«Чӑваш литературин пуянлӑхӗ». Ҫакӑн пек ятпа Пӑрачкаври вулавӑшра кӗнеке куравӗ ӗҫлет. Ӑна кӑҫал ҫӗршывра иртекен Литература ҫулталӑкне тата Чӑваш Енри К. Иванов ҫулталӑкӗсене халалланӑ.
«Чӑваш литературин пуянлӑхне» чӑваш поэзийӗн классикне Константин Иванова халалланӑ. Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗнче ӑс пухнӑ, чӑваш поэзине силлабо-тоника сӑвӑ виҫине кӗртнӗ Константин Иванов 17 ҫулта чухне хӑйӗн вилӗмсӗр «Нарспи» поэмине ҫырса хӑварнӑ. Хайлав пуҫласа 1908 ҫулта Чӗмпӗрти типографире кун ҫути курнӑ. Кӗнекене ӑна Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗн никӗслевҫи, тӑван халӑхӑмӑрӑн патриархӗ тесе хаклакан Иван Яковлев кӗртнӗ. Хӑйӗн вӗренекенӗпе Иван Яковлев та мӑнаҫланнӑ теҫҫӗ.
Пӑрачкавсем хатӗрленӗ кӗнеке куравӗнче Константин Иванов кӗнекисем вырӑн тупнӑ.
Сергей Кадикин тунӑ «Нарспи тата Сетнер» кӳлепе композицине Ӳнер музейне парнелӗҫ. Вӑл ӑна хӑйӗн юлашки ҫулӗнче хатӑрленӗ. Ҫак кунсенче Ӳнер музейӗнче шӑпах чӑваш ӳнерҫин куравӗ иртет.
Сергей Кадикин скульпурӑпа, ӳнер керамикипе ӗҫлеме кӑмӑлланӑ. Вӑл сӗрме купӑс та каланӑ, анчах скульптор ҫулне суйланӑ. Сергей Кадикин йывӑҫпа та нумай ӗҫленӗ. Темиҫе ҫулта вӑл Тӗлӗнтермӗш Николайӑн 6 турӑшне касса кӑларнӑ. Ӳнерҫӗн хӗрӗ Галина Вернер каланӑ тӑрӑх, ашшӗ Николай Можайские юратнӑ.
Сергей Кадикин куравӗнче «Нарспи» поэма тӑрӑх хатӗрленӗ скульптурӑсем пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑнаҫҫӗ. Вӑл ку темӑпа 25 ҫул каялла ӗҫлеме тытӑннӑ. Консантин Иванов ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ чухне Пушкӑртстанри Слакпуҫ ялӗнчи ҫӑлкуҫпа парк валли монумент хатӗрленӗ. Хӑйӗн юлашки ҫулӗнче вӑл «Нарспи тата Сетнер» композици касса кӑларнӑ. Сергей Кадикинӑн мӑшӑрӗн Людмила Кадикинӑн шухӑшӗпе ку унӑн чи лайӑх хайлавӗ.
Хальлӗхе ку ӗҫ — ҫемьен. Анчах Сергей Кадикинӑн ҫывӑх ҫыннисем ӑна республикӑна парнелеме шутланӑ. Людмила Кадикина курав вӗҫленсен ҫак скульптурӑна Чӑваш патшалӑх ӳнер музейне парнелесшӗн.
Шупашкарти Мускав районӗнчи пӗр ҫурт подъезчӗ ӳнер галерейине ҫаврӑнма пуҫланӑ. Унта виҫӗ подъездра картинӑсем ҫакӑнса тӑраҫҫӗ. Вӗсене паллӑ вырӑс ӳнерҫисен репродукцийӗсемпе илемлетнӗ.
«Ача-пӑча сӑнӗсем» ҫӗнӗ курав валли картинӑсене «Асамат кӗперӗ» культурӑпа курав центрӗн специалисчӗсем «Картинӑсем — кашни киле» проектпа килӗшӳллӗн суйланӑ.
Проект «Вырӑс ӳнерӗн шедеврӗсем» куравран 2012 ҫултанпа старт илнӗ. Пӗрремӗш подъездра пурӑнакансем Виктор Васнецовӑн «Богатыри», Василий Суриковӑн «Переход Суворова через Альпы», Иван Шишкинӑн «Утро в сосновом бору» тата ыттисен картинисене курма пултарнӑ.
Иккӗмӗш подъездри ӗҫсене «Борис Кустодиев пултарулӑхне» халалланӑ. «Ача-пӑча сӑнӗсем» куравра вара Федот Сычков, Николай Богданов-Бельский, Константин Маковский тата ыттисен ӗҫӗсем пур.
Ҫуртра пурӑнакансем картинӑсемпе ылмашӑнаҫҫӗ, ҫапла вӗсем подъездра чылай ӗҫпе паллашаҫҫӗ.
