Чӑваш Енри музейсене, вулавӑшсене тата архивсене те QR-кодсӑр е ятарлӑ справкӑсӑр кӗртмӗҫ. Ҫапла хушӑва республика Элтеперӗ ӗнер алӑ пуснӑ.
Асӑннӑ учрежденисене кӗрес тесен е ковидран вакцинациленнине ҫирӗплетсе памалла, е кӑшӑлвируспа чирленӗренпе ҫур ҫул иртменнине кӑтартса паракан справка кирлӗ пулӗ, е ковид ерменнине ӗнентерекен ПЦР-тест ыйтӗҫ.
Хальлӗхе ун пек документсене кафесемпе ресторансенче, бассейнсемпе мунчасенче тата ытти ҫавӑн пек организацисенче ыйтма тивӗҫ.
Хушнине итлеменнисене штрафлама юрать. Уйрӑм ҫынсене — 1 пинрен пуҫласа 30 пин тенкӗ таран, должноҫри ҫынсене — 10 пинрен 50 пин тенкӗ таран, усламҫӑсене — 30 пинрен 50 пин тенкӗ таран, предприяти-организацисене — 100 пинрен 300 пин тенкӗ таран.
Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ ҫӗнӗ йышӑну хатӗрленӗ. Юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнчен тытӑнса патшалӑх тата муницпалитет слущащийӗсен, вӗренӳ, сывлӑх сыхлав, соцаллӑ хӳтлӗх кӳрекен тата халӑха тивӗҫтерекен сферӑра ӗҫлекенсен кӑшӑлвирусран прививка тутармалла.
Такси водителӗсен, общество апатланӑвӗн предприятийӗсенче, илем салонӗсенче, мунчасемпе саунӑсенче, физкультурӑпа сывлӑх комплексӗсенче, фитнес-клубсенче, бассейнсенче, музейсенче, вулавӑшсенче, кинотеатрсенче тата ытти ҫавӑн пек вырӑнта ӗҫлекенсен вакцинациленмелле.
Вакцинаци тутарманнисене чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тытӑнса е ӗҫрен хӑтарӗҫ, е инҫет ҫыхӑну мелӗпе ӗҫлеттермелле тӑвӗҫ. Профилактика прививкине тума тухтӑрсем хушманнисене ҫеҫ «тӗкӗнмӗҫ».
Чӑваш Енре хӑш-пӗр учреждение юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнчен QR-кодпа кӗртме тытӑнассине Чӑваш халӑх сайчӗ унччен темиҫе хутчен те пӗлтернӗччӗ-ха. Халӗ пирӗн республикӑра асӑннӑ кода тӗрӗслеме май паракан ресурса хатӗрлесе ҫитернӗ.
Ҫынсене ҫӗнӗ йӗркепе йышӑнма тивӗҫ организацисен qr.cap.ru сайта кӗрсе регистрациленмелле. Унта ятарлӑ мобильлӗ приложение уҫласа илмелли каҫӑ пур тата епле ӗҫлемеллине вӗрентнӗ.
Ҫӗнӗлӗхпе ҫыхӑннӑ мӗнпур ыйтӑва 122 телефон номерӗпе йышӑнаҫҫӗ. Техника енчен пулӑшакансем патне 8 сехетрен пуҫласа 20 сехетчен шӑнкӑравлама май пур.
Кӑшӑлвирусран иммунитет пуррине тӗрӗслесе кӗртме тивӗҫ организацисем шутне ҫаксем кӗреҫҫӗ:
— кинотеатрсем (кинозалсем), театрсем, театрпа концерт учрежденийӗсем, культурӑпа кану учрежденийӗсем, ҫавӑн йышши ытти организаци;
— СПА-салонсем, массаж салонӗсем, солярисем;
— мунчасем, саунӑсем, ҫавӑн йышши пулӑшу кӳрекен ытти объект;
— шыва кӗмелли бассейнсем, фитнес-центрсем, физкультурӑпа спортӑн ытти объекчӗ;
— ресторансем, кафесем, столовӑйсем, буфетсем, барсем, хупахсемпе общество апатланӑвӗн ытти предприятийӗ.
Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем 053/054-мӗш номерлӗ «Чувашия» (чӑв. Чӑваш Ен) фирма пуйӑсне икӗ хутлӑ вакунсенчен йӗркелесшӗн. Кун пирки хальлӗхе официаллӑ пӗлтермен-ха, анчха ун пек сӑмах-юмах тухнӑ.
Кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнчен 071/072-мӗш номерлӗ «Чебоксары-Москва» (чӑв. Шупашкар-Мускав) пуйӑс икӗ хутлӑ вакунсем ҫине куҫрӗ.
Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, 2019 ҫулхи кӑрлач-ҫӗртме уйӑхсемпе танлаштарсан кӑҫалхи ҫур ҫулта икӗ хутлӑ вакунсем 1,5 хут нумайрах пассажира турттарнӑ.
Ӗнер, ҫурла уйӑхӗн 31-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин Вӗренӳ институтӗнче педагогсен професси ӑсталӑхне татти-сыпписӗр ӳстермелли «Ашмарин-центр» центр уҫӑлнӑ.
Ӑна «Хальхи вӑхӑтри шкул» федераци проктне пурнӑҫа кӗртнӗ май йӗркеленӗ.
Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствинче «Ашмарин-центрта» педагогсене кирлӗ ҫӗнӗ пӗлӗве илме мӗнпур услови туса панине ӗнентереҫҫӗ. Унта хальхи вӑхӑтри ҫӗнӗ йышши технологисемпе усӑ курса тӳлевсӗр вӗрентӗҫ.
