Паян ҫӗрле республикӑра 31-36 градус сивӗ пулӗ. Ҫапла кӑтартӗҫ метеостанцисенчи термометрсем. Чӑннипе вара хӑш-пӗр ҫӗрте тата сивӗрех пулӗ.
Ҫӗрле сивӗ кӑна мар, ҫиллӗ те пулӗ. Ҫил ҫурҫӗр енчен ҫеккунтра 8-13 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Ҫапла ир енне 50 градус сивӗ пек туйӑнӗ.
Юнкун ирхине 30 градус сивӗ тӑрӗ. Кӗҫнерникун тинех ӑшӑтма тытӑнӗ. Кӑнтӑрла хыҫҫӑн ҫил-тӑман вӗҫтерме тытӑнӗ. Эрнекун йӗпе юр, ҫумӑр ҫӑвӗ. Канмалли кунсенче те ӑшӑ ҫанталӑк тӑрӗ, термометр 0 градус кӑтартӗ. Вырсарникун юр ҫӑвӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫуркунне пуҫламӑшӗнче те температура тӑрук улшӑнса тӑрӗ. Ун чухне те кӗске вӑхӑтлӑха 25 градус таран сивӗтӗ.
Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, нарӑс уйӑхӗн 15-19-мӗшӗсенче республикӑра хӑрушлӑхӑн «сарӑ хӗрлӗ» шайӗ пулать. Кун пирки ЧР ШӖМӗ те хыпарлать.
Ҫак тапхӑрта Чӑваш Енре питӗ сивӗ пулӗ. Сывлӑш температури нормӑран 7-10 градус сивӗрӗх тӑрӗ. Ҫанталӑк сивӗ тӑнӑ май тӑм илес хӑрушлӑх пысӑкланать. Электричествӑпа тивӗҫтерес енӗпе те йывӑрлӑхсем пулма пултараҫҫӗ. Пушар тухасран та асӑрханмалла.
Палӑртмалла: иртнӗ эрнере те республикӑра сивӗ ҫанталӑк тӑчӗ.
Паян термометр 26 градус кӑтартнӑ. Чӑннипе вара 42 градус сивӗ пек туйӑннӑ. Ҫакӑ – кастаракан сивӗ ҫиле пула.
Ыран ҫил кӑштах лӑпланӗ. Ҫавна май паянхи пекех сивӗ туйӑнмӗ. Термометр вара сивӗрех кӑтартӗ – 28 градус. Паян ҫӗрле вырӑнӑн-вырӑнӑн тата сивӗрех пулӗ.
Ыран кӑнтӑрла ҫанталӑк кӑштах ҫемҫелӗ. Шупашкарта 20 градус сивӗ пулӗ. Юнкун циклон ҫывхарӗ, юр ҫӑвӗ. Сывлӑш температури 14-16 градус пулӗ.
Эрнекунран пуҫласа вырсарникун пӗр уйӑх ҫумалли юр тултарса лартӗ. Шӑматкун ҫил-тӑман вӗҫтерӗ, вырсарникун ҫил лӑпланӗ.
Лӑпланма иртерех-ха. Ҫитес эрнере те сивӗ пулас хӑрушлӑх пур.
Канмалли кунсенче ӑшӑ тумланма ан манӑр. Синоптиксем ҫанталӑк питӗ сивӗтессе пӗлтереҫҫӗ.
Паян ҫӗрлех сивӗтме тытӑнать, сывлӑш температури 13-18 градус пулӗ. Вырсарникунпа тунтикун та сивӗ тӑрӗ. Ун чухне урамра 40 градус сивӗ пекех туйӑнӗ. Ҫавна май шкулта занятисене пӑрахӑҫлама сӗнеҫҫӗ.
Синоптиксем малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ытларикун ҫӗрле 35-40 градус сивӗ пулӗ. Аса илтерер: кӑрлач уйӑхӗнче те шартлама сивӗ 10 кун тӑчӗ. Хальхинче тата нарӑсӑн 11-12-мӗшӗсенче, 16-мӗшӗнче сивӗ пуласса пӗлтереҫҫӗ. Нарӑсӑн иккӗмӗш ҫурринче ҫеҫ ӑшӑтӗ, юр ҫума пуҫлӗ.
Эрнекун, нарӑс уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Чӑваш Енре «Сигберт» циклон хуҫаланӗ. Вӑл йӗпе юр тата ҫумӑр илсе килӗ. Кун пирки «Погода в Чувашии» пӗлтернӗ.
Эрнекун каҫхине тата ирхине пӑрлӑ ҫумӑр ҫума, ҫав кун юр 10-15 сантиметр хулӑнӑш ларма пултарать. Ку вӑл — нарӑс уйӑхӗн ҫур виҫи.
Республикӑн ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ районӗсенче, ҫав шутра Шупашкарта та, юр хулӑнӑшӗ 15-20 сантиметрпа танлашӗ.
Каҫхине ҫанталӑк хӑвӑрт сивӗтӗ. Канмалли кунсенче пирӗн тӑрӑхра 20 градус таран сивӗтӗ, уяр чухне — 25 градус таран.
Юлашки кунсенче Чӑваш Енре ҫил вӑйланнӑ, ҫил-тӑман вӗҫтерет. Паян циклон ҫурҫӗр еннелле кайнӑ, ҫапах каҫчен ҫил лӑпланмӗ-ха. Ыран тата юнкун республикӑра ҫил пулмӗ. Ыран каллех юр ҫӑвӗ.
Юнкун кӑштах сивӗтӗ. Кӗҫнерникун каллех 0 градус кӑтартӗ, йӗпе юр ҫӑвӗ. Эрнекун каллех ҫил-тӑман вӗҫтерӗ, 10 градус таран сивӗтӗ.
Канмалли кунсенче каллех шартлама сивӗ килӗ. Хальхинче 20-25 градус пулӗ. Кун пек ҫанталӑк нарӑс варричен тӑма пултарӗ. Ҫитес эрне варринче сывлӑш темрератури 30 градус таран сивӗнме пултарӗ.
Кӗҫех хӗллен юлашки уйӑхӗ пуҫланать. Шартлама сивӗсем те пулчӗҫ, ҫумӑр та ҫурӗ, ҫил-тӑман та вӗҫтерчӗ. Нарӑс мӗнлерех килӗ?
Уйӑх ҫил-тӑманран пуҫланӗ. Нарӑсӑн 1-2-мӗшӗсенче ҫул ҫинче асӑрхануллӑ пулмалла – вӗҫтерсе лартать. Унтан сивӗ килет. Хӗвел тухӗ, сивӗтӗ. 30 градусах пулмасть ахӑртнех, ҫапах термометр 25 градус кӑтартӗ.
Уйӑх варринче каллех юр ҫӑвӗ, нарӑсӑн 19-20-мӗшӗсенче ҫанталӑк ӑшӑтӗ. Виҫҫӗмӗш декадӑра ҫанталӑк сивӗрех тӑрӗ.
Пӗтӗмӗшле илсен, нарӑс уйӑхӗн нормӑран 1-2 градус ӑшӑрах килӗ.
Чӑваш Енре нимеҫӗсен ирӗклӗ «Симӗс Чӑваш Ен» экологи отрячӗ ӗҫлеме тытӑннӑ. Ӑна республикӑри кашни муниципалитетрах йӗркелесшӗн.
Хальхи вӑхӑтра Чӑваш Енре экологи нимелӗхӗпе кӑсӑкланас туртӑм ӳсни палӑрать – ҫапла палӑртнӑ «Симӗс хула» экологи организацийӗн регионти председателӗ Федор Алексеев. Вӑл палӑртнӑ тӑрӑх, шулсенче, аслӑ шкулсенче, техникум-колледжсенче экоотрядсем йӗркеленеҫҫӗ, ҫӗнӗ проектсем ҫуралаҫҫӗ, ҫутҫанталӑка сыхлас тӗлӗшпе мероприятисем иртеҫҫӗ.
Тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра 143 экологи отрячӗ ӗҫлет. Вӗсенче 4900 яхӑн ҫын тӑрать.
Ҫак кунсенче ҫынсем урамра шӑнса пӑсӑлнӑ тӗслӗхсем йышланнӑ. Вӗсенчен хӑшӗсем ӳсӗр пулнӑ.
Кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗнче васкавлӑ пулӑшу машинисен сакӑр ҫын патне ҫитме тивнӗ.
Ҫӗмӗрле районӗнче 79 ҫулти арҫын картишне тухсан ӳкнӗ те тӑрайман. Икӗ сехет выртнӑ вӑл. Кайран ӑна тӑванӗсем асӑрханӑ, тухтӑрсене чӗнсе илнӗ. Канаш районӗнчи 62 ҫулти хӗрарӑм кил хушшине тухсан пуҫ ҫаврӑннипе ӳкнӗ. Ҫитменнине вӑл ӳсӗр пулнӑ. Сивӗре 4 сехет выртнӑ. Унӑн ал сыппине тӑм илнӗ. Канаш хулинче 29 ҫулти арҫын пушмак тӑхӑнмасӑрах ӳсӗр пуҫпа урам тӑрӑх утнӑ.
Республикӑн катастрофа медицинин тата васкавлӑ медпулӑшу центрӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, шар курнисем – 29-89 ҫулти ҫынсем.
Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, 2020 ҫул ытти чухнехичнен ӑшӑрах килнӗ. 2021 ҫул вара пӗлтӗрхинчен 1 градус сивӗрех пулмалла.
Ку малтанах сивӗ хӗлпе ҫыхӑннӑ. Кӑрлач уйӑхӗнче термометр 30 градусран аяларах анӗ. Кун пекуки юлашки 4 ҫулта пулман. Иртнӗ ҫуллана пӑхас тӑк, ку уйӑхра 35 градус та сивӗ пулас хӑрушлӑх пур. Кӑҫалхи ҫулла утӑ уйӑхӗ чи шӑрӑххи пулӗ.
Ака тата ҫурла уйӑхӗсенче нӳрӗк сахал пуласса пӗлтереҫҫӗ. Пӗлтӗр вара шӑпах ҫак уйӑхсенче ҫумӑр нумай ҫунӑ. «Чӑваш Енри ҫанталӑк» проект авторӗ Владимир Михайлов каланӑ тӑрӑх, кӑҫал 2009 ҫулти пек пулма пултарӗ – ун чухне типӗ ҫанталӑк тӑнӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (07.05.2025 03:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 2 - 4 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Юрьев Михаил Иванович, чӑваш сӑвӑҫи, литература критикӗ, журналист, тӑлмач вилнӗ. | ||
| Михаил Нямань, чӑваш журналисчӗ, тӑлмачӗ, Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |