ЛДПР депутачӗ Александр Шерин автозаправкӑсенче аптека тума сӗнет. Унта кашни водитель чи кирлӗ эмелсене туянма пултартӑр.

«Мускав» агентство пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗлӗхе ҫул ҫинчи хӑрушсӑрлӑхшӑн тӑвасшӑн. Ӑна хӑҫан тӑвассине тата аптека мӗнле пулмаллине каламан-ха. Ку ӗҫе Правительствӑна тума сӗнеҫҫӗ.

Аптека гильдийӗн ертӳҫи Елена Неволина ку ҫӗнӗлӗхе кӗртме хирӗҫ мар. «Пӗрремӗшӗнчен, унта специалист ӗҫлемелле. Иккӗмешӗнчен, препаратсене упрамалли условисене пӑхӑнмалла. Виҫҫӗмӗшӗнчен, аптекӑсем валли хатӗрсем тата лаптӑк кирлӗ. Ҫаксене йӑлтах пӑхӑнсан мӗншӗн ку проекта пурнӑҫа кӗртсе мар?» — тенӗ вӑл.

Юлашки ҫулсенче хӗрарӑмсенчен хӑшӗсем тӗрлӗ сӑлтава пула килте ача ҫуратма тытӑнса кайрӗҫ. Ҫакна вӗсем тем тӗрлӗ те ӑнлантараҫҫӗ. Килте ҫуратас йӑла, тӗпрен илсен, анӑҫран килет тесе палӑртаҫҫӗ. Тепӗр тесен, пирӗн чӑваш хӗрарӑмӗсем те, Анӑҫа-мӗне кайса курмасӑрах килтех ҫуратнӑ. Анчах... ку вӑл, чӑн та, ӗлӗк пулнӑ. Хирте тырӑ вырнӑ вӑхӑтрах амӑшӗ пулса тӑнисем сахал-им?

Тухтӑр патне каймасӑр ача ҫуратнине теприсем пульницӑсенчи тӳрккеслӗхпе сӑлтавлаҫҫӗ. Чӑн та, шурӑ халатлисем кӑнттаммине, шел пулин те, час-часах асӑрхама тивет. Халӗ ку енӗпе тӗп врачӗсем ҫирӗп ыйтма тӑрӑшнӑҫи пулаҫҫӗ-ха. Пульницӑсен ӗҫӗшӗн яваплисем те кӑлтӑк пирки хӑйсене систерме ыйтаҫҫӗ, этикӑпа деонтологи виҫисене пӑхӑнманшӑн явап тыттарма шантараҫҫӗ.

Хӗрарӑмсем килте ҫуратма пуҫлас йӑла иртнӗ ӗмӗрӗн 70-мӗш ҫулӗсенче пуҫланса кайнине пӗлтереҫҫӗ. Ун чухне тӗнчери аталаннӑ ҫӗршывсенчи пульницӑсенче те ҫӗрекен чирсем сарӑлма тытӑнса кайнӑ. Ку вӑл тин ҫеҫ ача ҫуратнӑ хӗрарӑмсемпе ачисен хушшинче тӗл пулнӑ. Унтан чир тата шаларах кайнӑ: пневмони, менингит, йывӑр гастроэнтерит, омфалит, остемиолит, мастит, эндометрит тата йышшисем аталанма пуҫланӑ.

Малалла...

Республикӑри кардиодиспансерта ҫӗнӗ хатер-хӗтӗр кӳрсе килнӗ. Халӗ тухтӑрсем пациентсемпе ҫӗнӗ диагностика ирттерме пултараҫҫӗ.

Ультрасасӑллӑ тӗпчев чӗре мӗнле ӗҫленине яланах йӗркеллӗ палӑртаймасть. Хӑш-пӗр чухне кӑштах хускалмалла. Ку стресс-эхокардиографи пулать.

Ҫын хускалнӑ чухне УЗИ тӑваҫҫӗ. Ку чӗрен ишеми чирӗ пулнӑ чухне пӗлтерӗшлӗ.

Тӗплӗн тӗрӗслес тесен ятарлӑ хатӗр-хӗтӗр кирлӗ. Премиум-класлӑ ультрасасӑллӑ хатӗрпе тухтӑр чӗре ҫын лапкӑ каннӑ чухне мӗнле ӗҫленине тата хускалнӑ вӑхӑтра вӑл мӗнле улшӑннине палӑртать. Ытти мел те пур-ха, анчах ку — чи йӳнни. Ку мелпе ют ҫӗршыври кардиологи центрӗсем усӑ кураҫҫӗ. Ку хатӗр Чӑваш Енри ҫынсен сывлӑхне лайӑхлатма пулӑшӗ.

Канашра ача-пӑча валли поликлиника уҫӑлнӑ. Хальхи вӑхӑтра унти территорисем хушшинчи медицина центрӗнче 11 пин ытла ачана пӑхса тӑраҫҫӗ. Ача-пӑча поликлиники 15 ача пахчипе 10 шкула пӑхса тӑрӗ.

Сывлӑха тӗрӗслесе тӑракан ҫав ҫурта уҫнӑ май хӑйӑва уҫма та ачасенех шаннӑ.

Ун пек мероприятисенче тӳре-шарана тав тӑвасси йӑлана кӗнӗ тесен те юрать. Канашри мӗнпур ашшӗ-амӑшӗн ячӗпе Спиридоновсен ҫемйи правительствӑна тав тунӑ. Сӑмах калаканӗ арӑмӗ пулнӑ. «Мана кирлӗ пулӑшӑва тухтӑрсем кӳрессине, ача пӑхма вӗрентессине, врачсене яланах шанма май пуррине хам опыт тӑрӑх калатӑп», — хӑпартланса калаҫнӑ ҫамрӑк амӑшӗ. Хӑй вӑл медицина сестрин сертификатне кӗҫех илессине, Канашра тухтӑрта ӗҫлес кӑмӑллине пӗлтернӗ.

Чӑваш Енри васкавлӑ медпулӑшу тухӑҫлӑ ӗҫленине палӑртнӑ. Кун пирки ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Алла Самойлова пӗлтернӗ.

«Ҫӗнӗ васкавлӑ пулӑшу» проект Чӑваш Енри 1 муниципалитетра 2003 ҫулта старт илнӗ. Пульницӑсен автопаркне ҫӗнетес ӗҫе харпӑр организаци илнӗ. Ку, Алла Самойлова каланӑ тӑрӑх, лайӑх витӗм кӳнӗ.

Тухтӑрсем, виҫӗ ҫул каяллахипе танлаштарсан, пациентсем патне 1,5 минут хӑвӑртрах ҫитме пуҫланӑ. Вӗсем вӑтамран 12,7 минутра килеҫҫӗ. Ҫул ҫинче авари пулсан вара 10,7 минутра ҫитеҫҫӗ.

Кӑҫалхи ҫу уйӑхӗнчен пуҫласа «Ҫӗнӗ васкавлӑ пулӑшу» проект тепӗр виҫӗ муниципалитетра вӑй илнӗ. РФ Президенчӗ РФ Сывлӑх сыхлавӗн министерствине ку опыта ҫӗртме уйӑхӗччен тишкерсе пӗтерме ыйтнӑ.

Ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче пирӗн республикӑра халӑх сывлӑхӗпе ҫыхӑннӑ регионсем хушшинчи наукӑпа практика конференци иртнӗ. Михаил Игнатьев Элтепер конференцине килнӗ хӑнасемпе тӗл пулнӑ.

Раҫҫей тата тӗнче шайӗнче паллӑ медицина ӗҫченӗсем пирӗн тӑрӑхра медицина ҫӳллӗ шайра аталанса пынине каланӑ тесе пӗлтерет Элтепер Администрацийӗн пресс-служби.

Чӑваш Енре тин ҫеҫ кун ҫути курнӑ пепкесен вилеслӗхӗ пачах ҫук тесен те йӑнӑш мар. «Республикӑра тӑваттӑмӗш ҫул ӗнтӗ ача ҫураласлӑх, нумай ҫул пурӑнакансен йышӗ ӳссе пырать», — тенӗ маларах асӑннӑ хыпарта.

Чӑваш Енри тепӗр ырӑ тӗслӗх пирки те чарӑнса тӑнӑ Михаил Игнатьев. Пирӗн тӑрӑхра тӑлӑха юлнӑ ачасене ҫемьесем усрава йышлӑн илеҫҫӗ, вӗсене кил ҫемье ӑшши параҫҫӗ.

Юрату ахаль-махаль кӑна сӑмах мар теҫҫӗ ӑна-кӑна пӗлекенсем. Ӑсчахсем те унӑн асамлӑхне тӗрӗслеҫҫӗ, кӑсӑклӑ хӑш-пӗр пӗтӗмлетӳ тӑваҫҫӗ. Вӗсенчен хӑшӗсемпе паллашма уйрӑмах кӑсӑк:

• «Юрату» сӑмаха санскритран куҫарсан вӑл кӑмӑла пӗлтерет теҫҫӗ лингвистсем.

• Юрату мӗнне туйма пӳрмен ҫынсем те пур иккен. Ӑна психотерапевтсем чир тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ку амак ячӗ — гипопитуитаризм.

• Юрату чӗрене тата пуҫ мимин центрӗсене ҫулталӑк ытларах кӑна витӗм кӳреет. Мӑшӑрланӑвӑн кахатлӑх вӑхӑчӗ — виҫҫӗмӗш ҫул вӗҫӗпе тӑваттӑмӗш ҫул пуҫламӑшӗ. Шӑпах ҫак вӑхӑтра чылай ҫемье арканать. Кӑткӑс тепӗр тапхӑр - сакӑр ҫул пурӑннӑ хыҫҫӑнхи. Ӑна та тӳссе ирттерсен хутшӑнусем йӗркеленсе каймалла.

• Венчет ҫӗррине ятсӑр пӳрнене ахальтен тӑхӑнмаҫҫӗ-мӗн. Ку йӑла авалхи грексенче юлнӑ. Вӗсем шутланӑ тӑрӑх, шӑпах ҫав пӳрне тӑрӑх юрату юнӗ, amoris, юхса чӗре патне ҫитнӗ.

• Юратӑвӑн тӗп шӗвекӗ хӗрлӗ эрех мар, гранат сӗткенӗ. Унра гормон шайне ӳстерекен япаласем уйрӑмах нумай. Вӑл вара кӑмӑл-туйӑма вӑратать.

• Тар шӑрши хӗрарӑмпа арҫынна пӗр-пӗрин патне туртать.

Малалла...

Республикӑри медицина учрежденийӗсенче паллиативлӑ пулӑшу кӳрес ӗҫе йӗркелесшӗн. Кун пирки нумаях Республикӑри клиника пульницинче нумаях пулмасть иртнӗ Тӗп врач кунӗнче калаҫнӑ.

Чӑвашла мар ҫак сӑмах сипленмен чирпе тата йывӑррӑн аталанакан амакпа аптӑракансене сывлӑх сыхлав учрежденийӗсенче пулӑшу кӳрессине пӗлтерет.

Республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствин паллиативлӑ пулӑшу енӗпе ӗҫлекен штатра тӑман тӗп специалисчӗ Светлана Богатеева Паллиативлӑ пулӑшу кӳрекен Европӑри ассоциаци вилекен пациентсенчен 89 процентне маларах асӑннӑ йышши пулӑшу кирлӗ.

Ҫынсен кун-ҫулӗ вӑрӑмланса пынӑ май кун пек пулӑшу кирлисем татах та йышланӗҫ.

Паянхи куна пирӗн республикӑри пульницӑсенче сестра пулӑшу кӳрекен 6 уйрӑм ӗҫлет, паллиативлӑ пулӑшу уйрӑмӗ те улттӑ. Виҫӗ пульницӑра паллиативлӑ пулӑшу кӳрекен пӳлӗмсем уҫнӑ.

Ҫитес уйӑхра Комсомольски район пульницинче сестра пӑхакан 20 койкӑллӑ уйрӑм уҫмалла. Ҫулла республикӑри онкологи пульницинче тата Шупашкарти хулари тӗп пульницӑра паллиативлӑ пулӑшу кӳрекен пӳлӗмсем ӗҫлеттерсе ямалла.

Шурӑ халатлисем тем туса та ӗлкӗреҫҫӗ: чирлӗ ҫынсене йышӑнаҫҫӗ, вӗсене сиплеҫҫӗ. Хушсан ташласа юрлама та, агитбригада йӗркелсе ӑмӑртӑва хутшӑнма та пултараҫҫӗ.

Артистла пултаракан тухтӑрсем сывлӑх сыхлав учрежденийӗсенчи агитбригадӑсен хушшинчи ӑмӑртура хӑйсен пултарулӑхне кӑтартнӑ.

Конкурс Шупашкар хулинчи тӗп пульницӑра иртнӗ.

Вӗсене республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗ Алла Самойлова: «Сире эпӗ ҫынсене сипленишӗн кӑна мар, хӑвӑр профессипе мӑнаҫланнишӗн те тав тӑватӑп», — тесе каланӑ. Ҫу уйӑхӗн 20-мӗшӗнчи конкурса хулари 20 пульница хутшӑннӑ. Унччен икӗ кун маларах иртнинче районтисем ӑмӑртнӑ. Шупашкартисенчен 1-мӗш номерлӗ клиника пульници, васкавлӑ пулӑшу кӳрекен пульница тата Хулари стоматологи малтанхи вырӑнсене пайланӑ.

Республикӑри онкологи диспансерӗнче меланомӑна тупса палӑртас тӗллевпе акци ирттернӗ. Шупашкар ҫыннисем тур паллине ӳкернӗ сӑнсене ярса панӑ, специалистсем патне приёма килнӗ.

Ҫав кун специалистсенчен 138 ҫын пулӑшу ыйтнӑ. Вӗсенчен 4-шӗн усал шыҫӑ пулма пултарать. 9-шӗ тӗлӗшпе иккӗленнӗ. Специалистсем электронлӑ почтӑпа ярса панӑ тур паллин ӳкерчӗкӗсене те тишкернӗ. Вӗсем 164 анкета пӑхса тухнӑ. 40 ҫыннӑн меланома пулма пултарассине пӗлтернӗ. Вӗсене приема килме йыхрав янӑ.

Ку ыйту питӗ ҫивӗч пулнӑран акцие тӑсма палӑртнӑ. Онкологсем хӗвел ҫинче сахалрах пулма, унран хӳтӗлекен кремпа усӑ курма, соляри пирки манма сӗнеҫҫӗ.