Шупашкарти 201-мӗш ача пахчи ҫумӗнчи консультаци центрӗ ҫумӗнче ятарлӑ тытӑм ӗҫлесе кайӗ. Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл кӗҫӗн ҫулхи чирлӗ ачасене пулӑшма йӗркеленӗскер пулӗ.

Асӑннӑ ача пахчинче хальхи вӑхӑтра «Академия для родителей» (чӑв. Ашшӗ-амӑшӗн академийӗ) ӗҫлет. Унта кӑҫалхи пӗрремӗш кварталта ҫеҫ 80 ытла ҫемье тӗрлӗ пулӑшу ыйтма пынӑ.

Центр специалисчӗсен тӗп тӗллевӗ шутӗнче ашшӗ-амӑшне ачасен аталанӑвӗ ҫинчен каласа кӑтартасси. Занятисенче теори пӗлӗвне ӑша хывтарнипе пӗрлех чирлӗ ачасене пурнӑҫра епле пулӑшмалли ҫинчен каласа кӑтартаҫҫӗ. Сывлӑх енчен тантӑшӗсенчен уйрӑлса тӑраканскерсемпе ашшӗ-амӑшӗн мӗнле тытмаллине, мӗн тумаллине вӗрентеҫҫӗ.

Шахматла вылякансен пурнӑҫ тӑршшӗ вӑтамран ахаль ҫынсенчен вӑрӑмрах, вӗсем ҫичӗ-сакӑр ҫул ытларах пурӑнаҫҫӗ. Хӑш-пӗр чухне ку виҫе 14 ҫул таранах пысӑк. Кун пирки ӑсчахсем нумай пулмасть PLoS One журналта статья пичетлесе пӗлтернӗ.

«Эпир шахматҫӑ-гроссмейстер пурнӑҫӗ кӗскерех пулни пирки калакан халапӑн тӗрӗсмарлӑхне кӑтартрӑмӑр. Чӑннипе вӗсем ахаль ҫынсенчен самай ытларах пурӑнаҫҫӗ — хӑш-пӗр чухне ку виҫе нормӑран 14 ҫултан та иртет. Ку уйрӑмах Раҫҫейре палӑрать — ҫынсен вӑтам пурнӑҫӗ кӗске чухне», — ҫапларах пӗлтерет статьяра Мельбурн (Австрали) университетӗнчи ӑсчах Филипп Кларк. Хӑйсен тӗпчевӗнче вӗсем 1200 шахматҫӑ-гроссмейстер пурнӑҫне тӗпченӗ. Ҫав шута пурнӑҫран уйрӑлма ӗлкӗрнисем те кӗнӗ.

Чӑваш Енри «Мед-Клиник» центр республикӑра пурӑнакансем патне шӑнкӑравласа тӗрӗслев витӗр тӳлевсӗр тухма йыхравланӑ. Анчах ҫакӑ йӗркесӗрлӗх иккенне монополипе кӗрешекенсем ҫирӗплетнӗ — ара, ку Реклама ҫинчен калакан саккуна пӑсни пулать-ҫке.

«Мой город Чебоксары» (чӑв. «Ман хула Шупашкар») портал хыпарланӑ тӑрӑх, клиника ӗҫченӗсем интернетра пур телефон номерӗсемпе усӑ курса Чӑваш Енре пурӑнакансем патне шӑнкӑравланӑ, «Наци сывлӑхӗ – сывӑ наци» программӑпа килӗшӳллӗн организма тӗрӗслеме пымашкӑн йыхравланӑ. Анчах, ФАСӑн Чӑваш Енри управленийӗ тӗпчесе ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, хайхи абонентсем хӑйсем патне мӗн те пулин рекламӑласа шӑнкӑравлама ирӗк паман. Клиникӑн асӑрхаттарӑва ҫу уйӑхӗн 3-мӗшӗччен пурнӑҫламалла та уйӑхӑн 17-мӗшӗччен кун пирки монополипе кӗрешекенсене хут ҫырса пӗлтермелле.

Палӑртмалла, енчен те асӑрхаттарнине шута хумасан медицина центрне штрафлама пултараҫҫӗ. Унӑн виҫи вара должноҫри ҫынсемшӗн — 12-20 пин тенкӗпе, юридици сӑпачӗсемшӗн 300-500 пин тенкӗпе танлашать.