Центрта — 10 пӳлӗм. Вӗсенче хальхи йышши оборудовани вырнаҫтарнӑ.
Канаш районӗнчи Сухайкасси ялӗнче «ӑслӑ чарӑну» вырнаҫтарнӑ. «Ӑслӑ чарӑну» хӗвел батарейипе ӗҫлет, ӑна «ӑслӑ панельпе» ҫыхӑнтарнӑ.
Вырӑнти ял тӑрӑхӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, халӑхшӑн яваплӑ усламҫӑсем пулӑшнипе «Умные Сугайкасы» (чӑв. Ӑслӑ Сухайкасси) мобильлӗ приложени хатӗрленӗ, урамра 25 видеокамера вырнаҫтарнӑ, урамра «ӑслӑ» хунарсем вырнаҫтарнӑ, «сывлӑшри патруль» – квадракоптер ӗҫлет, Wi-Fi ҫыхӑнтаракан тӳлевсӗр 10 зона йӗркеленӗ.
«Ӑслӑ чарӑнӑва» халӑх пуҫарӑвӗпе лартнӑ. Унта кондиционер, ӑшӑтмалли тытӑм, Wi-Fi, мини-библиотека тата ача-пӑча кӗтесӗ пур.
Асӑннӑ объекта хӗвеллӗ электростанципе ҫыхӑнтарнӑран вырӑнти ял тӑрӑхӗшӗн перекетлӗ.
И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшлӑх университетӗнче тата В.И. Чапаев ячӗлл производство пӗрлешӗвӗнче тӑрӑшакансем тӗлӗнмелле резина хутӑшне патентлама пултарнӑ.
Асӑннӑ хутӑш пуйӑс чукун ҫулпа пынӑ чухне вӑл чӗтреннине тата сасӑ кӑларнине пӗчӗклетме май парӗ.
Рецептпа рельса ҫирӗплетнӗ чух усӑ курма пулать. Ҫакӑ рельссемпе усӑ курас вӑхӑта тӑсма пулӑшӗ. Чукун ҫул вакунӗсенче вара ытлашши шӑв-шав тӑмӗ.
Ҫӗнӗлӗхе Чӑваш патшалӑх университетӗнчи Николай Кольцов тата В.И. Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвӗнчи Сергей Сандалов, Николай Ушмарин, Евгений Егоров шухӑшласа кӑларнӑ. Ҫӗнӗлӗхе 2021 ҫул вӗҫлениччен тӗрӗслӗҫ.
Чӑваш Енре Цифра трансформацийӗн центрне туса хума палӑртнӑ. Йышӑнура каланӑ тӑрӑх, центра республикӑн социаллӑ пурнӑҫӗпе экономика аталанӑвне цифра технологийӗсемпе усӑ курса аталантарма йӗркеленӗ.
Цифра трансформацийӗн центрне йӗркелеме республикӑн Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви сӗннӗ. Ҫӗнӗ органӑн учредителӗ те ҫав ведомствах пулӗ. Апла пулсан йӗркелӳпе право ыйтӑвӗсене те Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви татса парӗ.
Пӗр-пӗр ыйтӑва хӑвӑрт татса пама кансӗрлекен сыпӑсемпе ӗҫсене пӑрахӑҫламалла. Ҫак шухӑша палӑртса хӑварнӑ Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев. Ӗҫ тӑвакан влаҫра тата ӑна пӑханакан органсенче 2021-2025 ҫулсенче перекетлӗ технологипе усӑ курӗҫ.
«Росатом» патшалӑх корпорацийӗн «Тухӑҫлӑ регион» проекчӗ ертсе пырас ӗҫе ҫӗнӗлле йӗркелеме пулӑшӗ.
Чӑваш Ен ертӳҫин Олег Николаевӑн хушӑвӗнче перекетлӗ производство енӗпе 53 проекта пӑхса хӑварнӑ. Вӗсемшӗн яваплисем — республикӑн Сывлӑх сыхлав, Культура, Вӗрентӳ, Ҫутҫанталӑк, Промышленность, Ял хуҫалӑх, Строительство, Транспорт, Ӗҫ, Спорт, Финанс, Цифра аталанӑвӗн, Экономика аталанӑвӗн министерствисем тата Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗ.
Утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствипе «KSITEST» компани мӑйракаллӑ шултра выльӑх-чӗрлӗхӗн геном селекцине аталантарасси ҫинчен калакан килӗшӗве алӑ пуснӑ.
Ӗне-выльӑхӑн пӗрлехи референт базине йӗркелесе пӑрусемпе тынасене генетика тӗлӗшӗнчен тӗпчесе вӗсен геном пахалӑхне пӗчӗкренех палӑртӗҫ.
«Геном селекцийӗ выльӑх ҫут тӗнчене килсенех унӑн ӑратлӑх пахалӑхне палӑртма пулӑшать. Сӑмахран, пӗр-пӗр пӑрӑва ӗрчетме тӑрать-и е ӑна сутсан аван-и — ҫак ыйтӑвӑн хуравне тупма пулать», — уҫӑмлатнӑ «KSITEST» гендиректорӗ Юрий Пеков.
Раҫҫейри темиҫе регионта геном селекцине пурнӑҫа кӗртеҫҫӗ те ӗнтӗ. Сӑмахран, Удмурт Республикинче.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (16.06.2025 21:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 742 - 744 мм, 15 - 17 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Корольков Василий Антонович, истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, доценчӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |