Ҫитес ҫул республикӑри вӗренӳ аталанӑвӗ валли хыснаран 16,2 миллиард тенке пӑхса хунӑ. Ҫак укҫаран 4 шкул, 9 ача пахчи хута ярӗҫ – ку тӗллевпе 1,3 миллиард тенкӗ тӑкаклӗҫ.
Халӗ Шупашкарти Ҫӗнӗ хула микрорайонта шкул тӑвас ӗҫ хӗрӳ пырать. Ӑна ҫитес ҫул уҫӗҫ. Ҫавӑн пекех Куславкка районӗнчи Куснар ялӗнчи шкул алӑкӗсене уҫӗ.
2020 ҫулта Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртамра, Муркаш районӗнчи Кашмашра шкулсем тума пуҫлӗҫ. Шупашкарта, Куславккара, Сӗнтӗрвӑрринче, Ҫӗрпӳре, Элӗкре ача пахчисене хута яма тытӑнӗҫ.
Шупашкарта транспорт реформине пуҫарса янӑранпа ҫулталӑк ҫитрӗ ӗнтӗ. Паян, ав, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков 37 тата 44-мӗш маршрутсемпе ҫӳренӗ. «Пассажирсене турттарассине лайӑхлатас енӗпе ӗҫлемелли пур. Ҫынсен сӗнӗвне шута илӗпӗр», — тесе ҫырнӑ хулан сити-менеждерӗ Инстаграмра.
Ҫав вӑхӑтрах пассажирсене турттаракансем хӑйсем те маршрута ылмаштарма ыйтни тӗл пулать. 20-мӗш пирки шӑпах ҫавна каламалла та. Маршрут схемине ылмаштарма ыйтупа Шупашкар хула администрацине ҫитнӗ. Ӗнертенпе автобуссем сӑнавлӑ мелпе Мир проспекчӗпе ҫӳреме тытӑннӑ. Халӗ ҫынсен шухӑшӗпе кӑсӑкланнине ӗнентереҫҫӗ. Маршрута епле йӗркелессине сӑнав хыҫҫӑн тата ҫынсен сӗнӗвне шута илсе каярах татса парӗҫ.
Чӑваш Енри пилӗк вӗренӳ заведенийӗ Мускав укҫине илӗ. Раҫҫейӗн Ҫутӗҫ министерствин грантне выляса илес тесе ҫӗршывӑ тӗрлӗ регионӗнчи 786 вӗренӳ заведенийӗ заявка тӑратнӑ. Веенчен 503-шне суйласа илнӗ хыҫҫӑн гранта юрӑхлисене палӑртнӑ. Ҫав йышра — Чӑваш Енри виҫӗ техникумпа икӗ колледж.
Мускав укҫине, 206,055 миллион тенке, Шупашкарти электромеханика колледжӗ, Ҫӗрпӳри аграрипе технологи техникумӗ, Канашри педагогика колледжӗ, Шупашкарти транспорт тата строительство технологийӗсен техникумӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти химипе механика техникумӗ пайлӗҫ. Тупрана учрежденисен пурлӑхпа техника никӗсне пуянлатма усӑ курӗҫ. Ҫӗнӗ Шупашкарти техникум, сӑмах май, икӗ йышши грант ҫӗнсе илнӗ. Вӑл 37,05 тата 47,6 миллионшар тенке тивӗҫнӗ.
Шупашкарти музейсенчен пушар хӑрушсӑрлӑхӗн правилине пӑсаҫҫӗ. Ҫапла пӗтӗмлетнӗ прокуратура тӗрӗслевӗ вӑхӑтӗнче.
Надзор органӗ Чӑваш наци музейӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче тата Чӑваш тӗррин музейӗнче пулнӑ. Ҫак учрежденисем «Чӑваш наци музейӗ» хысна учрежденийӗн тытӑмӗнче шутланаҫҫӗ.
Пурне те асӑрхакан прокурорсем музейсенче вӑл е ку кӑлтӑка самай тупса палӑртнӑ. Хӑш-пӗр учрежденире пушар хӑрушсӑрлӑхӗ пирки асӑрхаттаракан тытӑмсем ӗҫлемеҫҫӗ иккен, саппас алӑксем ыррӑн уҫӑлса хупӑнмаҫҫӗ тата ытти ҫитменлӗх те тупӑннӑ.
Тупса палӑртнӑ кӑлтӑксемшӗн «Чӑваш наци музейӗ» хысна учрежденийӗн тӗп инженерӗ ячӗпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Чӑваш наци музейӗн пуҫлӑхӗ ячӗпе асӑрхаттару хучӗ шӑрҫаланӑ.
Шупашкарта пурӑнакан Мария Комарова СТС телеканалпа пыракан «Русские не смеются» (чӑв. «Вырӑссем кулмаҫҫӗ») кӑларӑма хутшӑнса укҫа выляса илнӗ.
Шоуна хутшӑнакансен тӳресене култармалла. Вӗсем хӑнасем каласа кӑтартнӑ шӳтрен йӑл кулчӗҫ тӗк укҫа параҫҫӗ. Мария Комарова вара ҫакна тума пултарнӑ. Ҫапла майпа вӑл 50 пин тенкӗ выляса илнӗ.
«Эпӗ кунта хутшӑннине никам та пӗлмест. Эпӗ кунта канма килтӗм. Манӑн каялла таврӑнас килмест», - тенӗ Мария.
Шупашкарти ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнчи Юман рашчине Халӑхсен туслӑхӗн паркӗн ятне пама сӗнеҫҫӗ. Е ӑна Чӑваш автономийӗ йӗркеленнӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа парк тӑвасшӑн. «Чӑваш Енри халӑхсен ассамблейи» канашӑн председателӗ Лев Кураков хула администрацине ҫак сӗнӳпе тухнӑ.
Лев Кураков ҫакна палӑртнӑ: икӗ сул каялла Шупашкарта Халӑхсен туслӑх ҫурчӗ уҫӑлнӑ, вӑл шӑпах Юман рашчи патӗнче вырнаҫнӑ. Рашчара вара ҫынсем кӑвайт чӗртсе канаҫҫӗ, эрех-сӑра та ӗҫеҫҫӗ. Кӑҫал Юман рашчине 2020-2021 ҫулсенче хӑтлӑх кӗртмелли объектсен йышне кӗртнӗ. Хула администрацине ҫак ӗҫе тӑхтамасӑр тума, Чӑваш автономийӗ 100 ҫул тултарнӑ тӗле вӗҫлеме, унтан ӑна ҫӗнӗ ят пама сӗнеҫҫӗ.
Шупашкарта пурӑнакан 25 ҫулти арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе следовательсем тишкерсе пӗтернӗ, суда ярса панӑ. Ӑна амӑшне тискеррӗн хӗнесе вӗлернӗшӗн айӑпласшӑн.
Следовательсем тишкернӗ тӑрӑх, кӑҫал авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ҫак ӳсӗр арҫын килӗнче амӑшӗпе хирӗҫсе кайнӑ. Вӑл ӑна 65 хутран кая мар тапнӑ-ҫапнӑ, пылесоспа ҫапнӑ. Пылесос ваклансах кайнӑ. Йывӑр сурансене пула 53 ҫулти хӗрарӑм ҫавӑнтах вилнӗ.
Следовательсем тишкернӗ пуҫиле ӗҫе кӗҫех Шупашкарти Ленин районӗн сучӗ пӑхса тухӗ.
Шупашкар хула администрацийӗ машинӑсене ӑҫта кирлӗ, унта лартнине вӗҫӗмех тӗрӗслет. Парковка правилине пӑсакансене административлӑ майпа явап тыттарса штрафлаҫҫӗ.
Хула администрацийӗнче административлӑ ӗҫсене тишкернӗ те, парковкӑпа ҫыхӑннӑ кӑлтӑка тупса палӑртасси йышли палӑрнӑ. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Инстаграмра ҫырнӑ. Машинӑсене курӑк ҫине лартнипе ята кӗрекен водительсен йышӗ самай иккен.
Саккуна административлӑ майпа пӑсакансен тӗлӗшпе 2,7 пин хутчен штраф ҫырса панӑ. Штраф виҫи 3,5 миллион тенкӗпе танлашнӑ. Унта суту-илӳ правилине пӑсакансем те кӗреҫҫӗ.
Ку хыпара вуланисенчен хӑшӗсем машина лартма вырӑн ҫук тесе ӳпкелешнӗ. Хула администрацийӗ вара хӑна парковкисем (машинӑсене вӑхӑтлӑх лартмалли) тумалли йӗркене уҫӑмлатнӑ.
Етӗрнери спирт савучӗ «100 лет Чебоксарская водка» ятпа шурӑ эрех кӑларнӑ. Ҫакӑ конкуренцие хӳтӗлесси ҫинчен калакан федераци саккунне пӑснине Шупашкарти ликерпа водка савучӗ асӑрханӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн вӑл Федерацин монополипе кӗрешекен службин Чӑваш Енри управленине евитленӗ.
«100 лет Чебоксарская водка» ятпа Етӗрнери спирт савучӗн усӑ курма, чӑн та, ирӗк пулман. Ҫапларах пӗтӗмлетнӗ монополипе кӗрешекенсем. Унсӑр пуҫне Етӗрнери савут этикетка ҫине Шупашкарти ликерпа водка савучӗн ҫурчӗн сӑнӳкерчӗкне вырнаҫтарнӑ.
Асӑннӑ ятпа эрех кӑларма Етӗрнери предприяти кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче чарӑннӑ.
«Rusprofile» контрагентсене тӗрӗслемелли сервиса ӗненсен, Етӗрнери савутӑн тӗп пуҫлӑхӗ — Алексей Селиванов. Ҫав ҫӑлкуҫра пӗлтернӗ тӑрӑх, предприятин учредителӗсем иккӗн: Андрей Егоров тата Максим Морозов. Вӗсен пурлӑхӗ — 50-шар процент.
Шупашкара каллех ҫӗнӗ автобуссем илсе ҫитернӗ. Кун пирки хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Инстаграмри страницинче пӗлтернӗ.
Шупашкара хальхинче «Лотос» маркӑллӑ 8 ҫӗнӗ транспорт илсе килнӗ. Вӗсем вӑтам класлисем шутланаҫҫӗ. Автобуса 64 пассажир лараять. Унта сусӑрсем та, кӳме тӗксе ҫӳрекен амӑшӗсем те ҫӑмӑллӑнах кӗрееҫҫӗ.
Ҫӗнӗ автобуссем раштавӑн 1-мӗшӗнче 26-мӗш маршрут ҫине тухӗҫ. Алексей Ладыков пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫапла майпа «час пик» вӑхӑтӗнче 26-мӗш маршрут кашни 13 минутран ҫӳрӗ, ытти вӑхӑтра – кашни 20-минутран.
Палӑртмалла: ҫапла майпа Шупашкарта хальлӗхе вӑтам тата пысӑк класлӑ 155 автобус ҫӳреме тытӑнӗ.
+14.3 °C