Шупашкарта ыран, юпа уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, хальччен пулман фестиваль иртет. Анимацилле фильмсен «КРОК» фестивальне 29-мӗш ҫул ӗнтӗ йӗркелеҫҫӗ. Анчах пирӗн тӑрӑхра хальччен ирттермен.

Фестивлаь учредителӗсем — Раҫҫейӗн Культура министерстви, РФ Кинематографисчӗсен пӗрлешӗвӗ тата Раҫҫейӗн анимацилле киновӗн ассоциацийӗ.

Шупашкара фестивалӗн «Константин Симонов» теплохочӗ юпа уйӑхӗн 7-мӗшенче ирхи 8 сехетре ҫитсе чарӑнӗ. Республикӑн тӗп хулинче вӑл 12-ччен ларӗ.

Патшалӑхӑн «Чӑвашкино» киностудийӗн тата электрон документацин архивӗн кинозалӗнче 10 сехетре анимацилле фильмсене кӑтартӗҫ. Программӑра ачасем валли ӗҫсем пулӗҫ. Чӑваш Енӗн Культура министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тарӑх, курма пыракансен укҫа тӳлемелле мар, йӑлтах тӳлевсӗр кӑтартӗҫ.

Чӑваш Енри туризм пирки калаҫнӑ май республикӑри паллӑ журналист Андрей Иванов Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен, архив ӗҫӗсен министрне Константин Яковлева ӳпкелени сисӗнет.

Аса илтерер, кӑҫал Куславккара дебаркадер вырнаҫтарманнине Чӑваш халӑх сайчӗ те пӗлтернӗччӗ. Пристане тытса тӑма ытти ҫул Куславкка район администрацийӗ укҫа уйӑрса пулӑшнине пӗлетпӗр-ха. Пӗлтӗр тата пристане юсама май килмен, ҫавна кура Шупашкарти юханшыв порчӗ культура министрне асӑрхаттарнӑ, анчах Константи Яковлев ҫырӑва хуравламан та имӗш.

Куславккари дебаркадера урӑх хулана илсе кайнӑ, кӑҫалхи ҫулла теплоходсем ҫӳренӗ тапхӑрта Куславкка туристсене йышӑнайман, ҫакӑ унта курма пыракансен шутне те витӗм кӳнӗ.

ЧР Сывлӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗҫех Чӑваш Ене теплоход ҫитмелле. Ахальли мар. Унпа Раҫҫейри паллӑ медицина центрӗсенчи тухтӑрсем ҫитӗҫ.

Теплоход Шупашкарта авӑн уйӑхӗн 6-мӗшӗнче чарӑнӗ. Вӗсем йывӑр чирпе аптӑракан 170 ачана пӑхӗҫ. Хӑшӗ тухтӑр патне лекӗ? Вӗсене суйланӑ ӗнтӗ. Вӗсем пурте йывӑр чирлеҫҫӗ.

Тухтӑрсем чӗре, куҫ, пӳре, ӳпке, сывлав органӗсен чирӗсемпе аптӑракан, хусканупа тӗрев енчен сывӑ мар тата ытти чирпе нушаланакан ачасен пӑхӗҫ.

Сывлӑха ҫирӗплетмелли «Сывлӑх хумӗ» акци Раҫҫейре кӑҫал вуннӑмӗш хут иртет. Шупашкарта вара – пиллӗкмӗш хут. Унччен вӑл 2006, 2007, 2008 тата 2011 ҫулсенче иртнӗ.

«Сывлӑх хумӗ» ҫурлан 31-мӗшӗнче старт илӗ, «Чулхула – Хусан – Сарӑту – Самар – Чӗмпӗр – Шупашкар – Чулхула» маршрутпа кайӗ.

Шупашкарта хула ҫыннисем ыйтнипе Атӑлӑн пӗр ҫыранӗнчен тепӗр ҫыранне транспорт ҫӳретме пуҫлӗҫ. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн транспорт енӗпе ӗҫлекен управленийӗ хыпарлани тӑрӑх Чӑваш Енӗн Транспорт министерстви пӗлтерет.

Юханшыв тӑрӑх ҫӳрекен трамвайсене уҫма хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хушнипе йышӑнни пирки палӑртнӑ.

Йӑлӑма икӗ направленипе каҫма май килӗ: «Шупашкар — Сосновка — Шупашкар» тата «Шупашкар — Сулахай енчи пляж (Октябрьски поселокӗ) — Шупашкар».

Ҫула «МО» йышши виҫӗ теплоход тухмалла. Вӗсем 150 ҫын ытла каҫарма пултараҫҫӗ. Халӑх питех те йышлӑ пулсан «Мускав» йышшисене те ҫула кӑларма пултараҫҫӗ. Аслисен билетшӑн 65 тенкӗ тӳлемелле, 5–10 ҫулхи ачасен — 33 тенкӗ, 5 ҫулчченхисемшӗн укҫа тӳлеттермӗҫ.

