Чӑвашри усламҫӑсем ҫур ҫул никам хӳтӗлемесӗр пурӑннӑ хыҫҫӑн каллех хӳтлӗхе кӗрсе ӳкӗҫ. Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн паянхи хушӑвӗпе тивӗҫе Александр Рыбакова шаннӑ. Пӗлекенсем каланӑ тӑрӑх, омбудсменӑн унчченхи должноҫӗ те усламҫӑсемпе ҫыхӑннӑ. Маларах та вӑл вӗсене пулӑшас енӗпе тимленӗ. Анчах патшалӑх службинче мар. Коммерцилле мар автономи организацийӗнче.
Республика ертӳҫипе паян тӗл пулсан Александр Рыбаков хӑйне шаннӑшӑн тав тунӑ, усламҫӑсен правине тата саккунлӑ интересне хӳтӗлессишӗн тата Чӑваш Ен экономикин аталанӑвӗшӗн мӗнпур вӑйне тата пӗлӗвне пама шантарнӑ.
Аса илтерер, кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 22-мӗшӗнче усламҫӑсен правине хӳтӗлекен уполномоченнӑй пулнӑ Владимир Иванов ЧР транспорт министрӗн пуканне йышӑннӑччӗ.
Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрӗн ҫумӗнче тӑрӑшнӑ Надежда Гладкова ҫитес эрнерен, ҫурла уйӑхӗн 9-мӗшӗнчен, Сӗнтӗрвӗрри хула администрацине ертсе пыма тытӑнӗ. Пуҫлӑха кама лартассине хулари депутатсем ӗнерхи ларура пӑхса тухнӑ. Надежда Гладкова кандидатурине вӗсем пӗр шухӑшлӑн ырланӑ.
Шупашкар районӗнче ҫуралнӑ Надежда Гладкова биографине тишкерсен вӑл пур енлӗ пултарни сисӗнет: секретарь-машинистка та, кадрсен пайӗн инспекторӗ те, шкулти пионервожатӑй та, ҫӗр йӗркелӳҫӗ те, Шупашкар район администрацийӗнчи экономика пайӗн специалисчӗ те, инженер та, ял хуҫалӑх предприятийӗнче пуҫлӑх ҫумӗ те. Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗнче 2016 ҫулта ӗҫлеме тытӑннӑ, кӑҫалхи пуш уйӑхӗнче республикӑн ял хуҫалӑх министрӗн ҫумӗнче тӑрӑшма пуҫланӑ.
Ытларикун, утӑн 25-мӗшӗнче, Тутарстанра ППЭ мӗнле иртнине пӗтӗмлетнӗ. Темиҫе кун маларах Владимир Путин чӗлхесене (сӑмах республикӑсенчи вырӑс мар чӗлхесем пирки пырать) ирӗксӗрлесе вӗрентмелле марри пирки каланӑран кӳршӗре ППЭ мӗнле иртни чылайӑшне кӑсӑклантарнӑ. Сӑмах май, Тутарстанрисем Раҫҫей Президенчӗн сӑмахӗсене хӑйсем ҫине илнӗ, Йошкар-Олара вӑл имӗш шӑп та лӑп тутарсем пирки каланӑ пулать. Аса илтерер, Тутарстанра тутар чӗлхи валли шкулсенче вырӑс чӗлхи валли пекех эрнере 5-шер сехет уйӑрнӑ (пирӗн республикӑрах чӑваш чӗлхин сехечӗсем самай сахалрах). Хӑшӗ-пӗри шухӑшӗпе ҫакӑ вырӑс чӗлхине вӗренме кансӗрлет.
Тутарстанри тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх вӗренӳ программинче вӗсем нимӗн те улӑштармӗҫ, малтанхи пекех вӗрентӗҫ. ППЭ пӗтӗмлетӗвӗ те Раҫҫейри вӑтам кӑтартусенчен пӗрре те катӑкрах мар. Сӑмахран, Питӗрти шкул ачисемпе танлаштарсан, лайӑхрах та. Мускаврисенчен вара 0,03 балл кӑна кая юлса пыраҫҫӗ. Ку вара статистикӑри йӑнӑш виҫинчен иртмест.
Тутарстанӑн вӗренӳпе ӑслӑлӑх министрӗ Энгель Фаттахов журналистсене республикӑри вӗренӳ тивӗҫлӗ шайра пыни пирки каласа панӑ.
