Тӗнче тетелӗнче кашни утӑмрах – ултавҫӑсем. Ҫавӑнпа ЧР ШӖМӗ асӑрхануллӑрах пулма ыйтать. Халӑх тетелӗсенче ларнӑ чухне ҫынсем мӗн ҫырнине ӗненмеллех-и?
Нумаях пулмасть Улатӑрта пурӑнакан 23 ҫулти хӗр 3 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Халӑх тетелӗнче аппӑшӗнчен ун патне ҫыру килнӗ, лешӗ укҫа куҫарса пама ыйтнӑ. Йӑмӑкӗ нимӗн шутламасӑрах кӑтартнӑ счет ҫине укҫа куҫарнӑ. Кун хыҫҫӑн тин вӑл аппӑшӗ патне укҫа ҫитнипе ҫименнине пӗлме шӑнкӑравланӑ. Лешӗ вара нимӗнле укҫа та ыйтман, йӑмӑкӗ страницӑна «ҫӗмӗрнӗ» ултавҫӑсемпе ҫырӑннӑ иккен.
Вӑрнарта пурӑнакан 29-ти хӗрарӑм никамран та кивҫен илмен. Анчах пӗр кунхине ун патне пӗлӗшӗ шӑнкӑравланӑ та кивҫене хӑҫан парса татассипе интересленнӗ. Ун патне халӑх тетелӗнче ҫак хӗрарӑмран ҫыру килнӗ-мӗн, укҫа ыйтнӑ. Чӑннипе вара ку ӗҫ – ултавҫӑсен.
Етӗрне районӗнче пурӑнакан 24-ри хӗр ӗҫ укҫин справкисӗрех кредит илме ӗмӗтленнӗ. Ун патне халӑх тетелӗнче «кредитор» ҫырнӑ, страховкӑшӑн 5 пин тенкӗ куҫарма ыйтнӑ. Укҫа кӑтартнӑ счет ҫине куҫсанах «кредитортан» пӑс та юлман.
Вӑрнар поселокӗнчи спорт шкулӗн пӑр катокӗн пуҫлӑхӗн экс-заведующийӗ тӗлӗшпе икӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл билетсем сутнӑ укҫана кӗсйине чикнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Следовательсем акӑ мӗн тӗпчесе пӗлнӗ: 2018 ҫулта ҫак пуҫлӑх катокпа ярӑнмашкӑн туяннӑ билет укҫине икӗ хутчен кассӑна паман, хӑйӗн кӗсйине чикнӗ. Пӗтӗмпе уяреждени 200 пин тенкӗ ытла шутласа кӑларайман.
Халӗ икӗ пуҫиле ӗҫе пӗр производствӑна пӗрлештернӗ, ӑна малалла тӗпчеҫҫӗ.
Вӑрнар поселокӗнче пурӑнакан арҫын Магнитогорскри йӗрке хуралҫисене ура ҫине тӑратнӑ. Ҫавскер асӑннӑ хулари Карл Маркс проспектӗнчи чарӑнура сирпӗтмелли хатӗр пуррине пӗлтерсе шӑнкӑравланӑ. Йӗрке хуралҫисем вырӑна ҫитсе тӗрӗсленӗ те хӑрушшши нимӗн те тупса палӑртман.
Пустуй шӑнкӑравласа минретекен арҫынна та часах тытса чарнӑ. Вӑл Вӑрнар поселокӗнче пурӑнаканскер пулнӑ. «Znak.com» тӗнче тетелӗнчи хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, 34-ри вӑй питти «Красное& Белое» экспедиторӗнче ӗҫленӗ. Арҫынна пакунлисем килӗнче тытса чарнӑ. Суя хыпарпа шӑнкӑравласа хуйхатнӑскер ӳсӗр пулнӑ. Мӗн тӑвас, ӳсӗр ҫыншӑн тинӗс те чӗркуҫҫи таран ҫеҫ теҫҫӗ те... 34-ри экспедитор тӗлӗшпе пакунлисем халӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ҫитес ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн ялти пенсионерсен пенсине ӳстерсе парассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, пенсин страховани пайӗ ҫумне 25 процент хушса тӳлӗҫ. Ҫитес ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн ҫав виҫе 5334 пин те 19 пуспа танлашӗ. Апла пулсан 1333 тенкӗ те 55 пус хушӑнӗ.
Хуласем: Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр, Канаш, Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Ҫӗрпӳ — ял шутланманни каламасӑрах паллӑ ӗнтӗ. Хула йышши поселоксем те ял шутланмаҫҫӗ. Чӑваш Енре ун пеккисем ҫаксем: Вӑрнар, Йӗпреҫ, Вӑрмар, Кӳкеҫ, Буинск, Ҫӗнӗ Лапсар, Сосновка. Вӗсенче ялта 25 ҫул ытла ӗҫленӗ 72 пенсионер пурӑнать.
Ялта пропискӑра тӑракан, анчах хулара пурӑнакан пенсионерсен пенсийӗ вара ӳсӗ. Ҫавна вӗсен хутпа ҫирӗплетмелле.
Сергач хулине ҫитнӗ пуйӑсра вакунри контейнер уҫӑ пулнине асӑрханӑ. Унччен маларах вӑл Вӑрнарта чарӑннӑ, ҫавӑнпа пуйӑссенчи тиевсене вӑрлакансемпе кӗрешекен ӗҫченсем тӳрех унта ҫул тытнӑ.
Контейнерта вара банкӑсене тултарнӑ пыл пулнӑ. Вӗсене Вӑрнарта чукун ҫул ҫывӑхӗнче тупнӑ. 440 банкӑна типӗ курӑкпа тата туратсемпе витсе пытарнӑ.
Кӗҫех ҫак ӗҫе тунӑ ҫынна та тупса палӑртнӑ. Вӑл – пирӗн республика ҫынни, пыла хӑйӗн машинипе тиесе тухма палӑртнӑ. Каярахпа унччен те судпа айӑпланнӑ тепӗр икӗ ҫынна тытса чарнӑ. Ҫак виҫӗ арҫын каҫхине станцӑна пынӑ, чукун ҫул контейнерӗнчи пыла вӑрланӑ-мӗн. Пӗтӗмпе — 87 пин тенкӗ ытлалӑх.
Ӗнер Чӑваш Патшалӑх Канашне ачасене йыхравланӑ. Икӗ районти икӗ ачана. Вӗсемпе тӗрлӗ шайри тӳре-шара курнӑҫнӑ: РФ Федераци Канашӗн пайташӗ Вадим Николаев, РФ Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри Тӗп управленийӗн пуҫлӑхӗ Станислав Антонов, Чӑваш Енри ачасене хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен уполномоченнӑй Елена Сапаркина, Чӑваш Енӗн вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Сергей Кудряшов, Чӑваш Енӗн Общество палатин ертӳҫи Алексей Судленков, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн социаллӑ политика тата наци ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫи Вячеслав Рафинов.
Пысӑк пукан йышӑнакан ҫынсен тимлӗхне, вӗсен ӑшӑ сӑмахне Вӑрнарти И.Н. Никифоров ячӗллӗ 1-мӗш вӑтам шкулта 5-мӗш класра вӗренекен Данила Новиков тата Канаш районӗнчи Карӑклӑри вӑтам шкулта 6-мӗш класра вӗренекен Иван Андреев тивӗҫнӗ. Вӗсем мирлӗ вӑхӑтра паттӑрла ӗҫ тунипе палӑрнӑ. Раҫҫейри ҫӑлавҫӑсен союзӗ шыва путакан икӗ ачана пулӑшнӑ Данилӑна «Ҫӑлавра паттӑрлӑх кӑтартнӑшӑн», шыв люкӗнчен ачана тухма пулӑшнӑ Ивана «Пурнӑҫа ҫӑлнӑшӑн» медальсемпе чысланӑ.
Вӑрнарти аш-какай комбинатӗнче инвестици проектне кӑҫал ака уйӑхӗнче пурнӑҫлама тытӑннӑ. Ӗнер, юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, унта выльӑх-чӗрлӗх комплексӗнче пӑру вити уҫӑлнӑ. Унта 2400 пуҫ вырнаҫать. Витене тумашкӑн 171,4 миллион тенкӗ тӑкакланӑ.
Ҫӗнӗ комплекса хута яни агрохолдинга мӑйракаллӑ шултра выльӑх шутне 6 пине ҫитерме май парӗ. Вӗсенчен 2 пинӗшӗ сумалли ӗнесем пулӗҫ.
Пӗлтӗр комбинатра сӗт суса илесси вӑтамран 6000 литрпа танлашнӑ. Ҫӗнӗ вите хута яни ку кӑтартӑва 10 пин тонна таран ҫитерме пулӑшӗ. Аш-какай туса илесси те ӳсӗ – ҫулталӑкне 1,3 пин тонна туса илесшӗн.
Вӑрнарти Владимир Ленин палӑкне юсама палӑртнӑ. Кун пирки Вӑрнар ял тӑрӑхӗн администрацийӗ пӗлтерет.
Аукцион ирттересси пирки патшалӑх закупкисен сайтӗнче те пӗлтернӗ. Владимир Ильич Ленин палӑкне, Вӑрнарти тӗп лапамра вырнаҫнӑскере, 1 миллион ҫурӑ тенкӗпе юсаса ҫӗнетесшӗн.
Укҫа-тенке вырӑнти хыснаран уйӑрӗҫ. Килӗшӗвӗн малтанхи хакӗ – 151 197 тенкӗ. Аукционра ҫӗнтерӳҫе палӑртнӑ хыҫҫӑн килӗшӳ алӑ пусӗҫ. Ҫав кунранпа палӑка чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗччен туса пӗтермелле.
Палӑкӑн стенине гранит плитапа витесшӗн, картлашкасене те ҫав стройматериалпах тӑвасшӑн.
Авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче 16 сехетре «Вӑрнар – Нурӑс» ҫул ҫинче хӗрачана ҫапса хӑварнӑ. Лешӗ ҫул хӗрринче тӑнӑ, машинӑсем ҫӳрекен вырӑна тухман.
ҪҪХПИ пӗлтернӗ тӑрӑх, «Лада» водителӗ малтан транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ, кайран ҫул хӗрринче тӑракан хӗрачана ҫапса кайнӑ.
Хӗрача 14 ҫулта кӑна, 8-мӗш класра вӗренет. Вӑл самаях суранланнӑ: унӑн шӑмми хуҫӑлнӑ, ытти суран та пулнӑ. Ӑна пульницӑна илсе кайнӑ.
Руль умӗнче вара 1969 ҫулта ҫуралнӑ арҫын ларнӑ.
Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ «Вӑрнар савут СОМ» тулли мар яваплӑ общество тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттернӗ.
Ҫак предприяти «Белоусовы» брендпа паллӑ. Унта услам ҫу, типӗ сӗт, сӗт юр-варӗ туса кӑлараҫҫӗ. Продукцие проба илсе тӗрӗслеме янӑ. Лаборатори тӗрӗслевӗ палӑртнӑ тӑрӑх, 20 процент ҫуллӑ хӑймара тата «Бифолайф» ятлӑ юр-варта тетрациклин ушкӑнӗнчи антибиотик тупса палӑртнӑ. Халӗ предприяти тӗлӗшпе административлӑ производство пырать.
Сӑмах май, Роспотребнадзор пӗлтӗр те ҫак савутӑн хӑймине тӗрӗсленӗ. Ун чухне те вӑл сывлӑхшӑн сиенлӗ пулни палӑрнӑ.
-8.7 °C