Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче Ҫеҫпӗл Мишшине халалланӑ Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртӗ.
«Национальные картины мира в литературах народов Волго-Уралья» (чӑв. Тӗнчери наци сӑн-сӑпачӗ Атӑлпа Урал тӑрӑхӗнчи халӑхсен литературинче) ят панӑ мероприяти чӳк уйӑхен 14–15-мӗшӗсенче иртӗ.
Ӑслалӑх форумӗн тӗллӗвӗ — ӑслӑлӑхпа тӗпчев организациӗсен, преподавательсен, педагогсен, аспирантсемпе магистрантсен Атӑлпа Урал тӑрӑхӗнчи халӑхсен литературине тӗпчес ӗҫне пухса пӗрлештерсси.
Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗ «Литература Чӑваш Енӗ: 2023 ҫулти кӗнеке конкурс» ирттерет. Фестиваль-конкурса йӗркелеме Чӑваш Енӗн Культура министерстви пулӑшать. Ҫавӑн пекех Чӑваш Енри Профессионал писательсен союзӗ, Чӑваш кӗнеке издательстви, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ хутшӑнать.
Конкурса ҫак номинацисемпе ирттереҫҫӗ: «Чи лайӑх ӑслӑлӑх кӗнеки (гуманитари енӗпе)»; «Тӑван тӑрӑх ҫинчен чи лайӑх кӗнеке»; «Илемлӗ прозин чи лайӑх кӗнеки», «Чи лайӑх поэзи кӗнеки», «Ачасемпе ҫамрӑксем валли чи лайӑх кӗнеке», «Чи хитре илемлетнӗ кӗнеке», «Чи вулакан кӗнеке».
Ҫак кунсенче, ҫӗртме уйӑхӗн 24-26-мӗшӗсенче, Чӑваш Енре «Славяно-тюркский мир: история и современность» (чӑв. Славянсемпе тӗрӗксен тӗнчи: истори тата хальхи вӑхӑт) ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ.
Мероприятие Чӑваш Енӗн Вӗренӳ министерстви, Чӑваш Республикин гуманитари ӑслӑлӑхсен институчӗ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ тата «Знание» Раҫҫейри обществӑн регионти уйрӑмӗ.
Конференцие республика Элтеперӗ Олег Николаев та хутшӑннӑ.
Утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шупашкарта славянсемпе тӗрӗксен тӗнчине явӗҫ. «СЛАВЯНО-ТЮРКСКИЙ МИР: ИСТОРИЯ И СОВРЕМЕННОСТЬ» (чӑв. Славянсемпе тӗрӗксен тӗнчи: истори тара хальхи вӑхӑт) пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртӗ.
Мероприятие республикӑн Вӗренӳ институчӗ, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ, «Пӗлӳ» обществӑн регионти управленийӗ йӗркелӗҫ.
«Центр и периферия» ӑслӑлӑх журналӑн кӑҫалхи пӗрремӗш номерӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн директорӗн ӑслӑлӑхпа аталану енӗпе ӗҫлекен ҫумӗн Геннадий Николаевӑн, истори наукисен кандидачӗн Геннадий Николаевӑн статйи пичетленсе тухнӑ.
Унта институтӑн ӗҫченӗсен ҫитӗнӗвӗпе паллаштарнӑ. Паянхи куна илсен, асӑннӑ учреждени академи евӗрлӗ центр пулса тӑрать. Унта чӑваш чӗлхин, литературин, историйӗн, археологийӗн, этнологийӗн, антропологийӗн, ӳнерӗн ыйтӑвӗсене теори тата ӑслӑлӑхпа прикладной енӗпе тӗпчет.
Ака уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче чӑваш чӗлхе пӗлӗвӗн классикӗ Тимофей Матвеев (1884–1939) ҫуралнӑранпа 140 ҫул ҫитнине халалласа ҫавра сӗтел иртӗ.
Ӑна Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн конференц-залӗнче йӗркелӗҫ. «Жизненный путь и научное наследие классика чувашского языкознания» (чӑв. Чӑваш чӗлхе пӗлӗвӗн классикӗн пурнӑҫ ҫулӗпе ӑслӑлӑх эткерлӗхӗ) ҫавра сӗтел 14 сехетре пуҫланӗ.
Унта Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӑсчахӗсем, Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗн ӗҫченӗсем, писательсем, публицистсем, общество ӗҫченӗсем тухса калаҫӗҫ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче «Актуальные проблемы лексикографии, терминологии и теории перевода» (чӑв. Лексикографин, терминологин тата куҫару теорийӗн ҫивӗч ыйтӑвӗсем) пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа практика конференцине хутшӑннисен материалӗсен сборникӗ пичетленсе тухнӑ.
Асӑннӑ конференцие пӗлтӗрхи ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче ирттернӗ. Ӑна паллӑ чӑваш лексиографӗ Михаил Скворцов ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Кӗнеке паллӑ учёнӑй эткерлӗхӗпе кӑсӑкланакансемшӗн кӑсӑклӑ пуласса шанаҫҫӗ. Кӑларӑма институтӑн ӑслӑлӑх вулавӑшӗнче (вӑл Шупашкарти Мускав проспектӗнчи 29-мӗш ҫуртӑн 1-мӗш корпусӗнче вырнаҫнӑ) туянма пулать. Кӗнеке хакӗ — 287 тенкӗ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн директорӗнче ӗҫленӗ Пётр Краснова ӗҫрен кӑларнӑ. 175-мӗш номерлӗ йышӑнӑва республика ертӳҫи паян, нарӑс уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ.
Комсомольски тӑрӑхӗнче ҫуралнӑ Пётр Краснов — философи наукисен кандидачӗ. Тӗрлӗ ҫулта Чӑваш Енӗн Президент Администрацине ертсе пынӑ; пичет, социаллӑ политика, культура министрӗ пулнӑ; Чӑвашстат ертӳҫин ҫумӗнче ӗҫленӗ.
«Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат шухӑшланӑ тӑрӑх, Краснова контракт вӗҫленнипе ӗҫрен кӑларма, 2022 ҫулти пек ӑна каллех ҫав вырӑна шанса пама пултараҫҫӗ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «СЛАВЯНО-ТЮРКСКИЙ МИР: ИСТОРИЯ И СОВРЕМЕННОСТЬ» (чӑв. Славянсемпе тӗрӗксен тӗнчи: истори тата хальхи самана) ятпа пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртӗ. Халех мар, ҫулла. 2024 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнче.
Конференцие Чӑваш Енӗн Вӗренӳ министерстви, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхсен институчӗ тата «Пӗлӳ» Раҫҫейри обществӑн Чӑваш Енри уйрӑмӗ ирттерӗҫ.
Форум славянсемпе тӗрӗксен историйӗпе культурине тӗпчекен гуманитарисене пӗр ҫӗре пухӗ.
Паллӑ чӑваш таврапӗлӳҫин Николай Пантелеймонов ӗҫӗсене Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӑслӑлӑх архивне парнеленӗ.
Николай Пантелеймонович (1932–2016) – пӗрремӗш чӑваш хаҫачӗн «Хыпарӑн» никӗслевҫин тата редакторӗн Николай Никольскин тӑванӗ.
Николай Пантелеймонов Чӑваш ял хуҫалӑх институтӗнчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн тӗрлӗ ҫӗрте, ҫав шутра республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче те, зоотехникра тата тӗп зоотехникра ӗҫленӗ. Тивӗҫлӗ канӑва тухсан Юрмекейсен – Никитин-Никольскийсен – йӑхне тӗпчеме тытӑннӑ.
+15.3 °C