Ытларикун, календарьпе ҫуркунне ҫитнӗ кун, пирӗн тӑван республикӑна РФ Правительствин председателӗ Дмитрий Медведев килсе ҫитмелле. Пӗччен мар, Раҫҫей Федерацийӗн ӗҫпе социаллӑ хӳтӗлев министрӗпе Максим Топилинпа. Пысӑк пукансем йышӑнакан тӳре-шарана кӗтсе илме республикӑрисем хӗрсе кайсах хатӗрленеҫҫӗ.
Тӗслӗхрен, Шупашкарти ӗҫпе тивӗҫтерекен центрта тӑрӑшса ӗҫлеҫҫӗ. «Ҫыхӑнура» канашлу пӗлтернӗ тӑрӑх саксем сӑрлаҫҫӗ, ҫурт йӗри-тавра юр тасатаҫҫӗ, сӗтел-пукан улӑштараҫҫӗ тата ытти те. Ак, нумай пулмасть, хула ҫыннисем тепӗр пулӑм асӑрханӑ — Правительство ҫурчӗн кивӗ ҫуртне ӳкерчӗкпе карса хунӑ. Ҫапла май тулаш енчи йӑтӑнса аннӑ штукатурка вырӑнӗсене хупланӑ. Аса илтеретпӗр, Правительствӑн кивӗ ҫурчӗ хальхи вӑхӑтра юсавра.
Дмитрий Медведев унччен пирӗн тӑрӑха пӗлтӗр нарӑс уйӑхӗнче килсе кайсаччӗ. Ун чухне вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарта экономикӑна улӑштармалли майсем шыракан тата Раҫҫейӗн инновациллӗ аталанӑвне сӳтсе явакан РФ Президенчӗ ҫумӗнчи Канашӗн президиум ларӑвне хутшӑннӑччӗ, «Хӗвел» савута кайса курнӑччӗ.
Кино ҫулталӑкӗнче ЧР Электрон тата кинодокументаци патшалӑх архивӗ чылай проект пурнӑҫа кӗртме палӑртнӑ. Архив районти ӗҫтешӗсемпе ҫыхӑнса ӗҫлет.
Архив ЧР Вӗренӳ министерствипе пӗрле «Киномобиль шкула каять» проект пурнӑҫлать. Мобильлӗ центр шкулсене килсе тӗрлӗ фильм кӑтартать. Ку эрнере вӑл Шупашкарти 2-мӗш лицейра тата 10-мӗш шкулта пулнӑ. Сеанса 350 ытла шкул ачи хутшӑннӑ.
Нарӑсӑн 26-мӗшӗнче архива Елчӗкри шкулта 7-мӗш класра ӑс пухакансем килнӗ. Артур Галкин вӗсемпе экскурси ирттернӗ. Унтан чӑваш киновӗ пирки видеородик тата «Королева бензоколонки» фильм кӑтартнӑ.
Мобильлӗ центр республикӑри кирек мӗнле района та ҫитме хатӗр. Заявкӑсене 51-05-21, 52-15-36 номерсемпе йышӑнаҫҫӗ.
Пуш уйӑхӗнче Элли Юрьев парнисене ҫӗнсе илессишӗн ирттерекен конкурса кӑҫал 15-мӗш хут йӗркелӗҫ. Унта Чӑваш Енри, ытти регионпа хулари, ют ҫӗршыври ӳнер шкулӗсем хутшӑнаҫҫӗ.
Конкурса ҫулсерен 500 яхӑн ӗҫ хутшӑнать. Ӑна Элли Юрьева халалласа йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫал вӑл ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалласа ирттерӗҫ.
Конкурсӑн тӗллевӗ — патриотлӑх туйӑмне вӑратасси, пултаруллӑ ачасемпе ҫамрӑксене пулӑшасси. Унта 5–17 ҫулсенчи ачасем хутшӑнма пултараҫҫӗ.
Конкурса ЧР Культура министерстви, Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗ, Чӑваш патшалӑх музейӗ, Шупашкарти Э.Юрьев ячӗллӗ 4-мӗш ӳнер шкулӗ ирттерет. Жюрие яланхи пекех Виктор Бритвин ертсе пырӗ. Ӗҫсене пушӑн 10-мӗшӗччен ҫак адреспа йышӑнаҫҫӗ: Шупашкар хули, Мир проспекчӗ, 98-мӗш ҫурт.
Нарӑсӑн 24-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» культура ҫуртӗнче Ирина Вдовина ячӗпе «Юри килтӗм юрлама» халӑх юррисен концерчӗ пулнӑ. Ку чӑваш наци культурин хӑйне евӗр палли. 15 фольклор ушкӑнӗ сцена ҫине тухса юрланӑ.
Концерта Чӑваш Енри ушкӑнсем кӑна мар, Тутар, Мари республикинчисем те хутшӑннӑ. Тутар юррин «Ялкын» ансамблӗ тата Шупашкарти «Ҫӗнтерӳ» ансамбль пулнӑ. Кунсӑр пуҫне Элӗк районӗнчи «Валинке» фольклор ансамблӗ, Мари Республикинчи «Ушанлык» фольклор ансамлӗ, Шупашкарти «Укӑлча» фольклор ансамблӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти «Теветкел» фольклор ансамблӗ куракансене юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 30 ҫулти арҫын ултавҫӑсен аллине ҫакланнӑ. Фотоаппарат туянасшӑн пулнӑ вӑл. Анчах ун вырӑнне вӑл ҫурӑк валашка умӗнче ларса юлнӑ.
Кун пирки арҫын полицие нарӑс уйӑхӗн 25-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Вӑл акӑ мӗн каласа кӑтартнӑ. Тӗнче тетелӗнче 50 пин тенкӗ ытла фотоаппарат сутнине курнӑ вӑл. Унта кӑтартнӑ номерпе шӑнкӑравлсан сутуҫӑпа калаҫса татӑлнӑ та 56 пин тенкӗ укҫа куҫарса панӑ.
Фотоаппарата почтӑпа ярса пама шантарнӑ. Посылка килнӗ-ха. Анчах курупкара чаплӑ фотоаппарат вырӑнне кивӗ кӗнекесем выртнӑ.
Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки шухӑшлаҫҫӗ. Полицейскисем ҫав ҫын кам пулнине палӑртас тӗллевпе ӗҫлеҫҫӗ.
Чӑваш Енре Республика кунӗнче иртмелли мероприятисем пирки калаҫаҫҫӗ. Кӑҫал уяв Шупашкарта тата Элӗк районӗнче иртет.
Элӗк районӗнче этнокультура комплексӗ уҫма палӑртнӑ. Шупашкарта та чылай мероприяти ирттерме палӑртнӑ.
Шупашкарта пурӑнакансен хушшинче видео ӳкерессипе конкурс иртӗ. Кирек кам та мероприятисенче репортаж тума пултарать. Видеона камера, телефон, планшет ҫине ӳкерме юрать. Конкурса Хула кунӗнче пӗтӗмлетӗҫ.
Хулана 30 пин чечекпе илемлетӗҫ. Ҫавӑн пекех тухья евӗр арт-объект пулӗ. Уҫӑ тӳпе айӗнче кино курма та май пулӗ.
Ӗнер республикӑн тӗп хулинче Шупашкарӑн иртнӗ ҫулхи аталанӑвне пӗтӗмлетнӗ. Унта пулнӑ Андрей Иванов журналист пӗлтернӗ тарӑх, республикӑн Правительство ҫуртӗнчен ҫитнӗ десант ӳпкевне ытти муниципалитетра район пуҫлӑхӗсем пуҫ пӗксе ларса йышӑннӑ пулсан, шупашкарсем хӑйсене хӑюллӑн тытнӑ. Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов та, хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков та хулана хурланипе килӗшме васкаман. Унтан та ытларах: хӑйсене, тӗрӗсрех, Шупашкарти социаллӑ пурнӑҫпа экономикӑри йывӑрлӑхсене вара вӗсем хӑюллӑн асӑнса хӑварнӑ. Пӗтӗмлетӗве пухӑннӑ хула тӳре-шари те Шупашкар пуҫлӑхӗсемпе килӗшнине палӑртнӑ.
Цифрӑсем пирки финанс министрӗпе Светлана Енилинӑпа килӗшменнине пӗлтернӗ. Канашлури тавлашу хулари хастарсене наградӑланипе вӗҫленнӗ-ха. Анчах хула пуҫлӑхӗсемшӗн тавлашу мӗнле ҫаврӑнса тухассине пӗр ҫӳлти Турӑ кӑна пӗлет пулӗ.
