Шупашкарта хакне хӑпартса ӳстермен тавара сутмашкӑн ятарлӑ лапам йӗркелесшӗн. Унта вӗсене Чаваш Енри апат-ҫимӗҫ фончӗ урлӑ сутасшӑн. Ҫапла пӗлтерет Шупашкар хула администрацийӗ.
Паянхи куна илсен, предприяти ҫичӗ тӗрлӗ кӗрпе хатӗрлет. Вӗсен апат-ҫимӗҫ туса кӑларакан икӗ лини ӗҫлет. Вӗсенчен иккӗшне юлашки икӗ ҫулта хута янӑ.
Юлашки вӑхӑтра халӑх кӗрпе таврашӗ нумай туянма пуҫланӑ. Ҫавна май цехра икӗ сменӑпа ӗҫлеме тытӑннӑ. Хальхи вӑхӑтра кӗрпесене курттӑмӑн закупкӑсен пайӗ урлӑ сутаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех кӗрпе таврашне хӑйсен лавккинче, «Пучах» ятлӑскерте, илме пулать. Пӗри Ҫӗрпӳ районӗнчи Михайловкӑра вырнаҫнӑ, тепри – Шупашкарти Николаев урамӗнчи 14-мӗш «а» ҫуртра.
2022 ҫулхи ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа Чӑваш Енӗн тӗп хулинчи ача пахчишӗн тӳлев хакӗ ӳсӗ. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ пӗлтерет.
Тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх, муниципалитетсенчи шкул умӗнхи вӗрентӳ учрежденийӗсенче ачасене пӑхса тӑрассишӗн ашшӗ-амӑшӗн тӳлевне хӑпартни тӑкаксем ӳснипе ҫыхӑннӑ. Ача пахчин ӗҫӗ-хӗлне укҫа-тенкӗпе тивӗҫтерме те, апатлану йӗркелеме те тӑкаксем, имӗш,хӑпарнӑ. Ҫав вӑхӑтрах, тӳре-шара шантарнӑ тӑрӑх, ҫӑмӑллӑхсемпе тивӗҫекен ушкӑна лекекен ачасене пулӑшасси малашне те пулӗ.
Республикӑн тӗп хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ ача пахчишӗн тӳлев хакӗ 2018 ҫултанпа ӳсменнине асаилтерет.
Ҫӗнӗ хаксем:
• вуникӗ сехетлӗхе ямалли ушкӑнсенчи 1–3 ҫулхи ачасем валли — 138,10 тенкӗ;
• вуникӗ сехетлӗхе ямалли ушкӑнсенчи 3–7 ҫулхи ачасем валли — 138,20 тенкӗ.
Шупашкар, 2022-мӗш ҫулхи март уйӑхӗн 11-мӗшӗ, эрнекун. Шупашкарта пӗтӗмпех лӑпкӑ.
Ӗнер аптекӑна эмел илме кайрӑм. Анчах, пирӗн Кӑнтӑр-Хӗвел анӑҫ микрорайонӗнче тротуарсем питӗ шуҫлак. Чӑваш радио пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта нумай ҫын шуҫса ӳксе, ури-аллисене хуҫаҫҫӗ. Ҫуран ҫӳреме питӗ хӑрушӑ. Хӑраса ӳксе, каялла килелле кайрӑм.
Паян аптекӑна кукӑр ҫулпа, машинӑсем ҫӳрекен асфальт сарнӑ ҫулпа кайрӑм. Ҫӳллӗ артериллӗ юн пусӑмӗ ан пултӑр тесе, эмел илтӗм.
— Мӗнле, «ятарлӑ ҫар операции» килӗшет-и? — эмел сутакан сутуҫӑран ыйтрӑм.
— Ытла килӗшмест, — хуравларӗ хӗрӗ.
— Апла украинецсен «националистсене» пӗтерме килӗшмест?
— Ку хӑрушӑ!
— Апла тав. Сывӑ пулӑр. Сирӗн тӑвансем лере ан лекчӗр.
— Тавах!
