Чӑваш хастарӗсен «Ирӗклӗх» пӗрлӗхӗ ҫак кунсенче ҫӗнӗ ҫыру шӑрҫаланӑ — хальхинче Чӑваш Республикин информаци политикипе массӑллӑ коммуникаци министерствине ҫырнӑ.
Информаци политикин министерствинчен чӑваш хастарӗсем Чӑваш наци телерадиокомпанийӗн анлӑшне сарма ыйтаҫҫӗ, хальхи вӑхӑтра чӑваш телекуравне сахал ҫын курма пултарни пирки асӑнаҫҫӗ. Ку ӗҫе тума информаци политикин министерствинче укҫа-тенкӗ пӑхса хӑварма ыйтаҫҫӗ. Хӑйсен ҫырӑвӗнче «Ирӗклӗх» наци телерадиокомпанине спутник урлӑ пӑхма майсем тума пулӑшма та ыйтнӑ.
Аса илтеретпӗр, хальхи вӑхӑтра чӑвашла кӑларӑмсемпе виҫӗ телекомпани тивӗҫтерет: «Чӑваш Ен» ПТРК, Чӑваш наци телекуравӗ тата «ЮТВ» телеканал. Шупашкарта ҫавӑн пекех хальхи вӑхӑтра «21+» канал ӗҫлет, анчах унӑн программинче чӑвашлисем ҫук.
Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен тата халӑха пулӑшу кӳрекен организацисен ӗҫне хаклама пулать. Ыйтӑма www.cap.ru порталӑн тӗп страницинчех вырнаҫтарнӑ.
Пулӑшу пахалӑхне хаклама кӑҫалхи ака уйӑхӗн 1-мӗшӗччен хутшӑнмалла. Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх, транспортпа ҫыхӑннӑ ыйтусене унта уйрӑммӑн хак пама май пур. Ыйтӑма муниципалитетсен пуҫлӑхӗсен, Депутатсен пухӑвӗсен ертӳҫисен, хӑвӑр пурӑнакан территорие ертсе пыракансен ӗҫне хаклассине те кӗртнӗ.
Анкетӑна хутшӑннисен хуравӗсем республикӑна ертсе пыракансем патне ҫитӗҫ, вӗсем хӑйсене кирлӗ пӗтӗмлетӳ тӑвӗҫ.
Шупашкар районӗн Депутатсен пухӑвӗн депутачӗсем район шайӗнче иртнӗ отчет пухӑвӗнче тротуар, канализаци, шкул ҫивиттине юсас, Кӳкеҫри урамсенчи хунарсен ыйтӑвне ҫӗкленӗ.
Халӑх тарҫисене район центрӗнчи «Ягодка» тата «Пӳрнеске» ача пахчисене пырса кӗмелли территорисенче юпасем ҫинче хунарсем ҫунманни пӑшӑрхантарать. Темиҫе ҫул каялла хута янӑ «Крепыш» ача пахчи патне пыма тротуар ҫукки ачисене ҫак учреждение ҫӳретекенсемшӗн тата вӑл урампа иртсе ҫӳрекенсемшӗн хӑрушлӑх кӑларса тӑратать. Район центрӗнче канализаци коллекторӗ тӑвас, поселокри лицей ҫивиттине юсас ыйту пирки те сӑмах пуҫарнӑ депутатсем.
Район центрӗн пуҫлӑхӗ В.В. Вершинин «Крепыш» ача пахчи патне тротуар сарма хыснара укҫа пӑхса хӑварнине ӗнентернӗ. Маларах асӑннӑ ача пахчисем патӗнче ҫутӑ кирлине те поселокри тӳре-шара пӗлет-мӗн — ҫуркунне хунарсем вырнаҫтарӗҫ.
Лицей ҫивиттине юсамаллине вара районти тӳре-шара та пӗлет. Шупашкар район админиcтрацийӗн пуҫлӑхӗ Г.И. Егоров каланӑ тӑрӑх, ҫивиттин конструкцийӗн хӑйне евӗрлӗхне пула епле юсамалли пирки пуҫ ватаҫҫӗ.
Раҫҫейӗн политика элитине илсен, йӑнӑш ҫине йӑнӑш уйрӑмах тӑваканнисем — кӗпӗрнаттӑрсем. Вырӑс чӗлхин Пушкин ячӗллӗ патшалӑх институчӗн ӗҫченӗсем ҫӗршывӑн политикӗсем епле калаҫнине сӑнанӑ та ҫавӑн пек пӗтӗмлетнӗ. Лингвистика сӑнавне ҫӗршывӑн Ҫыхӑну тата массӑллӑ коммуникаци министерстви те хутшӑннӑ.
Политиксем хутла пӗлнин шайне хаклама ятарлӑ коэффициента тӗпе хунӑ. Тепӗр майлӑ каласан, политиксем ҫын умӗнче тухса калаҫнӑ чух 10 минутра миҫе йӑнӑш тунине шутласа пынӑ. 10 минутра пӗрре йӑнӑшакансене вӗсем 10-па хакланӑ, ҫав вӑхӑтра пилӗк йӑнӑшакансене — иккӗпе.
Чи пысӑк бала никамӑн та ҫук пулин те федераци министрӗсем 9,4 коэффициент пухнине палӑртмалла. Патшалӑх Думин депутачӗсем тата Федераци Канашӗн пайташӗсем 6,4 палла тивӗҫнӗ. Муниципалитет пӗрлешӗвӗсен пуҫлӑхӗсен шайӗ те федераци депутачӗсене ҫывӑх — 6,3 балл. Йӑнӑш ҫине йӑнӑшпа калҫаканнисем — регионсен ертӳҫисем. Вӗсем пурӗ 2,3 процент кӑна пухайнӑ. Хайхисем пӗр сӑмаха тепринпе ҫыхӑнтарнӑ чух та, ударени лартнӑ чух та час-час йӑнӑшаҫҫӗ-мӗн.
Чӑваш патшалӑх гуманитари институтне тухтӑр ертсе пыма тытӑннӑ. Анчах этем сывлӑхӗшӗн хыпса ҫунакан ҫын пирки каламастпӑр-ха. Сӑмахӑмӑр — ӑслӑлӑх ҫынни ҫинчен. Ҫӗнӗ ҫынна пуҫлӑха лартнӑ-им тесе те тӗлӗнме ан васкӑр. Института унчченхиллех Юрий Исаевах ертсе пырать. Анчах маларах вӑл филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ кӑначчӗ пулсан халӗ тухтӑра ҫитнӗ. Ӑнӑҫлӑ хӳтӗлев ӗнер иртнӗ.
Юрий Исаев, аса илтерер, — Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ҫынни (сӑмах май паян унӑн ҫуралнӑ кунӗ, 47 ҫул тултарчӗ). 1995 ҫулта Чӑваш патшалӑх университетне вӗренсе пӗтернӗ. Унта вӑл «Чӑваш чӗлхипе литератури» специальноҫа алла илнӗ. Тепӗр пилӗк ҫултан вӑл юрист дипломне илнӗ. Филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ ята Юрий Исаев 2002 ҫулта хӳтӗленӗ. Унӑн теми Раҫҫей халӑхӗсен чӗлхисем пулнӑ. Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗнче те вӑл тӑрӑшнӑ. 2010 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнчен гуманитари институтне ертсе пырать.
«Чӑваш наци музейӗ 200 пин ытла сайра тӗл пулакан япала упракан вырӑн кӑна мар. Вӑл — хальхи вӑхӑтри культурӑпа ҫутӗҫ центрӗ те», — ҫак шухӑша палӑртнӑ асӑннӑ учрежденин пуҫлӑхӗ Ирина Меньшикова.
Музея ырлакан-мухтакансем, вӑл туса пыракан хисепе тивӗҫлӗ ӗҫсене палӑртакансем ӗнер татах та пулнӑ. Аваллӑхӑн управҫи ӗнер 95 ҫулхине палӑртассине, юбилейччен «Музее парне» акци ирттерессине эпир пӗлтернӗччӗ.
Музее уявпа культура министрӗн ҫумӗ Вячеслав Оринов саламланӑ май музейӑн хӑш-пӗр ӗҫченне Хисеп грамотипе чысланӑ.
Шурсухалсем те ҫитнӗ унта. Виталий Станъял ыррине кӑна каланӑ май ку учреждени Чӑваш Ен историне аталантарма тата сарма пулӑшнине асӑнса хӑварнӑ. Саламлакансем йышлӑ. Чӑваш Енӗн культурӑпа ӳнер институчӗн ректорӗ Наталья Баскакова, ЧППУн историпе филологи факультечӗн деканӗ Анна Скворцова тата ыттисем те хутшӑннӑ.
Ӗнер уҫӑлнӑ «Музей — сӑнсенче» курав та аваллӑх управҫин ӗҫ-хӗлӗпе аван паллаштарать.
Сӑнсем (43)
Чӑвашавтотранс предприятин пуҫлӑхне ӗнер ӗҫрен хӑтарнӑ. Ку должноҫре юлашки вӑхӑтра Евгений Мореплавцев ятлӑ ҫын тӑрӑшнӑ.
Чӑвашавтотранс патшалӑхӑн унитарлӑ предприятийӗ шутланать. Ҫавна май пуҫлӑха кама лартассине, ӑна хӑҫанччен ҫемҫе пукан ҫинче тытса тӑрассине республикӑна ертсе пыракансем татса параҫҫӗ.
Мореплавцева пуҫлӑх тилхеписӗр хӑварасси пирки калакан хушӑва ӗнер Чӑваш Енӗ Министрсен Кабинечӗн пуҫлӑхӗ Иван Моторин алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Ӑна республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче «Законодательство» ярӑмра нарӑсӑн 11-мӗшенче вырнаҫтарнӑ.
Официаллӑ документра 2014 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнченпе предриятие ертсе пыракан ҫын мӗнпе тивӗҫтерменнине ӑнлантарса тӑман, паллах.
Вӑрмар районӗнче пурӑнакан 52 ҫулти хӗрарӑм, шкулта вӗрентекенре тата депутатра ӗҫлекенскер, саккун умӗнче явап тытӗ.
Ӑна ҫынна хӗненӗшӗн айӑпласшӑн. Следстви материалӗсенче палӑртнӑ тӑрӑх, ку 2015 ҫулхи юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи Энтрияль ялӗнче пулнӑ. Шкулта ачасене вӗрентекен, ҫав вӑхӑтрах депутат ӗҫне пурнӑҫлакан хӗрарӑм упӑшкине тепӗр хӗрарӑм ҫумне кӗвӗҫнӗ.
Ҫапла депутат хӗрарӑмпа ҫапӑҫса кайнӑ, ӑна пуҫӗнчен икӗ хут ҫапнӑ, унтан ҫӳҫӗнчен ярса тытнӑ та тӗксе янӑ. Лешӗ ӳкнӗ.
Халӗ ку ӗҫе суда ярса панӑ.
Мӗнле кӑна танлаштарӑм ҫук пулӗ халӗ! Вӗсен шутне пысӑк шайри тӳре-шарана массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче асӑннине тишкерни те кӗрет.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн ертӳҫине Юрий Попова МИХсенче пӗлтӗр сахал асӑннӑ. Ҫӗршыв регионӗсенчи саккун кӑларакан органсене ертсе пыракансене иртнӗ ҫул хаҫат-журналта, радио-телекуравра, элеткрон МИХсенче асӑннипе пирӗн республикӑн спикерӗ 75-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Ҫӗршывра, аса илтеретпӗр, 85 регион. Поповӑн медиаиндексӗ 157,86-па танлашнӑ. Ҫулталӑкра ӑна журналистсем 946 хутчен аса илнӗ.
Сӑмах май, Юрий Попов Атӑлҫи федераци округӗнчи регионсем хушшинче 12-мӗш вырӑн йышӑнать. Пирӗн парламентӑн спикерӗнчен те МИХсем сахалтарах асӑннисем — Чӗмпӗр облаҫӗн тата Мари Элӗн саккун кӑларакан органӗсен ертӳҫисем.
МИХсем уйрӑмах асӑнма кӑмӑллаканни — Крымри Владимир Константинов. Тутарстанӑн спикерне
Фарид Мухаметшина тата Севастопольти спикера Алексей Чалыя та МИХсем кӑмӑллаҫҫӗ. Курск облаҫӗнчи Татьяна Воронина тата Хабаровск крайӗнчи Виктор Чудов медиаиндексӗ ытла та начар.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Атнар ял тӑрӑхӗ пекки республикӑра та урӑх ҫуккӑн туйӑнчӗ унта пулса курнӑ хыҫҫӑн.
Ҫав тӑрӑхра иртнӗ эрнекун Муниципалитет пӗрлешӗвӗсен республикӑри канашӗ семинар-канашлу ирттерчӗ. Унта вӑл пӗлтӗр ҫӗнӗрен суйланнӑ 98 ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне йыхравланӑ.
Муниципалитет пӗрлешӗвӗсен республикӑри канашӗн ӗҫ тӑвакан директорӗ Станислав Андреев, сӑмахран, пӗр бюджет йышӑнса теприне йышӑниччен пурӑнса ҫитиччен те ял тӑрӑхӗсен ҫӗнӗ пуҫлӑхӗсене ӗҫ йӗркине ӑнланса илме тесе шухӑшлать.
Ҫӗнӗрен суйланнӑ пуҫлӑхсене атнарсен пурнӑҫӗпе туллин паллаштарчӗҫ. Пӗр пекрехех хыснапа тӗрлӗрен пурӑнма май килнине унти ялсенчи кашни урамра тенӗ пек ача-пӑча лаптӑкӗсем вырнаҫтарни, фонтансем, урамри кашни юпа ҫинче хунар ҫунни тата ытти те ҫирӗплетсе парать.
+8.3 °C