Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Гримм пӗртӑвансен юмахӗпе «Бременские музыканты» мюзикл лартма хатӗрленеҫҫӗ. Премьерӑна авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче кӑтартӗҫ. Трубадурпа унӑн тусӗсен мыскарисем ҫинчен каласа кӑтартакан ӗҫпе театрӑн тӗп режиссёрӗ Дмитрий Михайлов ӗҫлет. Мюзикла театрти пӗтӗм труппа тенӗ пекех хутшӑнӗ.
Мюзиклти юрӑсен авторӗ – Игорь Столяров музыкант тата композитор. Унпа театр унччен те килӗштерсе ӗҫленӗ. Художник-постановщикӗ — Питӗрти Мария Шуплецова. Вӑл маларах Марина Карягина пьеси тӑрӑх «Ҫӗн Кун Ачи», Михаил Лермонтовӑн «Мцыри» ӗҫне лартма хутшӑннӑ.
Пластика режиссёрӗ — Пушкӑртстанӑн искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ тата тава тивӗҫлӗ артисчӗ Рамиз Мухаметшин. Вӑл чӑваш театрӗнче «Снежная королева» юмах, «Ҫӗн Кун Ачи», «Шурҫамка», «Куккук куҫҫулӗ» спектакльсем лартма хутшӑннӑ.
Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Ҫӗрпӳ тӑрӑхӗнче Аристарх Орлов-Шуҫӑм композиторӑн палӑкне уҫнӑ. Палӑка Апакасси ялӗнче туса лартнӑ.
Асӑннӑ ялтан ҫухрӑм ҫурӑра, Уйкасси ялӗнче, чӑваш музыкинче тарӑн йӗр хӑварнӑ композитор ҫут тӗнчене килнӗ. Ку вӑл 1914 ҫулта пулнӑ. Пӗчӗк чӑваш ялӗн арӗ паллӑ хор дирижёрӗ, композитор пулса тӑнӑ. Чӑваш АССРӗн телевиденийӗпе радивовещанин патшалӑх комитечӗн хорне пуҫарса янӑ. Вӑл коллектив паян Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли пулса ырӑ ӗҫе малалла тӑсать.
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх пукане театрӗ «Хӗрлӗ кӗпеллӗ телей» спектакль сцена ҫине кӑларма хатӗрленнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: премьерӑна ҫӗртме уйӑхӗнчи репертуара кӗртнӗ. Ӑна ҫитес уйӑхӑн 11-мӗшӗнче кӑтартӗҫ.
«Хӗрлӗ кӗпеллӗ телей» спектакльти тӗп роле, Ҫирахви карчӑк сӑнарне, РСФСР халӑх артистки Нина Яковлева калӑплӗ. Пукане сӑнарӗнче — Светлана Лукиянова.
Спектакле Валерий Яковлев лартнӑ. Композиторӗ — Николай Казаков.
Спектакльте чӑваш халӑх артисчӗ Сергей Иванов, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Валерий Карпов тата Аркадий Андреев, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Елизавета Хрисанфова, ҫавӑн пекех Эмилия Назарова, Оксана Драгунова, Евгений Урдюков тата ыттисем вылӗҫ.
Ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Шупашкарти Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Анисим Асламас композитор ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа концерт иртӗ. Вӑл 18 сехет те 30 минутра пуҫланӗ. Концерт тӳлевсӗр пулӗ.
Программӑна анлӑ сарӑлнӑ тата сайра янӑракан оркестр, хор, инструмент тата вокал хайлавӗсене кӗртӗҫ. Сцена ҫине пултарулӑх коллективӗсем, музыка училищин преподавателӗемпе студенчӗсем, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн артисчӗсем тухӗҫ.
Ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче «Эпир пулнӑ, пур, пулатпӑр» концерт иртрӗ. Ун вӑхӑтӗнче Николай Казаков тӗрлӗ ҫулта ҫырнӑ юрӑсем янӑрарӗҫ. Хальтерех хайланисем те, тӑватӑ теҫетке ҫула яхӑн каялла кӗвӗлленисем те.
Николай Казаковӑн хӑйӗн стилӗ. Вӑл пултаруллӑ чӑваш сӑвӑҫин Борис Чиндыковӑн сӑввисемпе хайланӑ юрӑсем рограммӑр йышлӑ пулчӗҫ. Пирӗн ҫулхисем яш чухне пуҫласа илтнӗ «Ман тӗлӗксен суранӗнчен» пуҫласа «Анне», «Шупашкар», «Тӑван халӑх сасси» таранах. Борис Чиндыков сӑввисемпе кӗвӗленӗ юрӑсен кашни сӑмахне антӑхса каясла итлеме пулать: «Тарӑн-тарӑн ҫырмара тӑрӑ-тӑрӑ шыв юхать».
Сцена ҫинче халӑх юратакан «Ҫавал», «Ҫеҫпӗл» ансамбльсем, «Дуняша Style» фолк-ушкӑн, Августа Улянидинӑпа «Ярды» ушкӑн тата ытти пултаруллӑ ӑста пулчӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче хальхи вӑхӑтри паллӑ чӑваш композиторӗн Николай Казаковӑн юррисен концерчӗ пулӗ.
«Эпир пулнӑ, пур, пулатпӑр» программа вӑхӑтӗнче чӑн-чӑн этно-шоу пулассине шантараҫҫӗ. Вӑл чӑваш халӑхӗн музыка пуянлӑхӗпе паллаштарӗ. Концерта «Ҫеҫпӗл» тата «Ҫавал» ансамбльсем, «Дуняша Style» фольк-ушкӑн, «Nota «G» ташӑ ушкӑнӗ хутшӑнӗ. Уяв каҫӗн хӑнисем — чӑваш халӑх артистки Августа Уляндина, «Ярды» фолк-ушкӑн тата Алексей Московский.
Нарӑс уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, 16 сехет те 30 минутра, Шупашкарти С.М. Максимов ячӗллӗ 1-мӗш ача-пӑча музыка шкулӗнче «Крылатые качели» (чӑв. Ҫунатлӑ чуччу) концерт иртӗ. Ӑна ҫӗршыври паллӑ композитор Евгений Крылатов ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.
Паллӑ композитор, Раҫҫей халӑх артисчӗ пурнӑҫран 2019 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче уйрӑлса кайнӑ. 1953-1959 ҫулсенче вӑл Мускаври П.И. Чайковский ячӗллӗ патшалӑх консерваторийӗнче вӗреннӗ. 1960-мӗш ҫулсен пуҫламӑшӗнче кино валли те музыка ҫырма тытӑннӑ. Сӑмахран, «Колыбельная медведицы», «Песенка о шпаге», «Лесной олень», «Крылатые качели», «Три белых коня», «Прекрасное далеко», «Кабы не было зимы» юрӑсене.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче Чӑваш музыкин XIII фестивалӗ иртӗ. Ӑна нарӑс уйӑхӗн 1-4-мӗшӗсенче «Атӑл Опера» оперӑпа балет театрӗнче йӗркелӗҫ.
Музыка форумне Анисим Асламас кӗввипе ҫырнӑ «История Нарспи» балет уҫӗ. Композитор ҫуралнӑранпа кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 24-мӗшӗнче 100 ҫул ҫитӗ. Балета Константин Иванов поэмине тӗпе хурса хатӗрленӗ.
Фёдор Васильевӑн «Шыварман» балетне те программӑна кӗртнӗ. 1960 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче шӑпах ҫав ӗҫпе уҫӑлнӑ та Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ. Премьера хыҫҫӑ оперӑна темиҫе хутчен ҫӗнетнӗ.
Андрей Галкин музыкипе лартнӑ «Хуркайӑк ҫулӗ» балета нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче курма май килӗ.
Фестиваль нарӑс уйӑхӗн 4-мӗшӗнче «Тӗнчери наци музыки» гала-концертпа вӗҫленӗ. Унта Питӗрти «Acid Hasid» ансамбль тата «Атӑл Опера» симфони оркестрӗ хутшӑнӗ.
Чӑваш композитрӗсен ассоциацийӗ ӗнер, чӳк уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, Шупашкарти трактор тӑвакансен культура керменӗнче пӗтӗмлетӳ концертне ирттерчӗ.
Унта чӑваш композиторӗсен хайлавӗсем янӑрарӗҫ. Сцена ҫине шкул ҫулне ҫитменнисенчен пуҫласа тӑнлавӗсем пасарнӑ кинемей-мучисем те тухрӗҫ.
«Музыка родного края» (чӑв. Тӑван тӑрӑхӑн музыки) программӑна икӗ чӗлхепе: чӑвашла тата вырӑсла — ертсе пычӗҫ.
Культура ҫурчӗн пысӑк залӗнче пушӑ вырӑн та сахалччӗ. Куракансем номерсене кӑмӑллӑн алӑ ҫупса йышӑнчӗҫ.
Чӳк уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗн концерт залӗнче чӑваш композиторӗсен тата вӗсем илемлетнӗ халӑх юрри-ҫемми янӑрарӗ. Ӑна Раҫҫей композиорсен союзӗ йӗркеленӗ «Пять вечеров» (чӑв. Пилӗк каҫ) камера фестивальне хутшӑнса ирттернӗ.
Асӑннӑ каҫа институтра чӑваш композиторӗсен ӳнерӗн энциклопедийӗ тесе хакланипе килӗшмелле. Концерт программинче 10 авторӑн музыки янӑрарӗ. Ҫав шутра классиксен, ҫӗнӗлле ӗҫлекенсен, хальхи вӑхӑтри авторсен хайлавӗсем пулчӗҫ. Фестиваль вӑхӑтӗнче искусствоведени кандидачӗ Любовь Бушуева Чӑваш Енӗн музыка культурипе туллин паллаштарса пычӗ.
Концертра республикӑри паллӑ солистсемпе, Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсемпе пӗрлех Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн, Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗн, Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищин студенчӗсемпе преподавателӗсен пултарулӑхӗпе паллашма май килчӗ. Хусанти Дарья Мальцева фортепиано музыкипе килентерчӗ.
+13.3 °C