Сӗнтӗрвӑрринчи шкулта тӑххӑрмӗш класс вӗренсе пӗтернӗ Иван Александрова ҫӗршыв ертӳҫи хӑйӗнчен ирттерет тесе ырланӑ. Физика, хими тата литература предмечӗсене кӑмӑллакан яш ҫак кунсенче Сочири «Сириус» центрӗнче вӗренет. Унта вӑл центр ирттернӗ конкурс али витӗр тухса лекнӗ. Утӑ уйӑхӗн 21-мӗшӗнче ачасемпе ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин тӗл пулнӑ.
Чӑваш Енри Иван Александров Президентпа калаҫнине Раҫҫейӗн чылай телеканалӗпе кӑтартрӗҫ. Касса илнӗ сыпӑкран ача Владимир Путин турник ҫинче миҫе хутчен туртӑннипе кӑсӑкланни палӑрчӗ. Анчах яш Владимир Путин ача чухне «Зарница» тата «Орленок» ҫарпа патриот вӑййисене хутшӑннипе те интересленнӗ.
Турник ҫинче туртӑнни пирки калаҫнӑ чух Владимир Путин хальхи вӑхӑтра 15–17 хутчен тесе каланӑ. Иван 25 хут пултарать иккен. Ҫакна илтсен ҫӗршыв ертӳҫи ачана ырланӑ, Иван Президентран та ирттерет тесе мухтанӑ.
Владимир Путин шухӑшланӑ тӑрӑх, тепӗр ҫынна хисеплесен унӑн вӑйлӑ енне йышӑнма пӗлмелле.
«Ирӗклӗх» В.В.Путин наци чӗлхисем пирки каланӑ сӑмахпа килӗшмесӗр ҫырнӑ уҫӑ ҫыру
В. Путин наци чӗлхисем пирки каланӑ ухмахла сӑмах - Федераципе Республикӑмӑр Конституцийӗсемпе саккунлӑхӗсене, тӗнче шайӗнче ҫирӗплетнӗ ирӗксене хирӗҫлет, халӑхпа ертӳлӗхе аташтарма пултарать, ӑна Чӑваш Республикинче нимӗнле те нихӑҫан та йышӑнмалла мар.
РФ Конституцийӗпе килӗшӳллӗн Чӑваш ен вӑл республика (патшалӑх). Ун йӗркине шута илсех Республика хӑй ҫӗрӗ ҫинче икӗ патшалӑх чӗлхи ҫирӗплетнӗ — пӗртан, тулли праваллӑ чӑваш тата вырӑс чӗлхисем. Федерацин Тӗп Саккунӗпе килӗшӳллӗн чӑваш патшалӑх чӗлхипе патшалӑхпа муниципалитетӑн пур тытӑмӗнче вырӑс патшалӑх чӗлхипе пӗртанах усӑ курмалла, вӗсем пӗр шайрах пулмалла.
Чӑваш енри чӗлхе саккунлӑхӗ тӗнче шайӗнчи правӑпа, РФ тата ЧР хальхи вӑхӑтра вӑйра тӑракан саккунлӑх ҫинче никӗсленет. Чӑваш чӗлхине — ЧР патшалӑх чӗлхине, чӑваш нацине пӗтӗҫтерсе тӑракан чӗлхене упраса хӑварса малалла аталантарас, пур майпа та хӳтӗлес ӗҫшӗн Чӑваш ен патшалӑхӗ яваплӑ, ку вӑл Тӑван Ҫӗршывӑмӑрӑн пархатарлӑ тивӗҫӗ.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Раҫҫейри общество телекуравӗн (ОТР) журналистне интервью панӑ. Малтанах Михаил Васильевич «Шупашкар: 500 ҫул» парк пирки каласа кӑтартнӑ. Элтепер ӑна студентсем валли хута янине палӑртнӑ. Михаил Игнатьев студент вӑхӑтӗнче шӑпах ҫав паркра хӗре юратса пӑрахнӑ. Кун хыҫҫӑн вӑл пулас арӑмӗпе паллашнӑ чухнехи саманта аса илнӗ.
Интервьюра тата мӗн пирки калаҫнӑ-ха? Элтепер ялсенче никама кирлӗ мар вырӑнсем сахалланнишӗн савӑннине палӑртнӑ. Кашни ялта тенӗ пекех вӑрҫа хутшӑннӑ ҫынсене халалласа палӑк лартаҫҫӗ.
Юлашкинчен Элтеперпе журналист кӳлмеке кайнӑ, хӑнана ҫав илемлӗ вырӑнпа паллаштарнӑ. Михаил Васильевич ҫакӑнтан ӗҫе велосипедпа каять-мӗн, каялла та ҫаплах килет. Пирӗн Элтепер ӑҫта канма юратнине пӗлес килет-и? Алтайра. Хӗлле вара – республикӑра. Вӑл каланӑ тӑрӑх, республикӑна туристсем ытларах килме тытӑннӑ. Вӗсене Атӑл, кунти экологи килӗшет-мӗн.
Йошкар-Олара нацисен хушшинчи хутшӑнусен канашӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унта РФ Президенчӗ Владимир Путин хутшӑннӑ. Владимир Владимирович хӑйӗн сӑмахӗнче наци чӗлхине вӗренесси кашнин ирӗкӗ пулнине, ӑна вӑйпах ӑса хывтармалла маррине пӗлтернӗ.
«Кашни территорире этника хушшинче кашнин хӑйӗн хутшӑнӑвӗ, паллах, вӗсене шута илмелле. Тӗслӗхрен, шкулсенче вырӑс чӗлхине тата Раҫҫейри халӑхсен чӗлхине вӗрентнӗ чухне. Хисеплӗ туссем, аса илтеретӗп: пирӗншӗн вырӑс чӗлхи — патшалӑх чӗлхи, нацисемпе хутшӑнмалли чӗлхе. Ӑна нимӗнпе те улӑштарма ҫук. Ӑна кашнинех пӗлмелле, — тенӗ Владимир Путин. — Раҫҫейри халӑхсен чӗлхисем — Раҫҫейри халӑхсен культурин пӗлтерӗшлӗ пайӗ. Вӗсене вӗренесси — Конституци прави, ирӗклӗ право. Ҫынна тӑван мар чӗлхене вӗрентме юрамасть. Вырӑс чӗлхине вӗрентессин шайне тата вӑхӑтне чакарма та ирӗк ҫук».
Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, Чӑваш Ен премьер-министрӗ Иван Моторин черетлӗ хушу алӑ пуснӑ. Унта палӑртнӑ тӑрӑх, Игорь Михайлов ҫӗнӗ должноҫ йышӑннӑ. Малашне вӑл ЧР юстици министрӗн ҫумӗ пулӗ.
Чӑннипе, Игорь Михайлов пирки информаци сахал. Вӑл 1982 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Ку таранччен ЧР Экономика министерствинче ӗҫленӗ, право тата кадр политикин пайне ертсе пынӑ. Ун умӗн вара Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗнче вӑй хунӑ, Иван Моторинӑн секретариат ертӳҫин ҫумӗ пулнӑ.
Сӑмах май, министр ҫумӗнче унччен Ирина Семенова ӗҫленӗ. Вӑл ку пукана 6 ҫул йышӑннӑ, кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшӗнчен ведомствӑран кайнӑ.
Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, Чӑваш Ен премьер-министрӗ Иван Моторин черетлӗ хушу алӑ пуснӑ. Унта палӑртнӑ тӑрӑх, Игорь Михайлов ҫӗнӗ должноҫ йышӑннӑ. Малашне вӑл ЧР юстици министрӗн ҫумӗ пулӗ.
Чӑннипе, Игорь Михайлов пирки информаци сахал. Вӑл 1982 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Ку таранччен ЧР Экономика министерствинче ӗҫленӗ, право тата кадр политикин пайне ертсе пынӑ. Ун умӗн вара Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗнче вӑй хунӑ, Иван Моторинӑн секретариат ертӳҫин ҫумӗ пулнӑ.
Сӑмах май, министр ҫумӗнче унччен Ирина Семенова ӗҫленӗ. Вӑл ку пукана 6 ҫул йышӑннӑ, кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшӗнчен ведомствӑран кайнӑ.
Шупашкар хулинчи Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ пулнӑ Олег Ялугин текех «халӑх тарҫи» мар. Улттӑмӗш созыври депутатсен йышӗнчен тухма вӑл хӑй аллипе заявлени ҫырса панӑ. Маларах вӑл «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти йышӗнчен тухнӑ. Ҫакна «Правда ПФО» интернет-хаҫат хӑйӗн ҫӑлкуҫӗсем хыпарлани тӑрӑх ӗнер пӗлтернӗ.
Олег Ялугин парти тивӗҫтерменрен, шухӑшлавӗ улшӑннӑран ҫак утӑмсене тунӑ теме май ҫук. Маларах депутат тӗлӗшпе тӗпчевҫӗсем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл хӑй ертсе пыракан организацин налукне пытарма тӑрӑшнӑ. Хыснана вӑл самай пысӑк сумма куҫарман. Тата ӑна тӗпчевҫӗсем улталама хӑтланнӑ фактсем пулнӑ тесе те шухӑшлаҫҫӗ.
Олег Ялугин тӗлӗшпе хальлӗхе суд пулманнине кура ӑна айӑплӑ тесе те ҫирӗплетме май ҫук.
+4.3 °C