр улшӑну пулӗ. Ун чухне ирхи 7-рен тытӑнса 21 сехетчен Ленин проспектӗнче (вӑл Гагарин урамӗпе хӗресленнӗ вырӑнтан тытӑнса Карл Маркс урамӗпе хӗресленнӗ вырӑна таран) машинӑсене чарма ирӗк памӗҫ. 7 сехетрен тытӑнса 23 сехетчен Президент бульварӗ тата Ленинград урамӗ Вооробьев композиторсен урамӗпе тата Хӗрлӗ тӗремпе хӗресленнӗ вырӑна ҫитиччен тата Хӗрлӗ тӳремре машинӑсене чарма юрамӗ.
Машинӑсем ҫӳрессине вӑхӑтлӑх чарма палӑртни тата пур. Ҫак каҫӑпа пӑхса унпа тӗплӗнрех паллашма май килӗ.
Шупашкарта ҫитес ҫул пысӑк технологиллӗ хӑтлӑ троллейбуссем ҫӳреме пултарӗҫ. Кун пирки ЧР Транспорт министерствин сайтӗнче пӗлтернӗ.
Ҫак кунсенче Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков тӗнчипе паллӑ транспорт компанийӗн ертӳҫипе Владимир Корольпе (унӑн производстви — Беларуҫ Республикинче) тӗл пулнӑ. Унта ҫӗнӗ йышши троллейбуса туянасси пирки калаҫнӑ.
Беларуҫре кӑларнӑ троллейбус энергие 30 процент перекетлеме май парать-мӗн. Унӑн двигателӗ те ытлах шавламасть, салонра кондиционер вырнаҫтарнӑ.
Владимир Король Шупашкар унӑн кӑмӑлне кайнине пӗлтернӗ. Вӑл хула питӗ илемлӗ пулнине палӑртнӑ.
Утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Шупашкарта пӗчӗк пӑтӑрмах пулса иртнӗ темелле-ши — арҫын общество транспорчӗн чарӑнӑвӗнче троллейбус тӑррине хӑпарнӑ та… ҫывӑрма выртнӑ. Ҫакна куракансем каланӑ тӑрӑх, вӑл самаях ӳсӗр пулнӑ. Ҫав ӳсӗре пула транспорта вӑхӑтлӑх ҫӳреме чарнӑ.
Ҫак лару-тӑрӑва курнӑ Яна Бурдасова каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, Чукун ҫул вокзалӗн чарӑнӑвӗнче арҫын троллейбус тӑррине хӑпарса кайнӑ. Яна хайхискер транспортпа тӳлевсӗр каясшӑн тесе шухӑшланӑ. Ӳсӗрскер ҫывӑрма выртнине курсан вара тӗлӗнмеллипех тӗлӗннӗ. Телее, водитель ҫакна асӑрханӑ та транспорта чарнӑ, полицейскисене, МЧС чӗннӗ.
Арҫынна троллейбус тӑрринчен 20 минутран антарнӑ, полици пунктне илсе кайнӑ. Ӳсӗрскере антармашкӑн ҫӑлавҫӑсен самаях тӑрӑшма тивнӗ. Троллейбус тӑррине хӑпарса арҫынна вӑйпа тенӗ пек антарма тӳр килнӗ.
Йӗркене пӑснӑскере административлӑ штраф тӳлеттерме пултараҫҫӗ.
Чӑваш Республикинчи хуласенче электричество линийӗсӗр ҫӳрекен троллейбуссем маршрута тухма пултарӗҫ. Кун пирки ЧР Транспорт министерствинче пӗлтереҫҫӗ.
Ҫӗнӗ ҫак проектпа Питӗрти хӑнасем паллаштарнӑ. Кун пирки ЧР транспорт министрӗн ҫумӗ В.Степанов ертсе пынӑ канашлура калаҫнӑ.
«ENER Z» (Питӗр) инжиниринг компанийӗн элчисем хӑйсен проектне хӑтланӑ май Питӗрте ҫакнашкал троллейбуссем ҫӳрени пирки каласа кӑтартнӑ. Вӗсем пысӑк хӑватлӑ литий-ионлӑ аккумуляторлӑ. Ку электричество линине перӗнмесӗр ҫӳреме май парать-мӗн. Питӗр хӑнисем паха енне те палӑртнӑ. Кунашкал троллейбуссем энергие перекетлеме, чӑрмавсенчен пӑрӑнса иртме май параҫҫӗ иккен.
ЧР Транспорт министерствинче палӑртнӑ тӑрӑх, ҫакнашкал аккумуляторлӑ троллейбуссем маршрут сетьне оптимизацилеме пулӑшаҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне хулари электричество линине хута яман урамсенче те ҫак троллебуссем ҫӳреме пултарӗҫ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакансем час-часах тӗрлӗрен тӗллевсемпе республика тӗп хулине ҫул тытаҫҫӗ. Кашнинче маршрутлӑ таксипе, автобуспа е таксипе усӑ курни укҫа-тенкӗ енчен те тӑкаклӑ тата яланах хӑтлӑ мар. Ҫавна пула Ҫӗнӗ Шупашкарта тепӗр ҫул ҫӗнӗ троллейбус маршручӗ уҫма планланӑ. Вӑл вара Ҫӗнӗ Шупашкарпа Шупашкара ҫыхӑнтарӗ.
— Обществӑлла транспорт мӗнле хисеппе ҫӳрени хальлӗхе паллӑ мар-ха. Кӑҫал троллейбуса пӗр енне каякан ҫеҫ тӑвӗҫ пуль, тепӗр ҫул вара икӗ еннех. Троллейбус ӑҫта, мӗнле ҫӳрессине халӑх сасӑлавӗпе йышӑнма палӑртнӑ, — пӗлтернӗ Ҫӗнӗ Шупашкарти троллейбус управленийӗн директорӗ Валерий Шимин.
Паянлӑха проектӑн документацине хатӗрлеҫҫӗ. Чӑвашгражданпроектӑн тӗп архитекторӗ Радий Рахимов пӗлтернӗ тӑрӑх кирлӗ хутсем уйӑхран хатӗр пулӗҫ. Проект тӑрӑх лаптӑк тӑршӗ 780 метр пулать. Ҫак лаптӑкра ҫыхӑну линине тӑсма тивӗ.
Ӗҫсене пӗтӗмӗшле вӗҫлесессӗн вара хула халӑхӗ транспорт ҫӑмӑллӑхӗпе туллин усӑ курма пултарать.
«Хавал» обществӑлла халӑх пӗрлешӗвӗ Шупашкарти троллейбус управленине тӗп хулари троллейбуссем ҫинче чӑваш тата вырӑс чӗлхине пӗр тан праваллӑ тума ыйтса ҫыру янӑ. Унӑн копийӗ «Ирӗклӗ сӑмах» интернет-хаҫатра та пур-мӗн.
Хальхи вӑхӑтра Шупашкарта общество чарӑнӑвӗн вырӑнӗсене икӗ чӗлхепе калаҫҫӗ-ха. Анчах «Асӑрханӑр, алӑк хупӑнать», троллейбусран тухас умӗн япаласене илме манмалла маррине, ҫул укҫи тӳлемеллине аса илтерекен тата ытти ҫавӑн йышши сӑмаха вырӑсла кӑна пӗлтереҫҫӗ.
«Хавал» ун пек пӗлтерӳсене икӗ чӗлхепе — чӑвашла тата вырӑсла — калама чӗнсе калать. Тата республика Конституцийӗн 8-мӗш статйинче пӑхнине тӗпе хурса: малтан чӑвашла каламалла, унтан — вырӑсла.
Асӑннӑ общество организацийӗ троллейбусра вырӑсла ҫырса хунӑ «Кӗмелли» (вӗсен вариантӗнче: Кӗме), «Тухмалли» (Тухма), «Ан таянӑр» йышши сӑмахсене те чӑвашла ҫыртарттарасшӑн. Кондукторсемпе водительсене вара «Эпӗ чӑвашла та, вырӑсла та калаҫатӑп» бейджикпа тивӗҫтерттересшӗн. Ку сӗнӳсене икӗ патшалӑх чӗлхиллӗ регионсен тӗнчери опытне тӗпе хурса хатӗрленӗ иккен. Ҫырӑвӑн копине республикӑн транспорт тата суту-илӳ министрӗ Михаил Янковский патне ҫитернӗ.
Паянхи вӑхӑтра Тӗнче тетелӗсӗр этем хӑйӗн малалли пурнӑҫне курмасть тесен те йӑнӑш пулмӗ. Мӗншӗн тесессӗн Тӗнче тетелӗ ҫынна самай усӑ кӳрет. Мӗн пур ыйтусен хуравӗсемпе, кулленхи хыпарсемпе тата ыттипе те тивӗҫтерме пултарать-ҫке вӑл.
Ҫапла вара иртнӗ кунсенче Тӗнче тетелӗнче тата тепӗр ҫӗнӗлӗх йӑва ҫавӑрнӑ: малалла Шупашкарти троллейбуссен ҫӳревне online сӑнама пулӗ. Ҫӗнӗ ресурса Google карттин никӗсӗпе йӗркеленӗ.
Мӗнле усӑ кӳрет-ши ҫӗнӗлӗх? Тӗслӗхрен, ҫын чарӑнура обществӑлла траспорт кӗтсе тӑнӑ чухне хӑйне кирлӗ троллейбус халӗ ӑҫтарах пынине курма пултарать. Унсӑр пуҫне кунтах хулара пӑкӑланнӑ ҫулсене те асӑлхама май пур — ку хыпар уйрӑмах урапа водителӗсене ҫӑмӑллӑх кӳрӗ.
+26.3 °C