Паян, раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, РСФСР, Чӑваш АССР халӑх артистки, Чӑваш АССРӗн Константин Иванов ячӗллӗ Патшалӑх премийӗн лауреачӗ, Ҫӗрпӳ районӗн хисеплӗ ҫынни Нина Григорьева 85 ҫул тултарнӑ. Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ҫак самантра унӑн юбилей каҫӗ пырать.
Пулас артистка Ҫӗрпӳ районӗнчи Чиричкасси ялӗнче ҫуралнӑ. Ашшӗ малтанласа хирӗҫленӗ пулин те артист пулас ӗмӗтпе хавхаланса-ҫунатланса пурӑннӑскер Мускаври А.В. Луначарский ячӗллӗ театр искусствин институтне вӗренме кӗме пултарнӑ. 1961 ҫултанпа вӑл Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫлет.
Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Елена Лимаренко ҫак кунсенче сумлӑ юбилейне уявланӑ.
Вӑл виҫӗ теҫетке ҫула яхӑн Чӑваш патшалӑх филармонийӗн кураканӗсене савӑнтарать.
Елена Владимировна — музыка лекторийӗн ертӳҫи, концертсене чун кӗртекенӗ. Сцена ҫинче-и вӑл, алӑра микрофонпа-и, сценарипе-и е артистсене сӗнӳ-канаш парать-и — чунӗпе вӑл яланах кураканпа. Унӑн кулли кӑнтӑр хӗвелӗ евӗр чунпа ӑшӑтать теҫҫӗ ӗҫтешӗсем.
Елена Лимаренко Узбекистанри Каган хулинче ҫуралнӑ. Чӑваш Республикин культурӑпа ҫутӗҫ училищинчен вӗренсе тухсан Мускаври культура институтне вӗренме кӗнӗ, унта театрпа режиссура факультетӗнче ӑс пухнӑ.
Патӑрьел муниципаллӑ округӗнчи Кӗҫӗн Патӑрьел ялӗнче пурӑнакан Вера Тихонова чӳк уйӑхӗн 100 ҫул тултарнӑ. Вера Николаевна - вӑрҫӑ ветеранӗ.
Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче, 1942 ҫулта, ӑна фонта илсе кайнӑ. Чӑваш хӗрарӑмӗ Мускава хӳтӗленӗ ҫӗре хутшӑннӑ. Киле 1945 ҫулта таврӑннӑ. Ӑна «Мускава хӳтӗленӗшӗн» тата «Германие ҫӗнтернӗшӗн» медальсемпе чысланӑ.
Вӑрҫӑ хыҫҫӑн Вера Николаевна лавккара ӗҫленӗ, унтан - Патӑрьелти ДЭУра.
Чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнчи «Ҫеҫпӗл» кинотеатрта «Мать» фильм хӑтлавӗ иртӗ. Вӑл — СССР халӑх артистки Вера Кузьмина ҫинчен.
Асӑннӑ документлӑ фильма пултаруллӑ тележурналист, сценарист, режиссёр Марина Карягина ӳкернӗ.
Вера Кузьмина ҫинчен хатӗрленӗ пӗрремӗш фильма Марина Карягина 16 ҫул тӗрлӗ ял-хулара, чикӗ леш енчи театр фестивалӗнче те ӳкернӗ, видеоматериала пӗчӗккӗн пуҫтарса пынӑ. Унтанпа, картина пӗрремӗш хут эфира тухнӑранпа, 2 ҫул иртнӗ. Вера Кузминична ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ тӗле фильм ӳкерме хальхинче те Марина Карягинӑнах шаннӑ.
Фильм хӑтлавӗ чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче 13 сехетре пуҫланӗ.
Марина Карягина халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав кунах, 11 сехетре, Вера Кузьминан вил тӑприйӗ ҫине палӑк вырнаҫтарӗҫ. Вера Кузьминана мӑшӑрӗпе, Петӗр Хусанкай Чӑваш халӑх поэчӗпе, юнашар пытарнӑ.
Паян Шупашкарта пурӑнакан Анастасия Шорникова 100 ҫул тултарнӑ. Ӑна саламлама Шупашкар хулин пуҫлӑхӗ пулнӑ Денис Спирин (нумаях пулмасть вӑл та, Шупашкар мэрӗ Евгений Кадышев та ӗҫрен кайнӑ, ку реформӑпа ҫыхӑннӑ) саламлама ҫитнӗ.
Анастасия Михайловна ҫур ӗмӗр ытла шкулта ачасене вӗрентнӗ. Хулари 23-мӗш шкулта ӑна халӗ те астӑваҫҫӗ. Анастасия Михайловна хӑй вӗрентнӗ ачасемпе халӗ те ҫыхӑну тытать.
Халӗ Анастасия Шорникова 2 ачипе, 2 мӑнукӗпе, икӗ кӗҫӗн мӑнукӗпе савӑнса пурӑнать.
Хӗветӗр Михали ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитрӗ
Чи малтанах ҫак ӗҫре усӑ куракан ӑнлавсене мӗнлерех пӗлтерӗшсемпе усӑ курнине ӑнлантарни кирлӗ. Поэзи мифологийӗ (поэтическая мифология) тесе эпир хайлав авторӗ йӗркелекен мифологине калатпӑр. Вӑл халӑх (этническая, натуральная) мифологийӗнчен хӑйӗн харкамлӑхӗпе (индивидуальностью), хӑй евӗрлӗхӗпе уйрӑлса тӑрать. Халӑх сӑмахлӑхӗнчи лирика-эпикӑра тӑтӑшах тӗл пулакан «эпӗ» текен калу субъекчӗ пирки ӑнлантарни те кирлӗ. Вӑл прозӑра калавҫӑпа (хӑйӗн ятӗнчен каласа параканӗпе, вырӑсла ӑна «рассказчик» тесе палӑртаҫҫӗ), лирикӑра ҫуйлану харкамҫипе (лирика геройӗпе) тӳр килет. Эпир кунта вӗсене калавҫӑ е харкамҫӑ тесе палӑртӑпӑр.
Григорий Филиппов, Максим Арзамасов тата Михаил Фёдоров (Хӗветӗр Михали) сӑвӑҫсем малтан Н.И. Золотницкин, кайран В.К. Магницкин вӗренекенӗсем тата вӗсене пулӑшаканӗсем пулнӑ. Тӗп сӑлтавне вӗсем пурте Шупашкар уесӗнче тӗрлӗ ҫулсенче пурӑннинче е ҫуралса ӳснинче курмалла-тӑр. Вӗрентекенӗсем те ҫав тӑрӑхпа тачӑ ҫыхӑннӑ: ҫуралса ҫитӗннӗ (Золотницкий) е чылай хушӑ ӗҫленӗ (Магницкий).
Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Надежда Кузьмина артисткӑн пултарулӑх каҫӗ иртессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Надежда Кузьмина — актриса та, юрӑҫ та, юрӑсен авторӗ те, киносценарист та.
«Чӗререн савса» пултарулӑх каҫне сцена ӑстин 50 ҫулхи юбилейне халалланӑ. Театрӑн илемлӗх ертӳҫи, СССР халӑх артисчӗ юбиляра Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Олег Николаевӑн Тав ҫырӑвӗпе чысланӑ.
«Надежда Кузьмина 25 ҫул каялла ҫак театра килчӗ те унӑн уйрӑлми пайӗ пулса тӑчӗ. Ҫак ҫулсенче вӑл ҫак сцена ҫинче тӗрлӗ жанрлӑ 55 сӑнара калӑпларӗ. Актрисӑна чунӗ уҫҫишӗн, ҫутҫанталӑк панӑ ҫыпӑҫулӑхӗшӗн те куракансем юратаҫҫӗ», – тенӗ Валерий Яковлев.
Артиста саламлама ытти артист та пырса ҫитнӗ.
Ӗнер, юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнчеЧӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Атнер Хусанкай учёнӑйӑн 75 ҫулхи юбилейне халалласа «Язык, филология и феномены чувашской культуры» (чӑв. Чӗлхе, филологи тата чӑваш культурин палӑрӑмӗсем) ятпа ҫавра сӗтел иртнӗ.
Унта пухӑннисем Атнер Хусанкай ҫинчен нумай ыррине каласа кӑтартнӑ. Вӑл наукӑпа кутурӑн чылай сферинче ят-сумлӑ та хисеплӗ. Вӑл —тӗрлӗ енлӗ тӗпчевсен авторӗ.
Ҫавра сӗтелте Виталий Родионов, Галина Семёнова профессорсем, филологи наукисен кандидачӗсем Геннадий Дегтярёв, Алевтина Долгова тата Эдуард Лебедев, искусствоведени кандидачӗ Антонина Мордвинова, истори наукисен кандидачӗ Алексей Леонтьев тата ытисем хутшӑннӑ.
Юпа уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Раҫҫейри Писательсен союзӗн правленийӗн председателӗпе Николай Ивановпа тӗл пулнӑ. Меропряитие Чӑваш Енри Профессионал писательсен союзӗн 100 ҫулхине халалласа ирттернӗ.
Ҫавра сӗтеле Чӑваш Енри ҫав союзӑн председателӗ Ольга Куликова; чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер; Виталий Родионов литературовед, филологи наукисен докторӗ, профессор; чӑваш халӑх писателӗ Анатолий Кипеч; Михаил Краснов писатель; Раҫей Федерацийӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, журналист Алексей Леонтьев; Чӑваш Енӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, журналист, филологи наукисен кандидачӗ Лидия Филиппова; Чӑваш Енӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, журналист тата писатель Светлана Гордеева; Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ, писатель Ольга Федорова хутшӑннӑ.
Пухӑннисене республикӑн культура министрӗ Светлана Каликова саламланӑ.
Юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, 14 сехетре, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Атнер Хусанкай учёнӑйӑн 75 ҫулхи юбилейне халалласа «Язык, филология и феномены чувашской культуры» (чӑв. Чӗлхе, филологи тата чӑваш культурин палӑрӑмӗсем) ятпа ҫавра сӗтел иртӗ.
Унта Виталий Родионов, Галина Семёнова профессорсем, филологи наукисен кандидачӗсем Геннадий Дегтярёв, Алевтина Долгова тата Эдуард Лебедев, искусствоведени кандидачӗ Антонина Мордвинова, истори наукисен кандидачӗ Алексей Леонтьев туха калаҫӗҫ.
Атнер Хусанкай 1948 ҫулхи юпа уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Шупашкарта ҫуралнӑ.
+4.3 °C