Ырантан, нарӑсӑн 1-мӗшӗнчен, пенси ӳсет. Ку вӑл ватлӑхпа илекеннин страховани пайне, сусӑрлӑхпа илекеннине, тӑрантарса пурӑнакана ҫухатнипе тӳлекеннине пырса тивет. Пенсие потребитель хакӗ хӑпарнине кура ӳстерме йышӑннӑ.
Пенсипе ҫыхӑннӑ йышӑнӑва ҫӗршывӑн правительстви кӑрлачӑн 23-мӗшӗнче пуснӑ.
Пенсин пӗр балне (ун пекки те пур халӗ) ырантан 71 тенкӗ те 41 пуспа хакламалла тунӑ. Иртнӗ уйӑхра вӑл 64 тенкӗ те 10 пуспа танлашнӑччӗ. Пенсин страховани пайне ҫирӗплетнӗ тӳлев виҫи 3935 тенкӗрен 4383 тенкӗ те 59 пуса ҫитнӗ. Ҫапла вара пенсин страховани пайӗ 11,4 процент хӑпарать.
Ватлӑхпа илекен пенси пирӗн республикӑра вӑтамран 1200 тенкӗ ӳссе 11 пин те 600 тенкӗпе танлашмалла. Камӑн мӗн чухлӗ хӑпарасси унчченхи пенси виҫинчен килет.
Шупашкар районӗнчи ваттисен ҫурчӗсенче пурӑнакан кинемейсем «Ачасем валли — ӑшӑ нуски» акци ирттерме шут тытнӑ. Ахаль лариччен кӗрӗк арки йӑвала тенине шута илсе ҫулланнисенчен чылайӑшӗ ал ӗҫӗпе аппаланма кӑмӑллать. Хӗлле вӑхӑтра вӗсем хаваспах алса-нуски ҫыхаҫҫӗ. Анчах шутран ытла пӗрех тӑхӑнса пӗтереймӗн. Тӑрӑшнине сая ямаҫҫӗ ватӑсем — ал ӗҫне ыттисене парнелеҫҫӗ.
Пӗлтӗр вӗсем Кӳкеҫри ятарлӑ шклу-интернат валли 26 мӑшӑр нуски ҫыхса панӑ. Нуские сурӑх ҫӑмӗнчен ҫыхнӑ. Ара, хӑш-пӗр ҫуртра сурӑх та тытаҫҫӗ-ҫке. Акцие кӑҫал та малалла тӑсас тенӗ. Кӑҫал вӗсем 51 мӑшӑр ҫыхса та хатӗрленӗ. Ҫав шутран 35-шне «Новороссинчи елка» акцие хутшӑнса Украинӑри ачасене пама йышӑннӑ. Ыттисене вӗсем Украинӑран ирӗксӗртен куҫса килниисене тата пушарта шар курнисене те панӑ.
Кун пирки Чӑваш наци конгресӗн официаллӑ страницинче ҫырнӑ. «Хӗрлӗ Чутай районӗнче Чӑваш наци конгресӗн уйрӑмӗ ӗҫлеме пуҫӑннӑранпа нумаях та вӑхӑт иртмен-ха. Анчах чӑн-чӑн чӑвашлӑха упрас тесе тӑрӑшни куҫ умӗнчех», — тесе ҫырать Юлия Задонская ятлӑ автор. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, ЧНКн вырӑнти хастарӗсем «авалхи йӑла-йӗркене упрассипе те курӑмлӑ ӗҫлемелли ҫул-йӗре палӑртаҫҫӗ».
Ҫак пуҫарура, автор шучӗпе, тин ҫеҫ йӗркеленнӗ Ваттисен Канашӗн витӗмӗ пысӑк пуласса шанаҫҫӗ. Ун йышӗнче педагогика ӗҫӗн ветеранӗсем, влаҫ тытӑмӗнче тимлесе тивӗҫлӗ канӑва тухнисем, культурӑра тӑрӑшнӑ ветерансем, район пурнӑҫне хастар хутшӑнакансем пур иккен. Наци конгресӗн районти уйрӑмӗн председателӗ Юлия Мареева Ваттисен Канашӗ умӗнче тӑракан тӗллевсемпе, ку таранччен районти наци конгресӗн хастарӗсем туса ирттернӗ ӗҫ-пуҫпа паллаштарнӑ. Район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Башкиров хисеплӗ аслӑ ӑру ҫыннисене ҫак Канаш йышне кӗнӗ ятпа саламланӑ май Геннадий Волков академик Чутайсем ҫинчен каланине аса илнӗ. Пухӑннисем академикӑн статйине шӗкӗлченӗ. «Вӗрентекенӗмӗр каланине тӗпе хурса тӑван чӗлхене упрассипе, авалхи несӗлӗмӗрсен йӑли-йӗркине ҫӗнӗрен чӗртсе халӑх хушшинче сарассипе хастартарах ӗҫлеме йышӑнчӗҫ», — тесе пӗлтерет информаци авторӗ.
Шупашкар районӗнчи Ишекри ватӑсем пушартан ҫӑлӑнма вӗреннӗ. Сӑмахӗ кунта асӑннӑ районти халӑхӑн социалӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӑн балансӗ ҫинчи вӑхӑтлӑх пурӑнмалли уйрӑм (унчченхилле каласан — ваттисен ҫурчӗ) пирки пырать.
Унта пурӑнакансемпе нумаях пулмасть вӗренӳ ирттернӗ. Ҫӗнӗ ҫул умӗнхи планпа пӑхнӑ тренировкӑра уйрӑм ертӳҫи Маргарита Илларионова унта ӗҫлекенсене тата пурӑнакансене пушар хӑрушсӑрлӑхӗн правилисем пирки аса илтернӗ. Ҫулӑм тухсан мӗнле тытмалли пирки ӑнлантарнӑ. Ҫулӑма сӳнтерекен ятарлӑ хатӗрпе епле усӑ курмаллине те кӑтартнӑ. Урама тухса вӗсем ҫав хатӗре ӗҫлеттерсех пӑхнӑ.
Кун пек вӗренӗве ҫуртра кварталта пӗрре ирттереҫҫӗ.
Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене кӳрекен центрӑн Шорккари вӑхӑтлӑх пурӑнмалли уйрӑмӗнчи ватӑсене пӗр фермер утӑ пырса панӑ. Мӗн тума тетӗр-и? Унти хушма хуҫалӑхра хӗлӗн-ҫӑвӗн выльӑх-чӗрлӗх тытаҫҫӗ. Ку ӗҫре чи йывӑрри — выльӑх апачӗ хатӗрлесси тесе пӗлтерет маларах асӑннӑ центр.
Выльӑх апатне хатӗрлеме социаллӑ ӗҫченсем кӑна мар, ватӑсем те хастар хутшӑнаҫҫӗ. Вӑл тӑрӑхри Н.П. Прокопьев фермер вара вара пахча-ҫимӗҫ, ҫӗр улми, тыр-пул парса та пулӑшать. Кӑҫалхи кӗркунне Николай Прокопьевич 500 кг фуражпа 300 кг тырӑ уйӑрнӑ, нумаях пулмасть икӗ рулон утӑ пырса панӑ.
Сӑнсем (2)
Шупашкар районӗнчи ветерансен вӑхӑтлӑх пурӑнмалли уйрӑмӗсенче (малтанхилле каласан, ваттисен ҫурчӗсенче) пурӑнакансене тухтӑр пулӑшӑвӗ кӳме шурӑ халатлисене вырӑна чӗнсе илеҫҫӗ. Кун пирки Халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен районти центрпа районти тӗп пульница ятарлӑ килӗшӳ тунӑ.
Нумаях пулмасть Кӳкеҫри тухтӑрсем Шорккара пулнӑ. Унта Светлана Пушкина терапевтпа Светлана Игнатьева медсестра пынӑ. Вӗсем грипран епле сыхланмалли, чирӗн малтанхи паллисем, унран епле сыхланмалли пирки ӑнлантарнӑ.
Ватӑсем патне пынӑ-пынах вӗсем ыйтӑвӗсене хуравланӑ, юн пусӑмне виҫнӗ, ытти сӗнӳ-канашпа пулӑшнӑ.
ЧР ШӖМӗ ултавҫӑсен аллине ҫакланасран асӑрханма ыйтать пулин те кунашкал тӗслӗх час-часах тӗлпулать. Хальхинче 75 ҫулти кинемее шӑнман пӑр ҫине лартса янӑ. Халӗ полицейскисем лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ.
ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, кинемей радиопа «Ҫивӗч куҫ» куҫлӑх пирки илтнӗ. Компани менеджерӗсем вӑл мӗнпур чиртен хӑтӑлма пулӑшнине ӗнентернӗ.
Кинемей «хӗрӳ лини» телефон номерӗпе шӑнкӑравланӑ. Ултавҫӑсемпе калаҫсан хайхискер 10 пин тенкӗ тӳленӗ. Кун хыҫҫӑн менеджерсем ватӑскер патне хӑйсемех шӑнкӑравланӑ та кинемее ҫӳҫне, чӗрнине ярса пама ыйтнӑ. Кинемей мӗн каланине пурнӑҫланӑ.
Официаллӑ информаци тӑрӑх, тивӗҫлӗ канури кинемей ултавҫӑсене 91 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Вӑл ҫавна валли кредит та илнӗ-мӗн.
Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центр ҫынсене тӗрлӗ пулӑшу кӳрет. Ҫав шутра — юрист канашӗ те.
Центра пыракансем темле ыйтӑва та хускатаҫҫӗ: ҫӑмӑллӑх илессипе, укҫан кама пулӑшнипе, ача-пӑча уйлӑхӗсене кама канма янипе, сусӑрсене туя-урапа панипе, кӑсӑкланаҫҫӗ, вӑхӑтлӑх пурӑнмалли уйрӑма кама ярассине те ыйтса пӗлеҫҫӗ.
Юрист пулӑшӑвне тӳлевсӗр илме ирӗк пуррисене те центр пулӑшать. Ольга Владимирова юрисконсульт кӑҫалхи 10 уйӑхра 129 ҫынна пулӑшу кӳнӗ. Вӗсене вӑл туянса сутни пирки килӗшӳ ҫырма та пулӑшать, тавӑҫ шӑрҫалама та. Реабилитаци валли кирлӗ техника хатӗрӗсем илес ыйтупа ун патне 31 сусӑрпа вӗсен пайташӗ пынӑ. Пенсионерсемпе сахал тупӑшлисем те, йывӑрлӑха кӗрсе ӳкнӗ ҫемьесем те пыраҫҫӗ. Пӗччен пурӑнакан ватӑсем те хӑйсене ветерансене ҫурчӗсене вырнаҫтарма ыйтаҫҫӗ. Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ун йышшисем 10-ӑн тупӑннӑ, хальлӗхе улттӑшӗн ыйтӑвне тивӗҫтернӗ.
Юпан юлашки кунӗнче Республикӑри ачасемпе ҫамрӑксен вулавӑшӗнче «Компьютерпа — эс тесе» проектӑн пиллӗкмӗш тапхӑрӗ вӗҫленнӗ. Ӑна асӑннӑ культура учрежденийӗнче тӑрӑшакансем ирттереҫҫӗ. Ҫав кунах улттӑмӗш ушкӑн йӗркеленнӗ. Унта 12 ҫын ҫырӑннӑ.
Компьютера хӑнӑхтаракан черетлӗ курс вӗҫленнӗ ятпа проект ертӳҫи Нина Димитриева саламланӑ. Шупашкарти ӗҫпе вӑрҫӑ, Хӗҫпӑшаллӑ вӑйсен тата правӑна сыхлакан органсен ветеранӗсен организацийӗн ертӳҫи Николай Матвеев та пулнӑ. Курса ҫӳренине ӗнентерекен хута ватӑсене вӑл тыттарнӑ.
Курса ҫӗнӗрен ҫырӑннисене эрнере виҫӗ хутчен: тунтикун, юнкун тата эрнекун, 10 тата 15 сехетре, компьютер вӑрттӑнлӑхне хӑнӑхтарӗҫ.
Мероприятие «Любава» вокал ансамблӗн концерчӗ вӗҫленӗ.
Сӑнсем (3)
Ҫапла пӗлтереҫҫӗ Патӑрьел районӗнчи Пӑлапуҫ-Пашьелӗнчи Николай Тельцов пирки ӗҫченӗсем. Иртнӗ шӑматкун вӑл 80 ҫул тултарнӑ.
Николай Петровича асӑннӑ ялӑн хисеплӗ ҫынни шутланать. Вӑл Пӑлапуҫ-Пашьелне аталантарма сахал мар тӑрӑшнӑ-мӗн. Кирек кам пулса ӗҫлесен те, трактор бригадин бригадирӗ-и е вырӑнти ял совечӗн ертӳҫи-и, кирпӗч савучӗн пуҫлӑхӗ-и е сельпопа колхоза ертсе пынӑ-и, тивӗҫе вӑл чунтан пурнӑҫланӑ, халӑхра ырӑ ят хӑварнӑ теҫҫӗ.
Ырми-канми таврапӗлӳҫӗ тӑван тӑрӑх кун-ҫулӗпе кӑсӑкланнӑ, «Пӑлапуҫ-Пашьел» тата «Фотохроника. Пӑлапуҫ-Пашьел» кӗнекесем кӑларнӑ.
Тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ хыҫҫӑн та Николай Петрович общество пурнӑҫӗнчен пӑрӑнмасть. Патӑрьел район пуҫлӑхӗн канашҫи шутланать тесе ӗнентереҫҫӗ вырӑнтисем.
+12.3 °C