Электронлă вулавăш

— Эх, ача, пĕтрĕм пуç! — кăшкăрса ячĕ кантăк умĕнче ларакан Варуççа. — Пăх-ха, пирĕн пата кам килет!

— Кам? — пăшăрханнăн чӳречерен пăхрĕ хăна.

— Умрай Пушака фельдшер. Вăл ав картишне кĕчĕ.

Варуççа пӳртре чупкаласах сак çинче выртакан япалисене пуçтарма тытăнчĕ, сăтел çинчи çуман чашăк-тирĕке йăтса кухньăна кайрĕ.

Алăка шаккани илтĕнчĕ. Пӳрте Умрай кĕчĕ.

— Эх, ача! Паян хăна хыççăн хăна килет, — текелерĕ Варуççа. — Иртĕр тĕпелелле. Анчах каçарăр, сăйăм çук, паян çеç больницăран таврăнтăм.

— Эпĕ хăналанма килмен, — сăмах хушрĕ Умрай. — Кăтарт-ха мана больницăран парса янă хута.

Варуççа мĕн ыйтнине фельдшера тыттарчĕ. Лешĕ паллашрĕ, хăйĕн тетрачĕ çине тем паллă турĕ. Варуççан чирĕ йăлтах иртмен иккен, унăн ялти медпункта çӳремелле, вăтăр хутчен укол тутарма тивет. Кил хуçи хăраса ӳкрĕ. Вăтăр хутчен йĕппе чик-ха! Ай-ай, ыраттарать! Юсанас тесен тӳсмелле.

Пушака фельдшер сывпуллашса тухса кайрĕ.

— Ытла ешĕл-çке ку хĕр, — тĕлĕнчĕ Машук, ним чĕнмесĕр ларнăскер. — Ӳссе çитĕнеймен, çын савнине тытса илесшĕн кармашать. Ăс кĕртме тивет. — Вăл ура çине тăчĕ те алăкран тухса вирхĕнчĕ.

— Машук! Асту, ан айванлан. Тем курса ларăпăр. Ăшĕ вăркама тытăннăскере кам чарайтăр ăна? Умрай ĕнтĕ калинкке шашулккине ярса тытнăччĕ. Çак вăхăтра хăйне чĕннине илтрĕ.

— Эй! Тăхта-ха!

— Эпĕ кирлĕ пултăм-и? — чăр-р! пăхрĕ ун çине Умрай. — Мĕн тесшĕнччĕ?

— Халех илтĕн, — терĕ Машук фельдшер умне пырса тăнă май. — Мĕншĕн эсĕ ман упăшкапа савăшан?

— Мĕн-мĕн? — тĕлĕнчĕ Умрай. — Ăнланмарăм.

— Ан суй!

— Чим-ха, кам вара санăн упăшку?

— Эхтюк! Акă кам.

Умрай йăл кулчĕ. Вара ку хĕрарăмран тăрăхлама шутларĕ, ятне ыйтрĕ. Вăл чăннипех те ăна палламасть. Машук иккен.

— Халĕ пĕлтĕн-и?

— Машук, эсĕ тем аташатăн. Эхтюкпа эпир тахçанах пурăнатпăр ун килĕнче. Тархасшăн, хăнана чĕнетĕп. Пыр, пĕтĕм кăмăлтан йышăнатпăр.

Умрай калинккене уçса урама тухрĕ. Машук тем шуйхашрĕ, анчах ун хыççăн чупмарĕ, путех вăтанчĕ пулас. Вăл пӳрте талкăштарса кĕчĕ те тытăнчĕ Варуççана пăсăрлантарма.

— Эсĕ суеçĕ иккен. Ку вĕлтĕркке Эхтюка качча тухнă. Эсĕ çакна пытаран.

— Илтмен ку хыпара, — тӳрре тухать Варуççа. — Эпĕ больницăра выртнă хушăра туй тунă пулинех.

Машук тарăхса кайрĕ, тӳсме çук тулашать. Варуççана тытса силлес патнех çитрĕ, каллĕ-маллĕ утать, ун умне пырса урипе тăрслаттарса тапать. Хыпарсене юри пытарать имĕш. Халĕ вăл пĕр тăхтаса тăмасăр Варуççана кивçен илнĕ укçана тавăрса пама ыйтать.

— Тек яла ура ярса пусмастăп. Салтнă пул енчĕкне пĕр тăхтаса тăмасăр. Кăларса хур укçа пачкисене.

— Эх, ача! Машук, ун пекех ан вĕрилен-ха. Укçуна çак самантра вĕлерсен те тавăрса параймастăп. Ĕне туянмалла. Сĕт-çусăр кăнтарасшăн-и мана?

— Мана мĕн ĕç? Хуть те паянах ӳксе вил. Мухтанатăн кăна, пулăшаймарăн. Эсĕ шантарман пулсан тепĕр ăрăмăç тупаттăм.

— Пастай-ха, Машук, çав териех ан тулаш, — тутине саппун аркипе шăлкаласа илчĕ. — Вĕсен пурнăçне тĕпĕ-йĕрĕпех пăсма пултаратпăр. Ахалех тĕтĕм тĕтĕрен.

— Тĕрĕсех-и? — Машукăн куçĕсем самант хунар çутрĕç, каçхи çăлтăр пек ялтăраççĕ кăна. Варуççана ыталаса тытрĕ те ун куçĕнчен тилмĕрсе пăхрĕ. — Мĕнле майпа çав вĕлтĕрккене тăллама пултаран? Пĕр тăхтамасăр ту-ха мĕн шутланине, мана мăшкăла ан хăвар.

Варуççан пуçне больницăра йăлтах тасатса çитереймен, кĕтес-хуçăксенче кăвакарса пăнтăхнă шухăшсем çаплах тăрса юлнă. Вăл киле таврăннă чух Илемпи упăшки пулнă пекскерпе — Курьепе юнашар ларса килчĕ. Лешĕ хăйĕн хуйхи-суйхи çинчен мăкăлтатрĕ çаплах. Арăмĕ, Илемпи ĕнтĕ, ун патĕнчен уйрăлсах тухса кайнă. Тăватă уйăх ытла çĕкленĕ хырăмне юри ӳкернине ĕненет. Халĕ Илемпи ун патĕнче пурăнмасть. Çак хура ĕçе тума кам пулăшнине Курье ниепле те тавçăраймасть, атту суда парĕччĕ.

— Кам, сан шутупа? — хыпаланса ыйтрĕ Машук.

— Тавçăраймастăн-и? Кам пултăр, Пушака паллах. Унăн темле эмел те пур. Ача ӳкерме мĕнле пултарать ăшшă, — ахах тупнăн çĕкленсе калаçатъ Варуççа.

— Ăнлантăм, — йăл-ял йăлтăртатакан савăнăç палли карчĕ Машукăн пит-куçне. — Хăвăртрах прокурора пĕлтермелле. Çăхавне халех çырар.

Варуççа сĕтел ещĕкĕнчен хут листипе ручка кăларса та пачĕ. Машук пуçĕнче хăйне пĕлĕте çити çĕклекен шухăшсем явăнаççĕ. Эхтюк чупса пыратех ун патне. Мĕнле пурăнтăр ачасене вĕлерекен хĕрарăмпа? Умрая хăрушла ĕçшĕн хупса лартаççех. Çемçешкесем тĕрмере часах ăсанаççĕ леш тĕнчене.

Чылайччен тăрмашрĕ Машук. Çăхав çырма та пĕрре те çăмăл мар иккен. Çырчĕ, хуратрĕ çаплах. Шел, шурă хут чунсăр, тӳсет темле элеке те. Юрать-ха, Варуççа çумрах. Вăл çăхава хиврелетме çĕнĕ сăмахсем тупать.

Хатĕр çăхава Машук хăйпе пĕрле Шупашкара илсе каять, почта уйрăмĕ умĕнчи ещĕке ярса хăварать вăшт çеç.

Кăмăлĕ çĕкленнĕ Машук чăматанне уçса хуларан илсе килнĕ кучченеçне тинех сĕтел çине кăларса хучĕ. Темиçе канфет тата кăлпасси. Çӳхе татăксем касрĕ. Пысăк пайне каллех чикрĕ чăматана.

Ĕç майлашса пынăшăн савăннипе Варуççа парăмра юлĕ-и хăна умĕнче! Вăл та тупрĕ пысăк ĕç тунă ятпа мĕн кирлине. Кăларса лартрĕ пĕр кĕленче эрех.

