Шупашкарӑн ҫуралнӑ кунӗнче, ҫурла уйӑхӗнче, чи пирвайхи троллейбус ҫула тухӗ. 55 ҫул каялла туса кӑларнӑ ЗиУ-5 ретро-троллейбус хӑйӗн маршручӗпе кайӗ: Чукун ҫул вокзалӗнчен пуҫласа Хӗрлӗ лапама ҫитӗ.
Халӗ троллейбуса уява кӑларма хатӗрлеҫҫӗ, реставрацилеҫҫӗ. Ӑна юсанӑ чухне транспортӑн унчченхи сӑн-сӑпатне упраса хӑварӗҫ: тимӗр корпус, алӑксем, фарӑсем, ларкӑчсем, салон, касса тата табличка 55 ҫул каяллахи пекех пулӗҫ. Водителе те ССР вӑхӑтӗнчи униформӑна тӑхӑнтартӗҫ.
Ку кӑна мар, троллейбус Совет Союзӗнчи пекех контролерсӑр ҫӳрӗ. Ҫул укҫи тӳлеме тимӗр укҫа ярса билет татса илмелле.
Шупашкара кӳрсе килнӗ мӑйракасӑр троллейбуссене тӗрӗслеме сул ҫине кӑларнӑ. Тепӗр эрнерен вӗсем халӑха турттарма тытӑнӗҫ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» портал хыпарлать.
Хайхи ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, хальхи йышши троллейбуссем мӑйракисене антарса 30 ҫухрӑм таран кайма пултарасҫӗ, мӑйракисене электролинипе ҫыхӑнтарсан вара энерги пухаҫҫӗ. Ҫапла майпа кун йышши транспорт 30% электроэнерги перекетлеме май парать. 9,2 миллион тенкӗ тӑракан троллейбуса 100 пассажир таран вырнаҫма пултарать, ҫынсем ыйтсан водитель кӳме кӗртме пандуса антараять. Ҫавӑн пекех салонра телефона зарядлама
USB, пӑчӑра усӑ курма кондиционер пур.
Палӑртса хӑвармалла, кун йышши пилӗк троллейбус Чукун ҫул вокзалӗнчен тапранса «Сад» микрорайонӗ таран ҫитӗ. Маршрутӑн пӗр сыпакӗнче — мӑйракасӑр, тепӗр пайӗнче линипе ҫыхӑнса ҫӳрӗ.
Шупашкара автономлӑ майпа ҫӳрекен пӗрремӗш троллейбуса илсе килнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер, ҫӗнӗ йышшискере республикӑн тп хулине кӑрлач уйӑхӗн 21-мӗшӗнче трейлерпа илсе ҫитернӗччӗ.
Автономлӑ майпа ҫӳрекен троллейбуссем Шупашкарта пулӗ пиллӗкӗн пулӗҫ. Вӗсене «Садовӑй» микрорайона ҫӳремелле. 10-мӗш маршрут чарӑнӑвӗсем ҫапларах пулӗҫ: «Чукун ҫул» – «Николаев урамӗ» – Колхоз пасарӗ» — «Ю. Фучик урамӗ» — «Б. Хмельницкий урамӗ», кайран троллейбус автономилле майпа «9-мӗш шкул» — «Кошкино» — «Айхи проспекчӗ» — «Дементьев урамӗ» чарӑнуене ҫитсе каялла ҫаврӑнса килӗ.
Троллейбуса 100 ҫын вырнаҫайӗ, ҫав шутран 29 вырӑнӗ — тӑрса пыракан пассажирсем валли.
Шупашкара автономлӑ майпа ҫӳрекен пӗрремӗш троллейбус ҫитнӗ. Ӑна паян, кӑрлач уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, трейлерпа илсе ҫитернӗ.
Ҫӗнӗ троллейбуса ҫӗнӗ маршрутпа ярӗҫ. 10-мӗш маршрут «Садовый» микрорайонпа хулан тӗп урамӗсене ҫыхӑнтарӗ. Шупашкарта пӗтӗмпе кунашкал пилӗк троллейбус ямалла. Хула троллейбуссене икӗ ҫуллӑх лизингпа 57 миллион тенкӗлӗх туяннӑ. Пӗр троллейбус валли хыснаран 11,7 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Кунашкал транспорт электричествӑсӑр ҫӳрет, ӑна подзарядка ҫеҫ тумалла.
Хальлӗхе ҫӗнӗ транспорта 1-мӗш троллейбус депоне лартнӑ. Ку хыпара «Про Город» хаҫата Григорий Артемьев халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ.
Нумаях пулмасть Шупашкарти транспорт реформине улшӑнусем кӗртес тӗллевпе сасӑлав ирттересси пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Ҫапла майпа халӑхӑн шухӑшне, сӗнӗвӗсене шута илӗҫ. Аса илтерер: ун чухне сасӑлав раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗччен пынине пӗлтернӗччӗ.
Анчах Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков пӗтӗмлетӳсем тума васкамасть-ха. Ҫынсен паян сасӑлав мӗнле вӗҫленнине пӗлес килнӗ ахӑртнех. Пӗлтерме васкатпӑр: сасӑлав малалла, ҫитес ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 15-мӗшӗччен, тӑсӑлӗ.
«Уҫӑ хула» порталта (https://www.og21.ru/poll/470) 7, 12, 20, 22, 26, 41, 42, 46-мӗш автобуссен тата 15, 18, 19, 22-мӗш троллейбуссен маршручӗсене улӑштарассине сӳтсе яваҫҫӗ.
Шупашкарта хӗре троллейбусра ток ҫапнине, пӑтӑрмах «Республика тӳремӗ» чарӑнура, 1-мӗш маршрутпа ҫӳрекен транспортра, пулнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри комитечӗн специалисчӗсем халӗ пӑтӑрмаха тӗпчеме пуҫланӑ. Вӗсем инкек сӑлтавне, хӗр пульницӑна лекмеллех аманнине тӗрӗслӗҫ.
Аса илтерер, Софья Савнеш автор ӗнентернӗ тӑрӑх, салонра ҫын нумай пулнӑ, анчах никам та пулӑшма васкаман. Хӗр «Манӑн арӑма та ҫапла ток ҫапнӑ» тенине илтсе юлнӑ. 23-ри хӗр троллейбусӑн картлашки ҫине пуснӑ кӑна, билет туянма та ӗлкӗреймен – ӑна ток ҫапнӑ. Унӑн кӗлетки хытса ларнӑ,урине хускатайман. Пӗтӗм вӑйран туртӑнса вӑл картлашкаран уйрӑлнӑ, асфальт ҫине кайса ӳксе пуҫӗпе бордюра ҫапӑннӑ. Ӑна пӗр арҫын тӑма пулӑшнӑ. Инкек вырӑнне пикен ашшӗ-амӑшӗ ҫитсе васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Хӗр стационарта виҫӗ кун сипленнӗ.
Ӗнер, раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Шупашкарта 4-мӗш маршрутпа ҫӳрекен троллейбус хӗрарӑма ҫапса кайнӑ. Шел те, кинемей ҫавӑнтах вилнӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, 66 ҫулти хӗрарӑм Карл Маркс урамӗнче, Суту-илӳ ҫурчӗ тата ШӖМӗн ҫӗнӗ ҫурчӗ умӗнче, ҫул урлӑ каҫма юраман вырӑнта тӑрук сиксе тухнӑ. Видеона пӑхсан ҫакӑ паллӑ: ҫав вырӑнта виҫӗ ҫын каҫнӑ, пӗри каҫса ӗлкӗрнӗ, хыҫалти транспорт иртсе каясса кӗтнӗ, варринчи ҫын вара троллейбус айне пулнӑ.
Кинемей васкавлӑ медпулӑшу киличченех сывлама пӑрахнӑ.
Шупашкарта хӗре троллейбусра ток ҫапнӑ. Ку «Республика тӳремӗ» чарӑну 1-мӗш маршрутпа ҫӳрекен транспортра пулнӑ.