Ҫӗмӗрле хулинче арҫын ҫунакан хваттертен тусне ҫӑлнӑ. Кунашкал тӗслӗхсем ҫак кунсенче Улатӑр тата Шупашкар хулисенче те пулнӑ.
Ҫӗмӗрлере икӗ пӳлӗмлӗ хваттерте, пурӑнакан 63-ри арҫыннӑн килӗнче, ҫулӑм тухнӑ. Пушар алхасни пирки «01» пульт ҫине нарӑсӑн 23-мӗшӗнче каҫхи 6 сехет хыҫҫӑн пӗлтернӗ.
Хайхи арҫын пирус туртнӑ та ҫывӑрса кайнӑ. Чӗлӗм тӗпне пула матрас ҫунма тытӑннӑ. Пӳлӗмре тӗтӗм-сӗрӗм темиҫе минутрах сарӑлнӑ. Кил хуҫи вара ним туймасӑр ҫывӑрнӑ. Тусӗ килмен пулсан… Шухӑшлама та хӑрушӑ. Юлташӗ ӑна вӑратнӑ та хваттертен илсе тухнӑ.
Пушарнӑйсем ҫулӑма 15 минутра сӳнтернӗ. Сӑмах май, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Чӑваш Енре 126 пушар тухнӑ. Вӗсенче 16 ҫын вилнӗ, 21-ен суранланнӑ. Пушартан 83 ҫынна ҫӑлнӑ.
Чӑваш Енре 22 ҫулти Андрей Коракова шыраҫҫӗ. Вӑл тӑванӗсемпе тахҫантанпах ҫыхӑнман. «Про Город» хаҫатран унӑн иккӗмӗш сыпӑкри пиччӗшӗ пулӑшу ыйтнӑ.
Андрей Кораков Хӗрлӗ Чутай районӗнче ҫуралса ӳснӗ, Шупашкарти пӗр общежитире пурӑнать, аслӑ шкулта вӗренет. Андрей тӑванӗсемпе нарӑсӑн 16-мӗшӗнче юлашки хут ҫыхӑннӑ. Унтан телефонӗ сӳннӗ.
Каччӑ япалисене студентсен общежитийӗнче хӑварнӑ. Хӑйӗнпе пӗрле телефон, зарядник, водитель правине тата паспорт илнӗ. Хӑшӗсем каланӑ тӑрӑх, ӑна ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче троллейбусра курнӑ.
Андрей ҫинҫе кӗлеткеллӗ, 175 сантиметр ҫӳллӗш. Ӑна курнисене 89377396997 е 02 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн пӗрремӗш Элтеперӗ пулнӑ Николай Федоров республикӑри юбилейсене ирттерме федераци хыснинчен 580 миллион тенкӗ ыйтса илнӗ. Ку укҫана уявсенче савӑнма янисӗр пуҫне Чӑваш патшалӑх филармони ҫуртне юсама та кайӗ.
РФ Федераци Канашӗнче ертӳҫӗн пӗрремӗш ҫумӗнче тӑрӑшакан Николай Федоров тӑван тӑрӑхне, тепӗр майлӑ каласан, Чӑваш Ене, манмасть темелле-тӗр. Мускавран Чӑваша 580 миллион тенкӗ уйӑрассине шӑп та лӑп вӑл ҫине тӑнипе уйӑрнӑ тесе ӑнланма пулать «Правда ПФО» интернет-кӑларӑмри хыпара вуласан.
Укҫа ыйтса Николай Федоров РФ Правительствин пуҫлӑхӗн ҫумӗ Дмитрий Козак, финанс министрӗ Антон Силуанов тата экономика аталанӑвӗн министрӗ Алексей Улюкаев патне ҫитнӗ. Вӗсенчен вӑл Шупашкар 550 ҫул тултарнине, Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине уявлама укҫа уйӑрма ыйтнӑ. Ку тӗллевпе мускавсем 429,9 миллион тенкӗ субсиди пама килӗшнӗ. «Кӗмӗле» 2018 ҫултан пуҫласа ҫулсерен 143,3 миллионшар тенкӗ уйӑрса пырӗҫ.
Чӑваш патшалӑх филармонине юсаса ҫӗнетме 2017–2018 ҫулсенче 150 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ.
+9.0 °C