Пăрлă шыври хĕвел пайăрки


— Наи-иль... Тĕрĕсех-и ку?.. Н-а-а-и-иль? — пĕтĕм кĕлеткемпе чĕтренсе илтĕм те эпĕ ун çумне лăпчăнтăм. — Мĕнле-ха капла, Наиль? Çук, пулма пултараймасть, Наиль! Кала-ха мĕн те пулин...

Наиль мана хулран çавăтса айккинерех илсе кайрĕ, сак çине лартрĕ. Унтан хăй тепĕр пирус тивертсе ячĕ, мана чăрмантармарĕ. Эпĕ мĕн кӳтсе килнине куççульпе кăларса пĕтертĕм те аллăмра савнийĕн юлашки çырăвĕ пуррине аса илсе ăна вулама пикентĕм. Васкамасăр, тимлесе, кашни сăмахне чуна илме тăрăшса саспалли хыççăн саспалли ăша çăтрăм.

 

“Ман юратнă Любушка!

Ман Юратăвăм, ку йĕркесене илсе вуланă çĕре сан юратнă Марсель çĕр çинче пулмасть ĕнтĕ. Савниçĕм, туятăп, эсĕ халь кулянса ӳкрĕн, макăрма пуçларăн, анчах ан йĕрсем, чи малтан вуласа тухма кăмăлна çирĕплетсем. Вуласа тухăн та ак пĕтĕмпех ăнланăн, вара ун чухне иксĕмĕрĕн уйрăлса каймалла пулса тухнишĕн, тен, савăнăн та-и. Çук, çук, Любушка, эпĕ эсĕ мана юратман тесе каласшăн мар. Туятăп, санăн çепĕç чуну халь еплерех татăлнине те, туртăшса-туртăшса макăрнине те курсах тăратăп. Анчах мĕн тăвăн ăраскалăм çапларах çаврăнса тухрĕ пулсан. Шăпаран сиксе каçма çук.

Любушка, пурте пĕтĕмпех куç умĕнче. Сан шăнкăрти куллу, янравлă сассу, чечек пек сăну, çепĕç аллу. Пурте, пурте куç умĕнче. Эсĕ ман умра йăвалана-йăвалана макăратăн, эпĕ каланă сăмахсене ĕненменнипе куçăмран тем ыйтса тилмĕретĕн, ман аллăмсем кĕлеткӳне перĕнсенех тăнна çухатнă пек пулатăн... О, Аллах! Мĕнле йывăр пулчĕ мана çав асаплă саманта тӳссе ирттерме. Чунăмра пач хама хирĕç пытăм, анчах палăртнă роле чиперех выляса пĕтертĕм. Сана улталарăм эпĕ çавăн чух, Люба. Тĕл пулнăранпа пĕрремĕш хут! Сана çеç мар, хама та! Любушка, савниçĕм, нивушлĕ эсĕ пĕтĕмпех ĕнентĕн. Нивушлĕ санăн Марселӳ çапла тивĕçсĕр хăтланма пултарчех терĕн вара. Нивушлĕ вăл пурнăçри чăрмав умĕнче йĕнчесе ӳкнĕ тесе шутларăн, чĕкеçĕм. Çук, çук, Люба, апла шутланă пулсан эсĕ йăнăшнă. Эппин эпĕ хамăн роле ытлашшипех те ăнăçлă вылянă. Савниçĕм, чăнах та аттепе анне хирĕççи пулнă, анчах ку мар пирĕн уйрăлăвăн сăлтавĕ. Шутла-ха, нивушлĕ эпĕ, çирĕм пиллĕкри çитĕннĕ çын, пурнăçăма хам шутланă пек йĕркелеме пултараймастăп. Нивушлĕ такам сăмахне итлесе хамăн телейĕме алăран вĕçертетĕп. Çук, Люба, енчен те чăрмавĕ ку çеç пулнă тăк чăрт сурмалăх та çукчĕ. Сăлтавĕ кунта пач урăххи. Любушка, чĕкеçĕм, эпĕ сывалаймиех чирлĕ пулнă. Анчах, Люба, мана ятлама ан васка. Санпа паллашнă чухне эпĕ кăна хам та пĕлмен. Кайран эпир пĕр-пĕрне юратса пăрахрăмăр. Савниçĕм! Сана эпĕ пуриншĕн-пуриншĕн те чунтан-чĕререн тав тăватăп. Сана пула эпĕ чăн юрату хăватне туйса куртăм. Вăл юратăва çухатма тӳр килни вăл урăх шут. Любушка, эсĕ ыйтма пултаратăн, мĕнле чир пулнă вара санăн тесе.

Астăватăн-и, пĕринче пырсан эпĕ санран медицина энциклопедийĕ кăтартма ыйтрăм. Çав кунччен кăшт маларах хама япăх туйнипе, вĕçĕмех пуç çаврăннипе поликлиникăра тĕрĕслев тухнăччĕ эпĕ. Мана ун чухне анализ партарса, кабинетсем тăрăх çӳреттерсе халтан ячĕç. Юлашкинчен терапевт чир хучĕ çине чылайччен пăхса ларчĕ, пуçне ĕненмен евĕр сулкаларĕ. Вара манăн юнра темле шурă микробсем питĕ нумаййи пирки асăнчĕ, куçран нумай пĕлтерĕшлĕн тинкерчĕ. Эпĕ ăнлансах пĕтерменнине кура çак чир ман пурнăçшăн хăрушлăх кăларса тăратни, çине тăрсах сипленмелли пирки асăнчĕ. Хăй, мана текех куçран пăхма хăяймасăр, пĕр купа эмел çырса пачĕ. Унтан çаплах темшĕн ман кĕпе тӳми çинелле пăхса хĕллехи сесси хыççăн больницăна сипленме кайма сĕнчĕ, хут çырса пачĕ. Ун патĕнчен тухичченех пĕтĕмпе ăнлантăм эпĕ — ман пурăнас кунсем шутлă çеç юлнă. Пурăнас кунсен шанчăкĕ иксĕлнĕ çынпа çеç çавăн пек куçа тартса калаçаççĕ. Анчах ман пĕрех ыррине шанас килчĕ. Ман эсĕ пур-çке, манăн иксĕлми телей пур! Юрату манпа пĕрле! Вара эпĕ тухтăр латинла çырса хунă чир ятне лайăх астуса юлтăм та çавна пĕр справочникре шыраса тăпрăм. “Лейкемия” тесе куçать иккен вăл. Урăхла каласан çакă юн ракĕ пулнине те чухларăм эпĕ. Сан патра медицина энциклопедийĕнчен тата ытларах вуласа пĕлтĕм хамăн хăрушă чир çинчен. Кайран хама тĕрĕсленĕ тухтăр патне тепре кайрăм. Хальхинче нимĕн те пытармарĕ вăл. Чир ытла шала кайнă пирки пурăнасси чи нумаййи те çур çул юлни пирки асăнчĕ. Çук, Гиппократ тупине манса вăрттăнлăха уçса панăшăн айăпламастăп эпĕ ăна. Хамах тархасларăм мана мĕн кĕтнине каласа пама. Çамрăк тухтăр ăнланчĕ. Вара... Вара ыттине эсĕ пĕтĕмпех пĕлетĕн, чĕкеçĕм... Хамăн роле ун чухне эпĕ ытла та ăнăçлă вылярăм. Халĕ эсĕ мана çавăншăн çиленместĕн-и ĕнтĕ, савниçĕм, каçаратăн-и. Атту, тен, ку çырăва иличчен эсĕ ман пирки япăх та шутланă-тăр, ăшра вăрçнă та пуль. Халь пуриншĕн те каçарсам.