Хӗр троллейбусӑн картлашки ҫине пуснӑ кӑна, билет туянма та ӗлкӗреймен – ӑна ток ҫапнӑ. Унӑн кӗлетки хытса ларнӑ, хайхискер урине хускатайман. Салонра ҫын нумай пулнӑ, анчах никам та пулӑшма васкаман. Хӗр «Манӑн арӑма та ҫапла ток ҫапнӑ» тенине илтсе юлнӑ.
Хӗр пӗтӗм вӑйран туртӑнсан кӑна картлашкаран уйрӑлайнӑ, асфальт ҫине кайса ӳксе пуҫӗпе бардюра ҫапӑннӑ. Ӑна палламан арҫын тӑма пулӑшнӑ. Ашшӗ-амӑшӗ часах ҫитнӗ те васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Хӗр стационарта виҫӗ кун выртнӑ.
Халӗ хӗр троллейбуса ларма питӗ хӑрать.
Транспорт реформи... Шупашкар пуҫлӑхӗсен хулари транспортра йӗрке тӑвас шухӑш пурри пирки калаҫӑвӗ нумая тӑсӑлчӗ. Хӑвӑрт туса ирттересшӗн пулчӗҫ те анчах ӗҫ ҫӑмӑл кусмарӗ. Чӑрмантараканни самай тупӑнчӗ пулас: хӑш-пӗр маршрутсемпе килӗшӳ вӑйӗ пӗтменни те, хӑлӑх хирӗҫ пулни те… Ҫавах та кӑҫалхи раштав уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче халӑх ӗҫе ҫӗнӗлле ҫӳреме пуҫларӗ. Хам та ҫак ҫӗнӗлӗхсемпе усӑ курса пӑхрӑм. Темиҫе кун автобуссемпе троллейбуссенче ярӑнса курнӑ хыҫҫӑн ҫуралнӑ шухӑшсене сире те пӗлтерес тетӗп.
Пӗрремӗшӗнчен, ман шухӑш ҫакнашкал: транспорт реформи кирлех пулнӑ пуль. Анчах ӑна мӗнле пурнӑҫлани ман кӑмӑла ҫавах каймасть. Чӑн та ҫынсем валли тӑвас тенӗ пулсан, эпӗ калӑпӑр, автобуссене темиҫе категорине ҫеҫ уйӑрнӑ пулӑттӑм. Троллейбуссене тивмӗпӗр, вӗсен ҫулне тем тесен те хӑвӑрт улӑштарма май ҫук, ҫавӑнпа сӑмах автобуссемпе маршруткӑсем ҫинчен. Пысӑк тата вӑтам автобуссемпе (пӗрремӗш ушкӑн) кашни «шӑтӑка» ярса илмелле пулнӑ, пӗчӗккисене вара (иккӗмӗш ушкӑн) — «комфорт» шайне хӑпартса. Ҫак самай тавлаштаракан иккӗмӗш ушкӑнра хӑвӑрт ҫӳрекен комфортлӑ пӗчӗк автобуссене ҫеҫ хӑварма сӗннӗ пулӑттӑм.
Ҫитес уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен Шупашкарта транспортра ҫул укҫи хакланӗ. Анчах пассажирсене хальлӗхе лӑплантарар. Ҫул укҫи троллейбусра ҫеҫ ӳсӗ. Тата вӑл пӗрлехи транспорт картти е урӑх ҫавӑн йышши меслетпе тӳлекенсене ҫеҫ пырса тивӗ. Аллӑн укҫа тыттаракансем троллейбусра хальхи пекех 20-шер тенкӗ тӳлӗҫ. Аллӑн тӳлеменнисен вара хальхи 16 тенкӗ вырӑнне 18 тенкӗ катӑлӗ.
Тӳлев виҫине паян Шупашкар хула администрацийӗнче иртнӗ планеркӑра сӳтсе явнӑ. Ҫул ҫӳремелли уйӑхлӑх билет хакӗ раштав уйӑхӗнче улшӑнмӗ. Малашне те вӑл 850 тенкӗ тӑрӗ, ачасем валли 600 тенкӗпе сутӗҫ.
Алексей Ладыков сити-менеджер троллейбусри хака ирӗксӗртен ӳстернине пӗлтернӗ. Троллейбус управленийӗ паянхи куна тӑкаклӑ ӗҫлет иккен.
+1.3 °C