Мускаври Хӗрлӗ тӳремре Раҫҫей кӗнекисен куравӗ пӗрремӗш хут иртнӗ. Унта йӗркипе интерактивлӑ лапамсем пулнӑ. Василий Блаженный соборӗ патӗнчи тӗп сцена ҫинче кашни кун 100 яхӑн мероприяти иртнӗ Ҫав кунсенче Хӗрлӗ тӳремре Раҫҫейри 300 издательство вырнаҫнӑ. Вӗсем 300 пин ытла вулакана 100 пин ытла кӗнекепе паллаштарнӑ.
Пирӗн республикӑран Чӑваш кӗнеке издательстви кайнӑ. Мускав ҫыннисемпе хӑнисене вӗсем 150 ытла кӑларӑмпа паллаштарнӑ. Издательство директорӗ Валерий Комиссаров каланӑ тӑрӑх, ытларах ҫынсене «Халӑх маҫтӑрӗсен опытӗнчен» кӗнеке серийӗ кӑмӑла кайнӑ. Малтисен йышӗнче Константин Ивановӑн «Нарспи» поэмин ҫӗнӗ кӑларӑмӗ пулнӑ.
Чӑваш кӗнекисен тӗлӗшпе нумай ырӑ сӑмах каланӑ. Пӗрисем вӗсене ачисем валли кӑна мар, тӑванӗсем валли те туяннӑ. Хӑшӗ-пӗри чӑваш кӗнекисене курнӑ май хӑйсене ачалӑхра туйнӑ.
Палӑртмалла: кӑҫал Чӑваш кӗнеке издательстви Пӗтӗм Раҫҫейри «Ҫулталӑкри чи лайӑх кӗнеке» конкурсра темиҫе пысӑк награда ҫӗнсе илнӗ. «Ҫеҫпӗл Мишши — ҫӗрпе пӗлӗт чечекӗ» кӗнеке М.Горький ячӗллӗ Литература институчӗн ятарлӑ дипломне тивӗҫнӗ. «Чӑваш журналистикипе пичечӗн энциклопедийӗ» РФ Журналистсен пӗрлӗхӗн дипломне ҫӗнсе илнӗ.
Нумаях пулмасть Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков Мускаври нацисен ҫурчӗн директорӗпе Владимир Тарасовпа тӗл пулса калаҫнӑ. Тӗлпулура вӗсем нацисен ҫурчӗ ҫывӑхӗнче чӑвашсен ҫӗрпе сухапуҫ уявне Акатуя паллӑ тума калаҫса татӑлнӑ.
Ҫапла халӗ пӗтӗм чӑваша Мускавра иртекен Акатуя йыхравлаҫҫӗ. Вӑл утӑ уйӑхӗн 4-мӗшӗнче пулӗ. Унта чӑваш артисчӗсем юрлӗҫ, спорт ӑмӑрӑвӗсене ирттерӗҫ, чӑваш ӳнерҫисен куравӗ пулӗ, алӗҫӗсене сутӗҫ. Унта кашниех чӑвашсем кӑларнӑ апат-ҫимӗҫе туянма пултарӗ.
Мускаври Акатуй Ҫӗнӗ Басманнӑй урамӗнчи 4-мӗш ҫурт патӗнче («Хӗрлӗ хапха» метро) 12 сехетре пуҫланӗ.
Маттур ҫамрӑксене тупса палӑртас, вӗсене малалла ӗҫлеме хавхалантарас тӗллевпе республикӑра тӗрлӗ конкурс йӗркелеҫҫӗ. Акӑ нумаях пулмасть 10-мӗш класра ӑс пухакансен йышӗнче иртнӗ «Чӑваш Ен — пуласлӑх территорийӗ» эссе конкурсне пӗтӗмлетнӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗсемпе призерсене ҫӗртме уйӑхӗн 25-мӗшӗнче регионсен хушшинче иртнӗ «Регионсем — чикӗсӗр хутшӑну» куравра чысланӑ. Ку «Шупашкар-Арена» пӑр керменӗнче иртнӗ.
Конкурсра ентешӗ палӑрнӑшӑн елчӗксем питӗ савӑнаҫҫӗ. Кушкӑ ялӗнчи шкулта вӗренекен Петр Галошев «Ӑнӑҫусем, ыйтусем, плансем» номинацире ҫӗнтернӗ. Вӑл «Эпӗ тӑван Чӑваш Ен чечеклентӗр тесен мӗн тӑвӑп?» эссе ҫырнӑ. Енртӳҫи — вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентекен С.А.Торговцева.
Петр Галошева I степень Дипломпа тата парнепе чысланӑ. Унӑн ертӳҫине те ҫамрӑксене кӑмӑл-сипет тӗлӗшӗнчен аталанма пулӑшнӑшӑн тав хучӗпе палӑртнӑ.
Тутарстанри Нурлатра чӑвашсем наци «Уявне» паллӑ тунӑ. Унта чиновниксемпе паллӑ ҫынсем хутшӑннӑ. Кун пирки Татар-информ сайтра хыпарлаҫҫӗ.