Пулас ăнăçлă ĕçшĕн пуçланчĕ ĕçкĕ-çикĕ. Икĕ хĕрарăм аллинче черккесем тулчĕç те пушанчĕç. Анчах чухламаççĕ пачах, вĕсен савăнăçлă тĕллевĕ — сывлăшра çилпе вĕçсе сарăлса пĕтнĕ тĕтĕм.

 

11

Сесси вĕçленчĕ. Умрай Пушака экзаменсене ăнăçлă вĕçлерĕ. Тар юхтарнă самантсем иртрĕç. Чи кирли — унăн пĕлĕвне «пиллекпе» хакланă. Çитес сессинче те çапла савăнтарсан, иккĕленме кирлĕ мар, вăл вара университет студенчĕсен ретĕнче пулать.

Çитес экзаменсене хатĕрленме ĕçсем илнĕ. Тек кунта тытăнса тăма кирлĕ мар. Киле каймалла. Киле... Умрайăн нимле кил те çук. Хваттер паман ăна. Мĕн ялта ĕçлеме пуçланăранпах медпункт технички Сухви патĕнче пурăнать. Халĕ унăн килĕ — Сухви килĕ. Тĕп çемйи — Сухви тата унăн ывăлĕ. Лайăх туять вăл хăйне çак икĕ çын хушшинче. Сухви ăшă кăмăллă хĕрарăм. Килте нихăçан та шуйăхмасть, ятлаçмасть, тутине тăсса çӳремест, чи кирли — вăл элекçĕ мар. Килти сăмаха яла тухса аласа çӳрес йăла çук. Вăл чăн-чăн çын. Халĕ Умрай унсăрăн пурăнасса та шанмасть хăйне. Ывăлне те хурлама май çук. Йĕркеллĕ çын пулса ӳсессе шанмалла.

Япаласене чикнĕ чăматанне питĕрсе тăнă чухне пӳлĕме Сухви кĕрсе тăчĕ. Кĕтмен çĕртен.

— Мĕн çĕмĕрттерсе çӳрен? — тĕпчет Умрай.

— Тунсăхласа çитрĕм те, — тет Сухви ăна ыталаса илнĕ май. — Кайса илем-ха çавна терĕм. Ĕçу-пуçу мĕнле?

— Лайăх. Экзаменсене йăлтах лайăх тытрăм. Малашне те ĕç çапла пырсан университета кĕретĕп.

— Мĕн чăрмантарать?

— Енчĕкре пĕр пус укçа та çук. Стипендипе çеç мĕнле пурăнăп?

— Ял администрацине пулăштарттаратпăр. Канмалли кунсенче пырса ĕçлĕн. Çулла яра кун амбулаторирен тухмăн. Ырă яту пур, ĕçлеме пултаратăн. Халăх хапăлласах килĕшет. Пурна киле хамăрăн тухтăр пулать. Пĕтĕм таврари ялсем ăмсанĕç.

— Тепле çав. Çын тенине ĕçленĕ чух çеç хисеплеççĕ.

— Ан кулян, Умрай, — терĕ татах Сухви. — Ун пек-кун пек кутăнланма тытăнсан хам пулăшатăп. Çăкăр-тăварсăр ларман. Ĕне усратăп, выльăх-чĕрлĕх ялан картиш тулли. Каникул вăхăтĕнче пулăшăн мана. Утă çулса типĕтĕпĕр.

— Çава тытма пĕлместĕп, — сăмах хушрĕ Умрай йĕрсе ярасла. Шухăшĕпе тем тума та килĕшет-ха вăл.

Ахалех кулянать хĕр. Утă çулнă çĕрте çава çеç кирлĕ мар, çулнă курăка тавăрса типĕтмелле, сенĕкпе те кĕреплепе пуçтармалла.

Ку Умрайпа Сухви ĕмĕчĕсем. Чăннипе ӳлĕм мĕн кĕтет вĕсене? Нихăшĕ те пĕлмест.

Сухви Шупашкарта тахçанах пулман. Пĕр килнĕ пек чух хула курса çӳресшĕн вăл. Çула майăн магазинсене те кĕрсе тухасшăн. Ял хĕрарăмĕн хулара мĕн те пулин туянас килет-тĕр.

Тухса кайиччен апатланас терĕç. Сухви пушă алăпа çӳрĕ-и? Вăл какайпа пĕçернĕ хуплу илсе килнĕ. Çирĕç вара. Чейпе канфет — Умрайăн.

— Чим-ха, Умрай, каçарсам, чутах манман. Сана Эхтюк салам калама хушрĕ, — пĕлтерчĕ Сухви.

— Тавтапуç.

— Тепри чечеклĕ салам çитерме ан ман терĕ.

— Карачăм Юманов-и?

— Йăнăшан. Ку хĕвеллĕ, чĕлтĕрти чечеклĕ салам питĕ хитре çамрăк йĕкĕтрен.

Умрай тавçăраймана хыврĕ. Чĕлтĕрти чечеклĕ салам, паллах, Аксартан. Сухви сисрĕ, анчах ним те шарламарĕ.

 

* * *

Шупашкара сессие килес умĕн Эхтюкпа тĕл пулнă самантсем асне килчĕç. Пĕррехинче, ĕç вĕçленнĕ тĕлелле, медпункта пычĕ. Çаплах тилмĕрчĕ хăй патне пуçĕпех пыма. Умрай яланхиллех сăлтав тупрĕ: «Малтан туй тăватпăр, çырăнатпăр». Ку йăлтах сесси хыççăн пуласса шантарчĕ вăл. Ним те сиксе тухмасан качча каяс ĕмĕт çирĕпех тĕвĕленнĕччĕ-ха ун. Юмановран ытларах килĕшет ăна Эхтюк. Çапах та Карачăм Юманов ăна ытларах килĕштерет пек. Халĕ тата пуçра çĕнĕ шухăш çуралчĕ, сессире унăн пĕлĕвне чи аван хак панă хыççăн малалла вĕренес, тухтăра тухас кăмăл çирĕпленчĕ. Çавăнтах пуласлăх юпленчĕ те. Шалта, ăшра, пурăнаканни ассăн сывлаттарчĕ. Хĕр ĕмĕрĕ кĕске. Часах кĕрченĕ хĕр шутне кĕртеççĕ, вара никам та çаврăнса пăхмасть. Вăл тĕнчере пĕр-пĕччен, тăван-пĕтен пачах çук. Качча тухса çемьеллĕ пулмаллах, ачапча çуратмалла. Сахалтан та тăваттă е пиллĕк. Ӳсчĕр, хăйсем те туратланччăр. Тăван пуррине туйни мĕнле паха, çӳре хăнана пĕр-пĕрин патне. Кунтан ытла савăнăç урăх пур-ши?

Татах тепĕр самант асра пурăнать Умрайăн. Ялан чĕннĕрен пĕррехинче Сухвие ертсе Эхтюк патне кайрĕç. Ниме çыннисем кивĕ пӳрт ăш-чиккине чăнласах хăтлăх кӳнĕ вара. Эхтюк калама çук евĕклĕ йышăнчĕ. Пĕччен пурăнакан хусах те вара ăна. Утмăл турат чечеклĕ шурă ейме сарнă çĕнĕ сĕтел самант сăйпа тулчĕ. Çимĕçĕ хусахăн: кăлпасси, сыр, пулă... Çăкăр пур, сăри — çук. Эрех кăларчĕ. Черккине çĕклесен Эхтюк сăмах тытрĕ: «Йӳçĕ ĕçсе тутлă калаçар...» Сухвин те тупăнчĕ мĕн каламалли: «Перекет пултăр, пурнăçу малалла кайтăр, пурте çителĕклĕ, пур япала та пуçламан пек тăп-тулли упрантăр». Çакăн хыççăн иккĕшĕ черккисене ӳпĕнтерчĕç. Умрая тилмĕрчĕç, анчах вăл парăнмарех — ĕçмерĕ.

Шухăш, шухăш — вылянчăк çилçунат. Вăл пурнăçăн тахçан-тахçан иртсе кайнă тапхăрне куç хупса иличчен илсе çитерет. Вăхăт иртет, вăхăт сая каять. Умрай асаилĕвĕн çиппине татрĕ.

 

* * *

Киле иртерех çитес ĕмĕт чи малтан Сухвие ыйхăран вăратрĕ. Пĕри хускалчĕ пулсан тепри лăпкăн хуп турттараймасть. Ара, хĕр ыйхи — шăпчăкăнни евĕр теççĕ. Умрай сиксе те тăчĕ. Хăпăл-хапăл çăвăнса тумланчĕç. Çул çине вĕри чей ĕçмесĕр ăçтан тухăн?

Ĕнтĕ Умрайпа Сухви автовокзалта. Çакăнтан ларса тухрĕç вĕсем килелле.

Ĕнер çанталăк тем камитленчĕ: хĕвел те çупăрларĕ çурăмран, çумăр та çурĕ, кĕрпе те сапăнчĕ, юр пĕрчисем те вĕçрĕç. Ир пуçласа каçчен çынсем çутçанталăкăн пур тапхăрĕнче те пулса курчĕç. Каçхине вара Хĕл Мучи тем пит туллашнă, çулсене пăрпа витсе тухнă. Шоферсене савăнтармасть çак. Мĕн тăвăн? Ку унăн ĕçĕ — çăкăрĕ. Турттармалла çынсене.

Вокзалта халăх сĕрлет. Акă автобус пырса чарăнчĕ. Ку — Умрайпа Сухвие киле илсе çитерекенни. Кĕрсе вырнаçрĕç. Сывă пул, Шупашкар! Çулçăсемсĕр тăрса юлнă йывăçсем, ялсем иртсе юлаççĕ.

Умрая сăпка çĕнтереймерĕ. Вăл иртнĕ кунсенчен пĕринче.

...Сессие тухса каяс самант. Эхтюк пырса кĕчĕ. Кĕнекесемпе тултарнă чăматана автобус чарăнăвне çитиччен йăтса пычĕ. «Мана ан ман, — пуплерĕ. — Эсĕ таврăнасса чунтан кĕтетĕп. Сана çакăнтах кĕтсе илетĕп. Вара, кăмăлу пулсан, тӳрех ман пата кайăпăр. Килĕшетĕн-и?» «Юрĕ», — тенĕччĕ хĕр...

Сасартăк карт! турĕ. Пуçа темĕскер шан-н! çапăнчĕ. Шăри-шари çухрашрĕç. Умрай тăнне çухатрĕ...

Авари. Автобуса КамАЗ пырса çапнă.

Тĕнче пĕтрĕ. Таврара кăшкăрашу, айлату. Машинăсем кăшкăртаççĕ.

Сухви тăна кĕчĕ. Пĕр арçын ăна, выртаканскере, шăтарасла пăхать. «Сывлатăн-и?» — кăшкăрчĕ. Сиксе тăчĕ. Ун-кун пăхкаларĕ. Куç темшĕн тĕтреллĕ кăтартать. Çынсем çĕр çинче выртнине курчĕ. Анланчĕ пурне те. Ав епле чупкалаççĕ, йĕреççĕ, кăшкăрашаççĕ, çухăраççĕ.

Сухви хăйне тарăн ыйхăран вăраннăнах туйрĕ. Пуçне тӳрех шухăш пырса кĕчĕ: ăçта Умрай? Кăшкăрса чĕнчĕ. Сас паракан пулмарĕ. Ăçта вăл? Татах, татах чĕнчĕ: «Пу-шака-а-а!» Унччен те пулмасть, аякрах та мар васкавлă пулăшу машинине асăрхарĕ. Унта наçилккапа çĕклесе пынă çынсене вырнаçтараççĕ. Сухви те чупса çитрĕ. Вăл та машинăна кĕресшĕн хĕвĕшет. Ăна чăрмантарнăшăн хӳтереççĕ.

— Калăр-ха, тархасшăн, Умрай Пушака пур-и кунта?

— Пур, пур! — тет наçилкка çĕклекенсенчен пĕри хĕрарăмран хăпас тенĕн. Хăй Пушакана пачах пĕлмест.

— Мĕнле вăл, аванах-и?

— Тĕрĕс-тĕкеллисене кунта кĕртмеççĕ.

— Аманнă тесшĕн-и?

— Унне, ачамкка, шăмми-шаккине йăлт имĕрнĕ.

— Ай-яй! — йынăшрĕ Сухви хăйĕн çурăм шăмми шартах хуçăлнăн. Вăл машинăна кĕресшĕн чыхăнчĕ. Анчах ăна алли пыран айккинелле сирчĕç те сирчĕç. Кабинăра ларакан шофер патне пычĕ, ăна тилмĕрчĕ лартса кайма, мур илесшĕ, кĕртмерĕ.

