Мускавра чӑваш чӗлхи ҫинчен каласа кӑтартассине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
«Хӗрлӗ лапам» кӗнеке фестивальне Александр Блинов (Алпарух) хутшӑннӑ. Аса илтерер: пысӑк калапӑшлӑ литература уявӗ ҫӗртме уйӑхӗн 3-6-мӗшӗсенче иртнӗ. Кӑҫалхипе саккӑрмӗш хут йӗркеленӗ мероприятие писательсем, поэтсем, кӗнеке кӑларакансем, библиотекарьсем, актёрсем, музыкантсем тата вулама юратакансем ҫӗршывӑн 60 регионӗнчен пырса ҫитнӗ.
Фестиваль вӑхӑтӗнче Наци литературисен фестивалӗ иртнӗ. Унта Шупашкарти «Язык успеха» (чӑв. Ӑнӑҫу чӗлхи) шкулӑн ӗҫ тӑвакан директорӗ Александр Блинов (Алпарух)
чӑваш чӗлхи ҫинчен кӑсӑклӑн каласа кӑтартнӑ.
Мускавра нумаях пулмасть «Красная площадь» (чӑв. Хӗрлӗ лапам) кӗнеке фестивалӗ иртнӗ. Унта сасӑпа вулакансен «Страница’22» тӗнче чемпионачӗн суперфиналне йӗркеленӗ.
Чемпионат правили ҫапларах: унта хутшӑнакансен хӑйсем маларах вуламан пӗр-пӗр текста пӗр минут вулама тивнӗ. Техникӑна тата артистла вуланине ятарлӑ тӳресем 6 баллӑ тытӑмпа хакланӑ.
Суперфинала Шупашкарти 14-17 ҫулсенчи ҫамрӑксем те хутшӑннӑ. Сасӑпа вулассин тӗнче чемпионкин титулне хулари 47-мӗш шкулта вӗренекен Диана Смирнова ҫӗнсе илнӗ.
Станислав Никоноров (Сатур) поэт кӗнеке хыҫҫӑн кӗнеке кун ҫути кӑтартать. Нумаях пулмасть унӑн тепӗр сӑвӑ пуххийӗ пичетленсе тухнӑ. Вӑл «Кӗр ванчӑкӗ» ятлӑ.
Станислав Сатур 1959 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Ушанарта ҫуралнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти 14-мӗш профессиллӗ техника училищине пӗтернӗ хыҫҫӑн пӗр хушӑ стройкӑра платник-монтажник пулса ӗҫленӗ, ҫар хӗсметӗнче пулнӑ. Тӗрлӗ ҫӗрте вӑй хунӑ. Ӗҫленӗ хушӑрах вӑл хӑйӗн пӗлӗвне И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче, Хусанта зонӑри комсомол шкулӗнче, Мускавра Пӗтӗм Союзри комсомолӑн курсӗнче ӳстернӗ. Ҫав вӑхӑтрах Чӑваш Республикин писательсен союзӗ ҫумӗнчи «Сунтал» литература пӗрлешӗвне ҫӳренӗ. Хальхи вӑхӑтра Мускаври М.В. Фрунзе ячӗллӗ ҫар академийӗнче пушар хӗсметӗнче тӑрать.
Чӑваш кӗнеке издательствинче нумаях пулмасть «Ҫурхи ҫаврӑм» кӗнеке пичетленсе тухнӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑмӑн авторӗ — чӑваш халӑх поэчӗ Светлана Асамат.
Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, «ҫӗнӗ сӑвӑ пуххинче ҫамрӑк вулакана шӑпах тавралӑх асамлӑхне асӑрхама хистет».
Кӗнеке тиражӗ — 700 экземпляр. 40 страницӑран тӑракан кӑларӑма Петр Сергеев художник ӳкерчӗкӗсемпе пуянлатнӑ-хитрелетнӗ.
«Чӑвашкино» студи Светлана Асаматӑн 70 ҫулхи юбилейӗ тӗлне (поэт 1952 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Кайри Ӑнтавӑш ялӗнче ҫуралнӑ) фильм хатӗрлесе ҫитересшӗннине пӗлтернӗччӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Как ходят деревья. Йывӑҫсем мӗнле утаҫҫӗ» кӗнеке пичетленсе тухнӑ. Унӑн авторӗ — паллӑ ҫыравҫӑ, классик Лев Толстой. Ҫӗнӗ кӑларӑма ача-пӑча валли ҫырнӑ калавсем кӗнӗ.
Чӗрчунсен тата ӳсентӑран пурнӑҫӗпе паллаштаракан кӗнекене икӗ чӗлхепе: вырӑсла тата чӑвашла — пичетлесе кӑларнӑ. Калавсене вырӑсларан чӑвашла Валерий Алексеев куҫарнӑ. Кӑларӑма Светлана Бритвина художникӑн ӳкерчӗкӗсем илемлетнӗ.
Ака уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхсен институтӗнче «Татары и чуваши – ветви одного древа» кӗнекене хӑтлӗҫ.
Асӑннӑ кӑларӑма 2021 ҫулхи юпа уйӑхӗн 7-8-мӗшӗсенче Шупашкарта иртнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ тӑрӑх кун ҫути кӑтартнӑ. Кӗнекене пухса хатӗрлеме Ш. Марджани ячӗллӗ Истори институчӗ тата Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхсен институчӗ хутшӑннӑ.