Уяв ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче иртнӗ. Мероприяти программи питӗ пуян пулнӑ. Уявра чӑваш картишне туса кӑтартнӑ, наци апат-ҫимӗҫӗпе хӑналанӑ, алӗҫӗсене куравӗпе киленме май пулнӑ.
Тутар Республикин президенчӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Рустам Минниханов пухӑннисен умӗнче тухса калаҫнӑ. Вӑл йӑла-йӗрке шкулта та, килте те упранасса шанса калаҫнӑ. Кунашкал уявсем ҫулсерен иртессе, вӗсен шайӗ пысӑк пуласса шаннӑ.
Уяв ҫӗре шалча ҫапнипе пуҫланнӑ. Ку лайӑх ӗҫ пуҫламӑшне кӑтартать. Унтан вӑйӑ картине тӑнӑ.
Уява Тутарстанри, Чӑваш енри, Пушкӑртстанри, Чӗмпӗр облаҫӗнчи, Свердловск облаҫӗнчи, Мускаври, Питӗрти 100 яхӑн ушкӑн килсе ҫитнӗ.
Сӑнсем (18)
Республика кунӗнче муркашсем те хӑйне евӗр мероприяти ирттернӗ. Районти вулавӑшсенче тӗрлӗ ӑрури ҫынсем валли кӗнеке куравӗсене тишкернӗ, таврапӗлӳ сехечӗсем иртнӗ, ачасем валли конкурссем, викторинӑсем йӗркеленӗ.
Вулавӑшсем йӗркеленӗ мероприятисем ҫамрӑк ӑрӑва пуян историпе паллашма, чӑваш халӑх йӑли-йӗрки пирки лайӑхрах пӗлме пулӑшать.
Ҫӗртме уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи вулавӑшсем вулакансем патне урама тухнӑ. Урамри «Ҫӗршывӑм манӑн Чӑваш Ен, сана саватӑп чӗререн!» библиокафе Муркашри ача-пӑча паркӗнче вырнаҫнӑ. Унта канакансем Чӑваш Республики пирки кӑларнӑ литературӑпа паллашма, Шупашкар пирки вуласа пӗлме пултарнӑ.
Ачасем викторинӑри ыйтусене хуравланӑ, фольклор вӑййине вылянӑ. Ачасем ҫавӑн пекех чӑваш халӑхӗн историйӗпе паллашнӑ.
«Чӑваш Ен, санпа мухтанатӑп!» мероприятисен ярӑмӗпе килӗшӳллӗн Йӗпреҫ районӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 26-мӗшӗнче уҫа тӳпе айӗнчи этнографи музейне экскурсие кайнӑ. Ӑна Йӗпреҫри тӗп вулавӑш Республика кунне халалласа йӗркеленӗ.
Экскурсие «Цветовод», «Поиск» клубсен пайташӗсем, Раҫҫейри пенсионерсен пӗрлӗхӗн хастарӗсем кайнӑ. Вӗсем XIX ӗмӗр вӗҫӗнчи тата ХХ ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи хресчен ҫурчӗсене, ҫил арманне, икӗ хутлӑ ампара пӑхса ҫаврӑннӑ, «юрату кӗперне» ҫитнӗ.
Музей ӗҫченӗсем «Асамат кӗперӗ» культурӑпа курав центрӗнчи куҫса ҫӳрекен «Живопиҫӗн ача-пӑча сӑнарӗсем» куравпа паллаштарнӑ.
Эскурсантсене уйрӑмах Вӑрнар районӗнчи «Вӗтӗ шӑрҫаран — асамлӑх» курав япалисем килӗшнӗ. Унта Наталия Сергеевӑн ӗҫӗсем пулнӑ. Унӑн ӗҫӗсем чылай ҫынна тыткӑнланӑ.
Сӑнсем (9)
Ҫӗртмен 24-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Асхва ялӗнче Уй кунӗ уҫӑлнӑ. Унта ЧР Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев мӑшӑрӗпе Лариса Юрьевнӑпа ҫитнӗ.
Михаил Васильевич сӑмах илнӗ май кӑҫал аграри ҫуракине лайӑх вӗҫленине палӑртнӑ. Тыр-пул туса илесси ӳснине те палӑртнӑ вӑл. Ҫав шутра Канаш районӗ — малтисенчен пӗри.
Михаил Игнатьев кӑҫал республикӑри агропромышленноҫ комплексне 2,7 миллиард тенкӗ уйӑрма палӑртнине каланӑ. Ку пӗлтӗрхинчен 11 процент нумайрах.
Уй кунне курава Раҫҫейри ҫичӗ регионти ял хуҫалӑх техникине илсе килнӗ. Пӗтӗмпе — 100 ытла техника. Куравра ял хуҫалӑх культурин сорчӗсем, ӳсен-тӑрана хӳтӗлемелли хатӗрсем пулнӑ.
Унта утӑ ҫулакансен конкурсне те йӗркеленӗ. Михаил Игнатьев та хӑйӗн ӑсталӑхне кӑтартнӑ.
Сӑнсем (23)
+11.7 °C