Республикӑри туберкулезпа кӗрешекен диспансера куҫса ҫӳрекен ҫӗнӗ флюорограф килнӗ. Вӑл – КамАЗ.

Ҫӗнӗ машина республикӑри ялсене ҫитӗ. Ял ҫыннин ӗҫ нумай, унта-кунта тухса ҫӳреме вӑхӑт ҫук. КамАЗ вара меллӗ – яла ҫитме пултарать.

ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кунашкал машина кунне 150 ҫын таран йышӑнма пултарать, ҫулталӑкне вара – 33 пин ҫынна. Флюорографие кирек мӗнле ҫанталӑкра та тума май пур. КамАЗ «шӑтӑкра» вырнаҫнӑ ялсене те ҫитме пултарать.

Флюорограф пысӑк пахалӑхлӑ, вӑл чир-чӗре лайӑрах тупса палӑртма май парать. Ку хатӗре республика хыснинчен уйӑрнӑ 14 миллион тенкӗпе туяннӑ.

Ҫавра сӗтелте

Чӑваш Енре ҫывӑх вӑхӑтра «Арҫынсен репродуктивлӑ сывлӑхӗ тата нумай ҫул хастар пурӑнасси» программа хута кайӗ. Ун пеккине маларах Раҫҫейӗн 19 регионӗнче тата чикӗ леш енчи 4 ҫӗршывра йышӑннӑ.

Арҫынсен сывлӑхӗшӗн пӑшӑрханнипе пирӗн республикӑра та ҫине тӑрса ӗҫлеме тытӑнӗҫ. Сӑмах май, Чӑваш Енри арҫынсем хӗрарӑмсенчен вӑтамран 12 ҫул сахалрах пурӑнаҫҫӗ иккен.

Кӑҫалхи ака уйӑхӗн 11-мӗшӗнче иртнӗ ЧР Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче те арҫынсен сывлӑхӗ пирки сӑмах хускатнӑччӗ. Пурнӑҫ тыткӑчисемшӗн Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев пӑшӑрханса калаҫнӑччӗ. Ларура пульницӑсенче урологсем ҫитменнине те асӑнса хӑварнӑччӗ.

Ӗнер пирӗн республикӑра арҫынсен сывлӑхӗн ыйтӑвне хускатса ятарлӑ ҫавра сӗтел ирттернӗ. Унта сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов профилактика енӗпе ытларах ӗҫлемеллине палӑртса хӑварнӑ.

Чӑваш Енӗн пульницисем ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнчи канмалли кунсенче епле графикпа ӗҫлессине палӑртнӑ.

Пилӗк кунлӑ ӗҫ йӗркипе тӑрӑшакансем ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче харӑсах тӑватӑ кун канӗҫ. Анчах ҫак шӑматкун вӗсемшӗн ӗҫ кунӗ пулӗ. Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерствине пӑхӑнса тӑракан пульницӑсем ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче ӗҫлӗҫ те 29-мӗшӗнче канӗҫ. Ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче вӗсем шӑматкунхи графикпе йышӑнӗҫ. Алӑксем тҫав кун ирхи саккӑртан кӑнтӑрла иртни пӗрреччен уҫӑ пулӗҫ. Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, 2-мӗшӗнче тата 9-мӗшӗнче тухтӑрсем канӗҫ.

Амак тавраш тупӑнсан васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн, Республикӑн ача-пӑча клиника, Шупашкарти 1-мӗш клиника пульницисенче пациентсене шурӑ халатлисем талӑкӗпех йышӑнӗҫ.

Роспотребнадзор сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енри хӑш-пӗр шкула карантина хупнӑ. Хальлӗхе лару-тӑру эпидеми чиккинче.

Ытларах ОРВИпе тата гриппа ачасем чирлеҫҫӗ – 60,6 процент. ОРВИпе чирленӗрен республикӑра 410 ачана каникула янӑ.

Ака уйӑхӗн 20-мӗшӗ тӗлне Шупашкарти 6 шкулта 9 класс карантина кайнӑ. Пӗтӗмпе – 246 ача. Ҫӗнӗ Шупашкарта икӗ шкулта 3 класс карантинра (78 ача).