Кӗнеке хӑтлавӗ Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхсен институтӗнче 11 сехетре иртӗ.
Ҫу уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Чӑваш Енре «Книжный марш Победы» (чӑв. Ҫӗнтерӗвӗн кӗнеке маршӗ) патриотизм акцийӗ иртӗ. Ӑна Чӑваш Енӗн Ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗ ирттерет.
Республикӑри районсемпе хуласенче ҫар пулӑмӗсемпе ҫулӗсене халалланӑ 77 кӗнекепе паллаштарӗҫ. Вӗсене йӑтса Нихҫан сӳнми ҫулӑм тата вӑрҫӑра пуҫ хунисене асӑнса лартнӑ палӑк патне ҫитӗҫ.
Акцие хутшӑнакан кӗнексен шутӗнче — Юрий Бондаревӑн «Горячий снег», Владимир Богомоловӑн «Иван», Борис Васильевӑн «А зори здесь тихие» тата «В списках не значился», Валентин Катаевӑн «Сын полка», Борис Полевойӑн «Повесть о настоящем человеке», Михаил Шолоховӑн «Судьба человека» кӗнекисем.
Чӑваш авторӗсен кӗнекисем те акцие хутшӑнӗҫ. Ҫав шутра — Леонид Агаковӑн «Солдатские дети», Илпек Микулайӗн «Вӑрҫӑпа ҫӗнтерӳ», Иван Лисаевӑн «Вунпиллӗкре эпӗ, комбат...» тата ыттисем.
Пушкӑртстанри ӑсчахӑн Лира Афанасьеван «Чувашская свадьба» кӗнеке-альбомӗ чӑвашла, вырӑсла тата акӑлчанла пичетленсе тухнӑ.
Унта чӑваш туйӗнче тӑхӑнмалли ҫипуҫсен сӑнӳкерчӗкӗсене Питӗрти, Ӗпхӳри, Стерлитамакри, Пелепейри, Шупашкарти, Пелепей районӗнчи Слакупҫӗнчи тата ытти хӑш-пӗр музейри экспонатсенчен илнӗ.
Лира Афанасьева Пушкӑртстанри Ишимбай районӗнчи Васильевка ялӗнче 1974 ҫулта ҫуралнӑ. Вӑл — фольклорист, филологи наукисен кандидачӗ. Шупашкарти И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУрн вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн Пушкӑртстанри патшалӑх университечӗн Стерлитамакри флиалӗнче ӗҫлет. Атӑлпа Урал тӑрӑхӗнчи халӑхсен, ҫав шутра чӑвашсен, фольклорне тӗпчет.
Чӑваш Енре чи вуланакан кӗнекесене палӑртнӑ. Вӑл конкурса республикӑн Наци вулавӑшӗ, Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӑсен союзӗ тата Чӑваш кӗнеке издательстви ҫулсерен ирттереҫҫӗ.
«Поэзи жанрӗпе чӑвашла ҫырнӑ чи вуланакан кӗнеке» чӑваш халӑх поэчӗн Юрий Сементерӗн «Ҫӗнтерӳ ячӗпе» кӗнекине палӑртнӑ. «Проза жанрӗпе чӑвашла ҫырнӑ чи вуланакан кӗнеке» номинацире Анатолий Хмытӑн «Тӗлленмен тӗлӗк» кӗнеки ҫӗнтернӗ, «Поэзи жанрӗпе вырӑсла ҫырнӑ чи вуланакан кӗнеке» — Виталий Захаровӑн «Меженица» кӗнеки, «Чи вуланакан ача-пӑча кӗнекисем — Марина Карягинӑн «Чӗвӗлти чӗкеҫ чӗппи», Ольга Австрийскаян «Пӗчӗкҫӗ шевле», Людмила Симонован «Кукша с Кукшумки».
Ҫитес тунтикун, ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче «Алфавитпа майлаштарнӑ чӑваш тӗнчи» ятпа ҫӗнӗ словарьсен хӑтлавӗ иртӗ. Унта юлашки вӑхӑтра пичетленсе тухнӑ виҫӗ сӑмах пуххипе паллаштарӗҫ.
Пӗрремӗшӗ: Скворцов Михаил Иванович хатӗрленӗ чӑвашла-вырӑсла словарӗ. Вӑл икӗ томпа тумалла. Пӗрремӗшӗ пӗлтӗр кун ҫути курнӑ, иккӗмӗш томӗ вара кӑҫал тухмалла.
Иккӗмӗшӗ: Чӑваш чӗлхин ӑнлантаруллӑ сӑмах кӗнекин 4-мӗш томӗ. Вӑл 2020 ҫулта пичетленнӗ. Ку словарь пурӗ 7 томран тӑмалла.
Виҫҫӗмӗшӗ: Дегтярёв Геннадий Анатольевич хатӗрленӗ «Чӑваш чӗлхин тематикӑлла диалектологи словарӗ: Чӗрчунпа ӳсен-тӑран ячӗсем» словарь. Вӑл пӗлтӗр пичетленнӗччӗ.
Мероприятине Чӑваш чӗлхи кунне халалласа ирттерӗҫ. Вӑл 15 сехет те 30 минутра пуҫланӗ.
+27.3 °C