Уйрӑмах хӑрушӑ преступнике 4 ҫул шыраҫҫӗ. Ку таранччен вӑл Атӑлҫи тӑрӑхӗнче 30 ытла хӗрарӑма вӗлернӗ. Пурте — 75–90 ҫулсенчисем.

Преступник пӗччен пурӑнакан хӗрарӑмсен алӑкӗнчен шаккаса хӑй ТСЖ ӗҫченӗ пулнине пӗлтернӗ. Унтан хваттере кӗрсе хӗрарӑма пӑвса вӗлернӗ, укҫи-тенкине вӑрласа тухнӑ. Кунашкал икӗ тӗслӗх Шупашкарта та пулнӑ.

Ҫав хурах ведеокамера ҫине те лекнӗ. Анчах унӑн ятне-шывне никам та пӗлмест. Ун пирки пӗлтерекене 3 миллион тенкӗ пама шантараҫҫӗ. Унччен ку хыпаршӑн 1 миллион тенкӗ пама шантарнӑччӗ.

ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, хурах пирки хыпарлаканӑн ятне-шывне никама та каламӗҫ. Унӑн сӑнӗн фоторобочӗ пур.

Мускавра Чӑваш Енри 36 ҫулти арҫын пульницӑра вилнӗ. Унта вӑл Домодедовӑри лавккари ҫапӑҫу хыҫҫӑн лекнӗ.

Пӑтӑрмахӗ авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пулнӑ. Ҫав кун икӗ арҫын лавккаран пӗр кӗленче эрех хӗстерсе тӑма пӑхнӑ. Анчах ҫакна хуралҫӑсем асӑрханӑ. Эрех вӑррисене кӗленчешӗн тӳлемелли пирки каланӑ. Йӑпӑр-япӑр татӑлас та ӗҫӗ пӗттӗр тес вырӑнне лешсем хирӗҫме пуҫланӑ. Сӑмах ҫине сӑмах — хуралҫӑсемпе вӑрӑсем ҫапӑҫсах кайнӑ.

Ку ӗҫе тӗпчекен йӗрке хуралҫисене ӗненсен, ҫапӑҫнӑ вӑхӑтра пӗри лавккари грузчика лектернӗ. Лешӗ уншӑн ӑна хырӑмран темиҫе хутчен тапнӑ. Хытах аманнӑ 36-ри арҫын пульницӑна тепӗр кун ирхине кайнӑ. Анчах унта ӑна ҫӑлса хӑварайман. Вилмеллех суранлатнӑ тесе 19-ти грузчик тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Эх, юрату, юрату! Вӗри чуна тем те тутарать вӑл. Канаш районӗнче пурӑнакан 22 ҫулти каччӑ унччен пӗрле пурӑннӑ хӗре ҫухатас килменнипе ун патне чӳречерен кӗнӗ. Хӑть юрататӑп те, хӑть кураймастӑп те — ирӗк памасӑр ют ҫӗре кӗрсе тӑни саккуна пӑсни пулать. Хӗрӗ Ҫурҫӗре тухса каятӑп тенӗрен унпа калаҫма тесе чӳречерен кӗнӗ, кайран ҫавӑншӑн хытах ӳкӗннӗ каччӑна пуҫиле майпах айӑпланӑ — 120 сехет ӗҫлеттермелле тунӑ.

Канашри 31 ҫулхи хӗрарӑм вара упӑшка пулнӑ арҫынна тарӑхнипе пусмӑрларӗ тесе йӗрке хуралҫисене ҫӑхавланӑ. Ӑна вӑл хӑйсен ачине ашшӗпе пурӑнмалла тунишӗн хытах кӳреннӗ иккен. Суйса евитлекен хӗрарӑма (маларах вӑл упӑшкине ҫӗҫӗпе чикнӗ, анчах суд хӗрарӑмӑн ачи 14 ҫула ҫитиччен айӑплава пурнӑҫа кӗртмелле мар йышӑннӑ) хальхинче малтанхи преступление шута илсе иккӗшне пӗрлештернӗ те виҫ ҫуллӑха хупма йышӑннӑ.

Патӑрьел районӗнчи хӑш-пӗр организацире, ҫав шутра «Дуслык» (тутарларан чӑвашла куҫарсан ку сӑмах туслӑх тенине пӗлтерет) ял хуҫалӑх кооперативӗнче те, ӗҫ саккунӗпе туслах маррине унти прокуратура асӑрханӑ.

А.Ж. Халилов хушаматлӑ уйрӑм усламҫӑ ӗҫе ют ҫӗршыв ҫыннисене илнӗ. Анчах вӗсене хӑй патӗнче тар тӑктарни пирки ҫав ҫын хут ҫырса аппаланман. Ӗҫ укҫине те уйӑхра икӗ хутчен тӳлемен — «кӗмӗле» пӗрре кӑна тыттарса пурӑннӑ.

Маларах асӑннӑ «Дуслык» та ӗҫ саккунӗпе туслӑ мар. Унта тӑрӑшакансене шалу мӗнрен тӑнине хутпа ҫырса паллаштарман, расчет хучӗсене те ҫынсене паман. Унсӑр пуҫне ӗҫ укҫипе хуҫалӑх 125 пин тенкӗ ытла парӑм пухса янӑ.

Саккуна пӑснӑшӑн прокуратура административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Ун тӑрӑх республикӑн Ӗҫ инспекцийӗ усламҫӑна 4 пин тенкӗлӗх штрафланӑ, ял хуҫалӑх кооперативӗн ертӳҫине — 3 пинлӗх.

Красноармейски районӗнче пурӑнакан 39 ҫулти хӗрарӑмӑн явап тытма тивӗ. Следовательсен шухӑшӗпе, вӑл хӑйӗн хӗрне хӗнесе пурӑннӑ.

Следовательсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, 2016 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче ҫак хӗрарӑм 5 ҫулти хӗрне хӗненӗ. Ун чухне амӑшӗ ӳсӗр пулнӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 11-мӗшӗнче те амӑшӗ хӗрне килте кӑритурта ҫапнӑ, ҫӳҫӗнчен сӗтӗрнӗ. Кун хыҫҫӑн ачан кӗлетки ҫинче кӑвак вырӑнсем юлнӑ.

Халӗ ку ӗҫе суда ярса панӑ, ӑна кӗҫех пӑхса тухӗҫ.

Пневматика пӑшалӗ хӑратнӑ

Тӑвай районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан 34 ҫулти арҫын кӳрше каҫса пӑшалпа хӑратнӑ. Чӗнмен хӑна пускил хӗрарӑмӗ патне вӑл унӑн ашшӗне начар пӑхать тесе вӗҫтерсе ҫитнӗ.

Кил хуҫин хӗрӗ ӳсӗр кӳршине хапӑл пулман — тухса тасалма ыйтнӑ. Тарӑхнӑ арҫын кӗсйинчен пневматика пӑшалӗ туртса кӑларнӑ та хапӑл мар пускиле хӑвалама тытӑннӑ. Хӑраса ӳкнӗ ҫамрӑк хӗрарӑм пӳлӗмсенчен пӗрне кӗрсе пытаннӑ. Хӑранипе вӑл: «Ан вӗлер», — тесе куҫҫуль витӗр тархасласа ыйтнӑ. Шӑв-шава илтсе ача та вӑраннӑ, вӑл та йӗме тытӑннӑ. Ҫавна кура арҫын лӑпланса тухса утнӑ.

Вӗлерессипе хӑратса ҫӳренӗ арҫын пирки йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ. «Ку пӑтӑрмаха ҫывӑх вӑхӑтра судра пӑхса тухмалла», — тесе пӗлтерчӗ Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова.

Ултавҫӑсем ҫынсене шахвӑртмалли ҫӗнӗрен те ҫӗнӗ мелсем шухӑшласа кӑлараҫҫӗ. Халӗ вӗсем ватӑ ҫынсем патне килеҫҫӗ те хӑйсемпе Пенси фончӗн ӗҫченӗ тесе паллаштараҫҫӗ.

Шупашкарта пурӑнакан Любовь Степанова ултавҫӑсене хӑйӗн икӗ пенсине куҫарса панӑ. Авӑн уйӑхӗн 6-мӗшӗнче ун патне шӑнкӑравланӑ та Пенси фончӗн 2012 тата 2014 ҫулсемшӗн компенсаци тӳлемелли пирки каланӑ. Пӗтӗмпе — 18 пин те 670 тенкӗ.

Палламан ҫын банк карттин реквизичӗсене калама ыйтнӑ. Унтан Любовь Анатольевнӑн телефонӗ ҫине код ҫырнӑ СМС-ҫырусем килме пуҫланӑ. Ҫав палламан ҫын каллех шӑнкӑравланӑ та кодсене пӗлтерме каланӑ. Кинемей йӑлтах пӗлтернӗ. Кӑштахран карточка ҫинче пӗр пус та тӑрса юлман.

Халӗ ку ӗҫе полици тӗпчет. Кунашкал ултав пӗрре кӑна пулман. Пенси фончӗ ҫине тӑрсах асӑрхаттарать: унти специалистсем телефонпа нихӑҫан та шӑнкӑравламаҫҫӗ, кил тӑрӑх ҫӳремеҫҫӗ.

Шифер та ята кӗртет

Тӑвай районӗнче пурӑнакан 31 тата 30 ҫулти пӗр тӑвансем колхоз шиферне пула ята кӗнӗ.

Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн пӗр кунӗнче вӗсем вырӑнти ял хуҫалӑх кооперативӗн шиферне куҫ хывнӑ. Каҫ пулсассӑн, 22 сехет хыҫҫӑн, вӗсем ҫивиттие витмелли ҫав хатӗре йӑкӑртма кайнӑ. Пӗтӗмпе вӗсем 21 шифер персе килнӗ. Укҫа ҫине куҫарса шутласан сумми нумаях та мар пек: тӑватӑ пин тенкӗ ытларах. Анчах халӗ пӗр тӑвансен ҫавна пула суд тенкелӗ ҫине ларма тивӗ. Вӗсене РФ Пуҫиле кодексӗн 158-мӗш статйин 2-мӗш пайӗн «а» пайӗпе ушкӑнпа каварлашса вӑрланӑшӑн явап тыттарӗҫ. Айӑплав хутне Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ. Йӗрке хуралҫисем пырса кӗрсен тӑвансенчен пӗри стройматериала сарай витме тиесе килнине йышӑннӑ.

Ӑшӑтман апат суда ҫитернӗ

Тӑвай районӗнчи 1-мӗш мировой суд участокӗ пӗрле пурӑнакан хӗрарӑма апат ӑшӑтса паманшӑн хӗненӗ арҫын ӗҫне пӑхса тухнӑ.

Асӑннӑ район прокурорӗ Оксана Ястребова пӗлтернӗ тӑрӑх, 34 ҫулти вайпиттине РФ Пуҫиле кодексӗн 116-мӗш статйипе айӑпланӑ.

Пӑтӑрмахӗ кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 8-мӗшӗнче пулса иртнӗ. Вӑл кун ирпе арҫын хӑйӗн пӗр тӑванӗ патӗнче эрех ӗҫнӗ. Киле таврӑнсан хайхи пӗрле пурӑнакан хӗрарӑма апат ӑшӑтса пама ыйтнӑ. Лешӗ кутӑнлашнине кура пуҫӗнчен чышкӑпа шӑлса панӑ. Хӗрарӑм тарма тӑни те пулӑшман — килхушшинче хӑваласа ҫитнӗ те тапса пӗтернӗ.

Судра арҫын текех алӑ ҫӗклемессине шантарнӑ-ха. Ҫапах та тӳре те, хӗрарӑм та алли ҫӳлте этеме каҫарман. Чунтан ӳкӗннине кура ун тӗлӗшпе суд 120 сехет ӗҫлеттермелле йышӑну кӑларнӑ.

Шупашкар районӗнче вырнаҫнӑ «Жемчужина Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енӗн ахах пӗрчийӗ) тулли мар яваплӑ общество ӗҫ сыхлавӗн йӗркине пӑснӑ.

Шупашкар район прокурорӗ Зелфинас Карама пӗлтернӗ тӑрӑх, санаторипе сиплев комплексӗнче РФ Ӗҫ кодексне пӑснӑ.

Ҫынпа ӗҫ килӗшӗвне татасси пирки пуҫлӑх приказ кӑлармалла, унпа ҫынна алӑ пустарсах паллаштармалла. «Чӑваш Енӗн ахах пӗрчинче» тӑрӑшнӑ Е.И. Терентьева ятлӑ ӗҫчен нимле хут та курман, алӑ та пусман.

Асӑннӑ обществӑра прокуратура ӗҫченӗсем тепӗр кӑлтӑк та тупса палӑртнӑ: ӗҫ укҫине хӑҫан тӳлессине ӗҫ килӗшӗвӗнче кӑтартман. Ӗҫ условине палӑртманнине те асӑрханӑ.

Ӗҫ кодексне пӑсакан тӗп директора, Е.Н. Семенована, тата обществӑна хӑйне административлӑ майпа явап тыттарма йышӑннӑ: пуҫлӑха 10 тенкӗлӗх штрафланӑ, предприятие — 35 пин тенкӗлӗх.