Кӳкеҫре пурӑнакан, Шупашкарти 19-мӗш шкулта тӑрӑшакан Роза Мазикова хулари шкулсенче чӑваш чӗлхипе литературине ҫӗнӗлле меслетсемпе вӗрентмелли ҫинчен каласа кӑтартнӑ. «Инновационные подходы в изучении чувашского языка и литературы в школах с русским языком обучения» (чӑв. Вырӑс чӗлхиллӗ шкулсенче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентессинчи ҫӗнӗлӗхсем) семинара ӗнер республикӑн тӗп хулинчи шкулсенчи директорсен наципе регион компоненчӗ енӗпе ӗҫлекен ҫумӗсем валли йӗркеленӗ. Мероприяти маларах асӑннӑ 19-мӗш шкулта иртнӗ.
Асӑннӑ вӗренӳ заведенийӗнче чӑваш чӗлхине вӗрентме усӑ куракан мелсем ҫинчен Роза Анатольевна «Системно-деятельностный подход в обучении чувашскому языку и литературе» (чӑв. Чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентессине системӑлла тата пуҫаруллӑ йӗркелесси) ятпа хӑтлав та хатӗрленӗ. Унта вӑл хӑй тӗпе хуракан Диамант тата Венна диаграммин меслечӗсемпе паллаштарнӑ. Уҫӑ урокра вара Роза Мазикова чӑваш литературин урокӗсенче колуз-тестсемпе усӑ курнине кӑтартса панӑ.
Мускав ҫул-йӗр патшалӑх институчӗн студенчӗсем Шупашкарти чарӑнусене юртан тасатма тухнӑ.
44 студент ӗҫе кӳленнӗ. Вӗсем 3 ушкӑна пайланнӑ та общество транспорчӗ чарӑнакан вырӑнсене юртан тасатнӑ. Хастарсем Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ ҫинче, Трактор тӑвакансен проспектӗнче, Мир проспектӗнче ӗҫленӗ.
Студентсене ертӳлӗх тав тунӑ. «Дорекс» компани вара хӑйсене пулӑшнӑшӑн аслӑ шкул директорне Наталья Евсюковӑна тав тунӑ.
Паян Чӑваш Енри хальхи вӑхӑтри паллӑ скульпторсенчен пӗри Владимир Нагорнов (Тутимӗр Сувар) 60 ҫул тултарнӑ. Ӑна чылайӑшӗ пысӑк монументсен авторӗ пулнипе пӗлет-тӗр. Портретсен галерейи те унӑн пуян. Атӑл кӳлмекӗ хӗрринчи Амӑш палӑкӗн авторӗ те — Владимир Нагорновах. 2003 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче уҫнӑскере хӑшӗсем халӗ Шупашкарӑн элемӗ кӑна мар, Чӑваш Енӗн те тесе хаклаҫҫӗ.
Скульпторӑн ытти паллӑ ӗҫӗ шутӗнче, тӗслӗхрен, Пушкӑртстанри Слакпуҫӗнче (1991 ҫулта) тата Шупашкарта (1995 ҫулта), Шупашкарта Петӗр Хусанкая, Чӗмпӗрте Иван Яковлева, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Хуракассинчи шкулта ҫунса вилнисене чысласа лартнӑ палӑксене асӑнма пулать.
Владимир Нагорнов Чӗмпӗр облаҫӗнчи Чӑнлӑ районӗнче ҫуралнӑ.
Чӑваш Енре Шупашкарти аэропорта Андриян Николаев летчик-космонавт ятне парас шухӑшлӑ. Ыйтӑва татса париччен халӑх кӑмӑлне пӗлесшӗн. Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр министерствин сайтӗнче ятарлӑ ыйтӑм вырнаҫтарнӑ.
Интернет-сасӑлав ыйтӑвӗ ансат: «Шупашкар аэропорт» Чӑваш Республикин хысна предприятине Совет Союзӗн икӗ хут Паттӑрӗн, авиацин генерал-майорӗн, СССР летчик-космонавчӗн А.Г. Николаевӑн ятне памалла тесе шухӑшлатӑр-и?» — тенӗ унта. Ӑна виҫӗ тӗрлӗ хуравлама пулать: «Ҫапла, пӗтӗмӗшле кирлӗ, «Кирлӗ мар», «Шухӑш ҫук». Ыйтӑвӗсем те, хурав варианчӗсем те вырӑсла, эпир чӑвашлатса ҫыртӑмӑр.
Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пуҫарнӑ сасӑлав раштавӑн 30-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Ӗнерхи 23 сехет тӗлне 238-ӑн сасӑланӑччӗ, ҫав йышран 137-шӗ кирлӗ тесе каланӑччӗ.
Шупашкарти патрульпе пост службин ӗҫченӗсем ҫемьене пушартан ҫӑлнӑ. Чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ҫурҫӗр иртни 1 сехетре полицейскисем дежурствӑра пулнӑ чухне пӗр ҫуртӑн тӑрринчен тӗтӗм тухнине асӑрханӑ.
Полицейскисем малтан ҫӑлавҫӑсене чӗннӗ. Кайран хӑйсем ҫунакан ҫурт патне ыткӑннӑ, ҫывӑракан ҫемьене вӑратнӑ. Вӗсем карта урлӑ сиксе чӳречерен шаккама тытӑннӑ, хунарпа ҫутатнӑ. Кӑштахран ватӑ хӗрарӑм алӑка уҫнӑ. Иккӗмӗш хутра ачисемпе мӑнукӗсем ҫывӑрнине пӗлтернӗ.
Полицейскисем шарфпа чӗркенсе лешсене вӑратнӑ, документсене пуҫтарма, ҫуртран тухма пулӑшнӑ. Тепӗр сехетрен ҫулӑма сӳнтернӗ. Ҫуртӑн тӑрри кӑштах ҫуннӑ.
Шупашкар хыснине 100 миллион тенкӗ укҫа кӗнӗ. Нумаях пулмасть Дегтярев урамӗнчи пурлӑх комплексне сутнӑ.
Паян 100 миллион тенкӗ хыснана хывнӑ. Пурлӑх комплексне аукционра сутнӑ. Унта 4 гектар ҫӗре кӑларнӑ. Халӗ туянаканпа тата Шупашкар хула комитечӗпе суту-илӳ пирки килӗшӳ алӑ пуснӑ. Ахӑртнех, унта пурӑнмалли ҫуртсем пулӗҫ.
Аукцион чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗнче иртнӗ. Туянакан 30 кунра пурлӑхшӑн укҫа тӳлесе татма тивӗ. Укҫа шӑпах паян хыснана куҫнӑ ӗнтӗ.
Чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шупашкарти 4-мӗш гимназире хулари 5-6 классенче вӗренкенсем хушшинче «Маттур ачасем» ятлӑ чӑвашла квест-вӑйӑ иртнӗ. Ку вӑййа Шупашкарти чӑваш чӗлхипе литература вӗренекенӗсен ассоциаци пӗрлешӗвӗн «Вӗренӳри ҫӗнӗлӗхшӗн» ушкӑнӗ тата пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 4-мӗш гимназире ӗҫлекен чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекенӗсем йӗркеленӗ.
Тӗрлӗ шкулсенче вӗренекенсем пӗр-пӗринпе тупӑшса ҫӑмӑл мар, кӑсӑклӑ ӗҫсем пурнӑҫланӑ. Квест-вӑйӑ «Килти ӗҫ» пайран пуҫланнӑ. Кунта шкулсем хӑйсен ушкӑнӗсемпе паллаштарнӑ: команда ятне, девизне каланӑ, кашни ача хӑй мӗн ятлине, мӗнпе кӑсӑкланнине, мӗн юратнине пӗлтернӗ. Ҫавӑн пекех командӑсем хӑйсен пултарулӑхне кӑтартнӑ. Пӗрисем ташласа, теприсем юрласа, виҫҫӗмӗшӗсем сӑвӑ каласа панӑ. Вӑйӑра хутшӑнакан ушкӑнсем «Ваттисен сӑмахӗсен, тупмалли юмахсен тӗнчи» станцире пулнӑ, «Пултаруллӑ ачасем» станцире чӑвашла сӑвӑсем каланӑ, юрӑсен йӗркисене аса илнӗ. «Чӑваш ҫӑлтӑрӗсем» станцире Чӑваш Республикин паллӑ ҫыннисене, «Вӑрманта ҫырлара...» станцире чӑваш вӑрманӗсенчи йывӑҫ-курӑксене, кайӑксене, чӗр-чунсене аса илнӗ, «Пулӑра» станцире «пулӑ тытса» тӗрлӗ ӗҫсем пурнӑҫланӑ, «Ман тӑван хулам» станцире юратнӑ хула ҫинчен панӑ ыйтусем ҫине хуравланӑ.
Ҫак усал, тӗрӗссипе, никама та тиркемест. Статистика ҫапах та хулари ачасем хушшинче вӑл ытларах сарӑлнине кӑтартать. Ӗнер Чӑваш Енӗн Элтеперӗ ҫумӗнче йӗркеленӗ наркотика хирӗҫ кӗрешекен ятарлӑ комисси ларӑвӗнче те ҫавӑн пек ӳкерчӗк тухса тӑнӑ.
Тест мелӗпе тӗрӗсленӗ 19 пин шкул ачинчен 102-шӗ ҫеҫ наркотик витӗмне ҫакланнине ырӑ пулӑм темелле. Анчах унпа туслашнисем хуласенче ытлараххи сисӗннӗ. Ку вӑл Канашра, Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта уйрӑмах палӑрнӑ.
Комисси ларӑвӗнче калаҫнисем наркотик амакне ҫакланнисен йышӗ пӗтӗмӗшле чакса пынине те палӑртнӑ-ха. Михаил Игнатьев Элтепер илсе кӑтартнӑ цифра та ҫакнах ҫирӗплетнӗ:пӗлтӗрхи ҫак тапхӑра тата кӑҫалхине танлаштарсан чирлисен шучӗ 12,1 процент сахалланнӑ. Кунта тӳре-шара профилактика витӗмӗ пысӑккине палӑртать.
Албанире пӗтӗм тӗнчери «Мисс Глобал» илемлӗх конкурсӗ иртнӗ. Шупашкарти пӗр шкулта вӗренекен Юлия Полячихина унта топ-10 чиперуксен йышне кӗнӗ.
Финалта чи малтан подиум ҫине наци тумӗсемпе тухнӑ. Унтан шыва кӗмелли тума тата уяв кӗпине кӑтартнӑ. Кӑҫал конкурсра малти вырӑнсене хура ҫӳҫлӗ пикесем йышӑннӑ. Мала Инди хӗрӗ тухнӑ. Унтан Колумбипе Албани пикисем палӑрнӑ.
Юлия Полячихина конкурсра ытти ҫӗршыври пикесемпе туслашнӑ. Казахстанри, Эстонири, Украинӑри, Арменири, Хорватири хӗрсемпе пӗр чӗлхе тупнӑ вӑл.
Сӑмах май, Юлия Полячихина кӑҫал «Чӑваш Ен мисӗ», «Чӑваш Енри вице-топ моделӗ» ятсене ҫӗнсе илнӗ.
Пӑрачкав районӗ 2017 ҫулта ирттермелли мероприятисем пирки калаҫма тытӑннӑ. Вӗсем Республика кунне хатӗрленме тытӑннӑ ӗнтӗ.
Уяв тӗлне районти мӗнпур ял тӑрӑхӗ хӑйӗн гербне тата ялавне хатӗрлесшӗн. Хальлӗхе Пӑрачкав ял тӑрӑхӗн ҫеҫ пур вӗсем.
Пӑрачкав район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Евгений Лебедев Республика кунӗ тӗлне ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсене гербпа ялав хатӗрлеме хушнӑ. Ку питӗ пӗлтерӗшлӗ пулнине палӑртнӑ.
Иртнӗ эрнере пуҫлӑхсем геральдика ӳнерҫипе Вадим Шипуновпа тӗл пулнӑ, ҫак ыйтӑва сӳтсе явнӑ. Гербпа ялав ял тӑрӑхӗн историне кӑтартӗҫ. Аса илтерер: ҫитес ҫул Республика кунӗ Шупашкарта тата Пӑрачкав районӗнче иртӗ.
+9.5 °C