Сухвин, хуйхă-суйха ăнланаканскерĕн, тути хăпарса тухнă, хăй шав Умрая асăнать: «Ах, шел-çке. Хĕр ачийĕ ынатлăскерччĕ. Çитменнине, тăлăх турат».

Аварие лекнĕ автобус вырăнне теприне пырса тăратрĕç, малалла каякансене чĕнеççĕ. Вĕсен йышĕ сахалах та мар иккен. Кашниннех билечĕсене тĕрĕслеççĕ. Сухви иккĕленет: каймалла-и е юлмалла? Килте ун ывăл пур-çке-ха. Вăл пĕччен вăрахчен пурăнаймасть, çамрăк. Тата Пушака фельдшер патне пушă алăпа кайнин мĕн усси? Ăна апат-çимĕç кирлĕ. Хальхи вăхăтра больница таврашĕнче çăкăрне те тăраниччен памаççĕ. Аманнăскере тутлăрах апат-çимĕç кирлĕ. Çак шухăшсем ăна автобуса кĕртсе лартрĕç.

Автобус тапранчĕ. Вăл йĕркеллех ыткăнчĕ те ыткăнчĕ малалла, ара, пур машина та лекмест аварие. Сухви çитес çĕре ăнăçлах çитрĕ, ял çумĕнчи чарăнура анса юлчĕ.

Куçа-пуçа чăлт-чалт ывăтса пырас кăмăл çук. Ӳпĕннĕскер утрĕ малалла. Унччен те пулмасть, ăна кап! пырса ыталарĕç. Йĕнипе тăртаннă куç хупанки йывăррăн уçăлнипе вăл витĕр курса паллаймарĕ те çынна.

— Сухви, эсĕ мĕн-ма пĕччен? Умрайпа пĕрле килетĕп терĕн-çке?

— Э-э-э, эсĕ-çке ку, Эхтюк, — каллех лĕр-р йĕрсе ячĕ Сухви. — Çул çинче инкек пулчĕ, аварие лекрĕмĕр. Умрая больницăна илсе кайрĕç машинăпа.

— Мĕн, утаймасть те-и?

— Утма терĕн, унăн пĕтĕм шăмми-шакки аманнă.

— Эх, телейсĕрскер, — алне сулса илчĕ те Эхтюк пуçран çапнăн таçта кайса çухалчĕ.

Ял урамне кĕчĕ Сухви. Ура айĕнчи пăрлă-юрлă çул ыррăн утма памасть, ура йăр-яр шуса илет. Ӳкересшĕн мур илесшĕ. Çитменнине тата, чăматанĕпе сумки йывăр.

Хирĕç пулакан çынсене пурне те Умрай аварие лекни, ун патне ыран кайма шутланине пĕлтерчĕ. Утатчĕ-ха малалла. Илтех кайрĕ:

— Салам! Сухви аппа! — терĕ пĕри, унăн чăматанне ярса тытрĕ. Ку Аксар пулчĕ. Вăл та салху хыпар илтрĕ.

— Эпĕ халех каятăп Шупашкара, — терĕ Аксар. — Вăл хăш больницăра выртнине шыраса тупатăп.

— Ыранччен тăхта.

— Апла юрамастъ. Паянах вĕçсе çитĕп. Кая юлсан каю шăтать теççе. Çитĕп те ăна ачашлăп, унăн ыратăвне, суранне хама илĕп.

Хыпар тени çил çуначĕ çинче вĕçсе çӳрет. Çамрăк хĕр, ял фельдшерĕ Пушака, аварие лекнĕ сас-хура самант килтен киле кĕрсе тухрĕ. Илтекенсем ахлатрĕç вара. Хĕрхенекенсен йышне шутласа кăлараймăн.

Çак кун Сухвин пӳрт алăкĕ хупăнма пĕлмерĕ тесен питĕ тĕрĕс. Çынсем пычĕç те пычĕç, пĕри те пушă алăпа мар — Умрая хăналамалли кучченеçпе. Ыран Умрай валли йăтса каймалли сумкăна пĕчĕк савăтпа пыл, услам çу, чăкăт, çăмарта, кулач, çăкăр, кукăль тулчĕ те тулчĕ. Калама хушнă саламĕ, часрах сывалма ырă сунни — тĕнчене вырнаçаймастех.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн