Паян Чӑваш Енре ҫил вӑйлӑнчӗ. Синоптиксем республикӑна сивӗ ҫанталӑк килессине пӗлтереҫҫӗ. Эппин, водительсен машина кустӑрмисен шинисене хӗллехипе улӑштармалла.
Ыран 5 градусран ытла ашӑ пулмасть, антициклон хуҫаланӗ. Юпан 30-мӗшӗнче йӗпе юр ҫӑвӗ. Сывлӑш температури сивех пулманран урамра ҫӑрӑлчӑк пулӗ.
Тепӗр кун вара ҫил-тӑман тухӗ, ҫӗр ҫине юр выртӗ. Эрнекун ҫӗрле самаях сивӗтӗ, 8-13 градус таранах. Шӑматкун каллех юр ӳкӗ. Ҫапла майпа вырсарникун юр хулӑнӑшӗ 10 сантиметра ҫитме пултарӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, чӳкӗн 3-4-мӗшӗсенче хӗвеллӗ, сивӗ ҫанталӑк пулӗ.
Иртнӗ эрнере кӑна Чӑваш Енре шӑрӑхчӗ. Паян вара – чӑн-чӑн кӗркунне. Ку кӑна мар-ха, синоптиксем юр ҫума пултарасси пирки пӗлтереҫҫӗ.
Вырсарникун ҫӗрле юр ҫума пултарӗ, вӑл ҫӗр ҫинче пӗр вӑхӑт выртӗ. Уйрӑмах ку тинӗс шайӗнчен 100 метр ҫӳлерех вырнаҫнӑ ял-хуласене пырса тивет. Ку шута Шупашкар та кӗрет.
Ҫӗрлесерен 0 градус ҫеҫ пулӗ, кӑнтӑрла та ӑшах мар. Ҫитменнине, ҫил самай вӑйлӑ вӗрӗ.
Ытларикунран пуҫласа 5 градус таранах сивӗтӗ, кӑнтӑрла 2-7 градус ҫеҫ ӑшӑ тӑрӗ. Эрнекун каллех ҫӗр ҫийӗн юр ларма пултарать.
Ҫулла вӗҫленсе пырать, анчах ҫанталӑк ӑшӑпа савӑнтармасть-ха. Чылайӑшӗ, ахӑртнех, авӑн уйӑхӗ ӑшӑ пуласса шанать. Эппин, синоптиксене итлер-ха.
Чӑнах та, авӑн уйӑхӗн лайӑх ҫанталӑкран пуҫланать. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, 4-8-мӗшӗсенче сывлӑш температури 22-27 градус таран ӑшӑнӗ, уяр пулӗ. Ку «карчӑк ӑшши» ӗнтӗ.
Анчах ку нумайлӑха тӑсӑлмӗ. Иккӗмӗш декадӑра чӑн-чӑн кӗркунне ҫитӗ: ҫумӑр ҫӑвӗ. Уйӑх варринче сивӗ, ӑмӑр ҫанталӑк тӑрӗ, 8 градус ҫеҫ ӑшӑ пулӗ.
Виҫҫӗмӗш декадӑра антициклон хуҫаланӗ. Уяр пулсан та сывлӑш температури 8-13 градус ҫеҫ ӑшӑнӗ, ҫӗрлесерен тӑм ӳкӗ. Авӑнӑн 26-27-мӗшӗсенче вара юр ҫума пултарассине систереҫҫӗ синоптиксем.
Синоптиксем ҫанталӑк пирки мӗн калаҫҫӗ? Тин кӑна ҫуллахи ҫанталӑк савӑнтарчӗ. Кӗҫех кӗрхи ҫанталӑк ҫитӗ.
Ыран республикӑра ҫумӑр ҫӑвӗ, аслати авӑтма пултарӗ. Ҫапах ҫанталӑк ӑшӑ тӑрӗ. Юнкун вара сивӗтӗ, кӑнтӑрла 8-13 градус ҫеҫ пулӗ, ҫил вӑйланӗ.
Кӗҫнерникун ҫанталӑк лайӑхланма пуҫлӗ, 15 градус таран ӑшӑтӗ. Ҫӗрле вара тӑм ӳкме пултарать.
Канмалли кунсенче ӑшӑ сывлӑш килӗ, вырсарникун 18-20 градус тӑрӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, авӑнӑн 2-5-мӗшӗнче 25 градус таран ӑшӑтма пултарӗ.
Кун пек сивӗ ҫанталӑк савӑнтармасть-и? Кулянма тӑхтӑр-ха, ҫулла пӗтмен! Тинех пирӗн пата 30 градус шӑрӑх таврӑнӗ.
Паян ҫӗрле самай сивӗ пулӗ-ха, 4-9 градус ҫеҫ ӑшӑ. Тепӗр тесен, кӑнтӑрла та сивӗрехчӗ, ҫил вӑйлӑччӗ. Ытларикун хӗвел савӑнтарӗ, кӑнтӑрла 15-20 градус ӑшӑтӗ. Юнкун вырӑнӑн-вырӑнӑн ҫумӑр ҫума пултарӗ. Кӗҫнерникун чӑн-чӑн ҫулла пекех пулӗ: сывлӑш температури 22-27 градус таран ӑшӑнӗ. Анчах аслатиллӗ ҫумӑр ҫума пултарӗ.
Хальлӗхе синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, эрнен иккӗмӗш ҫурринче шӑрӑх ҫанталӑк тӑма пултарӗ.
Ну, хӑҫан ҫанталӑк ӑшӑтӗ? Хӑҫан ҫулла каялла таврӑнӗ? Ку ыйтусем сире те пӑшӑрханатарҫҫӗ-и? Апла синоптиксем мӗн каланине пӑхса тухар.
Республикӑна циклон ҫитнӗ. Ыран та ҫанталӑк ӑмӑр пулӗ, ҫумӑр ҫукалӗ, ҫӗрле вара сивӗтӗ. Кӑнтӑрла сывлӑш температури 11-16 грудус ӑшӑнӗ.
Юнкунран ҫанталӑк лайӑхланӗ. Термометр 20 градус ӑшӑ кӑтартӗ. Кӗҫнерникун тата тепӗртак ӑшӑтӗ. Ҫапах вырӑнӑн-вырӑнӑн аслатиллӗ ҫумӑр ҫӑвӗ.
Эрнекун каллех ҫумӑр нумай ҫӑвӗ: 1 тӑваткал метр ҫине 10-20 литр шыв ӳкме пултарӗ. Ҫакӑ ҫеҫ савӑнтарать: кӑнтӑрла 20 градус, ҫӗрле 13-15 градус ӑшӑ пулӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, канмалли кунсенче ҫумӑр ҫукалӗ, термометр 15-20 градус ӑшӑ кӑтартӗ. Кунашкал ҫанталӑк авӑн уйӑхӗн пӗрремӗш ҫуррине аса илтерет.
Утӑ уйӑхӗ вӗҫленсе пырать, анчах вӑл шӑрӑх ҫанталӑкпа питех савӑнтармарӗ-ха. Малашне мӗн кӗтмелле? Шел те, синоптиксем савӑнтармаҫҫӗ – республикӑра ҫитес эрнере каллех сивӗтет. Ҫанталӑк кӗркуннене аса илтерӗ.
Тунтикун сывлӑш температури 10-15 градус ҫеҫ пулӗ. Кунашкалли авӑн уйӑхӗнче ытларах пулать. Ҫитменнине, ҫил вӑйланӗ, ҫумӑр ҫӑвӗ. Вӗсене пула, телее, ҫӗрлесерен тӑм ӳкмӗ. Кӗҫнерникунччен ҫанталӑк ҫапла тӑрӑ.
Кӗҫнерникун Чӑваш Ене ӑшӑ фронт килет. Анчах ҫумӑр ҫума чарӑнмӗ-ха. Сывлӑш температури вара ӳсӗ – ҫурлан 1-4-мӗшӗсенче 15-20 градус пулӗ. Хальлӗхе синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫурла та утӑ уйӑхӗ пек 2-3 градус сивӗрех тӑрӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗ самаях шӑрӑх тӑчӗ. Икӗ эрнене яхӑн ӗнтӗ термометр 25 градусран ытларах кӑтартнӑ. Юлашки кунсенче ҫеҫ ҫанталӑк кӑштах сивӗтрӗ.
Утӑ уйӑхӗн мӗнле пулӗ-ши? Синоптиксем мӗн каланине итлер. Ҫитес уйӑх та ӑшӑ кунсемпе савӑнтарӗ. Ҫумӑрсем вара ытларах пулӗҫ – нормӑпа килӗшӳллӗн.
Ҫӗртмен юлашки кунӗсенче ҫумӑр ҫӑвӗ. Кунашкал ҫанталӑк утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче те пулӗ. Ҫавна май урамра шӑрӑх хуҫаланмӗ.
Иккӗмӗш декадӑра Атӑлҫи тӑрӑхне каллех антициклон килӗ. Уйӑх варринчен пуҫласа икӗ эрнене яхӑн типӗ те шӑрӑх ҫанталӑк пулӗ. Утӑн 22-24-мӗшӗсенче чи шӑрӑх кунсем пулассине пӗлтереҫҫӗ. Уйӑх вӗҫӗнче ҫеҫ кӑштах ҫанталӑк сивӗтӗ, ҫумӑр ҫукалӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗнче ҫанталӑк самаях шӑрӑх тӑчӗ. Ҫӗртмен 22-мӗшӗнче ытти кунрах ӑшӑрах пулнӑ: термометр 31,1 градус кӑтартнӑ. Анчах ҫитес вӑхӑтра синоптиксем ҫанталӑк сивӗтессине пӗлтереҫҫӗ.
Урамра ыранах уҫӑрах пулӗ: термометр кӑнтӑрла 18-20 градус кӑтартӗ, ҫӗрле – 10-12 градус. Ытларикунпа юнкун ҫумӑр ҫӑвас хӑрушлӑх пӗчӗк. Эрнен иккӗмӗш ҫурринче вара тинех ҫумӑр чашлаттарӗ. Уйӑх вӗҫӗ кӗрхи ҫанталӑка аса илтерӗ: ҫумӑр ҫӑвӗ, сивӗ пулӗ. Ҫӗртмен 28-30-мӗшӗсенче 1 тӑваткал метр ҫине 23 литр таран ҫумӑр ҫума пултарӗ.
Пӑшӑрханса ан ӳкӗр: утӑ уйӑхӗнче шӑрӑх ҫанталӑк пулӗ-ха. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, утӑ уйӑхӗн иккӗмӗш ҫурринче те ҫумӑр ҫӑвӗ.
Шӑрӑх ҫанталӑкра уҫӑ вырӑн шыратпӑр, ҫанталӑк сивӗтсен хӗвел хӗртнӗ кунсемех лайӑх пек туйӑнаҫҫӗ… Халӗ ав урамра ӑшах мар. Шӑрӑх ҫанталӑк хӑҫан таврӑнӗ? «Чӑваш Енри ҫанталӑк» проект синоптикӗсене итлесе пӑхар.
Канмалли кунсенче ҫумӑр ҫумассине пӗлтереҫҫӗ вӗсем. Кӑнтӑрла термометр 15-20 градус ӑшӑ кӑтартӗ, ҫил вӑйлӑ пулмӗ.
Тунтикун ҫанталӑк ӑшӑтма тытӑнӗ, 23 градус ӑшӑ пулӗ. Ытларикун тата ӑшӑрах – 25 градус. Юнкун термометр 27 градус таран кӑтартӗ. Ку тапхӑрта ҫумӑр ҫӑвас хӑрушлӑх ҫук.
Эрнен иккӗмӗш ҫурринче вара аслатиллӗ ҫумӑр ҫума пултарӗ, ҫанталӑк сивӗтсе пырӗ. Синоптиксем малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, Республика кунӗнче ҫумӑр ҫӑвӗ, 15-20 градус ӑшӑ пулӗ.
+3.3 °C