Ҫӗрпӳ районӗнче 1 класс вӗренмест, шкул умӗнхи 3 ушкӑн карантина кайнӑ. Ача пахчинче 1 ушкӑн хупӑннӑ.

Эрне хушшинче пневмонипе чирленӗ 267 тӗслӗхе шута илнӗ. Вӗсенчен 82-шӗ – 17 ҫула ҫитмен ачасем. Пневмонипе аптӑракан 254 ҫынна пульницӑна вырттарнӑ.

Сар.ru сӑнӗ

Ыран, ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, республикӑри сывлӑх сыхлавӗн учрежденийӗсенче Уҫӑ алӑксен кунӗ иртет. Кӑмӑл пуррисем пӗтӗмӗшле практика тухтӑрӗсемпе, ытти специалистпа канашлама пултарӗҫ.

Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлавӗн министерстви хыпарланӑ тӑрӑх, республикӑри кардиологи диспансерӗнче кардиологсем тата чӗрепе юн тымарӗсен хирургӗсем ҫынсене 8 сехетрен пуҫласа 13-ччен йышӑнӗҫ. Кирлӗ пулсан тухтӑрсем ҫавӑнтах электрокардиографи тата чӗрепе юн тымарӗсен ультрасасӑ тӗпчевӗ ирттерӗҫ.

Республикӑри наркологи диспансерӗн специалисчӗсем вара «Психотроплӑ япаласемпе усӑ курассипе кӗрешес ӗҫри ҫемье пӗлтерӗшӗ» ятпа калаҫу йӗркелӗҫ. Психиатрсемпе наркологсемпе, социаллӑ ӗҫченсемпе ҫынсем диспансерӑн Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти тата Ҫӗмӗрлери поликлиникисене ҫитсе канашлама пултарӗҫ. Ҫавӑн пекех Шупашкарти 1-мӗш клиника пульницин алӑкӗсем те ыран пациентсемшӗн уҫӑ пулӗҫ.

Аса илтеретпӗр, тухтӑр патне кайма пуҫтарӑннисен хӑйсемпе пӗрле медполис, паспорт тата СНИЛС илме манмалла мар.

Чӑваш Енре пӗрлехи 103 номерпе килекен шӑнкӑравсем валли call-центр ӗҫлеме пуҫланӑ. Малашне Республикӑри васкавлӑ медпулӑшу станцийӗ Чӑваш Енре пурӑнакан мӗнпур халӑха пулӑшу парӗ.

Халӗ 103 номерпе шӑнкӑравласан пурте пӗрлехи call-центра лекеҫҫӗ. Кун хыҫҫӑн унта ӗҫлекенсем пациент пурӑнакан вырӑна ҫывӑх вырнаҫнӑ васкавлӑ медпулӑшу бригадине ярӗҫ.

Ҫавӑн пекех программӑпа техника пулӑшнипе Чӑваш Енре пурӑнакансен 95 проценчӗ 30 ҫеккунт хушшинче пӗрлехи call-центра шӑнкӑравласа ҫитме пултарӗҫ.

Чӑваш Енре туберкулезпа кӗрешмелли «Шурӑ салтак тӳми» уйӑхлӑх пуҫланнӑ. Туберкулезпа кӗрешмелли диспансерта вара тухтӑрсем пациентсене кашни шӑматкун уҫа алӑксен кунӗнче кӗтеҫҫӗ.

Юлашки ҫулсенче республикӑра ҫак чирпе нушаланакансен йышне 11 процент чакарнӑ. Чи пӗлтерӗшли – тухтӑрсем флюорографи тухмалли пирки мӗншӗн ҫине тӑрса асӑрхаттарнине ҫынсем ӑнланнӑ.

Халӗ куҫса ҫӳрекен флюорографсем республикӑри районсем тӑрӑх ҫӳреҫҫӗ. Вӑл Шупашкарта та пур.

Уйӑхлӑх пынӑ чухне диспансерта тӗрӗсленме, унти тухтӑрсемпе канашлама май пур. Унта уҫӑ алӑксен кунӗ шӑматкунсерен ака уйӑхӗн 24-мӗшӗччен иртӗ.