Шыв транспорчӗ ҫӗртмен 1-мӗшӗнчен ҫӳреме пуҫламалла.

Сосновкӑна Шупашкартан теплоходсем 6:30, 10:00, 14:00 (шӑматкунпа вырсарникун), 17:40 сехетсенче хускалмалла. Лерен — 7:00, 10:20, 14:20 (шӑматкунпа вырсарникун), 18:00 сехетре. Пляжа каякансем Шупашкартан 9:00, 12:30, 16:00 (шӑматкунпа вырсарникун), 18:40 сехетре хускалма пултарӗҫ, леш енчен – 9:20, 12:50, 16:20 (шӑматкунпа вырсарникун), 19:00 сехетсенче.

Малалла...

Шӑв-шав ҫуратакан ҫак истори ӗнер пулса иртнӗ. Шупашкарти юханшыв порчӗ «Константин Котов» тата «Георгий Жуков» транзит теплохочӗсене йышӑнман. Кун пек хӑтланни республикӑн Транспорт министерствине те килӗшмен. Ҫак факт пирки асӑннӑ ведомство пуҫлӑхӗ Владимир Филиппов монополипе кӗрешекен республикӑри службӑна тата прокуратурӑна евитленине пӗлтернӗ. Чӑваш Енӗн монополипе кӗрешекен служби ҫийӗнчех хушша-хуппа кӗнӗ: «Конкуренци ҫинчен» саккунӑн 10-мӗш статйин 1-мӗш пайӗн 5-мӗш пунктне пӑсни сисӗнет тесе юханшыв портне кӑлтӑка пӗтермеллине, тепӗр майлӑ каласан, теплоходсене чарӑнма ирӗк памаллине, асӑрхаттарнӑ.

Паян «Интерфакс-Туризм» портал тата тепӗр ҫӗнӗ хыпар пӗлтерчӗ. Юханшыв порчӗ паян та теплоходсене чарӑнтарман иккен. Паян Самарти компанин «Герцен» тата Чулхулари компанин «Алдан» теплохочӗсене йышӑнман. Теплоходсене Шупашкарта чарма ирӗк паманнине кура республикӑн тӗп хулари «Экскурси тӗнчи» фирма круиз турисчӗсене йышӑнать. Унӑн ертӳҫи Людмила Пронюхина пӗлтернӗ тӑрӑх, юханшыв порчӗн хӑтланкаларӑшне пула вӗсем те самай тӑкак курнӑ.

Малалла...

Ӗнер Куславкка хулинче «Михаил Кутузов» теплохода кӗтсе илнӗ. Пермьрен ҫитнӗ туристсене Куславкка халӑхӗ ӑшшӑн кӗтсе илнӗ.

Чулман Атӑл аслӑ Атӑла юхса кӗнӗрен туристсем Атӑл хӗрринче вырнаҫнӑ курортсенче канма пултараҫҫӗ. Вӗсен йышӗнче — Куславкка хули те.

Куславккана килекен туристсем ӑна Краснодар енӗн курорчӗсемпе ахальтен танлаштармаҫҫӗ. Вӗсем каланӑ тӑрӑх, Куславкка пристанӗ ыттисенчен нимӗнрен те кая мар. Туристсем музее кӗрсе хӑйсен шухӑш-туйӑмӗсем пирки каласа кӑтартаҫҫӗ.

Музейре хӑнасем валли экскурси ирттереҫҫӗ, Н.И.Лобачевский пурнӑҫӗпе, ӗҫӗ-хӗлӗпе паллаштараҫҫӗ. Унтан туристсене Куславкка хулинчи тата Куславкка районӗнчи экспонатсене кӑтартаҫҫӗ.

Чӑваш Енре Тутарстанра пурӑнакан теплоход капитан-механикне айӑпланӑ. Маларах вӑл хӑйӗн хӗрарӑм-ӗҫтешӗ тӗлӗшпе хӑй тӗллӗн суд ирттернӗ пек пулса тухнӑ.

Ӗҫӗ-пуҫӗ пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Ун чухне теплоход ҫинче укҫа ҫухалнине сиснӗ. Ҫав кун ҫынсем ӗҫ укҫи илнӗ. Карапӑн капитан-механикӗ укҫа вӑрри пӗрле ӗҫлекен 40-ри хӗрарӑм-матрос тесе шутланӑ. Вӑрра тупас тесе вӑл карап ҫинчен кайма пурне те чарнӑ. Хӗрарӑм итлес тменнине кура капитан унӑн укҫине туртса илнӗ. Капла хӑтланни килӗшмен енне хӗрарӑм карап компанийӗн ертӳҫисем патне шӑнкӑравлама пӑхнӑ. Анчах арҫын телефона та туртса илнӗ. Харкашу вырӑнне полицин лини пункчӗн ӗҫченӗсем килсе ҫитнӗ.

Капитан-механика пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна 25 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Матросран туртса илнӗ укҫана та, теелфона та тавӑрса памалла тунӑ.