Апат-ҫимӗҫ илмеллеччӗ. «Пятёрочка» супермаркета кӗтӗм. Улма-ҫырла пӗтӗмпех — импортлӑ. Хакӗсем ӳснӗ. Ахаль пенсионерӑн, е ӗҫченӗн нимӗн те илме май ҫук. Помидорсене хамӑр Ҫӗнӗ Шупашкар ҫумӗнчи Ольтикасси теплици хуҫалӑхӗнче ӳстереҫҫӗ пулсан та, курӑнмаҫҫӗ.
Пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн тӗп хулинче обществӑлла транспортпа ҫӳрессин хакне ӳстерме шутлани пирки эпир маларах пӗлтернӗччӗ. Пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Денис Вадимович Спирин ҫул ҫӳремелли хака ӳстересси пирки 624-мӗш постановлени алӑ пуснӑ. Ҫапла вара ырантан Шупашкар ҫыннисемпе хӑнисен троллейбуссемпе автобуссенче ҫӳренӗшӗн укҫа ытларах кӑларса хума тивӗ.
Троллейбуссенче карточкӑпа тӳлесен хак 25 тенкӗпе (маларах — 22 тенкӗ) танлашӗ, автобуссенче — 26 тенкӗпе (маларах — 23 тенкӗ). Ахаль укҫапа тӳленӗ чухне — 28 тата 29 тенкӗпе (маларах 26 тата 27 тенкӗ тӳленӗ) пулӗ. Проезднойсен хакӗ те ӳсӗ. Студентсемпе шкул ачисем унччен 725 тенкӗ тӳленӗ пулсан, халь 820 тенкӗ кӑларса хума тивӗ, ахаль ҫынсемшӗн вара хакӗ 1135 тенкӗпе (маларах — 1000 тенкӗ) танлашӗ.
Влаҫ ҫул хакне ӳстернине запчаҫ тӑкакӗсем ӳснипе, топливо хакланнипе тата транспорта тытса тӑмалли тӑкаксем хӑпарнипе ӑнлантараҫҫӗ.
Республикӑра сахӑр хакӗ тӑрук хӑпарсан, вӑл лавкка сентрисем ҫинчен ҫухалма тытӑнсан тӳре-шара хаксене, тавар саппасӗсене сӑнаса тӑма пуҫланӑ. Ку тӗллевпе ятарлӑ штаб та йӗркеленӗ.
ЧР Экономика министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗтӗм сахӑра Раҫҫейре туса кӑлараҫҫӗ, ҫавна май вӑл дефицит мар. Юлашки вӑхӑтра сахӑр сентресем ҫине таврӑнма пуҫланӑ.
Апла лавккасенче сахӑр мӗншӗн ҫук? Ҫынсем саппас валли тесе туянма тытӑннӑ. Кӑшӑлвирус сарӑлма тытӑнсан халӑх хура тул илме тытӑнӑччӗ. Ку информаци тапӑнӑвӗн витӗме те. Халӗ ҫакнашкал каларӑш та пур: ӗнер памперс кунӗ пулнӑ, паян сахӑр кунӗ, ыран вара кӗрпе.
Пӗтӗмлетсе каласан: тавар дефицичӗ пулас хӑрушлӑх ҫук. Апла килограмӗ-килограмӗпе кӗрпе, сахӑр туянма кирлӗ мар.
Чулхулара сахӑр катӑкне 1 499 тенкӗпе сутма пуҫланӑ, ҫакнашкал сӗнӗве Авито пӗлтерӳ сайтӗнче вырнаҫтарнӑ.
Маларах апат-ҫимӗҫ лавккисен сентрисем ҫинче сахӑр ҫухалнӑ, хыпӑнса ӳкнӗ Чулхула ҫыннисем сахӑра сыхлӑха туянма тытӑннӑ.
Чулхула ҫынни сахӑр песокӗ таврашне хыпӑнса туяннипе усӑ курса пӗр сахӑр катӑкӗн хакне ӳстерсе сутма пуҫланӑ.
Ют ҫӗршыв лавккисене хупма пуҫланӑ хыҫҫӑн Чулхула ҫыннисем хут пакетсене сутма тытӑннӑ. IKEA ятлӑ сӗтел-пукан лавккинчи пакета 1,2 млн тенкӗпе туянма сӗннӗ, H&M пакетне вара — ҫур миллион тенкӗпе.
Чӑвашстат нарӑсӑн 26-мӗшӗнчен пуҫласа пушӑн 4-мӗшӗччен апат-ҫимӗҫ тата ытти япала хакӗсем епле улшӑннине тишкернӗ.
Мӗн хакланнӑ-ха? Турцие вӗҫмелли путевка хакӗ палӑрмаллах ӳснӗ - 22,74 процент. Хамӑр патра туса кӑларнӑ машинӑсем те хакланнӑ - 17,07 процент. Ҫавӑн пекех, апат-ҫимӗҫе илес тӗк, пӗҫернӗ кӑлпасси, помидор, сахӑр хакӗсем самай ӳснӗ. Йӑлара усӑ курмалли техника йышӗнче пылесос, телевизор хакланнӑ. Япала ҫумалли порошокпа хуҫалӑх супӑнӗн хакӗсем те хӑпарнӑ. Кунсӑр пуҫне смартфонсем унчченхи пек тӑмаҫҫӗ, халӗ 7 процент ытларах хакланнӑ.
Пирӗн ҫӗршывра сахӑр песукне, кӗрпе-макарона тата ҫӑнӑха виҫсе сутма тытӑнасшӑн. Халӗ ҫавӑн пек тума Роспотребнадзор чарать. Тавар туса кӑларакансем асӑннӑ апат-ҫимӗҫе хутаҫа тултарни хака 10-15 процент ӳстерет тесе калаҫҫӗ-мӗн.
Раҫҫей Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, хальхи вӑхӑтра сахӑр песукне, кӗрпе-макарона тата ҫӑнӑха ваккӑн виҫсе сутма ирӗк парас йӗркене сӳтсе яваҫҫӗ. Асӑннӑ ыйтӑва татса парассишӗн Роспотребнадзор яваплӑ. Ҫӗнӗлӗхе йышӑнсан маларах асӑннӑ апат-ҫимӗҫе предприятисем хутаҫа тултарса та, тултармасӑр та лавккасене ӑсатайӗҫ.
Ҫӑкӑр пӗҫерекенсен союзӗ вара ҫӑкӑра хутаҫа чикмесӗр сутмалла туни хака 5 процент йӳнетме май парассине пӗлтернӗ.
Шупашкар хулинче общество транспорчӗпе ҫӳреме хакланӗ. Ку хыпара паян, пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, республикӑн влаҫ органӗсен порталӗнче пӗлтернӗ.
Ҫынсен транспортпа ҫӳренӗшӗн тӳлемелли хак пуш уйӑхӗн 14-мӗшӗнчен ӳсме пултарӗ.
Троллейбусра ҫул укҫине карттӑпа тӳлесен 25 тенкӗ кӑларса хума тивӗ, аллӑн укҫа тыттарсан – 28 тенкӗ. Автобусра хак 26 тата 29 тенкӗ (мӗнле майпа тӳленине кура) пулӗ. Троллейбусра проезднойпа ҫӳреме кӑмӑллакансен асӑннӑ билета туянма уйӑхсерен 1135 тенкӗ тӳлеме тивӗ, студентсемпе шкул ачисен – 820 тенкӗ.
Эсир асӑрханах пулӗ: лавккасенче сахӑр хакланнӑ тата вӑл пур ҫӗрте те ҫук. Мӗн пулса иртет-ха?
Сахӑр 75 тенке ҫитнӗ. Хаш-пӗр ҫӗрте 120 тенкӗ тӑнине те асӑрханӑ. Чылай ҫӗрте вӑл ҫук. Ӑҫта кайса кӗнӗ? Тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх, лавккасенче сахӑр саппасӗ пур. Хак ӳсни тата дефицит мӗнпе ҫыхӑннӑ? Тӳре-шара ҫакна Тӗп банк тӗп ставкӑна ӳстеррипе ҫыхӑнтарать. Ҫавна май производительсен тата суту-илӳ организацийӗсен страхланма тивет. Вӗсен кредит килӗшӗвӗнче "шӑвакан" процентсем пулнине палӑртнӑ. Апла федераци шайӗнче пулӑшу мери йышӑниччен вӗсен саппассене тытса тӑма тивет. Халӑх урса кайса сахӑр туянни те хака витӗм кӳрет.
Влаҫ органӗсем таварсем пуррипе ҫуккине тата хакӗсене тӗрӗслекен штаб йӗркеленӗ.
+10.3 °C