Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерстви республикӑри вӑл е ку пульницӑсенче уйӑхра пӗрре Уҫӑ алӑксен кунне ирттерет. Паян ҫак йӗркесен авторӗ Республикӑн кардиологи диспансерне ҫул тытрӗ. Тӳрех палӑртам: кардидиспансерта Уҫӑ алӑксен кунӗ иртнине пӗлсенех эпӗ йышӑнӑва телефонпа шӑнкӑравласа ҫырӑннӑччӗ. Ӑнланнӑ тӑрӑх, паян ӑнсӑртрӑн-кӗмсӗрт пынисем те кардиолог патне лекейреҫҫӗ.
Пульница алӑкӗнчен кӗрсенех ятарлӑ сӗтел вырнаҫтарнӑ. Унта паян Уҫӑ алӑксен кунне хыпарланӑ. Ҫавӑнти медсестра регистратурӑна ӑсатать, регистратурӑран — кардиолог пӳлӗмне. Кардиолог патне кӗриччен манӑн пушӑ вӑхӑт пӗр сехетчӗ. Тухтӑр пӳлӗмӗнчи медсестра пире, черетри икӗ ҫынна, ЭКГ тӗрӗслевне кайса килме сӗнчӗ. Унта та халӑх йышлӑ марччӗ — хӑвӑрт йышӑнчӗҫ.
Кардиолог мӗн ыратнипе кӑсӑкланчӗ, анализсемпе, ультрасасӑ тӗрӗслевӗпе (унччен тӗрӗсленнӗччӗ эпӗ) паллашрӗ. Унтан мӗнле сипленмеллине ҫырса пачӗ.
Ҫапла вара кардиодиспансерта Уҫӑ алӑксен кунӗнче алӑксем уҫах тесе калама юрать.
«Про Город» редакцирен арҫын пулӑшу ыйтнӑ. Вӑл 21 ҫулти арӑмӗпе пулса иртнӗ пӑтӑрмаха каласа кӑтартнӑ.
Раштав уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче унӑн ҫамрӑк арӑмне килтен васкавлӑ медпулӑшупа Патӑрьел районӗн пульницине илсе кайнӑ. Раштавӑн 8-мӗшӗнче упӑшки ун патне шӑнкӑравланӑ. Арӑмӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, тухтӑрсем унпа мӗн пулнине татӑклӑн калаймаҫҫӗ, аппендицин тесе шутлаҫҫӗ. Операци хыҫҫӑн хӗрарӑм комӑна кӗрсе ӳкнӗ. Вӑл унтан халӗ те тухайман. Хӗрарама Республикӑри пульницӑна куҫарнӑ.
Унччен маларах Шупашкарти неврологсем, реаниматологсем килсе пӑхнӑ. Анчах сӑлтавне уҫӑмлатайман. Каҫ енне ҫамрӑк хӗрарӑм комӑна кӗрсе ӳкнӗ. Вӑл халӗ те Республикӑри пульницӑра выртать, тӑна кӗмен-ха.
Федерацин травматологи, ортопеди тата эндопротезировани центрӗ (РФ Сывлӑх сыхлав министерствине пӑхӑнакан ҫак учреждени Шупашкарти Гладков урамӗнче вырнаҫнӑ) ҫӗнӗ корпус тума ӗмӗтленет. Ку центрта хамӑр республикӑрисем кӑна мар, тӗрлӗ регионти пациентсем сипленеҫҫӗ. Унта лекес тесен черет кӗтме тивет, мӗншӗн тесен шӑмӑ чирӗллисем йышлӑ.
Сиплев организацийӗнче пысӑк квалификациллӗ тухтӑрсем ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсем ытти регионти, Мускавпа Питӗрти ӗҫтешӗсен ӗҫ опычӗпе кӑна мар, ют ҫӗршыврисеннипе те пӗрмай паллашаҫҫӗ. Аякрисем те Шупашкара вӗренме килеҫҫӗ. «Медицинӑра урӑхла пулма та пултараймасть», — тет центрӑн тӗп врачӗ Николай Николаев. Вӑл хӑй те, сӑмах май, ҫӗннине ялан ӑша илет, ыттисене те вӗрентет.
Хушма корпуса тума федераци хыснинчен 295,4 млн тенкӗ уйӑрӗҫ. Ӗҫе 2021 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче вӗҫлемелле.
Шупашкар хулинчи Ленин районӗнче пурӑнакан пӗр хӗрарӑм пӗчӗк тӗпренчӗкӗ пирки мансах эрех ӗҫнӗ. Ҫакна те кӳрши-арши сиснӗ ӗнтӗ — тивӗҫлӗ органсене евитлекен тупӑннӑ курӑнать. Ӳсӗр амӑшӗллӗ ҫемьене полици ӗҫченӗсем персе ҫитнӗ. Вӗсем 2018 ҫулта ҫуралнӑ пепкене ача-пӑча пульницине илсе кайнӑ.
Полицин ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен пайӗн ӗҫченӗсене ҫапла тума ачан амӑшӗ вил ӳсӗр пулни хистенӗ. Киккирикне самай хӗртнӗскер хӑй айӑпне йышӑнас вырӑнне пакунлисемпе сиксе тавлашнӑ, кӑшкӑрнӑ, усал сӑмах перкелешнӗ. Пӗчӗк ача ҫав вӑхӑтра выҫӑ, ҫипуҫӗ те унӑн таса мар пулнӑ.
Пепкене пульницӑна илсе кайсан ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен инспекторсем Ленин райн администрацийӗн ҫул ҫитменнисемпе тата вӗсен парвине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен комиссие хыпарланӑ. Амӑшне профилактика учетне илме йышӑннӑ. Тивӗҫе ыррӑн пурнӑҫламаннине кура хӗрарӑма явап тыттарӗҫ.
Ку пӑтӑрмах паян, раштав уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, пулса иртнӗ. Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, усал хыпар пирки пакунлисене ирхи 10 сехет тӗлӗнче пӗлтернӗ.
Инкек Шупашкарти экономикӑпа технологи колледжӗнче пулнӑ. Вӗренӳ заведенийӗнче уйрӑм заведующийӗнче ӗҫлекен ҫамрӑк преподавателе (вӑл — 1989-мӗш ҫулта ҫуралнӑскер) 17-ри хӗр ҫӗҫӗпе чикнӗ. Питне тата аллине суранлатнӑ преподавателе пульницӑна илсе кайнӑ. Суран пит тарӑн пулман.
Колледжра ЧР ШӖМӗн ертӳҫисем таранах пулнӑ. Ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен подразделени ӗҫченӗсем те вырӑна ҫитнӗ. Пухнӑ материалсене РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленине ӑсатнӑ. Ӗҫе унтисем малалла тӗпчӗҫ. Пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ та ӗнтӗ.
Шанчӑклӑ ҫӑлкуҫсем пӗлтернӗ тӑрӑх, студентка ӑс-сывлӑхӗ хавшак тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Ялта тухтӑр пулса ӗҫлес текенсене ҫула кура тиркемӗҫ. Ҫулланнӑ тесе халӗ те хурламан-ха шурӑ халатлисене. Анчах «Земство тухтӑрӗ», «Земство фельдшерӗ» программӑсемпе усӑ курас тесен специалистсен ҫулне пӑхнӑ. Ялта ӗҫлеме вырнаҫас текенсене малашне пурне те укҫа парса хавхалантарӗҫ. Кунта сӑмах 50 пин ҫын таран пурӑнакан ялсемпе район центрӗсене каякансем пирки сӑмах пырать. Ҫак ыйтӑва ӗнер Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче тишкернӗ.
ЧР Сывлӑх сыхлав министерстви халӗ 411 врач ҫитменнине пӗлтерет, медицина сестрисем те пурӗ 294 ҫын кирлӗ.
Ҫула кура чарӑва пӑрахӑҫласан «Земство тухтӑрӗ», «Земство фельдшерӗ» программӑсемпе 1200 врачпа 250 ытла фельдшер усӑ курайӗ. Хальлӗхе ҫак программӑсемпе 460 врачпа 50-а яхӑн фельдшер ӗҫе вырнаҫнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче 16 сехет те 20 минутра Шупашкарти Айхи проспектӗнчи ҫул ҫинче, «Садовый» микрорайонта, 17 ҫулти хӗре машина ҫапса кайнӑ. Ҫамрӑкскер светофор ҫук вырӑнта ҫул урлӑ каҫма тӑнӑ, ун ҫине «ВАЗӑн» вунтӑваттӑмӗш моделӗ пырса кӗнӗ.
Йывӑр суранланнӑ пикене пульницӑна илсе ҫитернӗ. Тухтӑрсем унӑн пурнаҫӗшӗн икӗ эрне кӗрешнӗ, анчах, шел те, ҫамрӑкскерӗн чӗри тапма пӑрахнӑ.
ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, руль умӗнче 18 ҫулти каччӑ ларнӑ, вӑл урах пулнӑ. Хайхискер водитель правине 3 уйӑх каялла кӑна илнӗ, анчах ҫав кӗске хушӑра та ҫул-йӗр правилисене пӑсшнӑшӑн 8 штраф илме ӗлкӗрнӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти пульницӑсенче тухтӑрсем ҫитмеҫҫӗ. Республика влаҫӗ ҫакна татса памалли меслет тупнӑ: медицина факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ, спутник-хулари пӗр пульницӑна ӗҫе вырнаҫнӑ специалистсене укҫан хавхалантарма йышӑннӑ.
«Пӗрремӗш звенори ҫамрӑк специалистсене ҫулталӑкри ӗҫ пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн 200 пин тенкӗпе хавхалантарӗҫ. Ҫавӑн пекех Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗ пӗр хутчен 500 пин тенкӗ тӳлӗ тата пурӑнмалли кӗтеспе тивӗҫтерӗ», - ҫапла пӗлтернӗ медицина центрӗн пресс-служби.
Палӑртса хӑвармалла: республикӑра «Ял тухтӑрӗ» патшалӑх программи те ӗҫлет. Унпа килӗшӳллӗн, ялсенчи, район центрӗсенчи пульницӑсене ӗҫе вырнаҫнӑ тухтӑрсене 1 миллион тенкӗ параҫҫӗ.
Республикӑри наркологи диспансерӗн тӗп тухтӑрӗ пулса тӑрӑшнӑ ҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха.
Аса илтерер: тӗп тухтӑр йӗркене пӑсни электронлӑ аукциона тӗрӗсленӗ чухне тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ. Тӗп тухтӑр пулнӑ вӑхӑтра хайхискер хаклӑ реагентсене учреждени валли туяннӑ. Анчах вӗсем пульницӑна кирлӗ те пулман. Ҫапла майпа усӑ курмасӑрах сая кайнӑ. Хыснана 6 миллион тенкӗ ытла тӑкак кӳнӗ.
Унсӑр пуҫне тата тӗп тухтӑр 2014 ҫулхи чӳк уйӑхӗнчен пуҫласа 2018 ҫулхи пуш уйӑхӗн 22-мӗшӗччен пӗр организацие кӳрсе килмен медицина продукцийӗшӗн 900 пине яхӑн тенкӗ куҫарса панӑ. Асӑннӑ учреждение хайхи тӗп врачӑн паллаканӗ ертсе пынӑ. Ҫав организаци хӑй тивӗҫне пурнӑҫламаншӑн 361 пин тенкӗ шыраса илмелле пулнӑ, ӑна та шыраса илмен.
Пуҫиле ӗҫе суда ярса парӗҫ.
Ҫак уйӑхра Канаш район пульницинче ватӑ ҫынсен пӳлӗмӗ уҫӑлнӑ. Гериатри пӳлӗмӗ 75 ҫул урлӑ каҫнисене йышӑнать. Ӑна аслӑ ҫулхисем валли «Демографи» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн уҫнӑ.
Гериатри пӳлӗмӗ кӑҫалхи чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ӗҫлеме пуҫланӑ. Ятарлӑ пулӑшӑва унта 12 ҫынна кӳнӗ те.
Гериатри пӳлӗмӗнче Канаш хулинче, Канаш тата Йӗпреҫ районӗсенче пурӑнакан ватӑсене йышӑнаҫҫӗ. Пӳлӗмре 10 койка вырнаҫтарнӑ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн пресс-служби ӗнентернӗ тӑрӑх, гериатрсем ватӑсен пурнӑҫне лайӑхлатассипе чунтан тӑрӑшаҫҫӗ. Нумаях пулмасть Канашри район пульницинче республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев пулнӑ. Вӑл учрежденин инфекци тата терапи уйрӑмӗсем епле ӗҫленипе, хирурги уйрӑмне юсанипе паллашнӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (02.08.2025 15:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 27 - 29 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Альберт Канаш, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Иванов Илья Арсентьевич, чӑваш журналисчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Чиндыков Борис Борисович, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Дегтярёв Геннадий Анатольевич, чӑваш чӗлхин тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Азизов Загид Керимович, географи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |