Ҫӑлкуҫ: sciencexxi.com

Швецире электромобильсен аккумуляторӗсене ҫулпа пынӑ чухнех авӑрлама май паракан тӗнчери пӗрремӗш ҫула тума палӑртнӑ. Ҫак технологи электромобиль батарейисен хӑватне 70% чакарма тата электромобильсен ҫулӗ ытла кӗске пулнӑран вӗсен шутне ӳстерме чаракан ҫитменлӗхе пӗтерме май парасса кӗтеҫҫӗ.

Швецире ҫулпа пынӑ хушӑран аккумулятора авӑрлакан системӑллӑ тӑватӑ опытлӑ участок пур пулин те ҫӗнӗ проект ыттисенчен хӑйӗн масштабӗпе уйрӑлса тӑрать, тата ҫитменнипе вӑл пӗр чарӑнмасӑр ӗҫлӗ. Проекта пурнӑҫа кӗртме Швецин транспорт администрацийӗ (Trafikverket) подрядчика тупас тӗллевпе конкурс ирттерет.

Электричествӑпа тивӗҫтерме мӗнле технологипе усӑ курассине хальлӗхе палӑртман-ха, анчах та мӗнпур вариантсене те пӑхса тухаҫҫӗ — проводлисене те, проводсӑррисене те, вӗсен шутӗнче: провод карса тухнисем те пур, ток яракан электричествӑпа тивӗҫтерекен рельссем те, ҫул ӑшне вырнаҫтарнӑ индукци катушкисем те. Электрификациленӗ трасса Халлсбергпа Эребру хушшинчи E20 автострада ҫинче вырнаҫӗ, вӑл суту-илӳ тӗлӗшӗпе тиев турттармашкӑн машшинсемпе анлӑ усӑ куракан транспорт коридорӗ шутланать.

Малалла...

Следстви комитечӗ тунӑ сӑн

Шупашкарта 9 ҫулти ача газ сӗрӗмӗпе вилнӗ тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следстви шухӑшӗпе, ҫурта пӑхса тӑракан должноҫри ҫынсем саккуна пӑснӑ: шыв ӑшӑтакан хатӗр тата вентиляци тытӑмӗ йӗркеллӗ ӗҫлессине тивӗҫтермен.

Аса илтерер: ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Декабристсен урамӗнчи пӗр хваттерте 9-ти ача газ сӗрӗмӗпе наркӑмӑшланса вилнӗ. Вӑл хваттертех сывлама пӑрахнӑ. Амӑшне вырӑнтах медпулӑшу панӑ. Ачан иккӗмӗш сыпӑкри пиччӗшне, 18-ти каччӑна, реанимацие илсе кайнӑ.

Патӑрьел районӗнчи Ҫӑл Атӑк ялӗнче кӗпер ишӗлме пуҫланӑ. Тӳре-шара кун пирки 2 ҫул каяллах пӗлнӗ, анчах пӑр вырӑнтан хускалман.

Ҫынсем кӗпер пирки халӑх тетелне ҫырса хунӑ. Кун хыҫҫӑн ӗҫ кӑштах хускалнӑ - тӳре-шара вырӑна ҫитнӗ. Ҫул-йӗр ӗҫченӗсем те, ПАИ инспекторӗсем те пулнӑ. Вӗсем ҫулӑн пӗр пайне пӳлме, бетон блок хума йышӑннӑ. Тунтикун татах килме шантарнӑ.

Шӑп та уйӑх каялла, ака уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, «Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫинче» ҫӗнӗ хатӗр хушӑнма тытӑнчӗ: пуплевӗшсене сасӑламалли меслет. Ку функционал ҫӗнӗ велосипед шутласа кӑларни мар ӗнтӗ — ак ӗнтӗ миҫе ҫул Mozilla Common Voice проект пурнӑҫланать. «Сасӑла» функционал та ҫав ӗҫех тӑвать: сасӑсен йышне, текстпа ҫыхӑнтарнӑ чӑвашла сасӑсене пухать.

Mozilla Common Voice проектран мӗнпе уйрӑлса тӑрать?

Mozilla Firefox браузера тӑвакан ушкӑн тӗрлӗ чӗлхепе сасӑ пухас ӗҫе тахҫанах пуҫӑннӑччӗ. 2018 ҫулта вара чӑваш чӗлхи валли сасӑсем пухма пуҫларӗҫ. Кун пирки ун чухне ятарлӑ хыпар та эпир вырнаҫтарнӑччӗ. Унтанпа 5 ҫул иртрӗ. Пӗр енчен илсен чӑваш ҫыннисем тухӑҫлӑ ӗҫлерӗҫ теме пулать. Мӗнпурӗ 28 сехетлӗх тӗрлӗ пуплевӗшсене сасӑпа ҫырса пачӗҫ. 112 ҫын хутшӑннӑ. Чи нумай ҫырнӑ ҫын, Kandrat ятлӑскер, 4 пин пуплевӗш сасӑланӑ. Pike тата Ilya Nyagin — кӑшт сахалрах, 2-3 пиншер. Эпӗ мӗнпурӗ ҫырнӑ сасӑ тӑрӑх тӑваттӑмӗш пыратӑп. Пурӗ 1 531 пуплевӗш ҫырнӑ.

Mozilla Common Voice проектӑн тӗп ҫитменлӗхӗ — халӑх ытлашшиех хутшӑнас теменни.

Малалла...

cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Енри кашни муниципалитетра «Добро.Центрсем» уҫӑлӗҫ. Ун пеккине пирӗн республикӑра пуҫласа пӗлтӗр уҫнӑ. «Унӑн ӗҫне Раҫҫейри «Добро.Центр» тата Стратегилле пуҫарусен агентстви ырласа йышӑнчӗҫ», – тенӗ Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Нимеҫӗлӗхе аталантарас енӗпе ӗҫлекен канашӑн ларӑвӗнче.

Асӑннӑ центрсен тӗллевӗ — ырӑ кӑмӑллӑх проекчӗсене аталантарма пулӑшасси. Центрта кирек кам та волонтёрсен ретне тӑма, хӑйӗнпе пӗр шухӑшлисене тупма пултарӗ.

cap.ru порталтан илнӗ сӑнӳкерчӗк

Пӗтӗм тӗнчери хими диктанчӗ кӑҫал та иртӗ. Ӑна кӑҫалхипе пиллӗкмӗш хут йӗркелеҫҫӗ. Вӑл ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче 13 сехетре пуҫланӗ. Мероприяти формачӗ — куҫӑн тата онлайн.

Хими диктантне мӗнле майпа ҫырассине унта хутшӑнакансем химдиктант.рф сайтра хӑйсем палӑртайӗҫ. Анчах малтан регистрациленмелле.

Программӑна йывӑрлӑх енчен тӗрлӗ шайри 25 ыйтӑва кӗртнӗ. Вӗсене 45 минутра хуравламалла.

t.me/chuv_prok каналтан илнӗ сӑнӳкерчӗк

Пӑрачкав районӗнчи япӑхса пӗтнӗ ҫулшӑн яваплисене тупнӑ. Вӗсене вырӑнти прокуратура явап тыттарӗ.

Чӑваш Енӗн прокуратуринче пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ тӑрӑхри Рындино тата Шадриха ялӗсем хушшинчи ҫул шӑтӑк-путӑкланса пӗтнӗ.

Пӑтӑрмахшӑн надзор органӗ Чӑвашупрдорпа «Дортех» организацие асӑрхаттару хучӗсем ҫырса панӑ. Ҫула тивӗҫлипе тытса тӑманшӑн вӗсене административлӑ майпа явап тыттарса штрафлама палӑртаҫҫӗ.

culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗсем Чӗмпӗрте спектакль кӑтартӗҫ. Унта вӗсем «Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун» драмӑпа тухса кайӗҫ.

Асӑннӑ спектакле СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев лартнӑ. Пьеса авторӗ — чӑваш театрне пуҫарса янӑ Иоаким Максимов-Кошкинский. Спектакльте вилӗмсӗр Константин Иванов ҫинчен каласа кӑтартнӑ.

Чӑваш спектакльне курас тесен чӗмпӗрсен И.А. Гончаров ячӗллӗ драма театрне ҫитмелле.

Следстви комитечӗ тунӑ сӑн

Паян Шупашкарти Ярославль урамӗнчи 64-мӗш ҫуртра инкек пулнӑ. Ирхи 10 сехетре пӗр хваттерти 3 ҫын газ сӗрӗмӗпе наркӑмӑшланни пирки пӗлтернӗ.

Шел те, 9 ҫулти арҫын ача вилмеллех наркӑмӑшланнӑ. Унӑн 38 ҫулти амӑшне пульницӑна илсе ҫитернӗ. Арҫын ачан иккӗмӗш сыпӑкри пиччӗшӗ, 18 ҫулти каччӑ, реанимацире. Унӑн сывлӑхӗ йывӑр.

Ҫакӑ паллӑ: хваттерте шыв ӑшӑтмалли газ колонки пур. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, вентиляци лайӑх ӗҫлемен. Халӗ ӗҫ-пуҫа тишкерӗҫ, ҫурта пӑхса тӑракан управляющи компанийӗн, газ службин ӗҫне хак парӗҫ.

cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Раҫҫей ҫар искусствисен регионти уйрӑмӗн вӗренекенӗ Ева Митрякова Ӗпхӳре хутӑш кӗрешӳ енӗпе иртнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри ӑмӑртура кӗмӗл медаль ҫӗнсе илнӗ.

Ева 18-20 ҫулсенчи спортмсенсемпе ӑмӑртнӑ. 61,2 килограмм таякан виҫе категорийӗнче вӑл иккӗмӗш вырӑна тухнӑ. Пирӗн ентеш Ҫурҫӗр Осетири спортменкӑна парӑнтарнӑ. Финалта вара Мускаври спортсменкӑна ҫӗнеймен.