Электронлă вулавăш

Çуллахи шăрăх кунсем тăраççĕ. Кăвак тӳпере пĕр пĕлĕт татки те курăнмасть. Хĕвелĕн ылтăн шевлисем самаях пĕçертеççĕ.

Утăçи тапхăрĕ пырать. Ял халăхĕ Артанас çаранĕнче утă пуçтарать. Ытарма çук илемлĕ çакăнти вырăн! Çамрăк курăкпа витĕннĕ уçланкăра куç тулли чечек хĕп-хĕрлĕ çырла кăвар евĕр çиçсе чуна илĕртет. Пуринчен те илемлĕреххи — шăнкăрав курăкĕ. Вăл шăнкăравĕсемпе сассăр шăнкăртаттарать. Уçланкăн икĕ енĕпе сип-симĕс вăрман. Пĕр енче, кив Сăр тăрăх, лаштра юмансем сарăлса лараççĕ. Тепĕр енче, чĕр Сăр çуммипе, çĕмĕртлĕхпе тиреклĕх кашласа ларать. Утă уйăхĕн шăрăх кунĕсенче çĕмĕртĕн çимĕçĕсем хуралса, пиçсе çитеççĕ. Тутлă çимĕçе ачасем чĕлхе хуралса ларичченех çиме кăмăллаççĕ. Сĕтпе, пылпа хутăштарса çисен вара… çĕмĕрт чĕлхене çăтса ямаллах тутлă. Вăрманта куккук авăтни, тĕрлĕ кайăк юрлани ян-ян! каять. Сарă кăкшăм курăкĕпе шурă лили — чăннипех те кив Сăр илемĕ.

Çывăхрах хăватлă çăлкуç палкаса тапса тăрать. Шăрăхра çак çăлкуçăн шывĕ шăла катас пек сивĕ. Сыпкăм сыпсан та ăш канать.

Ача-пăча хаваспах аслисене пулăшма хатĕр. Хăшĕ кĕреплепе, хăшĕ сенкĕпе тăрмашаççĕ. Мана вара вăрăм çилхеллĕ, сакăл ураллă улма чăпар кĕсре шанса пачĕç. Чипперкке ячĕ те хăйне килĕшӳллĕ. Чиперкке — пиçĕ лаша. Мана курсанах пуçне ухса, тулхăрса савăнса кĕтсе илет. Вăл хăйĕн тивĕçĕсене лайăх пĕлет. Нăхта¹ йăтса пынине курсанах пуçне аялалла пĕкет. Мана, çамрăк ачана, çăмăллăх парас шутпа пуль. Хăмăтне тăхăнтартма та çăмăл, тилхепине, йĕвенне, йĕнерчĕкне тăпах тăрса çыхтарать, турта хушшине кĕрсе тăрать.

Малалла

Сăкăт тăрăхне çут уйăх

Çутатса савать.

Çимĕк каç вăл ырă туйăм

Çĕр çине ярать.

Сăкăт тăрăхри пур çамрăк

Çакă каç пĕрле...

Уçлăхран килен каçалăк

Çиçрĕ пил пиле.

Çатра улăхĕ çуталчĕ

Пĕр самантлăха.

Вăйă-ташăпа пуçланчĕ

Çĕр каçмалăха.

Пуçсенче чечеклĕ кăшăл

Пур хĕр-тантăшсен.

Çунакан кăвайт пит ăшшăн

Ачашлать питрен.

Юнашар юхан Сăр-шыве

Чĕкчĕ хĕрсене.

Асатмашкăн вăхăт çитрĕ

Вутăш Шывпине.

— Шывиике тухса килсемччĕ, —

Чĕнчĕç тус-хĕрсем. —

Пирĕнтен парне илсемччĕ —

Çыхнă кăшалсем.

Чечек кăшăлĕсем ӳкрĕç

Юханшыв çине:

Вутăш хĕрĕ валли пулчĕç

Хĕрсенчен парне.

Вутăш курчĕ те çырлахрĕ

Парăм парнипе,

Шывпине çула ăсатрĕ

Савнă кăшăлпе.

Çыранран пур çамрăк утрĕ

Хурăн çамрине...

Çамрăк хурăн — Çимĕк хĕрĕ

Чĕнчĕ вĕсене.

— Тантăш Хурăнпи ларсамччĕ

Çивĕтти явма! —

Терĕç те... хĕрсем пуçларĕç

Туратсем уйма.

Çимĕк хĕрĕ кĕчĕ шавсăр

Малалла

Сăр шывĕ юхать

Авăнса, сарăлса.

Ун сăнĕ пăхать

Таврана хумханса.

 

Ун сăнĕ çине

Куç кӳрет Етĕрне.

Вăл хăй илемне

Кăтартать Сăр шывне.

 

Илем ват хула

Хĕвел тухнă чухне,

Ирхи сывлăмпа

Сăнне çунă чухне.

 

Хĕвел шевлисем

Хула çийĕн çиçеç.

Туй-чан сассисем

Хăлхана илĕртеç.

 

Мăнаçлă хула

Кашни кун ман умра.

Çĕклет кăмăла

Ячĕпе сас пара.

 

Тăван çитсе кур

Етĕрне тăрăхне

Килленчĕк тĕс пур

Сăр çинче ир енне.

 

Пыран çаранпа,

Е утан улăхпа.

Курса куçупа

Эс туян чунупа.

 

Епле... мĕнлерех

Çутă кун çиçнине,

Чуна кĕретех

Пур илем санăнне.

 

Çапла Етĕрне...

Ватă çамрăк хула.

Вăл хăй халăхне

Чăн кăларнă çула.

 

Хисеплĕ çынсем

Пулнă, пур... сахал мар.

Вĕсен ячĕсем

Пирĕн чыс... пархатар.

 

Таланцев хуçа

Етĕрне хăтлăхне

Малалла

Акă ĕнтĕ пуçланчĕ, пуçланчĕ!

Иртенпех илтĕнет кĕтнĕ сас.

Майĕпен-майĕпен Сăр хускалчĕ,

Шурă витĕнкĕçне вакласа.

 

Савăнатчĕ кунта çамрăк-кĕрĕм,

Çаврăнса, ыткăнса пăр çинче.

Халь пăр çурăкĕсем чăн-чăн тĕррĕн

Тăсăлаççĕ-каяççĕ инçе.

 

Сарăлать-сарăлать те çав çурăк,

Сирпĕнет хур сăхлатнăн фонтан.

Юхăм май пăр тапранчĕ те — урăх

Кам-ши чарĕ ăна паянтан.

 

Ав, хуралçă пек, шурĕ вак куçĕ

Васкамасăр, хуллен малтанах.

Шăтăр-шатăр туса аркануçăн

Шурĕ авă каток хыçранах.

 

Çунасен мăшăр йĕрĕ те кайрĕ,

Хĕл илемĕ юхать ман умра.

Çуркунне шавласа çитрĕ мар-и —

Çĕнтерӳллĕ юрри ун ăшра.

 

Владимир Грибанов