Пуҫлӑх ывӑл-хӗрӗн харсӑрланма-пуҫтахланма юрать-и? Ахаль, пирӗн пек ҫынсен ачисемпе танлаштарсан вӗсем хушшинче уйрӑмлӑх пур-и? Ята кӗрсен вӗсене пурне те пӗр пек ӳпкелемелле-ятламалла-и е вӗсене те кусене те пӗр пек шеллесе хӗрхенмелле-и? Ҫак ыйтусене кашни ҫын тӗрлӗрен хуравласси пирки пӗртте иккӗленместӗп.
Темиҫе кун каялла кӑна, ҫу уйӑхӗн 29-мӗш каҫхине, ҫурҫӗр иртсен, Шупашкарта икӗ урапа ҫапӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ те ҫырчӗ-ха. Ҫул-йӗрти инкек, шел те, вӗҫӗм пулать те, хӑнӑхса ҫитрӗмӗр те курӑнать. Ҫук-ха, ҫухату тӳсекенсем, шар куракансем ниепле те хӑнӑхаймӗҫ. Усал хыпар-хӑнара МИХсенче илтсе йӑлӑхни пирки каласшӑнччӗ эпӗ.
Анчах халӗ эпир асӑннӑ инкекре Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн 17 ҫулти ывӑлӗ айӑплине палӑртнӑ. Ҫакскерӗн руль умне ларма ирӗкӗ те пулман: урапана тытса пыма ирӗк паракан правана 18 тултарсан кӑна параҫҫӗ-ҫке.
Инкек сиксе тухнӑ хыҫҫӑн ҫынсен тӗрлӗ ыйту ҫуралнине ӑнланма пулать: 17-ри каччӑна ашшӗ-амӑшӗ мӗн тесе руль умне ларма ирӗк панӑ? Каҫхи клубран таврӑнакан ҫамрӑк эрех сыпнине, ҫавӑнпах вӑл медицина тӗрӗслевӗ тухма хирӗҫленине калаҫҫӗ.
«Чӑвашупрдор» хысна учрежденийӗн пуҫлӑхӗ Игорь Прусаков ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче руль умӗнче ӳсӗр пулнишӗн ҫул-йӗр инспекторӗсен аллине ҫакланнӑ. Ку хыпара ZaRulem.ws автопорталта ҫырнӑ-мӗн.
Ӗҫри урапана тытса пыракан пуҫлӑх инспекторсемпе хӑйне кӑнттам тытнӑ теҫҫӗ.
А226АА 21 патшалӑх номерӗллӗ «Nissan Teana» маркӑллӑ машина рулӗ умне ӳсӗрле ларнӑ пуҫлӑх ӗҫне пӑхса тухма миравай тӳресен Шупашкар районӗнчи 2-мӗш участокне ярса панӑ. Ӗҫе хальлӗхе пӑхса тухса тухса татӑклӑ йышӑну тӑвайман иккен-ха: суд ларӑвне тӗрлӗ сӑлтава пула темиҫе хутчен те куҫарма тивнӗ.
Урапа умне хӗрӗнкӗ пуҫпа кӗрсе ларнӑ пуҫлӑх Чӑваш Енӗн правительствин ҫул-йӗр ҫинчи хӑрушсӑрлӑх енӗпе ӗҫлекен комиссин пайташӗ шутланать.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян темиҫе хушӑва алӑ пуснӑ. Вӗнсенчен пӗринпе, 68-мӗш номерлипе Владимир Доброхотова транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрӗнчен хӑтарнӑ. Сӑлтавне ӑнлантарман. Анчах кун пирки Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби хыпарланинче Михаил Игнатьева экс-министра ҫӗнӗ ӗҫре ӑнӑҫу суннине каланӑ.
Транспорт тата ҫул-йӗр министрне вара Михаил Резникова лартнӑ. Вӑл паянччен Чӑваш Ен правительствинчен премьер-министрӑн ҫумӗ шутланӑччӗ. Министр пуканне шанасси пирки калакан хушура ӑна унчченхи должноҫрен хӑтарассине палӑртнине шута илсен вӑл вице-премьер пулма пӑрахассине пӗлтернине ӑнланма йывӑр мар.
Министр пӳлӗмне Михаил Резникова паянах куҫса ларнӑ, асӑннӑ ведомство структуринче те унӑн хушамачӗ тӑрать.
Республикӑри ял хуҫалӑх предприятийӗсенче ӗҫлемесӗрех ӗҫленӗҫи тӑваҫҫӗ. Ку ыйтӑва ятарласа сӳтсе явман пулсан та ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ ҫумӗнчи наци проекчӗсене пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен комисси ларӑвӗнче хускатнӑ.
Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов ку отрасльти лару-тӑрӑва тишкернӗ май лайӑххипе пӗрлех начаррине те палӑртнӑ. Канашлура пулнӑ «Хыпар» хаҫат корреспонденчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Сергей Артамонов министр «ырӑ улшӑнусемпе пӗрлех йывӑрлӑх та чылай. Сӑмахран, ял хуҫалӑх организацийӗсенче вакантлӑ вырӑн нумай. Ертӳҫӗсем ӗҫе илме кадрсем тупаймаҫҫӗ. Ҫакӑн сӑлтавӗ тӗрлӗрен. Диплом илсен пысӑкрах пайӗ пурнӑҫа ялпа ҫыхӑнтармасть. «Мӗншӗн тесен хуҫалӑхсенче ӗҫ укҫи пӗчӗк», — хурав панӑ соцыйтӑм ирттернисене. Хуҫалӑх ертӳҫисен докуменчӗсенче студентсем практикӑра пулмасӑрах «пулнӑ» тесе ҫирӗплетеҫҫӗ», — тесе каланӑ.
Ку хыпар Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева тӗлӗнтернӗ. «Камсем алӑ пусаҫҫӗ? Мӗншӗн суяҫҫӗ? Ку ӗҫе Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн ҫӗнӗ ректорӗн ҫирӗп тӗрӗслесе тӑмалла», — тенӗ вӑл.
Сӗнтӗрвӑрринчи «Рябинка» ача пахчине ҫӳрекенсем ӗнер район администрацийӗн пуҫлӑхӗпе Анатолий Мясниковпа тӗл пулнӑ.
Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун ячӗпе ӗнер хулара тӗрлӗ мероприяти иртнӗ.
«Цветики – семицветики» ача-пӑча пӗрлешӗвӗн районти фестивальне те унтах кӗртмелле. Унта хутшӑннӑ «Рябинка» ача пахчине ҫӳрекенсем ыттисемпе пӗрле хулан тӗп урамӗпе колоннӑпа утса иртнӗ. Уяв тӗлне урама ялавсемпе тата шарсемпе капӑрлатнӑ. Пӗчӗкскерсене хула ҫыннисем саламланӑ. Хитре ҫипуҫ тӑхӑннӑскерсем чӑваш ташшине ташласа кӑтартнӑ.
Унтан вӗсем Сӗнтӗрвӑрри тӑрӑх курса ҫӳренӗ. Ҫула май тенӗ пек район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Анатолий Мясников патне кӗрсе курнӑ. Ачасене Анатолий Аркадьевич кӑмӑлтан йышӑннӑ.
Чӑваш Енри ҫамрӑк экологсем уйрӑмах хӳтӗлемелли ҫутҫанталӑк лаптӑкӗсем сахалланса юлнишӗн ҫаплипех пӑшӑрханаҫҫӗ.
Аса илтеретпӗр, хастар экологсем РФ ҫутҫанталӑк министрӗ Сергей Донской ячӗпе ҫыру хатӗрленӗччӗ. Тӑван тавралӑх шӑпи ик айкки те тӑвайкки маррисене республикӑн Ҫутҫанталӑк министерстви иртнӗ уйӑхра регион тата вырӑнти пӗлтерӗшлӗ уйрӑмах хӳтӗлемелли территорисене ҫирӗплетнӗ хыҫҫӑнхи тӑрӑм шухӑша янӑ.
Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн (вырӑсла кӗскетсе каласан, ОНФ) экологи тата вӑрман хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен общество мониторингӗн центрӗ те Чӑваш Енри Ҫутҫанталӑк министерстви уйрӑмах хӳтӗлемелли ҫутҫанталӑк территорийӗсенчен 70 ытла процентне пӗтернишӗн пӑшӑрханнине пӗлтернӗччӗ.
Ҫамрӑк экологсем РФ ҫутҫанталӑк министрӗ патне тепӗр хутчен шӑрҫалама тӗв тунӑ. Вӗсене Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн хуравӗ тивӗҫтермен. Вӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ыйту татӑлассӑн туйӑнмасть. Халӗ вӗсем черетлӗ хутчен петици ҫыраҫҫӗ, ун айне алӑ пусма ыйтаҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн правительствин пуҫлӑхӗ Иван Моторин хӑйӗн ҫумӗсенчен хӑшӗн мӗн тумаллине палӑртакан йышӑну кӑларнӑ.
Ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсене Элтепер администрацийӗн ертӳҫи, экономика аталанӑвӗн, финанс тата строительство министрӗсем тата Михаил Резников тӗрӗслесе тӑрӗҫ. Юрий Васильев ӗҫ тӑвакан органсем РФ Президенчӗн Администрацийӗпе килӗштерсе ӗҫлесси таранах яваплӑ. Кунсӑр пуҫне унӑн Чӑваш Енӗн федераллӑ тӗп инспекторӗпе, Раҫҫейӗн Шалти ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри тытӑмӗпе, прокуратурӑпа, РФ Следстви комитечӗн республикӑри следстви управленийӗпе, РФ Хӑрушсӑрлӑх службин республикӑри управленийӗпе, Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчӗлӗхӗпе килӗштерсе тимлесси таранах пуҫ ватма тивӗ. Ытти вице-премьерӑн та ӗҫ фрончӗ ҫителӗклех.
Ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче ҫурҫӗр иртсен Шупашкарта икӗ урапа ҫапӑннине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, инкекре Volkswagen Polo урапа хамӑр ҫӗршывра кӑларнӑ "ВАЗ-111930"-на пырса тӑрӑннӑ. Пӗрремӗш машинӑн рулӗ умӗнче Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн 17 ҫулхи ывӑлӗ пулнӑ. Республикӑн тӗп хулин сити-менеджерӗ кӑштахранах ывӑлӗшӗн явап тытма хатӗррине пӗлтернӗччӗ.
17 ҫулхи каччӑна 15 пин тенкӗ штрафланӑ. Вӑл правасӑр-мӗнсӗр ҫула тухнӑ пулнӑ.
Машинӑпа ҫула тухма ирӗк панӑшӑн ашшӗне 30 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн ывӑлӗ инкеке лекнине федераци МИХӗсем те пӗлтернӗ, ҫав шутра - 1-мӗш канал та.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкарти суту-илӳ предприятийӗсене ҫитсе курнӑ. Унпа пӗрле ЧР экономика министрӗ Владимир Аврелькин, Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов пулнӑ.
«Николаевски» суту-илӳ комплексӗнче Михаил Игнатьев тавара ӑҫтан илсе килнипе кӑсӑкланнӑ. Раҫҫейри регионсенчен, Беларуҫран, Азербайджанран, Таджикистанран, Узбекистанран, Арменирен тата ытти тӑрӑхран илсе килеҫҫӗ-мӗн.
Унтан Михаил Игнатьев Тӗп пасара ҫитнӗ. Чарӑну патӗнче ларакан квас пички иртен-ҫӳрене чӑрмантарнине шута илсе Михаил Игнатьев Леонид Черкесова йӗрке тума хушнӑ.
«Санар» лавккара, Мускав проспектӗнче вырнаҫнинче, Михаил Игнатьев туянакансем валли суйламашкӑн тавар пуррине палӑртнӑ. Продукцин 70 проценчӗ — Чӑваш Енрен.
Пачах та чарса лартмӗҫ-ха. Ун пек туни этем правине пӑсни пулать. Чарӑвӗ епле мобильлӗ приложенисем урлӑ шӑрҫалассипе ҫыхӑннӑ.
Раҫҫейӗн Экономика аталанӑвӗн министерстви тӳре-шарана тата ҫар ҫыннисене ют ҫӗршывра шухӑшласа кӑларнӑ приложенисем урлӑ ӗҫлӗ ҫырусем ҫырма чарасшӑн.
«КоммерсантЪ» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, чару Google шырав тытӑмӗн пуштине тата WhatsApp, Viber, Skype, Telegram мессенджерсене (ку сӑмаха чӑвашла куҫарсан смс-ҫырусем хӑвӑрт ямалли программа тенине пӗлтерет) пырса тивет.
Енчен те тӳре-шарапа ҫар ҫыннисем ӗҫпе ҫыхӑнман ҫырусем ярасшӑн пулсан кирек епле ҫыхӑну мелӗпе те усӑ курайӗҫ.
Чару кӳрекен саккуна хальлӗхе йышӑнман-ха — ӑна хальлӗхе ҫине тӑрсах сӳтсе яваҫҫӗ.
+6.3 °C