Эсир юлашки вӑхӑтра Инстаграма кӗнӗ-и? Грузинсем чӑваш юррине шӑрантарнине курнӑ-и? «Браво Метехи» ушкӑн ӳкернӗ видеона нумай ҫын курнӑ ӗнтӗ.
Ултӑ солист, грузинсем, гитара каласа «Вӗҫ, вӗҫ, куккук» юрра юрлаҫҫӗ. «Чӑваш халӑхне грузинсенчен салам!» тесе пуҫлаҫҫӗ видеоролике. Сӑмах май, ҫак ушкӑн белорусла та, еврейла та юрлать.
«Браво Метехи» ушкӑн Грузире 2004 ҫулта йӗркеленнӗ. Хӑйсен ҫӗршывӗнче вӗсене юратаҫҫӗ. 2014 ҫулта солистсем хӑйсен пӗрремӗш альбомне кӑларнӑ. Пӗлтӗр вара пӗрремӗш хутчен вырӑсла юрланӑ.
Чӑваш Енри паллӑ коллектив, профессинал-ушкӑн, Чӑваш патшалӑх филармонийӗн «Ҫеҫпӗл» эстрада ансамблӗ, тухтӑрсене халалласа юрӑ ҫырнӑ.
«Спасибо докторам» (чӑв. Тухтӑрсене тавтапуҫ) юрра ансамбль солисчӗсем — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Ольга Прокопьева, Алина Кудрявцева, Андрей Именнов, Константин Живулин, Сергей Степанов — шӑрантараҫҫӗ. Ҫакӑн пирки республикӑн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Роза Лизакова Инстаграмра ҫырса хунӑ.
«Тухтӑр профессийӗ ҫӑмӑл маррине паян уйрӑмах ӑнланатпӑр. Шурӑ халатлисем пирӗн ҫывӑх ҫыннӑмӑрсене пулӑшас тесе хӑйсен сывлӑхне хӑрушлӑха кӗртсе ӳкереҫҫӗ», — ҫапларах палӑртнӑ Роза Лизакова.
Министр артистсемпе пӗрле тухтӑрсене тав тунине пӗлтернӗ.
Алексей Московскийӗн «Ялти пӗрремӗш каччӑ» юрӑн клипне — ӑна ку вӑхӑта ҫити темиҫе теҫетке пин хут пӑхма ӗлкӗрнӗ — мӗнле ӳкерни ҫинчен «ПроГород» кӑларӑм каласа панӑ. Клип хӑй те нумаях пулмасть ҫеҫ, нарӑсӑн 13-мӗшӗнче, Youtube-ра вырнаҫӑннӑ.
Александр Яшков блогер каласа панӑ тӑрӑх, хутшӑнакансенчен нумайӑшӗ, вӗсем хушшинче вырӑнти ҫынсем те, клипра тӳлевсӗр ӳкерӗннӗ. «Пурте тӳлевсӗр вылянӑ: трактористсем, ялти ҫынсем, чӑхсем те, хурсем те», — тенӗ Богатырь ятпа ытларах паллӑ блогер.
Клип ӑнӑҫлӑ пулса тухнин сӑлтавӗ пӗтӗм команда килӗшӳллӗ ӗҫленипе ҫыхӑннӑ. «Куракансем пирӗн ӗҫе хаклани, тав тунине илтни, ҫав шутра яланхи хейтерсенчен те, савӑнтарать», — хӑй шухӑшне пӗлтернӗ командӑри тепӗр ҫын Евгений Григорьев.
(«Кайнисене тата чӑваш туррисене таврӑнма вырӑн хатӗрлекенсем» кӗнекерен)
1946 ҫулта Мартин Хайдеггер «Поэтсем мӗн тума кирлӗ?» («Wozu Dichter?”) ятлӑ хайлав ҫырать. «Ку тӗнче самани ӑнсӑртран ҫӗмрӗлсе кӗнӗ ҫӗнӗ турра пула ҫаврӑнмасть. Курӑнми, хӑй пирки сас пами пулнӑ турӑ таврӑнни те тӗнче саманине ҫавӑрмасть. Ҫынсем ӑна валли вырӑн хатӗрлемесен, ӑҫта ун таврӑнас? Унӑн ҫутти мӗн пур таврана малтанах витмесен турӑн вырӑнӗ ӑна епле шӑнӑҫтарӗ? «Малтан пулнӑ» турӑсем ҫынсем вӗсем валли тивӗҫлӗ тата тӗрӗс уйӑрнӑ вырӑнсем хатӗрлесе хурсан таврӑнӗҫ». («Поворот этой мировой эпохи не может случиться через внезапное вторжение нового бога или через возвращение старого, восстающего из своей сокрытости. К чему обратится он в своем возвращении, если люди не подготовят прежде для него местопребывания? И как местопребывание бога сможет вместить его, если сияние его божественности прежде не залило своим светом все, что есть? Боги, которые «были раньше», вернутся в «надлежащее время»; т.е. тогда, когда люди предуготовят достойные и верно распределенные места».
Шупашкарти ачасем Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗсем валли юрӑ ҫырасшӑн. Тӗрӗсрех каласан, диск хатӗрлеҫҫӗ.
Шкул ҫулне ҫитменнисем Ҫӗнтерӳ кунӗ тӗлне «Я расскажу вам о войне…» (чӑв. Эп сире вӑрҫӑ ҫинчен каласа кӑтартатӑп) ятпа диск ҫырасшӑн.
Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫамрӑк вокалистсем патриотла юрӑсене ҫырма тытӑннӑ ӗнтӗ. Шӑпӑрлансем Шупашкарти 7-мӗш ача пахчинчи юрӑ ҫыракан студире диск хатӗрлеҫҫӗ. Унти юрӑ студине 2017 ҫулта туяннӑ. Ҫавӑнта хулари паллӑ артистсем те пырса ҫӳреҫҫӗ, вӗсем юрлама ӑста арҫын ачасемпе хӗрачасен пултарулӑхне аталантарма пулӑшаҫҫӗ. Пӗчӗкскерсем «Катюша», «Синий платочек», «Журавли» тата ытти юрра шӑрантарнӑ.
Ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пирӗн республикӑна «Поехали!» телеканал ушкӑнӗ килсе ҫитмелле. Кун пирки Инстаграмра mininform21 аккаунтра пӗлтернӗ.
Пӗрремӗш каналӑн медиаушкӑнне кӗрекен йыш пирӗн тӑрӑхра пӗр эрне пулӗ. Ҫав вӑхӑтра телеканал «Звуки всюду» (чӑв. Пур ҫӗрте те сасӑ) ҫӗнӗ проект пӗри валли аудио- тата видеоматериал пухӗ. Хӑйне евӗр акустика ҫул ҫӳревне хунӑ май программа авторӗсем тӗрлӗ ҫӗршыва хулана ҫитме ӗмӗтленеҫҫӗ.
Телеканалӑн ӳкерӳ ушкӑнӗҫывӑх кунсенче пирӗн республикӑри илемлӗ вырӑнсенче пулӗ. Ҫав вӑхӑтра тӑван халӑхӑмӑрӑн историйӗпе, культурипе, йӑли-йӗркипе, архитектура палӑкӗсемпе, сайра тӗл пулакан производствӑсемпе, пултаруллӑ ҫынсемпе паллашӗ.
Журналистсем Шупашкарта «Ҫурхи вӑрманта» юрра шӑрантарма ӗмӗтленеҫҫӗ. Проект ертӳҫи Руслан Фаршатов репетицие пуҫланӑ та.
(«Кайнисене тата чӑваш туррисене таврӑнма вырӑн хатӗрлекенсем» ярӑмран)
Ҫаврака Ҫавал ҫаврӑнса юхать,
Кӑмӑла ҫӗклен сӑмахсем калать.
Эй, чӑваш тӗнчи, сарӑ кун тӗнчи,
Сан ҫинчен ялан чунӑм юр юрлать.
Ватӑях вӑрман каш та каш кашлать,
Ҫунатти ҫинче сар хӗвел ташлать.
Эй, чӑваш тӗнчи, сарӑ кун тӗнчи,
Сан ҫинчен ялан чунӑм юр юрлать.
Ҫил тивен пучах пуҫ тайса ларать,
Тӳпене, ҫӗре ӑшшӑн тав тӑвать.
Эй, чӑваш тӗнчи, сарӑ кун тӗнчи,
Сан ҫинчен ялан чунӑм юр юрлать.
Таврара хӗрӳ ӗҫ кӗвви янрать,
Ӗҫ кӗвви янрать – ҫӗнӗ вӑй парать.
Эй, чӑваш тӗнчи, сарӑ кун тӗнчи,
Сан ҫинчен ялан чунӑм юр юрлать.
Чӑваш Ҫӳл Тӗнчи пирки эп тахҫанах шухӑшлатӑп, сӗмленетӗп. (Вулӑр: Яковлев Ю.В. Скворцов – мистик // Юрий Скворцов. Шупашкар, 1992. 30–47 с.; Унӑнах: К проблеме экзистенциального страха в чувашской литературе // Чувашская литература: Вопросы истории и теории.
Ман арӑм амӑшне телефонпа Фарида юррин сӑмахӗсене вуласа ҫыртарнине курсан — тӗлӗнтӗм. (Ялта ватӑсен интернет ҫук.). Хуняҫапа хуняма, Вениамин Ефимовичпа Римма Ивановна, — вӗреннӗ ҫынсем, интеллигентсем темелле. Пурнӑҫ курнӑ. Пули-пулми япалапа вӗсене астараймӑн. Шалтипе тулаш мӗнне вӗсем аван пӗлеҫҫӗ. Тиркевлӗ куҫпа пӑхаҫҫӗ вӗсем чӑваш культури ҫине. Фарида вӗсен кӑмӑлне кайни мана юрӑҫ вӑрттӑнӗ пирки шухӑшлаттарчӗ.
Юрланипе мар – юрӑра хӑйне епле тытнипе илӗртет, ман шутпа, Фарида. Вокал палитри ун пуян мар – вӑл халӑхла, чуна тивмелле, юрлать. Шалтине, чӗре ҫумӗнчине ҫитересшӗн итлекен патне. Вылямасть, «артист» мар – чӑнтан/чӑнласа/чӑннипе юрлать. Чунтан юрлать. Сассине те, юррине те хуҫкаламасть – хӑй те хуҫкаланмасть. Шалти мӑнаҫлӑх, аристократизм сисӗнет юрӑҫ хӑйне епле тытнинче (сассинче, кӗлетки-сӑн-питӗнче…). «Тутар хӗрарӑмӗ хӑйне тутарла тытать, мӗнех тӗлӗнмелли пур кунта», – тейӗҫ мана. Сцена ҫинчи чавашӑн (хӑть театрта, хӑть эстрада ҫинче, хӑть политика сцени ҫинче…) темле шапӑлккалӑх, арҫурилӗх, ирттерсе хуҫкаланни… пур.
Шупашкарти Ф.П.Павлов ячӗллӗ музыка училищин студенчӗсемпе вӗрентекенӗсем «Сурхури! Кӗркури!» кӗнеке кӑларнӑ. Унта чӑвашсен йӑла-йӗрке юррисене кӗртнӗ. Вӗсем ЧР Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн 100 пин тенкӗ грантне ҫӗнсе илнӗ. Кӗнекене шӑпах ҫак укҫапа кӑларнӑ та.
Училищӗри студентсемпе преподавательсем иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсенчех йӑла-йӗрке юррисене пухма пуҫланӑ. Халӗ ав чи лайӑххисене пӗр ҫӗре пухса кӗнеке кӑларнӑ. Ӑна Людмила Петухова, Григорий Салюков, Ирина Яковлева вӗрентекенсем хатӗрленӗ. Ӑслӑлӑх редакторӗ – искусствоведени докторӗ тата профессор Михаил Кондратьев.
Чӳкӗн 4-мӗшӗнче 13 сехетре училищӗре йӑла-йӗрке юррисен пуххин хӑтлавӗ иртӗ.
Татарстан Республикинче «Чӑваш шӑпчӑкӗ» конкурс вун иккӗмӗш хут иртет. Кӑҫал вӑл пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗнче пуҫланнӑ та ака уйӑхӗн 28-мӗшӗчченех пырӗ.
Ку конкурс «Тутарстан Республикин 2014-2020 ҫулсенчи патшалӑх наци политикине пурнӑҫласси» программӑна кӗнӗ, ҫавна май ӑна республикӑн Культура министерстви, Тутарстан Халӑхсен ассамблейи, Чӑваш наципе культура автономийӗ, Тутарстан халӑхсен Туслӑх ҫурчӗ, Аксy районӗн администрацийӗ йӗpкелeҫҫӗ. Конкурс икӗ тапхӑртан тӑрать, пӗрремӗшӗ ака уйӑхӗн 15-мӗшӗччен районсенче иртет, иккӗмӗшӗ ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Аксу районӗнчи Аксу поселокӗнче пулать. Районсенчен кашни номинациех 2 ҫынран е ансамбльтен ытла мар хутшӑнма пултараҫҫӗ. Конкурс йӗpкине «Сувар» хаҫат сайтне вырнаҫтарнӑ.
+28.3 °C