Чӑваш Енре усӑ курман ҫӗрсене ахаль вырттарасшӑн мар. Кун пирки республикӑн вице-премьерӗ — ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов каланӑ. Усӑ курман ҫӗр лаптӑкӗ еспубликӑра 27 пин гектар таран йышӑнать.

Министр пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ ҫӗрсем пӗчӗкшер лаптӑк йышӑнаҫҫӗ. Вӗсенчен чылайӑшӗ — пай ҫӗрӗсем. Вӗсене акса сухаламаҫҫӗ, вӗсене сутма та шухӑшламаҫҫӗ. 100-200 гектар лаптӑк ҫине ютри инвестора йыхравлаймӑн. Апла пулсан ку ыйтупа вырӑнти фермерсемпе ӗҫлемелле.

Усӑ курман ҫӗрсенчен 70 проценчӗ — муниципалитетсен харпӑрлӑхӗнче. Вӗсен ҫӗре межевиксене виҫтерттермелле те аукцион е сакккунлӑ урӑх мелпе ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермерсене памалла.

Шупашкарти Бичурин урамӗнче пурӑнакан темиҫе ҫын патшалӑх ҫӗрӗпе хуҫаланма тытӑннӑ. Тӗрӗсрех каласан, хула ҫӗрӗпе. Ҫавӑн пирки тӳре-шарана систерекен пулнӑ.

Унтан Шупашкар хула администрацийӗн муниципалитет тӗрӗслевӗн тата Территоире планлакан управлени специалисчӗсем вырӑна тухса кайнӑ. Чӑн та, урамӑн мӑшӑрлӑ енӗнчи хӑш-пӗр кил хуҫи хайӗн ҫӗр лаптӑкӗнчен тухса кайнӑ. Ют ҫӗрпе усӑ курнӑ ҫынсен тӗлӗшпе хут ҫырнӑ, ӑна Росреестрӑн Чӑваш Енри управленине ярса панӑ. Унтисем Бичурин урамӗнче пурӑнакан тӑватӑ ҫынна пурӗ 20 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. 2 тӑваткал метр лаптӑка ярса илнӗ тепӗр ҫынна сӑмахпа асӑрхаттарнӑ.

Ҫӗре хӑйсем тӗллӗн ярса илнисен тӗлӗшпе Шупашкарти Калинин район судне те тавӑҫ ӑсатнӑ.

Муркаш район администрацийӗнче ӗҫленӗ хӗрарӑм тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе пӑхса тухнӑ. Тӳре-шарара ӗҫленӗскер тӳлевсӗр ҫӗре укҫалла панӑ.

Хӗрарӑм нумай ачаллӑ ҫемьесене ҫӗр валеҫнӗ чух пӑтӑрмаха ҫакланнӑ. Муркаш районӗнчи Ильинка ҫывӑхӗнче ҫӗр уйӑрнӑ чухне вӑл ҫемьесенчен 10-шар пин тенкӗ илнӗ. Тӗпчевҫӗсем ҫавӑн пек ултӑ тӗслӗхе тупса палӑртнӑ.

Хӗрарӑм район администрацийӗн пурлӑх тата ҫӗр хутшӑнӑвӗсен пайӗнче ертсе пыракан специалист-экспертра ӗҫленӗ. 2019 ҫулхи авӑн уйӑхӗнчен тытӑнса 2020 ҫулхи пуш уйӑхӗччен вӑл 6 хутчен сӗтев илнӗ.

Суд хӗрарӑма 5 уйӑх ӗҫлесе юсанмалла, ҫав вӑхӑтра ӗҫ укҫин 10 процентне тытса юлмалла йышӑну кӑларнӑ. Суд приговорӗ вӑя кӗреймен-ха.

Пӗлтӗр Шупашкар хулинче ҫӗрсене инвентаризациленӗ чухне ҫӗр саккунне пӑсакансене самай тупса палӑртнӑ.

Цифрӑсен чӗлхипе каласан, ҫӗре ҫынсем е организацисем хӑйсем тӗллӗн ярса илнӗ тӗслӗхе 747 хутчен асӑрханӑ, 9 пин объектӑн право хуҫине палӑртман, 20 пин ытла участока кадастр учетӗнче шута илмен.

Ҫӗрпе ҫыхӑннӑ кӑлтӑка палӑртма хальхи вӑхӑтри инноваци технологийӗсем те самай пулӑшнӑ. Кунта пилотсӑр вӗҫекен хатӗрсене (дрон) асӑнса хӑвармалла.

Ҫӗр саккунне пӑсакансене явап тыттарнӑ май хула хыснине пӗлтӗр 70 ытла миллион тенкӗ шыраса илме май килнӗ. Кӑҫал ҫав виҫе 20 пин тенкӗрен кая мар пуласса шанаҫҫӗ. Ҫӗрпе усӑ курнине тӗрӗслес ыйтӑва ӗнер хула администрацийӗн ирхи планеркинче сӳтсе явнӑ. «Бюджета кӗнӗ укҫапа хула хуҫалӑхне аталантарма усӑ курӑпӑр», – тенӗ Шупашкарӑн сити-менеджерӗ Алексей Ладыков.

Пурӑнан пурнӑҫра тӗрлӗ ыйтӑва татса пама тивет. Куҫман пурлӑха регистрацилес тесен те вун-вун япала пӗлмелле. Кун пек ыйтусене Росреестрӑн Чӑваш Енри управленийӗнче уҫӑмлатма май пур.

Авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Росреестрӑн Чӑваш Енри управленийӗ РФ Президенчӗн Шупашкарти Ленинград урамӗнчи 36-мӗш ҫуртри йышӑну пӳлӗмӗнче, 2-мӗш хутра, граждансене йышӑнӗ. Асӑннӑ ҫуртра нумай пулӑшу кӳрекен центр (вырӑсла унӑн аббревиатури МФЦ) вырнаҫнипе те тупма ҫӑмӑл.

Хваттерпе пӳрте, ҫӗрпе гаража регистрацилес тата ытти ҫавӑн йышши самантсене Росреестрӑн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫин ҫумӗӗ Татьяна Васильева уҫӑмлатӗ. Ҫынсене вӑл 15 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен пулӑшӗ. Йышӑнӑва кайиччен 8 (8352) 62-22-33 тата 39-36-83 телефон номерӗсемпе

ҫырӑнмалла.

«2013 ҫулта Муркаш районӗнчи Катикасси ялӗ ҫывӑхӗнче нумай ачаллӑ ҫемьесем валли 535 ҫӗр лаптӑкӗ уйӑрса панӑ. Анчах унта халӗ те газ, шыв, электричество ҫук», — ҫак хыпара Чӑваш халӑх сайчӗ 2018 ҫулхи пуш уйӑхӗнчех хыпарланӑччӗ. Унтанпа икӗ ҫул ытла иртсен те лару-тӑру ырӑ енне ылмашман. Ҫак темӑна Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче хускатакан ыйтусемпе епле ӗҫлемелли пирки районсемпе хула администрацийӗсен пуҫлӑхӗсемпе ирттернӗ видеоканашлура хускатнӑ.

«Виҫҫӗмӗш ача ҫуралсан пирӗн ҫемьене Муркаш районӗнчи Катикассинче пӳрт хӑпартма 2014 ҫулта ҫӗр уйӑрса пачӗҫ. Анчах никам та ним те тумасть, мӗншӗн тесен шыв та, газ та, ҫутӑ та ҫук. Шупашкарта пурӑнакан ҫӗршер ҫемьене таса уйра ҫӗр панӑ», — тесе ҫырнӑ халӑх ушкӑнӗнче.

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков каланӑ тӑрӑх, ҫав ыйтӑва татма 3,5 млрд таран укҫа кирлӗ. Ҫав вӑхӑтрах ҫемьесен 70 проценчӗ пӳрт тӑваймассине палӑртнӑ вӑл.

Муркаш район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Ростислав Тимофеев муниципалитет ялсене комплекслӑ аталантармалли программӑна хутшӑннине пӗлтернӗ.

Малалла...

Ҫӗрпӳ районӗнчи Ҫырмапуҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе айӑпласшӑн. Вӑл ҫынна ырӑ тума хӑтланса ята кӗнӗ. Ун тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 285-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе тата 292-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Пуҫиле ӗҫе тӗпчесе пӗтерсе суда ярса панӑ ӗнтӗ.

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, 2015 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче пуҫлӑх хӑйӗн пӗлӗшне хуҫалӑх кӗнекинчен хут ҫырса панӑ. Унта вӑл пӗлӗшӗн Тушмашар ялӗнче 0,16 гектар ҫӗр пуррине кӑтартнӑ. Ҫав хута тӗпе хурса лешӗ ҫӗре Росреестрта регистрациленӗ.

Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнипе ҫыхӑннӑ кӑлтӑка РФ Следстви комитечӗн тӗпчевҫисемпе Ҫӗрпӳ районӗнчи прокуратура ӗҫченӗсем асӑрханӑ.

Шупашкара килекен Росгварди автобусӗ Сарту облаҫӗнче ӗнер, кӑрлачӑн 15-мӗшӗнче, инкеке лекнӗ.

«Рен-ТВ» телеканал пӗлтернӗ тӑрӑх, пӑтӑрмах Р-228 ҫул ҫинче пулса иртнӗ. Унта «ЛиАЗ» автобуспа «Toйота» ҫӑмӑл автомашина ҫапӑннӑ. Малтанласа пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӑмӑл машинӑри виҫӗ ҫын аманнӑ.

Росгварди автобусӗ Маздок хулинчен Шупашкара килме тухнӑ.

«Ирхи 9 сехет тӗлӗнче «Сарту — Волгоград» ҫул ҫинче, Сарту районӗнче, 1973 ҫулта ҫуралнӑ арҫын тытса пыракан «ЛиАЗ» автомобиль тата 1968 ҫулта ҫуралнӑ арҫын тытса пыракан «Toйота» ҫапӑннӑ. Ҫӑмӑл машинӑри виҫӗ ҫын аманнӑ. Автобусрисенчен никам та суранланман», — пӗлтернӗ Сарту облаҫӗнчи ҫул-йӗр инспекторӗсем журналистсене. Инкек сӑлтавне уҫӑмлтаман.

Патӑрьел районӗнчи ял тӑрӑхӗсенчен пӗринче яваплӑ вырӑнта тӑрӑшакан ҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Патӑрьел районӗнчи Турхан ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ пулса тӑрӑшакан ҫынна ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 292-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе айӑпласшӑн.

Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, пуҫлӑхӑн ҫумӗ ял тӑрӑхӗн йышӑнӑвӗнчен суя выписка хатӗрлесе панӑ. Унта вӑл хӑйӗнпе пӗр ялта пурӑнакан 1997 ҫулта 0,26 гектар ҫӗр уйӑрса панӑ евӗр туса кӑтартнӑ. Лешӗ ҫав хута тӗпе хурса тивӗҫлӗ органсенче ҫӗре хӑйӗн ячӗпе регистрацилеттернӗ.

Ку ӗҫ-пуҫ 2014 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Пӑтӑрмах халӗ ҫиеле тухнӑ.

Ҫӗршӗн вӑрҫӑнма хушманнине пурте пӗлетпӗр-ха. Апла пулин те хӑшӗсем ют пурлӑх ҫине пырса кӗрсе ят илтесрен хӑрамаҫҫӗ.

Росреестрӑн Чӑваш Енри управленийӗ кӑҫалхи пӗрремӗш кварталта планпа пӑхман виҫӗ тӗрӗслев ирттернӗ. Ҫапла тума вӗсене унта ҫитнӗ ҫӑхавсем хистенӗ. Тӗрӗслев ҫынсемпе организацисем ахальтен пулӑшу ыйтманнине ҫирӗплетсе панӑ.

Патӑрьел районӗнчи усламҫӑ автозаправка станцийӗ валли ҫӗр лаптӑкӗн пӗр пайне хӑй тӗллӗн йышӑннӑ. Хайхискер ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ ҫӗр ҫине пырса кӗнӗ. Пурӗ 289 тӑваткал метр лаптӑк ҫинче хуҫаланма тытӑннӑ вӑл. Ҫӗрӗн хуҫи хӑйӗн пурлӑхӗ ҫине пырса кӗнине ӑнланмасӑрах юлнӑ.

Ҫӗрпӳ районӗнче пӗр организаци ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ 567 тӑваткал метр лаптӑк ҫӗр ҫине хӑйӑр тата вак чул тӑкма тытӑннӑ.

Шупашкар районӗнчи усламҫӑ райпо ҫӗрӗ шутланакан 18 тӑваткал метр лаптӑка ярса илнӗ. Унта вӑл тимӗртен конструкци вырнаҫтарнӑ.

Ҫӗр саккуне пӑсакансене пурне те явап тыттараҫҫӗ.