Канашри пӗр ҫемьере ҫиччӗри хӗрача амӑшне укҫасӑр хӑварнӑ. Сумми ытла пысӑках мар та, ҫапах та...
Пӗррӗмӗш класра вӗренекен ача виртуаллӑ вӑйӑ выляса ларнӑ чухне палламан ҫынпа ҫыру урлӑ калаҫма тапранса кайнӑ. Лешӗ ачана виртуаллӑ валюта туянма сӗннӗ. Ун валли амӑшӗн банк карттинчен тӳлеме май пуррине пӗлтернӗ. Хӗрача амӑшӗн банк карттине илсе унӑн банк приложенине кӗрсе кайнӑ. Унтан 41 пин те 200 тенкӗ куҫарса панӑ.
Укҫа ҫухалнине пӗлсен 46-ри хӗрарӑм, ҫиччӗри хӗрача амӑшӗ, йӗрке хуралҫисем патне пулӑшу шыраса кайнӑ.
Ҫӗмӗрлере пурӑнакан 47 ҫулти хӗрарӑм эрнере 2 миллион ытла тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Ниҫта та ӗҫлемен хӗрарӑм интернет-лапамсенчен пӗринче реклама курнӑ, унта инвестици хывса укҫа ӗҫлесе илме май пуррине пӗлтернӗ. Кун валли уйрӑм менеджерпа канашлама сӗннӗ, вӑл ӑс-тӑн парассине ӗнентернӗ.
«Консультантпа» калаҫа-калаҫа хӗрарӑм пӗр эрнере тӗрлӗ банкра 2 миллион ытла тенкӗ кредит илсе тултарнӑ, укҫана паллӑ мар счётсем ҫине куҫарса янӑ.
Ултавҫӑсем Шупашкарта пурӑнакан 82 ҫулти кинемее улталама тӑнӑ. Ун патне вӗсем килти телефон ҫине шӑнкӑравланӑ.
Паллӑ мар ҫынсем кинемее ватӑ ҫын ячӗпе такамсем шанчӑк хучӗ илнӗ тесе ӗнентернӗ. Ҫавна май укҫа-тенке хӑрушсӑр счёт ҫине куҫарса хумалла тесе асӑрхаттарнӑ.
Шӑнкӑравлаканни хӑйӗн пирки право хуралӗнче ӗҫлекен ҫын тесе каланӑ. Банка ҫитсе укҫана хӑрушсӑр счёт ҫине куҫарма хушнӑ.
Кредит учрежденийӗнче ӗҫлекенсем кинемее укҫа парас вырӑнне полицие чӗнсе илнӗ. Ҫапла вара ватӑ ҫыннӑн укҫине ултавҫӑсен вӑрлама май килмен.
Пульницӑра ӗҫлекен тирпейлӳҫӗ патне палламан ҫын шӑнкӑравласа сим-карттӑн килӗшӗвне тӑсмалли пирки пӗлтернӗ. 59 ҫулти хӗрарӑм ӗненнӗ те укҫасӑр тӑрса юлнӑ.
Палламан ҫын ӑна килӗшӗве дистанци мелӗпех тӑсма сӗннӗ. Ҫапла вӑл смс-ҫырупа килнӗ кода калама ыйтнӑ. Вӑл вара Патшалӑх пулӑшӑвӗсен порталне кӗмелли пароль пулнӑ.
Унтан хӗрарӑм патне «йӗрке хуралҫисем», «банк ӗҫченӗсем» шӑнкӑравланӑ, кредитсем илсе «хӑрушсӑр счет» ҫине куҫарма ӳкӗте кӗртнӗ. Ҫапла вӑл 1 миллион та 800 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Ӗнер ҫутҫанталӑк министрӗ Эмир Бедертдинов Тарифсемпе ӗҫлекен патшалӑх службин ертӳҫин тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Сергей Егоровпа брифинг ирттернӗ. Унта ҫӳп-ҫапа илсе тухмалли тариф ҫинчен калаҫнӑ.
ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви ҫӗнӗ нормативсем йышӑнать, ҫавна май ҫӳп-ҫап илсе тухнӑшӑн хак улшӑнать. Унччен ял ҫыннисем 57,23 тенкӗ тӳленӗ, хула ҫыннисем – 71,81 тенкӗ. Малашне, утӑ уйӑхӗнчен пуҫласа, нумай хваттерлӗ ҫуртсенче пурӑнакансем /ялтисем те, хуларисем те/ 52,02 тенкӗ тӳлӗҫ. Хулара харпӑр ҫуртра пурӑнакансен – 60,67 тенкӗ, ялта харпӑр ҫуртра пурӑнакансен 57,23 тенкӗ тӳлемелле.
Шупашкар хулинче транспортпа йӳнӗрех хакпа ҫӳреме май килӗ.
Хула тӑрӑх ҫула тухакансене ырантан, ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнчен, перекетлеме сӗнеҫҫӗ.
Телеграмри «Чӑваш Ен калаҫать» каналта пӗлтернӗ тӑрӑх, транспорт карттине хӑвӑрт тӳлевсен системи урлӑ укҫа хурсан пассажира 5 проценчӗ таврӑнать.
«Карттӑна ЕТК хушӑм урлӑ миҫе тенкӗ хурас тенине палӑртса, «СБП» текен тӳлев меслетне усӑ курса «тултармалла». Ҫакӑ Чӑваш Енре пурӑнакансен ҫемье хыснине перекетлеме май парать. Хушӑм урлӑ, е сайтра хурсан та тӳлев хӑварт ҫитет, проценчӗ укҫан таврӑнать. Ку меслет авӑн уйӑхӗн 30-мӗшӗччен ӗҫлет.», — хыпарланӑ асӑннӑ ҫӑлкуҫра.
Улатӑр хулин историллӗ пайне хӑтлӑлатасшӑн. Унта Хаяр Иван патша вӑхӑтӗнчи крепоҫе, тӗрӗсрех каласан унӑн копине, туса лартасшӑн.
Крепоҫ ҫичӗ башньӑпа пулӗ. Шалта «Викинг» ятлӑ ача-пӑча лапамне вырнаҫтарӗҫ. Унта 3-12 ҫулсенчи шӑпӑрлансем выляма пултарӗҫ.
Крепоҫе ахальтен ун пеккине суйламан. Улатӑр хули 1552 ҫулхи ҫурлан 4-мӗшӗнче Хаяр Иван патшан ҫарӗсем Хусана кайнӑ чухне йӗркеленнӗ. Халапа ӗненс тӗк, патшана Сӑр юханшывӗ хӗрринчи ҫӳллӗ вырӑн килӗшнӗ те вӑл унта крепоҫ туса лартма хушнӑ.
Крепоҫе тӑвакан подрядчике аукцион ирттерсе ҫӗртме уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче палӑртӗҫ. Малтанхи хак - 25,6 млн тенкӗ.
Шупашкарти банкра ӗҫлекен 53 ҫулти арҫын ултавҫӑсене 3 миллион ытла тенкӗ куҫарса панӑ.
Малтан палалман ҫын шӑнкӑравласа сим-картта килӗшӗвне тӑсма тесе код калама ыйтнӑ. Унтан унӑн Патшалӑх пулӑшӑвӗсен порталӗнчи харпӑр кабинета такам кӗнӗ иккен. Ултавҫӑсем ӑна пӗтӗм укҫине «резерв счет» ҫине куҫарма ӳкӗте кӗртнӗ, кайран тавӑрса пама шантарнӑ.
Арҫын хӑйӗн пӗтӗм укҫине счет ҫинчен хывнӑ, кредит илнӗ, унсӑр пуҫне икӗ машинине йӳнӗ хакпа сутса янӑ. Ҫапла вӑл 3 миллион ытла тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Шупашкарта 3-мӗш класра вӗренекен хӗрача патне палламан ҫынсем шӑнкӑравланӑ та вӗсем каланине пурнӑҫламасан амӑшӗ тӗрмене 10 ҫуллӑха ларассипе хӑратнӑ. Ҫапла хӑраса ӳкнӗ ача лешсем хушнипе ашшӗпе-амӑшӗн банк карттисене ӳкерсе янӑ. Кун хыҫҫӑн карттӑсем ҫинчен 80 пин тенкӗ ҫухалнӑ. Тепӗр икӗ операцие блокировка тунӑ.
Ачан амӑшӗ, 42 ҫулти хӗрарӑм, полицие кайса заявлени ҫырнӑ.
Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Шупашкарти 29 ҫулти арҫын ултавҫӑсене 7 миллион та 750 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Ун патне 1 уйӑх каялла Патшалӑх пулӑшӑвӗсен порталӗн ӗҫченӗ шӑнкӑравлана имӗш, арҫыннӑн харпӑр кабинетне такамсем кӗни пирки пӗлтернӗ.
Унтан арҫын «банк ӗҫченӗпе», «ФСБ ӗҫченӗпе» калаҫнӑ, лешсем ӑна укҫине счет ҫинчен хывма, кредит илме ӳкӗте кӗртнӗ. Кун пирки никама та калама хушман. Унтан ӑна ҫӗнӗ телефон туянтарса сарӑм лартма хушнӑ. Арҫын виртуаллӑ карттӑ уҫса пӗтӗм укҫине куҫарса панӑ.
Хӑйне улталанине вӑл юлашкинчен кӑна ӑнланнӑ. Ултавҫӑсем ӑна хӗрхеннӗ пекки те тунӑ, вӗсен колл-центрӗ Украинӑри Днепрта пулнине пӗлтернӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (18.06.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, 9 - 11 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр енчен вӗрӗ.
| Евдокимов Николай Евдокимович, xӑваш юптаруҫи, ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Белов Михаил Михайлович, чӑваш ҫыравҫи, драматургӗ, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Славолюбова Зоя Сергеевна, журналист, хӗрарӑмсен совет юхӑмне йӗркелекенни вилнӗ. | ||
| Игнатьев Михаил Васильевич, Чӑваш Республикин иккӗмӗш президенчӗ пурнӑҫран уйрӑлнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |