Гражданла хӳтӗлев тата инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗ Ҫӗнӗ ҫул умӗн сирена сассине илтсен пӑшӑрханса, хӑраса ӳкмелле маррине пӗлтерет. Раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче ирхи 9 сехетре халӑха электрон мелпе пӗлтермелли тытӑма тӗрӗслеҫҫӗ.

Тӗрӗлев пуҫланасси пирки урамра лартнӑ сиренӑсемпе громкоговорительсем пӗлтерӗҫ. Кун пирки радиопа телекурав та хыпарлӗҫ.

Раштавӑн 30-мӗшӗнче, эппин, сирена сассине илтсен хӑраса ӳкмелле мар, малалла ӗҫлемелле. Чӑннипе, ытти чухне сирена сасси авари, катастрофа, тӑшман тапӑнни пирки пӗлтерет. Ҫавӑнпа кун пек чухне родиоприемника, телевизора ямалла, унта мӗн хыпарланине итлемелле.

Ача пособийӗ илекенсен йышӗ республикӑра килес ҫул ӳсмелле. Ҫакӑн пирки «Чебоксарские новости» хаҫат пӗлтерет.

Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗ виҫҫӗмӗш е ытларах ача ҫуралсан уйӑхсерен тӳлекен пособие тивӗҫес тесен мӗн чухлӗ тупӑш кирлине палӑртнӑ. Кӑҫал ҫав сумма ҫемьери кашни ҫын пуҫне вӑтамран 15 пин те 309 тенкӗ ларнӑ пулсан, килес ҫултан унӑн виҫи 16 пин те 481 тенкӗрен иртмесен виҫҫӗмӗш е ытларах ача ҫуралсан уйӑхсерен пособи парса тӑрӗҫ.

Уйӑхсерен кашни ҫын пуҫне вӑтамран ҫавӑн чухлӗ тенкӗ лартма чылайӑшне йывӑррине шута илсен, пособи илекенсен шучӗ, чӑн та, ӳсесси куҫкӗрет.

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков паллӑ мар ҫынсене тата килсӗр-ҫуртсӑр ҫынсен виллисене пытармалли укҫа-тенкӗ виҫине палӑртнӑ, кун пирки хушӑва алӑ пуснӑ.

Документпа килӗшӳллӗн, пӗр ҫынна пытарма организаци 4882,54 тенкӗ илӗ. 130,87 тенки документсене хатӗрлеме кайӗ.

Постановленире палӑртнӑ тӑрӑх, ку пурнӑҫланассишӗн Шупашкар хула администрацийӗн ҫумӗ Максим Семенов яваплӑ. Кун пирки хула администрацийӗн сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ.

Раштавӑн 24-мӗшӗнче Шупашкарти чукун ҫул вокзалӗнчен 46 ача Мускава ҫула тухнӑ. Паллӑ ӗнтӗ унта Ҫӗнӗ ҫул умӗн мӗн тума кайни — ёлкӑна!

Кӑҫал раштавӑн 26-мӗшӗнче пулакан Президент чӑрӑшне 46 ача кайнӑ. ЧР вӗренӳ министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ Светлана Петрова ачасене уявра хастартарах пулма суннӑ. Унта Раҫҫейри тӗрлӗ наци пухӑнать-ҫке-ха.

Шӑпӑрлансем ҫула тухас умӗн уявран мӗн кӗтнине каласа кӑтартнӑ. Хӑшӗ-пӗри ёлкӑра юрлама ӗметленет, теприсем — ташлама. Виҫҫӗмӗшӗсем сӑвӑ калама шухӑшлаҫҫӗ.

Раштавӑн 28-мӗшӗнче Чӑваш Енрен тепӗр делегаци кайӗ. Вӗсем Чулхулари чӑрӑша ҫула тухӗҫ. Унта РФ Президенчӗн Атӑлҫи федераци округӗнчи тулли праваллӑ элчи Михаил Бабич уяв ирттерӗ.

Чулхулана Чӑваш Енри 30 ача кайӗ. Вӗсем — ача ҫурчӗн воспитанникӗсем, нумай ачаллӑ ҫемьерисем, вӗренӳре палӑрнисем.

Чӑваш наци музейӗнче «Музей тата ачасем» вӗренӳ программипе килӗшӳллӗн «Музейри шкул» проект старт илнӗ. Ҫак кунсенче Шупашкарти 49-мӗш шкул ачисем Культура тата Литература ҫулталӑкӗсене халалланӑ мероприятисене хутшӑннӑ.

Ачасем Чӑваш наци музейӗнчи тата унӑн филиалӗнчи экспонатсемпе паллашнӑ. 2-мӗш класра вӗренекенсем валли «Ҫутҫанталӑкри улшӑнусем. Хӗлле» заняти ирттернӗ. Вӗсем чӗрчунсем хӗле мӗнле хатӗрленнине аса илнӗ.

5-мӗш класра вӗренекенсем Ҫар мухтавӗн музейӗнче «Салют, Ҫӗнтерӳ!» акцие старт панӑ. Акципе килӗшӳллӗн сӑвӑ вулакансен конкурсӗ иртнӗ.

8-мӗш классем «Ҫӗнӗ ҫул экспресӗпе» ҫула тухнӑ. 5 минутра вӗсем Италие, Альбиона ҫитсе курнӑ, ӑсталӑх класӗсене хутшӑннӑ.

Литература музейӗнче 6-мӗш классем валли экскурси ирттернӗ. Вӗсем «Чӗрӗ театр» интерактивлӑ занятие хутшӑннӑ. 3-мӗш классем «Асанне арчинчен» занятие хутшӑннӑ. Вӗсем пуҫа тӑхӑнмалли хатӗрсемпе, чӑваш халӑх юмахӗсемпе, савӑт-сапапа паллашнӑ. «Тӗрӗ паллисем» ӑсталӑх класӗ йӗркеленӗ, ачасем хӑйсем те тӗрленӗ. Ытти классем те тӗрлӗ занятисене хутшӑнса тавракурӑмне анлӑлатнӑ.

Малалла...

Чӳкӗн 17-мӗшӗнчен раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗччен Шупашкар районӗнчи «Ҫулталӑк кӗнекине суйла» акци иртнӗ. Акцие районти пур вулавӑш та хутшӑннӑ.

Вулакансене 2014 ҫулта вуланӑ чи килӗшнӗ кӗнеке ятне аса илме, уншӑн сасӑлама ыйтнӑ. Ангелина Павловская ҫырнӑ «Вӗрене шывӗ те пылак» кӗнекешӗн чи нумаййӑн сасӑланӑ. Вӑл 234 ҫынна килӗшнӗ.

Вулавӑш ӗҫченӗсем каланӑ тӑрӑх, вулакансене кӗнекере ҫивӗч сюжет чӑваш хресченӗсен пурнӑҫӗнчи ҫутӑ самантсем пӗрлешни, кун пирки епле ҫырса кӑтартни килӗшнӗ.

Пӗтӗмпе вулавӑша ҫӳрекенсем чӑваш, вырӑс тата ют ҫӗршыв авторӗсене 100 ытла кӗнекине палӑртнӑ. Ытларахӑшӗ М.Самарскин «Радуга для друга», М.Стедманӑн «Свет в океане», Е.Вильмонтӑн «Трепетный трепач», О.Ройӑн «Шаль», Г.Максимовӑн «Вӑхӑта парӑнман юрату», Д.Мойесӑн «До встречи с тобой», Д.Лондонӑн «Белый клык», У.Эьменьӑн «Упраймарӑм сана» кӗнекисене асӑннӑ.

Шупашкар районӗнчи ваттисен ҫурчӗсенче пурӑнакан кинемейсем «Ачасем валли — ӑшӑ нуски» акци ирттерме шут тытнӑ. Ахаль лариччен кӗрӗк арки йӑвала тенине шута илсе ҫулланнисенчен чылайӑшӗ ал ӗҫӗпе аппаланма кӑмӑллать. Хӗлле вӑхӑтра вӗсем хаваспах алса-нуски ҫыхаҫҫӗ. Анчах шутран ытла пӗрех тӑхӑнса пӗтереймӗн. Тӑрӑшнине сая ямаҫҫӗ ватӑсем — ал ӗҫне ыттисене парнелеҫҫӗ.

Пӗлтӗр вӗсем Кӳкеҫри ятарлӑ шклу-интернат валли 26 мӑшӑр нуски ҫыхса панӑ. Нуские сурӑх ҫӑмӗнчен ҫыхнӑ. Ара, хӑш-пӗр ҫуртра сурӑх та тытаҫҫӗ-ҫке. Акцие кӑҫал та малалла тӑсас тенӗ. Кӑҫал вӗсем 51 мӑшӑр ҫыхса та хатӗрленӗ. Ҫав шутран 35-шне «Новороссинчи елка» акцие хутшӑнса Украинӑри ачасене пама йышӑннӑ. Ыттисене вӗсем Украинӑран ирӗксӗртен куҫса килниисене тата пушарта шар курнисене те панӑ.

Куславкка районӗнчи уҫӑ кӑмӑллӑ ҫынсем партисенчен пӗри йӗркеленӗ «Ачасене шӑккӑлат тӗлӗнтермӗшӗ парнеле» ыркӑмӑллӑх акцине хутшӑнаҫҫӗ. Ӑна раштавӑн 1-мӗшӗнче йӗркелнӗ те вӑл ытларикун вӗҫленӗ.

Шӑккалата Украинӑран тарса килнӗ ачасене, тӑлӑх ачасене пылак ҫак ҫимӗҫпе савӑнтарасшӑн. Хальлӗхе 300 ытла шӑккӑлат пухӑннӑ. Йӗркелӳҫӗсем ӑна пухса пама килӗшнисене уйрӑммӑн тав тӑваҫҫӗ. Ӗҫ ушкӑнӗсене тата вӗсен ертӳҫисене тесе Куславккари газовиксене, унти ӗҫлӗх центрне, «Слобода» управляющи компание, Росгосстрахӑн филиалне, районти суд приставӗсене, «Авант» тулли мар яваплӑ обществӑна, район судне, вырӑнти «Ялав» район хаҫатне, Н.И. Лобачевский ячӗллӗ музей-ҫурта, районти тӗп вулавӑша, пушар хуралне, статистсене, Пенси фончӗн районти управленине, район администрацийӗн финанс тата социаллӑ хӳтлӗх пайӗсене асӑннӑ. Акцие хутшӑнма ыттисем те кая юлманнине палӑртаҫҫӗ.

Маргарита Богатырева телекӑларӑмра

Раштавӑн 19-мӗшӗнче Леонид Якобовичӑн «Тӗлӗнтермӗш уйӗ» черетлӗ телекӑларӑмӗ эфира тухрӗ. Унта Чӑваш Енри ҫынсем те хӑш чухне хутшӑнаҫҫӗ.

Хальхинче телекӑларӑма Йӗпреҫ поселокӗнче пурӑнакан Маргарита Богатырёва ҫитнӗ. Вӑл финала тухайман, анчах… Ентешӗмӗре хаклӑ парнепе кӗтмен ҫӗртен савӑнтарнӑ.

Ку — Ҫӗнӗ ҫул умӗнхи парне. Кӑларӑмра конкурса пӗтӗмлетнӗ. «Конкурс ҫӗнтерӳҫи Чӑваш Республикинчи Йӗпреҫ поселокӗнчи Маргарита Евгеньевна Богатырёва пулӗ!» — пӗлтернӗ кӑларӑм вӗҫӗнче.

Ентешӗмӗр савӑннипе куҫҫульленнӗ те. Ара, ӑна Мускавра хваттер туянмалли 5 миллионлӑх сертификат тыттарнӑ-ҫке-ха.

Чӑваш Енре тискер тата килти чӗрчунсен хушшинче урнӑ чир сарӑлма тытӑннине пӗлтереҫҫӗ. Кунашкал тӗслӗхсем пирки сайтра та ҫырнӑччӗ.

Сӗнтӗрвӑрри районӗнче ҫӳлевӗҫ ҫапкаланчӑк кушаксене тытни пирки те ҫырнӑччӗ. Ун чухне чӗрчуна ветеринари пульницине илсе кайнӑччӗ. Анчах вӑл виҫӗ кун хыҫҫӑн вилнӗ.

Раштавӑн 5-мӗшӗнче ҫӳлевӗҫе ветринарсем тӗрӗслесех тӑнӑ. Раштавӑн 7-мӗшӗнче унӑн сывлӑхӗ начарланнӑ. Тепӗр кун ирхине вара ветспециалистсем ҫӳлевӗҫ виллине тупнӑ. Кӗлеткине республикӑри ветеринари лабораторине тӗрӗслеме ӑсатнӑ.

Ҫӳлевӗҫ те урнӑ чирпе аптӑранипе аптӑраманни хальлӗхе паллӑ мар-ха. Хальлӗхе анализсем пулман.

Сӑмах май, Чӑваш Енре ҫӳлевӗҫ йышӗ нумай мар: 9-10 пуҫ ҫеҫ. Ку тӗсе ЧР Хӗрлӗ кӗнекине кӗртнӗ.