Савниçĕм, эсĕ мана епле юратнине, эпĕ сана еплерех савнине пĕлсе тăрсах пурнăçпа уйрăласси епле асаплă пулнине ăнлантарни кирлех те мар пуль. Çитес вилĕм умĕнче хама ытла мĕскĕннĕн туйнăран хам сисмесĕрех сана та пайтах кӳрентернĕ-и, тен. Сан чунунта мĕн пулса иртнине пĕлсе тăрсах киревсĕр ыйту парса чунна пушшех те ыраттараттăм. Ман çинчен япăх шутлатăр та хăвăртрах пăрахса хăварса урăххипе телейне туптăр теттĕм. Анчах эсĕ вĕçĕмех хирĕçлеттĕн, сансăр пĕр кун та пурăнаймастăп теттĕн. Мана ку савăнтаратчĕ те, çавăнтах хăрататчĕ те. Шăпам манпа пытанмалла выляман-çке. Эпĕ пĕтĕмпех пĕлнĕ! Санпа, Любушка, уйрăлас самант сехетсерен çывхарни пуç тӳпине çиппе çыхса янă çивĕч хĕç майлах кăшлатчĕ-çке чуна.

Кайран... Кайран эсĕ тăруках татса патăн. Ытла та кĕтмен çĕртен пулнипе эпĕ ун чух йăлтах çухалса кайрăм. Санпа юлашки хут курнăçнине ăнланнă-çке эпĕ, савниçĕм! Пĕлесчĕ сан, мĕнлерех сана хытă-хытă ыталаса чăмăртас, çӳхе тутун пылакне юлашки хут хам тутам çинче туяс килнĕччĕ. Çапла тусан эпир яланлăхах пĕрле юлассăн туйăннăчĕ мана ун чух. Анчах хама хытартăм, чăтрăм, сан умăнтан пăрăничченех пĕр тумлам куççуль те кăлармарăм. Тепĕр тесен эпĕ Аллаха çакнашкал уйрăлу туса панишĕн тав та турăм. Мĕнле тӳсесчĕ ман, енчен эсĕ ман вилĕм пуçелĕкĕ умĕнче ларасси патнех çитнĕ пулсан. Эсĕ чĕрĕ юлатăн, эпĕ ытла та вăйсăррăн уйрăлса каятăп. Мĕнешкел тан марлăх. Кăна тӳссе ирттерме вара, тусăм, сана та, мана та çĕр чăтаймиех йывăр пулатчĕ. Çавна пулах нимĕн те пĕлтермерĕм эпĕ сана, чĕкеçĕм, пĕтĕмпех хамра упрарăм. Капла мана халь лăпкăрах. Манăн юрату хампа пĕрле, эсĕ те, Люба, куç умĕнчех. Кĕçех акă лăпкăнах куçа та хупăп.

Ку çырăва савниçĕм, вăй пур пек чухне чылай кун хушши çыратăп ĕнтĕ. Паян пуçра тап-тасах, нимĕн те ыратмасть пек. Вилес умĕн çакăн пек пулать теççĕ. Любушка, ыйтатăп, халь пĕтĕмпех пĕлнĕ хыççăн ытлашши ан татăл. Санăн пурăнмалла, телейлĕ пулмалла. Эпĕ ĕненетĕп — эсĕ телейлĕ пулатăнах. Эпĕ вара саншăн самантлăха йăлтăр çуталса илнĕ хыççăн лап сӳнсе ларнă аякри çăлтăр вырăнне пулса юлам. Пирĕн юрату вара маншăн та, саншăн та пăрлă шыври сарă хĕвел пайăрки евĕр пултăр. Пирĕн кичем пурнăçа самантлăха та пулин çутатса илнĕ кĕрхи хĕвел пайăрки. Нумай вăхăтлăха мар пулин те ĕмĕр асра юлмалăх ăшăтрĕ вăл пирĕн чĕресене. Ан тив, ыратуллă, асаплă пултăр асаилӳ, анчах ун вырăнне вăл таса, сăваплă юратупа çыхăннă. Савниçĕм, юлашки хут ман кăкăртан тухакан чĕрĕ сывлăш сан ятупа пулĕ.

Ĕмĕрлĕхех санăн Марселӳ”

 

1989-1990çç.

■ Страницăсем: 1... 6 7 8 9 10 11

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: