Ева Лисинан «Лопоухий Илюк» («Хупах хӑлха Илюк») кӗнекине тепӗр хутчен пичетлесе кӑларнӑ.
Телеграмри «Земляки|Ентешсем» каналта пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗрремӗш хут вӑл Ильгиз Каримов куҫарӑвӗпе 1986 ҫулта вырӑсла вулакан патне ҫитнӗ. Чӑваш кӗнеке издательстви хатӗрленӗ ҫӗнӗ кӑларӑма автор куҫарнӑ тепӗр хайлав та кӗнӗ.
«Хупах хӑлха Илюк» юмахла повеҫе Ева Лисина ҫур ӗмӗр каялла ҫырнӑ.
Ева Лисина — чӑваш ача-пӑча ҫыравҫи, Библи куҫаруҫи. Вӑл 1939 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Именкасси ялӗнче ҫуралнӑ.
«Район центрӗсенчи пӗлӳ ҫурчӗсенче кӑна мар, ялсенче те халӗ вырӑс чӗлхи кӑна илтӗнсе тӑрать. Пӗчӗк ялсенчи шкулсене хупнипе ачасене автобуспа район центрӗсенчи вӗрентӳ заведенийӗсене илсе ҫӳреҫҫӗ. Унта вара халӑх ытларах вырӑсла калаҫать. », — ҫакӑн пек йӗркесем пур Роза Власова журналистӑн пӗр статйинче.
Чӑн та, питӗ тӗрӗс ыйту хускатнӑ автор «Хыпар» хаҫатра. Анчах эпӗ ялсенче вырӑсла калаҫнине унти ачасем район центрӗсенче вӗреннипе сӑлтавламан пулӑттӑм. Хамӑн тӑван тӑрӑхӑмрах, ав, чӑваш шкулӗнче вӗренекен ачисенех хӑшӗсем кипкеренех вырӑсла калаҫтарма тӑрӑшаҫҫӗ.
Эпӗ вара, хамӑн айван пуҫӑмпа, ашшӗ-амӑшӗ: «Хам та ытти чӗлхене хӑй вӑхӑтӗнче вӗренеймерӗм. Ачамсем те хам пекех тӑнсӑр пуль, ик чӗлхене: чӑвашла тата вырӑсла, ниепле те ӑша хываймӗҫ», — тесе пӑшӑрханнӑран тӑван чӗлхепе пуплеттерме шикленеҫҫӗ пулӗ тесе те хушӑран шухӑшлатӑп. Шкулта ачасен акӑлчан чӗлхи те вӗренмелле-ҫке. Хӑйсен тӗпренчӗкӗсен ӑс-тӑнне шанманнипе ашшӗ-амӑшӗ тӑван чӗлхерен пистерет пек туйӑнать.
Тӗрӗссипе вара, пӗлӗшӗмсем тӑрӑх сӑнатӑп та, тӑван чӗлхене ыррӑн пӗлекен ҫын ют чӗлхене те ҫӑмӑллӑнах ӑша хываять.
Калачёва (Ефремова) Светлана Михайловна, Мускав хулинчи «Русская гармонь» продюсер центрӗн юрӑҫи, вырӑс тата чӑваш культурине аталантарас енӗпе уйрӑмах палӑрнӑшӑн, чӑваш юррисемпе Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнче пурӑнакан ентешсене куллен савӑнтарнӑшӑн тата 2022 ҫулта пултарулӑх ӗҫӗнче пысӑк ҫитӗнӳсем тунӑшӑн Красноармейски муниципалитет округӗнчи Нестер Янкас ячӗллӗ культурӑпа искусство тата литература пӗрлӗхӗн Преми лауреачӗн ятне тивӗҫнӗ. Лауреат ятне пама Чӑваш Республикин Красноармейски муниципалитет округӗнчи «Карайри кану центрӗ» бюджет учрежденийӗ тӑратнӑ.
Иркутск тӑрӑхӗнчи чӑвашсем кӑҫал тухӑҫ лайӑх пуласса юмӑҫ ярса пӗлнӗ. Кун пирки Телеграмри «Пуринче малтан. Ҫывӑрса юлмасан» каналта хыпарланӑ. Тухӑҫ епле пуласси пирки вара шарламан.
Масляногорскри шкулта чӑваш чӗлхи урокӗнче Надежда Фидикова педагог ачасене йӑла-йӗркепе паллаштарнӑ иккен. Ҫав шутра вӑл юмӑҫ пӑхни ҫинчен те каласа кӑтартнӑ. Каласа ҫеҫ мар, хӑйсем те юмӑҫ ярса пӑхнӑ. Ачасем юмӑҫ пӑхнӑ май пучах ҫыххинчен чи вӑрӑммисене туртса кӑларнӑ-мӗн.
Кӑрлач уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче «Наследие М.И. Скворцова в контексте современности» (чӑв. М.И. Скворцов эткерлӗхӗ хальхи саманара) ятпа ҫавра сӗтел ирттернӗ. Ӑна паллӑ лексикограф ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Мероприятие Вӗрентӳ институтӗнче ӗҫлекенсем тата ытти хӑна пырса ҫитнӗ, ҫав шутра «Раҫҫей радиовӗ. Чӑваш Ен» радиора шеф-редакторта тӑрӑшакан Ольга Туркай та пулнӑ. Ҫавра сӗтеле Михаил Скворцовӑн мӑшӑрне А.В. Скворцовӑна та йыхравланӑ.
Пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкарта Ача-пӑча мультфильмӗсен фестивалӗ иртӗ, ӑна чӑваш культурине халаллӗҫ.
Фестивале хутшӑнас кӑмӑллисен заявкисене Республикӑн ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗ нарӑс уйӑхӗн 22-мӗшӗччен йышӑнӗ.
Мероприятие мультипликаципе кӑсӑкланакансем, анимаци контенчӗ хатӗрлекен ачасемпе аслисем, педагог-мультипликаторсем тата ача-пӑча мульстудийӗсене ҫӳрекенсем хутшӑнайӗҫ.
Ҫветке чупмалли эрне пырать. Ку – ӗлӗкхи йӑла. Ялсенче темиҫе ҫул каялла Ҫветке чупасси анлӑ сарӑлнӑччӗ. Халӗ, шел те, ку манӑҫса пырать
Элӗк районӗнчи Тушкассинче пурӑнакансем ав йӑлана манӑҫа кӑларасшӑн мар. Унта культура ҫуртӗнче юмӑҫ пӑхнӑ, Ҫветке юррисене юрланӑ.
Вутланти культура ҫуртӗнче те ҫынсем юмӑҫ пӑхма пухӑннӑ. Пушкӑртстанри чӑвашсене те асӑнса хӑвармалла. Вӗсем «Сурхури ташши» ташласа Ҫветке уявне паллӑ тунӑ. Ҫав ӗлӗкхи ташӑ Пушкӑртстанри пӗр ялта кӑна упранса юлнӑ-мӗн.
Чӑваш кӗнеке издательствинче иртнӗ эрне вӗҫӗнче Василий Петровӑн «Ват хӗр ҫырӑвӗ» кӗнеки пичетленсе тухнӑ.
«Авторӑн чӗлхи илемлӗ, пуян. Паянхи писательсен те унран вӗренмелли пайтах. Сюжет тӗлӗшӗнчен темӗн анратмаллиех пулса иртмест пуль, анчах писателӗн ҫыпӑҫуллӑ чӗлхи чуна савӑнтарать, шухӑша путарать, вулакана хӑй тыткӑнне илет», — хыпарланӑ издательствӑн редакторӗ Ольга Иванова тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче.
Паллӑ чӑваш прозаикӗн кӑларӑмне икӗ калавпа пӗр повесть кӗнӗ.
Шупашкарти «Салют» культура керменӗнче кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче «Рукодельница» (чӑв. Ал ӑсти) декоративлӑ прикладной ӳнер студийӗ ӗҫлеме тытӑннӑ. Чӑваш тӗррин вӑрттӑнлӑхӗпе проект ертӳҫи Светлана Андреева паллаштарнӑ.
Ӑсталӑх лаҫҫине пухӑннисем Светлана Викторовна пулӑшнипе тӗрлесе пӑхнӑ. Вӑл вӗсене пӗр материал тепрнчен мӗнпе уйрӑлса тӑни, вӑл е ку эреш мӗне пӗлтерни ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Пултарулӑх клубӗнчи тӗлпулусем кашни шӑматкунсерен 14 сехетрен 16 сехетчен пырӗҫ.
Светлана Андреева хулари 61-мӗш шкулта та ачасемпе заняти ирттерме ӗмӗтленет.
Кӑҫал чӑваш халӑхӗн мухтавлӑ вӗрентекенӗ Иван Яковлев ҫуранӑранпа 175 ҫул ҫитӗ. Ҫав куна пирӗн тӑрӑхра анлӑн палӑртма хатӗрленеҫҫӗ. Ку ыйтӑва паян республикӑн Правительство ҫуртӗнче иртнӗ канашлура сӳтсе явнӑ.
Олег Николаев Элтепер Иван Яковлев пирки чӑваш культурин патриархӗ тенӗ май юбилей мероприятийӗсене ирттерес енӗпе ӗҫлекен комитета йӗркелессипе ҫыхӑннӑ ыйтусене пӗр эрнере татса пама хушнӑ. Мероприятисен планне вара нарӑс уйӑхӗн 5-мӗшӗччен хатӗрлесе ҫитермелле.
Мероприятисене йӗркелессишӗн республикӑн Вӗрентӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви яваплӑ тесе палӑртнӑ.
+18.3 °C